Felicis Plateri ... Praxeos seu De cognoscendis, praedicendis, praecauendis, curandisque affectibus homini incommodantibus tractatus. .. De vitiis, libris duobus agens quorum primus corporis secundus excretorum vitia continet. ..

발행: 1609년

분량: 1102페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

1011쪽

C A v s Ex succo quodam per calorem excocto aut putrescente, Vermes gignuntur qui vel chylus est,

vel pus, aut alia crassa materia.

E' chylo, in ieiuno praecipuὸ intestino,ubi abun dat, Lumbrici intestinorum gignuntur, si portio a is

illius, q uae a venis me seraicis non exsucta est, vel quia crassior, aut veluti carnosior& pinguior, cautore intestinorum diu elaborata, sic formam & .itam assumens, in lumbricum unum vel plures conuertatur. Talis autem chylus certorum ciborum

usu producitur, unde portio illius eiusnodi, ad tu, bricos procreados idonea, gigni potest. Ob quam& causam pr cipu8 infantes, si carnibus nimis matur8 vesci assuescant, nec in conuenienti ipsis lactis usu diutius perseuerent, lumbricis tam facilὸ ins stantur. Qui lubrici uti a succo hoc primum nascuntur, sic & postmodu eode aluntur, ac si eum immoderatius absumant,appetentia nimiam excitat. Et si intestina perreptant, ea titillando, velli cado &sugendo,fatigant, torsiones i.&alui profluuiuino uent. Atq; si ad ventriculum usq; ascendat, quo fa,cilὸ a tenuibus transire possunt, tuc & eum molestando, concoctionemq; perturba io, aliave triculi affectus aecidentia, atq; interea etialienteriam ip- ducunt, ac si os ventriculi rodant cordis &cerebri

symptomata procreant. Et si inde sursum in fauces& nares usq; tendat, illic li prodeat, illis quoq; in locis molestiam pariunt. Longe autem grauiora, si mortui putrescentes, in tenuibus intestinishqreat, accidentia inserunt, vapore tetro cor cerebrumq; afficiendo,& febres conuulsiones ii excita lo. Sed&lumbricos diutius retetos, adeo intestina rodere posse existimarunt,ut no solum ea perforent sed& ventrem, atq; per eum iuxta inguina aut umbi- licum erumpat, quod haud verisimile, cum nec rostro acuto vel aperto, nec dentibus praediti esse

ςonspiciantur, & sugendo hoc minimi pciunt

1012쪽

96s Avi MALi v M EXCRETIONI ses Sicere. Quapropter si illis in locis vermes pro deant, hi certὸ in sedibus illis exterioribus in ab scessu aliquo facto nascetur, & lumbricos mitii Θ, sed vermes quales in viceri bos gigniatur, referent. Vel si ab intestinis lumbrici emergant, vulnus in hisce sed ibus praecessister: ecesse est. Quod silum brici a tenuibus intestinis deo sum, Una cum e crementis depulsi, in colon ferantur, tunc si mox procedant, vivi adhuc per podicem exeunt, vel si excrementis permisti diutiusq; retenti. ppus e

linguantur, in ortui cum is cibus e ciuntur. Muciu seu A putrescente materia ascarides c teriq; minop res vermes nascuntur, quae eX putredine calorem gς ς nouum adepta, tales vermes diuersimodὸ pro m Midum, es t rieldmessitate formatos producit: Cum matem, mitim in ria haec non simplex semper, sed composita in ista 'aruum ve alijs egistat. A pituita vel muco in crassorum intestinorum

pyris diu retentis, Ascarides sc gigni possunt, diu

que tapὰ latere, donec ab excrementis ad ani exitum usque propellantur. Ab eadem in narium an tris diu haerente& putrescente , Narium vermi culi nascuntur , Et eruca illa villosa, quam mulierem sternutatione eiecisse Θ naribus diximus

pus, A pure, non solum maturato, sed putri insuper g 'er '' reddito in ulceribus Narium, Aurium Externisu , erib iis ulceribus, Uti & eo, quod in umbilici interioribus hia, Au- latebat, Vermes qui ex hisce sedibus prodeunt, gi, rium, reii' gnuntur: Vri se ab eo, quod in pulmonibus coacer 'μ'r' r uatum, in ipsoru in exulceratione, illi qui expuun- in dentibus inueniantur, exputredineri cauis illis existente, oriuntur.

cibi sompti Ab assumptis cibis qui facise putrescunt, ut cata putrescentes nibus, caseo Ae fructibus, si de illis aliquid in intesti fortς ς 'μ norii crass)m anfractibus haerens putrescat,asic i-

