장음표시 사용
1쪽
V N E S TVM, & Iachrymabilem illum
diem mihi memoria repetenti, quo sublatum nobis praeciarissimum Ecclesiae Catholicae lumen Caesarem Cardinalem Baronium lamentati sumus, &sepulchrales istas faces exigua illius extincti solis indicia contuenti, renouatur PP. Ampliss. infixus animo do-or,qui omne fere adimit ad eius dicenda praeconia facultate. Vertim non patitur tanti viri dignitas,neque grati animi debitum ossicium, neque vestra haec in eum pietas, atque beneuolentia, me, licet in eo commendando longe imparem, at indiligendo nemini non parem,iam silere,ubi nulla neque gens, neque natio Christianae Reip. reperitur,cui non sit eius iucunda laudatio, cuius acerbae monis magno semper erit cum do. lore deploranda calamitas. Quamquam autem non ignoro materiae grauitatem, praestantiam iudiciorum vestrorum, exiguitatem ingenij mei, & breues angustias temporis ad cogitandum mihi datas ,& ad loquendum ; tamen non sunt haec eiusmodi, ut me a dicendo plane de terreant; quin potius vel iacentem animum erigunt, atque confirmant .,Cum enim in Baronio digne ac meretur exornando, ipsius eloquentiam video prorsus desiderari, nec esse quempiam tanta dicendi facultate munitum, qui, si eum laudaturus accedat, post adhibitas eloquentiae suae vires, consumptumque spatium longissimi temporis non fateatur excusationis veniam sibi esse .' A a tri-
2쪽
trisuendam, in eant ipse spe adducur soleati tantum mihi ve
niae pro vestra benignitate concedatis, quantum & eloquentissimo cuiq. tribuere oporteret . Quod ii ego a vobis hie impetrasse sentiam, enitar quantum potero, ut eius admirabilis vitae imaginem,si non expressam penitus, suisque ut par esset;
coloribus exornatam; at certe deline tam leuiter, adumbratam q. cernatis. Igitur,ut inde p6tissimum exordiar, unde clariora caepit indicia virtutum ostend re, quae illum uniuerso Orbi notissimum reddiderunt,Adolescens, posteaquam optimis instructus artibus, & disciplinis, relictis patria,& parentibus, Romam venit,diuinoq. impellente numine,Beato paremti nostro Philippo se tradidit, a quo sanctissimis institutionibus ad Christianam pietatem informaretur, tales inprimis progressus in humilitate fecit, ut arripuisse potius eam, quam addidicisse videretur. Cernebat bonaeindolis adolescens eximia in Philippo exempla virtutum, & que admirari satis non poterat, imitari pro viribus conabatur . Inuisebat eum frequentissime , adhaerebat eius lateri, obseruabat in eo dilige ter quicquid decerpere posset ad exornadum quasi virtutum foribus animum suum. In quo quidem ei nunquam accidit. quod euenire in pleri'. solet,ut assiduitas familiaritatem,s miliaritas contemptum faceret; sed eum ita semper colebat, quasi parentem; ita admirabatur, quasi quotidie nouum cerneret. Exinde non multo post Christianae perfectionis deside rio incensus, & diuinae voluntatis explendae studio inflammatus, totos tres annos assiduis precibus, lachrymi'. uberrimis a Deo flagitare coepit,ut sibi qua vitae ratione amplecti se vellet, ostenderet. Etenim de matrimonio cogitare ne poterat quidem; religiosae vero, asperrimaeq. vitae desiderio quamquavehementer assiciebatur;tamen latentes sortasse Darmonis insidias veritus,quid sibi a dum esset gnorabat. Tandem post
multas essus aspreces,ut primum a Philippo cognouit eam eust Dei voluntatem, ut Ecclesiasticam vitam in seculo amplecteretur, continuo non acquiescendum carni,& sanguini; sed sancti Spiritus,qui bonae menti semper occurri voluntati omnino sibi obtemperandum 4xistimauit. Quapropter diuina
