Epitomes omnium Galeni Pergameni operum, vniuersam illius viri doctrinam. & metthodum, quàm accuratissimè continentis, sectio prima tertia. Per Andream Lacunam Secobiensem, ... summa fide atque studio collecta

발행: 1548년

분량: 616페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

461쪽

tam niuem iter facientes vehementer laesi oculis fue Dionysi tyH- runt. Experti sunt etiam id illi miseri qui ex obscurisi tu in im Gi- mo carcere in spledidissimam domum calce hillitam, &lsuigatam, a Dionisio tyranno repente ducti subito Piuiores suscis occ*cabatur,minime repentinum illu occursum splen&. Miuleis co didae lucis ferentes. Quare merito sane pictores, quumioribus recrea- pingunt in coriis albis, a quibus visus offenditur, colore xl x ii 'i res fusi os ac croeuleos opponux, in quos subinde truci 'Ophihaimia res ,recreant ait refcidni oculos. Similiter ophthalmiaiahciantes es laborantes offendit lux & κ redarguit: qui tamen fusca femlit lux re δέ ccerulea sine dolore intuetur. Percipere etiam clara ς*J SVit nos longinquo cupientes, ad siper ilia inaanus obtens' d. dimus. Quare in magnis solis dςfectibus stellae nobis apfectus solis, in. parent: quas cernimus etiam ex proseindissimis puteis :sigΠ β,qus exta potissimum quando non est sol in meridie. Quod si lo- ςymmμβ ς P leni ipsuna explicatis oculis intueri velis, illos celeriteri μψωφφ pq perdes: quenaadinodum contigit multis, qui post ecli- psim solis fixis oculis ipsum quum intuerentur , nosse

Damula sub ar affectum eius cupientes prorsus stinx occoecati. Etenim demi sole inar si flammulam quandam exiguam in sole luculento concescit extingWi stituas marcescet: immo extinguitur etia si eam propQ

ibi hi Qui aliam maiorem flammam locaueris; quum iminor lux a maiori vincatur semper, ac dissipetur. Ne igitur crymoloidis tu, stallini se vitrei humoris spleodor, a splendore corneaenicae origo, α discuteretur natura ipsam choroidem tunicam a tenui lςx - meninge ortam eκ iride Una cum cornea promouens,

multis pallibus illam tum nigram, tum fuscam, tu cinruleani, octrinsecus autem densam effecit: quo videlita utir cet praedictos usus praestarςt mimirunt corneam sibi vicinam alens: eandemq, nς humori crystallino inci deret,prohibens: ac visui denim affecto spectaculu me-

Palpebras dicamentosum existens. Quae causa est,Vt omnes nam-ciaiidam' ubi ra duce quilini lucis siledore offendimur palpebras re-ψ ς φ RQ rpent claudanaus,properantes ad naturalς remedium.

ν ' ' caeterum humida di mollis instar spongii quum sit,quR

462쪽

parte humorem crystallinum contingit, ipsa choro ides xunica, i insedimento est, quominus asperitas reti formis membranae aliqua ex parte illi noceat . His omni- Ragoides tunibus admirabilior est tunicae huius coeruleae qua ragoi' dem etiam , hoc est, Uui formem appellant, idq; acino Vuae laevitatem eius externam, di asperitate internam,

haud perperam comparates pupilla Versus, foramen. Ea siquidem in centro tui est pertusa: & qua hoc dunta- '

. rri. V. . . cae foramen.

Xat roramen plistit, nulla tunica alia est inter corneamdi crystallinum media : seqveluti per tenue admodum Spiemio e o di candidum cornu splendor internus cu externo cor x li internussum numicat, commiscetur i, . Ut autem qua foramen hoc olemo misce est , cornea tunica neutiquam humorem crystallinunt contingerer portionem ipsius nat ira logius foras ab- - . . . .

duxit: simul autem humorem quendam synceru & tenuem cuiusmodi inest ovis crystallino ipso obduκit: 'spiritu a, aereo & splendido, omnem pupillae locum oppleuit. Id quod ex suffusorum compunctionibus disces.

