Jo: Petri Maffeji Bergomatis e Societate Jesu Historiarum ab excessu Gregorii XIII. libri tres Sixti Quinti pontificatum complexi : Ex interioribus romanis tabulariis depromti nunc primum prodeunt

71쪽

panici Italici generis in Provinciam regressus , omnisque honoris offlati genere ab Aquensibus in urbem introductus , Imperator est appellatus . Idem amarsiliensibus accersitus, quod intestinis discordiis Civitas ea ferveret, aliisque e Navarrae factione certavit. Tolosates in Vasconibus, aliique populi Parisiensim auctoritatem sequuti Joyensiis ducibus cum ommorantio Annae filio . Is Henrico Tertio infensus Occitani tractus imperium ante multo annos invaserat ; de finibus quotidie dimicabat Emmanuel Lotharingius ercurii in Alvernia Dux traditam sibi ab Henrico Britanniam Armoricorum procurans , tria peditum millia ex Hisparua nuper acceperat ; venion enses, ac Venai simi , quamquam invigilant , ac sub veniente Romano Pontifice , cujus in ditione sunt tamen semper pavidi, semperque soliciti ab circumquaque latrantibus Mugo notis pacem annuo tributo redimere, hostemque ipsum pecunia instruere cogebantur . In universum Gallica nobilitas, uti supra memoravimus ad Henricum inclinabat ceteri comitiorum inani expectatione delusi , partim sese gerebant medios , partim foederatis impense favebant . Hic erat Gallicae rei status . In Belgio Μauritius Batavorum ductor hieme saeviente, priusquam Farnesim in Galliam abiret, dolo reda potitus est, urbe non levis ad omnia momenti, per negligentiam custodum noctu clam immissis in arcem institoria navi militibus, ac repente interfecto praesidio, quod talica ferme natione constabat . Custodes Urbis, uno tantum excepto Capra Vicentino, quod in recuperanda protinus arce, vel certe expectandi e propinquo auxiliis timide se gessissent , a Farneso animadversionibus ignominia notati ; quidam etiam securi percussi . Recrudescente dein

bello, cum opp da Urbesque acerbis exactionibus, aut rapinis agri, vicique funestis utrimque populationibus urerentur silerent leges , Christiani ritus, o instituta in dies magis, magisque obsolescerent , tantae calamitatis haud immerito miseratus Caesar, adhortante Romano Pontifice , pacis interpretem ac sequestrum sese rursus exhibuit inani, ut antea saepe conatu cum Batavi diuturno armorum usa obdurati, minime tolerandam regiorum satellitum dominationem, nec

nisi pulsis ad unum Hispanis, quietem Belgio redituram, salvasque

fore sibi suas leges c avita jura contenderent : regii contra fallacibus conditionibus jam ante decepti , nonnisi perdomita contumacinatione, ac sincero Dei cultu restituto, sese domum redituros negarent. Et oneravit per eos dies auritius adversariorum invidiam oppidis aliquo , quae nuper in Cliviensi ditione occupaverat , Gulielmo Duc sponte reddendis, cum ipsi quae Archiepiscopi Coloniensis

accitu circa Rhenum insederant, variis dilationibus pertinacissime tuerentur. Inde per estphaliam, vicinasque regiones conciliabula vientis

72쪽

66 HIS T. PONTIF.

haberi cepta , non de Mispanis tantum undique exterminandis verum etiam, quod erat donge capitalius, de religione ser speciem libertatis, omnino solvenda . Vehementer etiam cum Senatu Coloniensi actum, uti Calvinianis ad Tacrilega celebranda sacra tandem aedes intra eam Urbem publice assignarentur. Ad haec in Cliviens Imperium, Gulielmo aetate jam confecta , Joanne filio commota mente ad regendos ultra populo nequaquam apto, haeretici proceres per filiarum Gulielmi nuptias imminebant . Misce consiliis ausisque Octavius Galatinus Episcopus Sixti nomine apud Coloniam agens cum ipse ab ejus modi coetibus arceretur, per idoneos viros i sapienter aeque ac feliciter obstitit. Simul peditum, equitumque nubes, quas haeretici Dynasta in Jan villanum foedus denuo superbes ad arant , permixtarum cladium , in voracis impendii reputatione depulsae. Angla Christiante discordiae fax, Germanici, Polonici litoris quaestuosa commereia, non sine raperto recta fidei discrimines dudum summo Iudio captans , me conscelerati voti compos existeret, Sixti Pontificis vigilantia , QSigismundi Regis eximia pietate perfectum est. Et Theodoricum Salisburgensem Archiepiscopum inter Gulielmum Bavariae Ducem de salis exportatione

Vectigalique acris perquam alieno tempore exorta controUersia . Alphonti Vicecomitis, cum a Sixto Nuntius Pragam peteret , opportuno

interventu sedata . Sub idem tempus non uno loco . sed inquis grani praesertim Argentorati Catholicum grex ra, seditionum auctoribus, nequicquam interminante Caesare, graVia multa indigna Ier-

pestici in prodigii loco habitum, quod paucos intra dies Moviomagi

Batavis oppugnationibus sacra Sancti Stephani turris elegantissimae structura, ii Urbes fere Medi crebris tormentorum ictibus ingenti cum fragore procidit Bonnae Laurentinum inclyta nobilitatis templum de caelo cladium, liquatis repente plumbeis aegulis , dicet oppidani ad restinguendos ignes catervatim accurrerent, horrendo incendio conflagravit. Interea Graeci diem ibiit extremum Varolus Archidux , egregia probitate , sed impar nobilium cupiditati minisque , impunitatem non Augustans modo confessioni, Verum etiam Galvinianae ceterisque promticue estis, aliorum exemplo, jampridem extorquere onantium Rom: circa exitum . Augusti Sixtus e vita decessit , nota tam senio

morbove consumtus, quam animi angore, curisque i, suscepta recens

cum Philippo Rege certamina. Ejus horti Sorbonium mon levi apedestitutum ingemuisse fama est. Cajetanus ad Romana comitia Sarisiis in Italiam extemplo rediit, Vicario Legationis uel icto Shilippo Episcopo iacentino partibus fido, quique Gregorii ac Sixti missu per varias occasiones , non vulgarem consuetudinem , amicitiamque cum Austriaca gente contra Xerat.

73쪽

CODICIS ANUSCRIPTI

Aliqua loca vel emendata, vel emendanda, recte , nec ne apud lectores

judicium esto.

cum ingui melius

facto

admirationem naufragii pertentata fortasse aliqua desunt

sub signis. Ita asse jus pag. 32.

factu . Ita codex Parmensis dimicationem Parmensis navisti Parmensis

pertentando scribendum

factis

ducturus nunc uid Pag. 39. lin. 17. Pag. 5Ι. lin. s. lin. 18.

facti

erupturus, Vel simile participium Jsollicitus participio erat expressum congrueret

possedendam possideri jam

cognoscendum recognoscendum denique deque exclamant . pavidique Exclamant pavidi atque Antue; Antuerpetenses igne . pienses ignes. praeruptis mallem perruptis non assequor Vocem

qui diviserate s=ngraphis

atquem neum circum Rhenanam pro Circumrhenana provincia vinciam:

auctis subrogarem aucta prae sitissent prae sit erunt collecte nonnisi divinando emendaverim

exarquatae Videtur mendosum haeret sensus Armoricorumque, Armoricorum , Vel Armoricamque Condeus, Condeant passim vulgatius Condaeus Condaeanus forentina quo mendum dimiserat

pro Errorum typographicorum obvia legentibus emendatio.