3쪽
psoriae desiderio, sua cl. dic proximbrim salinil amore magi , magisq. succensus , sacris ordinibus initiatus, & nostrae tunc enascentis Congregationis alumnus effectus est. Quoniam autem intelligebat optimamfuturam suisse humilitatis,Chri stianaeq.persectionis acquirendae ratione i quam animo con . ceperat,Philippo in omnibus obediendi voluntate limpctui 'voti sponsione confirmasse diuino fretus auxilio,non praeter
misi vovere,quod cogitarat,& quod promisit, impleuit; D ueadeo,ut nihil unquam aggrederetur,in quo Philippum deiae conscium voluntatis in ductorem operis non haberet: nimirum veluti grauissimum piaculum verebatur quicquid illo nesciente perfecisset. Ad illius vero voluntatem exequendam
tam erat paratus, tam expeditus, tam celer,ut obtemperare
prius ipse,quam Philippus,non dicam verbis, sed nutibus imperare videretur. Quae animi celeritas non in ijs solum pera. Pendis,quae essent facilia,sed in arduis quibusq. rebus, ac dinticilibus elucebat. Quod plurimas licet afferre possem lectu ,
scituq. dignissimas; Tamen,quoniam,enumerare omnia longuria esset,veniam ad ea,quae praeclariora videbuntureius humilitatis,contemptu'. gloriae testimonia.Haec vero quae tanqdem Primum,quod iacerdos factus, antequam ad ullum publici honoris gradu proueheretur, illud in animo fixum pro posuit, voti . nuncupatis, & iteratis ut ipse ad Clementem VIII. scribens testatur saepe firmauit,ut in priuato, simpliciq. vitae genere optime instituto,& eousque feliciter ducto, bene praecinctus Mundi contemptu, & expeditus usque ad obitum permaneret. Itaque,licet eiusdem Pontificis mandato, ad su-icipiendam Protonotarij sedis Apostolicae dignitatem non
sine magno dolore,ac repugnantia merit pertractus; tamenia
ubi ad amplissimum Cardinatatus gradum ab eodem Ct mente se promouendum sensit, explicari non potest, quibus precibus, quibus gemitibus, quibus lachrymis, ut illam a se dignitatem auerteret, elaborarit. Considerabat enim ut ipsus verbis paulisper utar eminentem illam, sublimemque omnibus absolutam numeris sanctitudinem vitae,quam exigit
durus exactor ab eo, qui Cardinalis eligendus est, illudasim
4쪽
due mente voluens, quod Dominus comminatus seerat, iudicium videlicet subituros grauius, atque durius, maiorem que condemnationem eos accepturos, qui primas indignEcathedras occupassent; verebaturque vehementer terribilem
illam manum hominis contra caudelabrum in pariete publico n ipso Ecclesiae albo scribentis , stateram, de pondera prae ferentis, quibus expendendus esset quilibet ad Cardinatatus dignitate assumendus,&tanquam adulterinus procul eij ciendus, ac reprobandus quisquis illis appensus iuuentus fuisset minus habens. Igitur haec ille, aliaque multa consi' derans, acerbissimo dolore angebatur, cum videret a tutissi
mo priuatae vitae portu se abstrahi,& ijs grauissimis honoribus cumulari, quibus sustinendis,& imbecillis sibi, pro sua humi,
litate,& indignus esse videbatur. Verum quanto m*gii te' pugnabat, tanto magis in se Pontificis studium concitata di merebatur negando, quod esse nolebat , eoque digni erat, quo se clamabat. indignum,. Quapropter per eius seri Pontificis familiares seorsum abreptus, & cubiculo clausu i