Nam quum suffusiones omnes loco inter corneam , & Suffusionu purcrystallinum medio consistant, instruimentum qd dedu gendus r i .cttarum eam per externum angulum oculi immittitur, in orbem & quoquo versum circ laetium, neutrum i'lo rum corpo iam tangit,ia quam magna a stinuicem distent intercapedine. Porro si alterum oculorum clause- Ocula unorimus, alterum aperientes amplificatam & dilatata ac 'μ', ' ii' veluti innatam pupillam cernemus, τ illuc maior copia spiritus confluat. At in mortuo animali, vel si humor Mortuo at alixenuis euacuartis non sit, laxa tamen pupilla videtur: cur sit laxa puquod nimirum spiritus quide ipse leuior di tenuior existens , facit ' qnte anatomen evacuetur: humor autem R huc remaneat , sensibilem euacuationem postulans. l. . l '

Iis praeterea qui maximh sunt aetate prouecti, ob spiritus superne affluentis inopiam, adeo cornea tunica corrugatur, ut alii quidem prorsus nihil: alii vero ma-Mac vix adhuc videant. Affectus aute quem Phthisis oculi.

463쪽

Arachnoides

tunica.

pellant, qui J, alteri oculorum M ut plurimum accidir , solius est imminutae pupillae,nihil cornpa priuatim affe

lilius poetii cta. Spiritus igitur ipse,lucidus omnino quii sit ad ocu- ilorum etiam actionem confert: humor vero praeter dictum a nobis visum hoc etiam praestat, ne crystallinus humor,ac portio uuae intςrna exiccetur. Siq*dem cryTλαυκωτις. Ollini exiccatio γλαυκωσιν morbum inducit a quo coq; citas vel maximh oritur. Propria ipsius crystallini humoris tunica,& quae partem illius anteriore Vestit,araneis tenuibus est subtilior & albior : in qua quidem ipsius pupillae imago veluti in speculo quodam conspici turi quandoquidem laeuis est haec tunica & fulgens, supra omnia specula. Quod vero naturali huic crystallini operimentς est proximum,Venosum, molle, nigrum, eho si, tu, axiu est. Venosum quidem, quo cornea abuta, Dieae natura & de laqtriat. Molle antem ne cotactu suo ,humorem cry- -- stallinum afflictet. Nigrum, ut spledorem colligat,atu ad pupillam trasmittat.Pertusum denii, Vt que trans niisit spledorem foras emittat. Quod autemGmniun . i est extremum operimetum ac propugnaculΠm tenue, album ac durum est, quasi cornu. Tςnue quidem dcal Crystitiis sub bum,Vt splendorςs prompte trasmittax: durima vi tumor cur no sit to conseruet. Porro crystallinus humor non fuit factus UVβ Qmnino omnino sphaericus, ut & circulos coalescentes in iride

rapi facilb admitteret, & per violentas plagas aut morus ,

minime exturbaretur a vitreo. Connexiones qppe aς en adis Me ni sedes in absolute rotundis sunt fallaciores,si in planio I ripies ut in ribus. Quia vero cornea tunica maxime exposita era vi mQuh, - iniuriis extrinsecis ob id illam natura, quavis eX se rore bustissio lana palpebris, ciliis, circumiacetibus ossibus, Cissorum usus. at et cude munivit. At cilia quidem, qu*si vallum

quodU pilorum propulsandis exiguis corporibus , n

facile oculis apertis inciderent,primo loco constituit.

