De trichomate : dissertatio inauguralis ...

11쪽

Si adia morbi. Cum plicae eruptionem ingens plerumque numeruΝ Νymptomatum, tum systematis reproductivitum nervosi assectiones designantium, vel antegrediatur vel comitetur, propositum est, ab iis initium sacere, quae in stadio Ρrodromorum sive universali observantur et his expositis ad ea, quae in stadio eruptionis sive iopico se produnt,

pergere.

g. 6.

Stadium prodromorum. tuum libelli hujus consilium ipsum, quominuSomnia Symplomata a scriptoribus nolaia, nou SO-lum pro Vi formaque sua varia ac multiplicia, sed etiam pro aegrotantium natura ac habitu in singulis diversa, hic enumerentur prohibeat, in iis solis acquiescendum esse judicavi, quae constantiora et ad rei naturam eruendam plus faciani et ceriam seroplicae mox erupturae diagnostii praebeant. Sunt vero haec: ariuum lassitudo, dolores migranies, imprimis in exiremitatibus inserioribus, rheumaticis

haud dissimiles; quibus accedit digestio laesa, ciborum appellius deficiens, ructus, sapor ingratus, interdum pica; Ροtuum spirituosorum, imprimis spiritus frumenii, cupiditas flagrans, alvi obstructio; cephalalgia, hemicrania; sensus quasi vacui capitis dum alii de frigore quodam integumeniorum eapitis queruntur - vertigo, dolor nervi saciei,

12쪽

lilii topliobia, pli0iopsia, suurius Plenitudinis et pros-Νuri oculorum, quasi Drana' arenosa in iis insilii, acies Oculorum diinimita, cui aracta, et alia organi visus vilia; Praeterea aurium Suriuri usi et tinnitus, interdum surditas ipsa, gusius, imprimis vero Ol- factus absens; catari lius chronicus a phillisi noumultum diversus, balitus sociens, deuios ,eariosi, cordis palpitatio, pulsus debilis; iunc sensus I Ormicationis in toto corpore, imprimis in exiremitatibus inserioribus et secundum ΝΡinam vertebrarum; urina iurbida nunc copiosa nunc Parca, Sedimento laicritio rarius purisormi Praedita; sudores specisco Olenies; menStruorum vel haemorrhoidum fluxus irregulares vel suppreSSi; impetigines variae, melancholia, mania, conVulsiones, paralysis variarum corporiS Partium. Naec palliemata per hebdomades, menses, quiuoliam per plures anuOS Pei Severare aegrotumque acerrimis doloribus asscere solent, et quo propius ipsa eruptio accedit, eo magis augentur haec Symplomata, congestionibus caput versus Praevalentibus, donec insequens erumpat Stadium. g. Si adium eruptionis. Lentius alios, alios subito ac repente hic morbus cum symplomatibus sobrilibus ingruit; pleros- qtie vero post magnum et violenium corporis in Oium, post subrem iniermitientem, post parium edi-ium atque vehementes animi assectiones, ei socios habet 'acerrimos capitis dolores, irai Spirationem quo

13쪽

inulo olentem. Jam ex Ρilosis capiti Α, imprimis occipitis, partibus materia profluit lymphatica ei Mutinosa, Odorem qtiei ilum peculiarem disi uti dolis; qua materia primo copilli, capitis legumentis proximi molliuntur, dein conspissantur et conglutinantur postea modii quoque ei extremi Oumus tu e res ), quae sorte θοου nilingani, Obducuntur ei tu fasciculum nulla arie dissolvendum coaleri cunt.

g. S. De plica sicca et Ilumida. Quamdiu exsudatio siti, plica appellatur humi da, exsudatione peracta siccae nomine significatur. E quorundam Scriptorum sententia eam plicam Siccam Vocamus, cum nulla exsudatione Praegressa capilli crispantur; quod verum sit nec ne noli ausim affirmare. Multo facilius cum hac plica confundi posset plica Spuria, quom non nisi ex nimia immunditie proficisci et nihil cum statu morboso commune habere sacile cognoscitur.

g. 9. De plicae I ongitudine, pondere atque

Longitudinis ei ponderis plicae eo major modus est, quo et exsudatio diutior est, oi capillorum copia major. A JOs. Frutilii O saltem 1'On-

1) Exemplum tradit Ilo s. Frank viri, cujus mitra cum plica Coaluerat.

14쪽

dus Plicari iiii ali unciis quatuor ad tres libras augeri perhibetur. Plicae sorma varia est atque eX eo pendet, quantum supersiciei capitis alli eXSudatione Obruatur, quania sit ipsa exsudatio et quam celeriter essecia. Itaque ium in longitudinem cum singulis aut pluribus fascibus tum in latitudinem extensa, majorem minoremve capitis partem Oblegens plica conspicitur.