vixque tandem,ut audiretur multum roganGadmissus an illius conspectum, post multam desensionem illud unum tali tum ab eo responsum accepit, quo robusta voce diram anathematis protulit sententiam, si amplius resisteret, & nisi penitus acquiesceret. Cogitate quastia, qua fuerit animi per- rurbatione perculsus, cum talis erumpens e Caelo repenthtanto fragore tonitrus,sulmen aeternς damnationis explo' dens, illius auribus intonuit. Qiud hie saceret uir aeque obediens, atque humilis ξ.Pareret i At propositamsbi priuatae uitae humilitatem diligebat. Resisteretὸ At plena illa terr ris vibrata sententia,ut prorsus acquiescerex impellebat. Igitur non potuit ita subadius non manus dare; quamquam nona que animum dedit,qui, si licuisset, etiam manus retraxisset, ueluti alter Zara, maternum uterum huius scilicet Congregationis domumὶ repetere mallens, quam uinctus purpura progredi. Etenim ut hoc etiam addam tanto Congregationem hanc, ueluti spiritalem matrem, amore prosequebantur, ut acerbissimum sibi duceret ab ea,non dicam animo,sed
5쪽
'pore suntaxat vel ad breui Tmum tempus posse diuelli. Quocirca in praefatione septimi annalium tomi , dum collatam sibi Cardinatatus dignitatem deplorat,quid inter cetera dicat, attendite, sTanquam abortivus sum proiectus ex utero, illo videlicet , in quo semel conceptus spiritu , cupiebam formari
in virum perfectum,nec exire,donec transferrer ad tumulum, ne oculus me videret a Maternum iure dixerim uterum d muni illam, in qua post conceptionem illam meam coalesco. recum fratribus meis, diemque extremum claudere absque
aliqua lucis usura, fulgore videlicet cuiuslibet dignitatis,in mentis firmo proposito erat. J Ex quibus Verbis apparet non stilum eius erga Congregationem halic am ,r, & studium; sed O quam: humilitatis appetens, &1 quam ab honoribus esset alienus. Iam vero,ut ad reliqua progrediamur,ad subliment Cardina latus dignitatem euechis an pristitiam illlam, & ebuiaque seruatam deseruit humilitatem Z an laxiora defluentis
purpurae ornamenta circum rens, eorum assiduitye intume-icere animo coepit Z an exoptare supremam illam, uno iam
gradu proximam, culminis Pontificij dignitatem e Tantum abest, ut haec essecerit, ut potius imbreliquae vitae suae tempore nihil aliud magis, quam Cardinalem se esse conquerens, misero sibi datam lucem doleret cum tolerare illius honoris munera cogeretur. Fatebatur nilui sibi gratius in vita accidere posse , quam si grauissimum illud onus aliquando depo neret: tum demum tibi viderἱ Caelo pedem se illaturum suus
cum ad suum priuatae vitae statum siens, Cardinalis esse
desjsset;i quod non selum multis a Deo precibus sed etiam ab ipso Pontifice fagitauit. Nihil chim ea dignitas illi noua asserebat, nisi, ut cum prodesset quidem pluribus, sibi magis
metueret,ne illa sibi a Deo pro laborum suorum mercede tribueretur. Atque hinc illud extitit turbito Cardinalis fictus, diuinae meu stati voto promis rit, nihil se unquam factu-.rum, quo viam sibi patefaceret ad Pisiuificiam dignitatem iconsequendam: quod deinde sic praestitit, ut potius ea gesserit, quibus intercludi sibi ad illam a ditum similabat. Nimi- in noni conciliata sibi Regum,ac dulcipum gratia, non
6쪽
ab humanis, quaecu e illa essest, praesidiis, sed a sella, Dei
cupiebat volvatate pendere, si quid tandem honoris sibi es,