464쪽

quid forte maiorum corporum,in ipsum illaberet, ap-pbfuit . Porro aduersus maiorum adhuc molium incur-1us, superne quidem supercilia locauit: inferne aute malas: ad maiorem angulum nasum: ad luino reni denissi productionem ossis iugalis . A quibus omnibus oculus in medio comprehenditur, ait illaesus seruatur: cutis motu ad patiendi dissicultatem non rnedio triter conferente. Quum igitur ex dura quidem omnino substatia, 1ed quae moueri facilE, & cum cornea vertari sine eius noxa pbsset palpebras fieri essJet consonum, atq3 etiam connecti ossibus membranana quam περιμ μ vocat, a supercilio* labiis natura abducens, in longitudineque tantam producens,in quantam palpebras extedi oportebar,rursus eam per partes palpebrarum infernas,internas'ue reduxit illamq; nota ad principiti unde emersit, sed ad subiectos tali principio imasculosi, qui timoculos mouent applicuit:indeq; ad iridem vim produxit, ubi ipsam iri corneam tunicam insertauit. Spatium vero inter duas portiones periostii corporis medium viscosa atm vnctuosa occuparunt, cum membranis quibus dant a musculis ipsis extensis: quo loco quas Vocantu cyocri gigni contingit. Ad portionem autem huius

constriictionis, palpebrae inferiores constatur,a malorum periostio, quadantentis quidem extenso reuertete autem rursus ad corneam. Qua parte vero haec perio

sitos remeare incipit ilibstatia quaedam membrana dutior adtensa est quam ταρσον nominant constringens quidem & comprehendens quod cone κum efficitur ex eius duplicatione, sedem autem atm extensionis rectitudinem palpebrarum pilis simpeditans, propter inatam sibi duritiem. Nam quemadmodum stipe ciliorum pilos UVtpote excepturos quod a fronte atm a capite defuit, sibi ipsis incidere mutuo praestiterat,ita hos & rectos,& tensos,pari: & conuenienti interuallo dispositos, necnon antrorsum vergentes, sena per conseruari

Eia . . .

Superciliortun

usus.

465쪽

4a a

oculos cerne is tantum quae

pupiIlae e diro is opposita sunt: ob id volubiles esse. Oculi quare remini. Omlovi volu tarii mot' sunt

quatuora toti

iasi musculi. Oculorum musculi obliqui. Oculi muscis.

lus magnus. Palpebras misse ioi es haud,

quaquam mo. ueri.

Palpebrant Q.

Perdarum uiuis

sculi.

expediebat,ut qui puluerem,& animalcula volitanti . ut minus illabere ni oculis,qssent prohibituri. At quum

oculi non ex quavis positione Uisibilia omnia cernere

possint sed illud duntaxat ceriaant quod ipsit pupillῖ est directu, ob id natura sic disposuit eos , ut policiat pluri

mum circumagi:& curri ipsis totum collum ad motum habile fecit. Qua de causa etiam, non viis rii, sed geminos oculos condidit. Postquam igitur oculorum motus volutarii sunt quatuor: unus quidem quo sursinam aliuς autem quo deorsum : ac duo etiam quibus adducunt ad latera: consentaneum fuit,lc imusculos qui motuum illorum duces essent, totidem esse nurnero duos quidenta lateribus,nelnpb unum utrini consistetem: alios aliterii duos, quo unus est infernus, alter supernus. ic soluti natam hi omnes in neruosa filamenta, circulum unum efficiunt lati tendonis in iridem desinetis. Quum Vero oculum circumagi esset melius, natura duos alios musculos, positione obliquos effecit: singulos in singulis palpebris, versus minorem angulum . iupra ait infra

ex tesos: quorum beneficio oculum quoquo Versus ro quemus. Est & alius quidam musculus magnus circa eorum radicem: constringens quidem ac muniens nerui illius mollis immissionem ne disrumpatur: oculum autem attollens sursum ac deorsum contrahens: nonnihilque etiam conuertens. Caeterlim quum partes omnes quae motu Voluntario sui . t praeditae , duobus Vt minimum egeant musculis sibiipsis oppositis; altero scilicet exicdente atq3 flectente altero no potest enim ab uno uteri motus praestari)superiores alite palpebrae motu voluntario moueantur inferiores quippe ne moucturquidem )natura duos exiguos musculos singulis eoruria applicuit,sub membrana quae cuti stibiacet, ait a neruosis tenuitatibus tarsi extenditur,delitescentes. Quorum sane musculoriam, alter quidem an maiori angulo