De plica matura ei immatura. Jam eorum quae post erupiam Plicam Sequuntur duplex est ratio: Nam aut I) omnes priores assectiones universales siniuntur, diminuitur exsudatio vel Omnino conquiescit; crescentibus capillis sanis Ρlica magis magisque a capitis legumentis recedit - quam plicam maiu

lescit; - aut 2) remissio tantum symplomatum sit; quae ia-men eo magis crescunt, quo 1'ropior redintegrata morbi eruptio imminei. Tum vero, cum repetitis plicae eruptionibus recentes semper aegrotum iuvadunt morbi, universus organismus Percutitur, et in omnibus sere corporis organis magnae cernuntur

Perturbationes. Primo ungues, id quod interdum etiam prius sit, in longitudinem, latitudinem et crassitudinem ita crescunt, ut formam induani nodosam et verrucosam. Oriuntur glandularum intumescensae, indurationes scirrbosae, ulcera depascentia car-

15쪽

cinona aio Sis simillima, adeo carcinoma, caries, Phihi- sis, viscerum abdo initialium suppuratio, hydrops.

tuae modo memoravimus Nympiomaia, neque minus formae acutiores, ut moningitis, en cephali iis, pneumonitis, apoplexia, paralysis tum paritalis tum universalis, amavi Osis, surditas, quin ipsa mors via apparent metasiatica, simulatque plica, exsudatione perdurante, calitiis legumentis adhaerens, dico immaturam, resecta' est; idque quod, ut Hausit amplectar seni enitam, rosectione sacta capi iis tegumenium, majori jam assuefacium calori, relaentino corripitur refrigeri . Contra valde ii orrant, qui ipsis capillis sensibilitatem quandam et doloris quasi sensum attribuunt. Capitis vero tegumenti sensibilitas, quamdiu OXsudatio manet, tanta est, ut durior quisque capillorum contactus dolorem aegroto excitet, licet non ipsis capillis; id quod periculis cauic

sactis ii se usu edoctus sum. Itaque capillorum dolores speciosi lanium sunt; neque magis verisimilius est, quod contendunt, incisionibus in plicam faciis sanguinem ex ea profluere I). g. 11. De proxima tricho in alis cauNa. IIaxime scriptores de morbi causis proximis

dissentiunt. Ac Synapius 2 quidem aliique tri-

16쪽

ilem specificam, in capillorum bulbis haeretilem,qua. seri censet, ut nervorum allectio et simul partium solidarum solutio diversissimis sorinis officiatur. Argumeniis salis probabilibus a. Frankius hanc sententiam defendii, multis medicis probatam, i, licam ad lepram reserendam nec nisi sormam ejus quodammodo Variatam putandam esse. IVO Isra-

philidem aliquam cognationem eSSe SintuenS, nFrankio et ΝΡrengelio cum aliis argumentisium hoc potissimum resellitur, quod plica jam plus

duceniis annis ante syphilidem exstitisset ei quod hydrargyrum, remedium contra hanc specificum, illam mirum quantum augeai. Aeque reprehendenda est senientia eorum . qui plicam ox arthritide ano- Inala Prodire censent, cuiu illa ne insati tulis quidem sociuique Parcat, neque ilasa animalia ab hoc morbo Secura Sini, - quod uirumque in nrthritido nunquam sere locum habet. - Laronianius O materiam Plicosa in ad crisin producendam ex hiI-moruin substantia judicat esse secretam. II a as i ii s 4)denique . morbi Originem e tegumentorum capitis statu inflammatorio deducit.

17쪽

esiiciatur, ut lympha alienata in capilli ruin bulbis

resideat. Allius in morbi naturam pone roire non licuit; nec cadaverum sectionibus nec anula Mitriis chemicis, quod quidem Operao pretium Sit, cissocium est. Atque sectiones quidem eorum, qui alio quam plicae morbo assecti obierant, nihil ex quo curium

quid colligi posset suppeditui uni, nisi hoc lanii sacis materiam ex flavo-rubram in capillorum. bulbis accumulatam. Analysi chemiea insiliuia A libo P ius primus eadem sere elemonia, quae in capillis sanis, in tricho male quo ius invenit; Pai lium Vororationem quantitativam aliquanto minorom Oi substantiam facilius dissolvendum 1 oporti, quam in illis; oleum auium calcemque Phosphoricam i ' Per i non potuit.

au Sac rem Oiae. Ad causas remotas iranseunti milia hoc istinximelenendum est, quod plica morbus Ondemicus sit Putandus. uamobrem non audiendi sunt, qui caurias Singulares asserant, ut veterum 1 Olonorum Cou- suetudinem comam radendi vel mitras calidus starendi, immunditiem, alia; cum tot hominum millia, in aliis lauroΡae regionibus, eosdem morori Neque ilici, neminimam quid om hujus morbi tentationem experiantur. Mulio verisimiliora sua loro videritur ii,