quando contingere potuisset; cum interim non id quaereretiple, sed iugereI, imm*Yero, v I ias aquam ad ligna flammis de Caelo deductii comburenda, sic ille ad dignitates a sendas contraria, quantum i0 iselasse erat, apponeret: sua . videlicet animi denustione contentus, & ab omni cupiditate gloriae remotissimus . Atque haec humilitatis virtus, ut in eo maxima, sic semper aliarum fuit sarcunda parens, custosque virtutum, in quibus profecto sic enituit, ut si explicare singulas vellem , vix. ad finem p let oratio peruenire. Quid enim dicam de effuse illa inelpemosynis erogandis largitate, cuius illud praeclarum adhuc adulescens indicium praebuit, quod, ut cuiusdam semisiae egestati subueniret, quam audi rat a conciὀnatore Populo commendari,cum nihil aliud tunc, praeter tria silum haberet indusia, quae a parentibus nuper acceperat, ea in eleemosynam libentissime tradidit, alienae magis consultori piae, quam :subleuator suae Θ Quid dicam de eleemosynis, quas deinde Cardinalis creatus admirabili charitate largitus est ri Hac S octorum Martyrum Nerei, &Achillei Ecclesiam penitus collapsam restituit. Hac Sancti Gregorij cognomento magni. templum exornauit: Sanet e Sylviae eiusdem Gregorij matris memoriam erexit, atque illustrauit. Hac religiosis Franciscanae familiae fratribus,quos
Capuccinos vocant,Sorae monasterium a fundamentis extro xit. Hae puerorum,ac mestarum, quae Dispersae nuncupantur, patrocinium suscepit; religiosorum coenobijs ea, quae ad victum necessaria erant,frequenter suppeditauit: Virginibuς Deo dicandis dotes impertiuit: Inopes,ac praecipue peregrinos humaniter hospitio excerit, ac sustentauit: plurimos singulis quibusque mensibuscertis stipendijs aluit; omnium denique necessitates quantum potuit, ac sentilia etiam plus iquam potuit, subleuauit; ut propterea mirandum non sit eum sua serk omnia tam celeriter in eleemosynam tribuisse,quan- ,si potuisset,imilio plura,charitate compulsus, libentissimὰ
Aerogasset. Age i , quid dicam tantam illius erga se in ijs
7쪽
Zae ad corpus pertinent, exti e seuEritatem, vi vel grauiΩmis desessus Iaboribus nunquam ad satietatem, vix ad n cessitatem somnum caperet de quatuor tantum,aut quinque ad maximum contentus horis, reliquam noctem somno quiadem vacuam, sed orationibus, ac studijs plenam traduceret Mitto,quod is erat in eius vestitu, ac supellectili modus, ut etiam in Cardinalis dignitate constitutus,indumentorum et gantiam, & domesticorum parietum ornamenta repudiaret . Taceo perpetuam in cibo, potuque parsimoniam, qua, ut ad laborum cursum perficiendum expeditior esset, utebatur.
Non dicam piam illam consuetudinem urbis Xenodochia , mane, ac vespere adeudi a Beato Philippo sibi olim imposita.& a se per nouem annos adeo sine ulla intermissione seru iam, ut ne febri quidem laborans ab ea unquam desisteret, in quo illi non raro diuinitus accidit, ut deinde domum incol
mis, ac bene valens reuerteretur. Non commemorabo assiaduum illum, atque constantem in excipiendis consessionibus,& in sermonibus ad Populum ter,aut quater in hebdomada per quadraginta, & amplius annos habendis laborem, ac
ligentiam; in sacrosaneto Missae sacrificio quotidie celebrando religionem, erga sanctissimam Virginem Dei genia
tricem MARIAM eximiam pietatem, erga Beatos Apostolos Petrum ,& Paulum animi studium, & in eorum Bam dica quotidie inuisenda admirabilem per multorum annorum spatia perseuerantiam ; a quo pietatis officio nec aestiui solis