apud nasum constitutus oblique, ad tarsi partem dimis

466쪽

diam, qus illic est,ptingit: alter vero totus & ipse obliuiquus,& ad minorem exresus angulum, ad reliqua tarsi partem dimidia sibi propinquam prorumpit.Dum igitur prior musculus agit, quum caput eius ad maiorem angulum constet partem palpebrg sibi continua deorsum trahit. Duna vero alter , reliquam sursum attollit: vi cuius caput ad superciliu spectet. Trahunt enim musculi versus proprium principium. Quod si uteri eodem tempore tendant, oculus non magis erit apertus,q clausus : quam euersionem palpebrarum in morbis Hippocrates κλωσιν nominat: illam dicens esse signuna perniciosissimum .Fit autem affectus is utrol musculorum conuulso, partem iis tarsi cotinuam ad seipsum trahente. Caeterum,si alter quidem musculus agat , altero prorsus cestante, aperiri S claudi totam contingit palpebram quum pars altera tarsi, quae mouetur, semper una secum trahat & reliquam. Cuius causa est durities quam illi dedit natura , durit ipseni & chartilasino iu essiciens, in omni 1, utriusi musculi finem inferens. At palpebra inferior minor superiori ea constructa: nanis maior fuisset, complicaretur, ait in seipsani recideret: plurimas excrementa colligeret. Non indiget autem motu, quia pusilla di exigua est. Porro ad utrun pforamen, quod iuxta magnum angulum est, per quod

oculo* excrementa expurgantur in nares, natura carunculam quandam veluti operinientum apposuit, cuius beneficio contingit, Vt excremeta oculorum minime quident vacuentur per angulos ad proprios aurem impellantur meatus. Confluunt siquidem per foramina illa in ipse ni os ait in nares ab oculis excremeta. Unde medicameta ocularia non multo post inustoneni alii quidem, expuer uni: alii Vero emunxerunt. Quam ςb rem, qui carunculam illam neruosam , quae iuxta virunt angulum est, pharmacis acribus colli quartant, aut resciderunt , ii chirurgi, effluxum e Xcrementis ea

e mi Palpebrarum

motus.

Musculi semistrahunt uersus

proprium prin

cipium.

Palpebra lantior cur supe Horiminor.m

OcuIorum incrementa qua parte expurgetur in nares.

467쪽

Cir Ius quid. Cetrum quid.

I sue, medium essit inter coninuexum & con

cauum.

parte apuerunt: quem affectum vocamus sol, Stilis in palpebris paulo extra maiorem angulu, tenuia qugdam aba fora nitria pertinctia usis ad nasum: quae quidem tenueria humorem dant vicissim accipiunt l, , ad si milietriam naturalem seruatadam , quae motuu praestat agilitatem: ad quam similiter perficieda iam glanduatae etiam duae in utroq; extiterunt oculo : altera inferinis: altera stipernis partibus haeres. Quae meatibus nostobscuris, humidum in illos effundunt: perinde ut glandulae quglinglis radici adiunctae saliuam in os derivat Humectandi etiam eos gratia pinguitudo est oculis circulata. Iam ipsi nerui sensisici quidus solis uiae spirit conspicitae ac selisibiles insunt ex diuersiis quidem lotis cerebri pr6f0scuntur: progressi vero essem enimilia diuinis sinatim quidem instrii metum, iniquus: impius autem; ih conditorem ipsius, si haec praedictis no adde rem sibi mutuo colirrent: ac postea rilinis a seinuicem digrediuntur,& instar literae X separatur, idq; minim Eco mutati, aut intersecti ai se inuice, sed cohaerentes pri-hao: ac post uteri ad regionem propriam, diducti. Sicut ob aliud nihil couenille uideantur, q ut naeatus suos