18쪽

qui eri demicam morbi causam esse probare student. In quo Ilaasi iam sequor censentem non solum soli natura , utinosphaerae conditionisque cliinaticae, sed etiam moruin, vestitus et vivendi rationis indi- uenarum rationem habendam esse. tuae quamvis magis eX excitantium causarum numero Aini, tamen cuin pirioribus condunciae ossiciunt, ut plica oriatur. In iis, quas primo loco commemoraVi, Cauriis pra cipue i errae Solum, Plerumque Patusire et lutosum, erebris inundationibus Vastatum, Kale fossili et, secundum Chromii testimonium, carbone aliisque

sossilibus bitumiuosis abundans habendum est; idem officiunt crebrae nebulae humidae, si igidae; multa pluvia., alia. Alieri causarum generi adscribenda

sunt: 'potuum spirituosorum usus si equens; abusus

carnis imprimis porcinae, Piscium, halecum; praeterea Caeparum aliarumque rerum noxiarum; tecta

immundissima, sumo Plerumque repleta, humilia, pavimentis non contabulatis, humidis senestrisque iam prurvis aut reconditis instructa, ut solis radii vix eas penetrare possini. Accedit vivendi genus sordidissimum et immundissimum, cum Pedum tegumentis carere soleant, capitis vero nimis calidis utantur, mitris scilicet magnis capiti alio insidonii-bus, sine ullo tempestatum distinctione. Teque est, quod moneam, causas has singulares maXimam pariem ad homines infimae plebis speciare eos lite prοΡier hoc ipsum Saepius illo morbo corripi solere quam nobiliores. Nec tamen hi plano ab illo iuti sunt, cum facile aliae oriantur

causae, quibuS ad morbum endemice grai,Νnniem

19쪽

proelii Iores sani, ut animi motus vehementes, ira, timor, terror, inoeror, alia. Λ II illi tui annio Dociore nunc defuncto accepi, seminam nobilem satis robustum, non ita diu nuptam, cum prope dο-mum incendium erupiSset, Vehementer PerculSam, intra duodecim dies plica esse correptam; Vehemenii autem cephalalgiae, spasticis aliisque a1rectionibus, quibus ex illo diu laborasset, plicae eruptionesticia finem osse impositum. Nimiles casus a Fran-kio Observatos Praetereo. Ilaud magis autem quam opulentia, etiam aetas, SeXus, corporis constitutio,

capillorum color - id quod prioribus temporibus

existimatum est a plica tueri solet. Disceptatur inier medicos, uirum dispositio haereditaria, ut Lasonianius et Frankius malunt, morbi sons sit, an haec dispositio cum Chromio non nisi tum statuenda sit, cum procreatio in persecta morbi evolutione sacia sit. 'Iagis tamen Chromii sententia, multis exemplis confirmata, mihi arridet. Et contagiosam esse plicam et contagium ejus fixum esse constat. Naepe hic morbus propagatur: Diluis, pectinibus eic. aegrotorum, plica Polonica laborantium; imo secundum L a rotitati tum insanitum lactatione. stuo si, ut coriarii, corarii aliique opiscos voloni cavearit, ne animalium plica associorum cules emutit et iractent. 13.

eruptam, ita ante ejus eruptionem difficillima. Con-

20쪽

sirinatur autem ab omnibus sero medicis Polonis, quemque nervosum morbum diuturnum, deinde an sectionem medullae spinalis, arthritidem pertinacem, urinae turbationem permanentem, digestionis laesionem, organorum denique sensuum sunctionem debilitatam, nisi e praegressa eaque sat nota pendeant causa. plicae reconditae signum haberi posse certissimum.

g. 11.

Sicut plurimorum vel omnium morborum, ita Plicae quoque Prognosis a gravioribus quibusdam momentis Petitur, qualia sunt: morbi tenor major

minorve, asseclionum Cum eo conjunciarum Vehementia, aegroti conΝiitutio magIs minusve anticia,

complicatio denique cum aliis morbis seu levioribus seu gravioribus. Quam prognosin in stadio prodromorum propter multiplicia pericula cum plica conjuncta cum in universum dubiam appellare liceat, tum post ipsam quoque eruptionem dubia permanet, quia qui semel irichomate laborarunt sacillimo in eundem recidunt morbum, tum Vero, quod non Semper eruptione facin aegroturi a gravaminibus illis vehementibus et multiplicibus liberatur. Erii autem prognosis mala, cum cerebri assectio