ardoribus, nec glacialis hyemis, ventorumque asperitate Tetrahebatur. Omitto eius in rebus opportune gerendis prudentiam, modestiam in prosperis, in aduersis fortitudinem, in omnibus caelestis praendij fiduciam, & stabilem cum ipsius Dei voluntate consensum . Illum velim Auditores vobis ante oculos inspiciendum ponatis aestuantem diuinae gloriae et tum, & in Ecclesia Catholica defendenda, amplificandaque studium singulare, quo sic perpetuo flagrauit, nihil ut un- quam esset, aut reperiri posset tam arduum, tam laboriosum, tanta periculorum multitudine vallatum, quod ei suaderet aliquando, ut taceret, in dissimularet ,aut praetermitteret, . , B . quod
8쪽
quod pro diuini nominis gloria , Ecclesia que dignitatia
tuenda omnino sibi agendum esse iudicasset. Hinc Christi na Apostolico viro digna in loquendo , scribendoque libertas, ii qua inuictum eius animum non dicendae veritatis
admiranda novitas, non inanis hominum timor, non vanae spes, non indoctorum dicta, vel facta, non aduersantium ora, vultusque retardare potuerunt. Intelligebat enim verbis suis vetustiorem esse veritatem, eamque rebus omnibus, quae
caducae sunt, antiquiorem sibi esse debere; neque dubitat dum, quin illa semper de suis hostibus triumphum esset gloriosi simum reportatura. Et hic eius veritatis amor, & E clesiae Catholicae , quam sibi veluti carissimam sponsam ei ctam,dilectamq. tueri cupiebat, zelus ardentissimus tantum illi suppeditabar acumen ingenij, tantam verborum,senten tiarumque grauitatem , ut aduersus Ecclesiae inimicos non verba dicere, sed fulminare; non scribere, sed tela iacere,eosque altius cruentare, atque interimere videretur. Hic ego PP. AA. de illius annalibus pauca dicturus,rogo,obtestorque vos, ut me pro vestra benignitate paulo attentius audire non grauemini. Neque verd orationem meam,quae ad finem a
cedit, in referendis Beato parenti nostro Philippo gratiarum' actionibus, insumam,quas illi Baronitas in octauo sitorum a natium tomo uberrimas restit, quippe quod in ijs conscribe dis eum habuerit ob iteratas saepe iussiones autiorem in pubstrem, semper astantem operi, urgentem praesentia,instantem verbis, & quasi quotidiani penu, atque operae exactorem.: Neque in laudanda illorum veritate, ordine, stylo, multitu'. dine, quos ille quamquam innumeris tum publicis, tum domesticis occupationibus detentus, nemine collaborante perfecit, ac septies in Oratorio nostro, ubi quotidie excepto sabbato quatuor sermones a nostrae Congregationis sacerdotibbus habentur repetiuit: Sed hoc uno contentus ero,si qua tum inde utilitatis in Ecclesiam Catholicam promanarit, breuiter demonstrauero. itaque reducite quaeso vobis in mem riam scelestos illos, ac nefarios haereticorum impetus, quibus
olim in Ecclesiam inuadentes. vel prosternere pessitus eam, si potuis
9쪽
potuissent, vel certe grauiter assigere eonabanser Quantum elaborabant, & iniquis machinationibus, ac doli o-
Iiebantur, ut diuinum verbum, & sacrarum historiarum antia quitatem peruerterent,aut abolerent,consarcinatis ab ineunte Ecclesia usque ad pleraque secula centuriss , unde expugnari antiquarum traditionum veritatem posse sperabant Quid non egerunt, ut Sanctae Romanae Ecclesiae Catholic potestatem omnem, vel funditus euersam, vel maxime debilitatam, atque imminutam viderent Θ verum quod fuit E clesiae Catholicae gaudium, quae laetitia , cum vidit ex aduerso conlurgere nostrum hunc Ducem antesignanum Caesarem Baronium , praelia Domini praeliaturum, eaque victoriae monumenta praeserentem , annalium, inquam, volumina, quibus veluti obiectis