coniungerct. Vt alitem modum quo fit uisio percipias intelligito circulum ab uno latuita oculorum cerni. Est enim circulus figura quae a medio undit distat aequali ter. Ab eius autem puncto naedio quod centrum dicr

tur) usi ad pupillum uidentem id, rectam duci lineara existima: quemadmodum plures alias & similes duci h

upilla ad ipsam circumferentiam. A t figuram quae abis bitanibus rectis lineis circuli circunscribsitur, conuim nomina cuius uerticem pupillam: basim esse circulum , tene. Lineam uero rectam quae a pupilla ad centrii cir-hiali extensa est, totius figurae axe appella. Dum aute intelligis connexum & concatium , intelligis etiam aniborum medium uidelicet laeue ac planum, cui nihil neccauitatis hec couexitatis inest. cuius superna ps plana

468쪽

superficies existit. Quemadmodum igitur si ex axe ipsius coni,qui a pupilla ad centrum circuli per aere protenditur mihi granuni aliquod pendeat, conspectu centri pupillae eripiet ita quodvis torpus, quod in medio visus & rei videndae positum fuerit, prohibiturum quo minus, id quod ante oculos est, amplius cernatur Quandoquident ut aliquid conspiciatur, opus est id careat Omni caligine, nulliinaque inter se & pupilla habeat impedin entum. Si itidhna per rectas lineas fit visio. qughaud dubie ipsius solis radiis excidetibus per angustum soramen', proriunt i, semper recta & citra flexione tenientibus assumitatur. Sciendum autem est, unu quod B orporum quae videtίr,nec videri solum, nec nudum aed quippiam circu ipsum etiam onariino cerni: quum siones quae corpus id complectuntur accidant intem uat iis, quae Ultra corpus videndii sinat. Secundo etiam oscita corpus quod a solo dextro oculo cerni t,id si pro pus sit,in sinistris magis partibus esse putari: sin logius ast magis quodammodo in dextris. Quod vero a si-Hiro solo conspicitur, in dextris situm videtur esse, sitiust propinquius magis autem in silaistris, si est remoris. Quod autem ab utrol in medio. Tertium praeter hae tibi disceiadu venit, alterius oculorum pupilla cord prisa, sursum' ue aut deqrsum adducta apparere displici, quae antea simplicia apparebant. Caeterum si deor- iiii quidem fuerit pupilla detracta; humilius id appareb, quod intuebere: contrarium autem, si sursuili sublaifuerit. At dum pupillam ad maiorem, aut minorem sithiiiii adducimus', facimus ut quod cernitur, sinis una magis aut dextrum appareat: non tame duplex. it autem necesse axes conorum visoriorti, in uno eo-hm I, plano positionem habere, ne quod est unum dii ex appareat. Verum praedicta axiomata, tametsi ra onibus philosophicis, mathematicis li facillime com-robari possint , quia tamen experieria ea omnia coci r

neas.

Visioneid, Iis radiis assi

Videri nihil se

lum, aut nudil. Visus hallucio nationes.

Pupilla alieti

oculorum com

pressa appare feduplicia s

cia erant.

469쪽

stant,breuitatis gratia, ab illorum accurata demonstra Opisci nerui tione supersedebo. Iam verbii pori illi optici intra cra

r inir/ nium quidem iungantur atin in unum conspirent: iungantur po, stς- .utena Gmaricentur, Utilitates duae in caula excite-stea aute diua, runt: qua dum prima ac naaxima necessaria est, ne quod