lapidibus, & laborantem tueretur Ecclenam, & confractis inimicorum telis, eisque penitus debellaeis, triumphale carmen, tota sibi Ecclesia gratulante, decantaret In quo quidem certamine qualem ille victoriam est consecutus, nisi eam, quam exoptabamus uniuersi Nam si Apollolicas traditiones, & legitimos Ecclesiae ritus ita expliacatos iam, & illustratos esse gaudemus, quis magis, & expliacuit, & illustrauit, quam Baronius Quis sacras plerasque is syn os in occultis tenebris delitescentes, & ob praeposterum ordinem, vel altum silentium, haud satis manifestas, accuratius conquisiuit , & quodammodo rediuiuas secit, quam B ronius ξ Quis praeterea sanctorum martyrum res praeclare g sta' labores, victorias & suo ordine apte disposuit, & maiore veritatis Iuce collustrauit, quam Laronius ρ Denique quis
eius doctissimos euoluat Annales, qui expressuim ubiqiae .s non videat acerrimum Catholicae Fidei propugnatorem, de- senserem antiquitatis, haereticorum malleum, veritatis custodem, vindicem Ecclesiasticae potestatis Θ O virum aeterna memoria dignissimum i qui ea facere potuisti, quae semper Omnis aetas admirabitur, quq posteritas alet, quq uigebunt immortaIitate omnium subsequentium seculorum. At quid nunc mihi animum concutit Θ Dicam,an taceam
conuersum est in luctum gaudium nostrum, & extrema B a Sau-
10쪽
laudii luctus Oeeunt. En quod mortale nit, periit ; quod
nolebamus, aduenit. Ο deplorabilem tanti viri latiram loacerbam mortem, quae tantum nobis praesidium sustulisti lVbi nunc, Auditores, Caput illud ob antiquam caesariem reuerendum, resertissimus sapientiae thesaurus, rerum omnium gestarum absolutissima bibliotheca, vivumque compendium λ Vbi illa manus, quae tot antiquorum scripta euoluere, tam laboriosum,ac immensum eruditissimorum annalium opus inchoare,ac serε ad extremum perducere terminum potuitὸ Vbi, inquam, manus illa, quae duodecim annalium tomos dum extruxit, totidem videtur in Ecclesia militanti posuisse, caelesti illi ciuitati consimilia fundamenta aut certEquemdam quasi hortum deliciarum, in quo pacis tranquillitate donatis solatium capere, & varios, iucundissimosque decerpere liceat sapientiae florest aut denique turrim sortis,mam videtur erexisse militaribus praesidijs communitam , v do belli tempore aduersus Ecclesiae Catholicae hostes armata sumere, ac strenuε dimicare misimus Θ bi totius corporis dignitas, qua veluti quodam venerabili indumento excelsus
ille animus vestiebatur AVbi Sol ille , qui totam illustri bat Ecclesiam ρ Vbi columna illa solidissima, cuius fidi mitate Catholicet Ecclesiae domus sulciebatur Proh d
Iori occidit sol, obscuratus est splendor eius, retraxit Iumen suum,&quae steterat columna, iam concidit. Et po terit nunc quisquam nostrum Auditores , in aedificio domus Ecclesiae coagmentatus, & eiusdem Fidei, charitatisque
coniunctione compactus non sentire tam grauem casum,non contremiscere, non commoueri Poterit haec uniuersa Gubeas, cui tanti viri conspectu ,& colloquio frui iucundissimε
licuit, non deplorare, non conqueri; dum exterarum regi num incolae, ad quos eius solum scripta, famaque peruen rant, auditam duntaxat illius aegrotationem sic lamentabam tur, ut, quas Romam scribebant literas, plenas doloris, non tam atramento exaratae, quam fluentibus lachrymis conseriaptae esse viderentur ξ Quod si eos tantus ex illius morbi fama
dolor inuasit; quae suspiria, quas lachrymas, quae doloris sunt