vicentur. extra intuemur appareat duplex. Secunda, Ut si quado alter oculorum sit clausus , aut omnino mutilus, in alterum, per illum porum communem, uniuersus spiri- . tus confluat. Quippe facultate visoria duplicata eo modo ,longe acutior futurus est visus. Quum igitur que videntur,secundum rectas lineas Videantiar, ante humo-irem autem crystallinum, foramen Vueae sit situm, pel quod cum suis obiectis erat habiturus coin merciu: per spicuum certe iam est, τ figura eria th rotunda, pauci cis , - ,. ribus sis p rtibus, plana autem pluribus cum suis obemor cur rotuli communicabit. Quocirca diuinus ille architectui, diis simul & rotundum ipsum, sed paulo oblongius, crystallini co- togus sit fa- pus copegit, v t tutior ab ipsis iniuriis esset, ac siimul iusi ribus tui partibus, species rerum videnda* exciperi.

τ porales musculi statia in. ferioris maxillae sunt codui. Teporales musculi sibus sint

ORRO' Musculi temporales,quin gratia inferioris maκillae a natura ni constituti, secundum magnitudinia cuius, ait in mordendo robur, summagnitudinem atΤ structuram cca j trahut: merito in animalibus quidni sis, quae serratos dentes sertiuntur,maximi simul & briislani habentur quandoquidem non solum magna', sed validam etiam maxillam obtinent.Maximi auten, sed nec neruosi, nec in agendo praepotentes, in asini, i

470쪽

Dubus,& luibus ac breuiter in iis omnibus, quibus magna quidem inferior maxilla inest , minime tamen ro busta ad mordendum. Homini vero, ceu Sena paruam habenti dentes q, ad solum esuin idoneos non enim in morsu, hominis fortitudo consistit nec delibus domituruς est animantia caetera, sed ratione & nianibus mu

sculus teporalis, haud iniuria ; debilis simul di minimus

extitit mimirunt ipsa natura non modo inueniente qugoportet , sed ea etiam cui P pro dignitate tribuente: id quod diuinae iustitiae est proprium. Lynces etian sicuti A cebi,& sinitar similiter habent niusculos temporales exiles simul & imbecillos. Est autem simia homini q si-ntillima illius I, veluti imitatio quaeda ridicula: ut quae rotundissimam habet faciem, dentes caninos parvos latum pectus,claues longiores, minimum hirsuta , quae recta etiam stat belle ut & gradiri sine errore, & currere celeriter possit. Iam vero quae ahimalia prona ore cibum assumunt ea vi collunt ianius; sic prolixiore habent inferiorem maxillam. Verum enimuerb, quti in ter omnes niusculos si temporales potissimum laesi fuerint, conuulsiones,febres,sopores,deliria syn promata 3, letalia inducant, utpote cerebro existentes promini nem enim reperitus ipsis quicquani propinquius cerebro sicuti net ullus musculus; qui per plures neruos ipsi cerebro haereat merito natura, eos propemodum totos, ne facile assicerentur ab ini uriis extrinfecis, in ca

pitis ossibus abdidit ossa qdem ea quibus ipsi incubant

excavans admodum, exculpensq,: alia autem dura; ac praecipue quae illis praeposita aυγωματα nonii nantur,ri

gida,& medullae expertia; in orbem quasi septu quod

dam eis circumiiciens: ita ut exigua qugdani eo iam tantum, ad finem Dolis emineat. Vteri auteni irati sculus temporalis in unum tendo nem desinens; curuo maxillae inferioris acumini infigitur . Qui si tensus fuerit sursum eam trahit: ac sic os animalis claudituriSunt ta-

mminis sortiis tudo non constsiit hi delibuS. sed in ratione.& in manibus. Homini debiis iis & ni minus temporalis musculus inest

Iustitiae diuini quid .pprium. Simia est hominis imitatio riodicula. Colliiqine prolixiore habeat. Teporales musculi laesi, quae symptomata inducant. Temporalibus muscillis nihil propinetus ceo

Tempores ummus lotum situs , secuti

ne claudatur.

SEARCH

MENU NAVIGATION