1013쪽

C A V s α. 96 des sortὸ frequentius, quam a pituita, uti dictum, misi his

procreantur, cum & haec extra corpus putresceri, ridum tia, mox vermibus scatere videa mus: quod in cor. OHerm G pore rarius. cum non nisi diu retineatur, quod vix

fit accidit. Possent&eadem assumpta, si diutius in is ais, , dentium cauo haererent, putredine vermiculos il- duntur lic gignere. A' caseo vermiculos quosdam genitos, cum urina excretos fuisse, prius ostendimus, idemq; comprobare videtur, quod illi, vermiculos quales caseo putri innasci solent, omnino repr sentabat, argemque sicuti in colico dolore ostendimus, caseo dum sanus erat, immoderatὸ utens, illius quantitatem post usum clysmatis per aluum reiecerit. In quo caseo, diu in intestinorum saccis retento, putrescente, verisimile videtur, hosce vermiculos natos suis se, dc per venas me sera icas, cum sero in venam cauam, indeq; in re es & vesicam peruenisse, urin q; sic se commiscuisse. Quod eo facilius, cum minutis sima sint corpuscula, fieri potuit, cum &crassiores humores, & corpora quaedam aliquando per eandem viam in venas transinearint. Qua ratione for-tἡ & in alijs, qui vermiculos tales min erunt, hoc casei assumpti,& iam vermibus scatentis, vel retenti & primum in intestinis ex putredine eiusmodi

vermiculos producentis, causa accidisse, credibis te: cum ab alia putredine humorum, vel invenis vel extra has iacta, hoc non procedere, illud innuere videatur, quod putredo eiusmodi frequenter ac- cidat, rarissimum vero sit, tales vermiculos per uri.

nam reddi, & quod non tam exiles, sed ascaridum instar aliave forma, sicuti alijs in locis ex putredine

nascuntur, generarentur, quὸles per urinam excretos fuisse, neminem annotasse nouimus, quod 3c, tales vermiculos, non ex renum vel vesica viceribus promanasse, cum in ulceribus alia quoq; formi

prodeant, similiter comprobat. Pp s

1014쪽

97o ANIMAL. EXCRET. CURAT. Sordes eu- Εκ sordibus cuti adhaerentibus Scimpactis, Peis i , Hs ge- diculi nascuntur. Quae ab exhalationibus, sudori. Ad otii a bus, cut: sque excrementis, tum in luperficie cuti culae, tum sub ea collectis retentisq;&coaceruatis infantibus si ipsorum cura negligatur, aut mendicis aliisve impuris & immundis hominibus pro ficiscuntur, certisque in locis ubi putrescunt, ob id animalcula eiusmodi inde generantur. Fitque hoc potissimum in pilosis corporis sedibus, cum pertinacius sordes illis pilis adhqrescant, minusq; quam in glabra cute abstergi queant: praecipueq; in capitis densa sylui pilis obuia, ubi pro in frequentius gignuntur, minuti quidem ab initio, cutiq: penitius inhaerentes, sed qui cuticulae nutrimento alti,

mox increscunt, atqwer caput oberrant, nonnunquam&vlterius uti&in vestes, indeque in vicin

corpora eXspaciantur.

Quod si praeter humiditatem illam excremen- titiam, sordes hae vitium simul aliquod in se habea*nt, aut contrahant, Veluti circa pudenda, ubi vi rus in immundis hominibus deterius exhalans, il- . . luuiem deteriorem pilosae cuti impactam produ- cit, tuncq; pediculi peiores profundius cuti insertati, quos Inguinales vocant, generatur. Qui in coim cubitu, iunctis his sedibus pilosis, vel etiam alias corpus inuadunt, cutiq; pertinaciter infiguntur. Hismorum Ab ichoribus humorum, unde scabies gignitur. I ' sub cuticula crassiore invola manus alicubi reten- Ais 'o .h tis corruptisque, minutissimos illos pediculos subi di til. a. cuticulR latentes, Chirones nominatos, generari

inde liquet, quod & pustulae & scabies ves a puritas, illius cutis, simul fero se osserant. Verum quod in hac sede potius quilin alia hoc

fiat, crassities cutis volae manus sortsi in causa est,quq ut eXcrementa haec tenuia minus dis speratur.

efficit. Quod & si in plantis pedulii quoq; nascan-

tur, eandem ob causam eu nit. Cu -

1015쪽

rario.

Vmbrici in intestinis tenuibus geniti, diu s rtilabriss

p ἡ illic perseuerantes,&chylo alti, cuin nulla c a V. incommoda manifesta adferant, nec cognoscantur, negliguntur, qui citra aliam curam, tandem cum excrementis deorsum in crassa intestina

peruenientes, ab illis impulsi cum ijs per aluum de-

ij ciuntur, alias sed rarius sursum repentes, per os vel nares emergunt: Alias vero in intestinis permanentes, vel viui vel mortui, atque incommodantes, graviaque saepenumero accidentia, in tenellis praeterii in corporibus adferetes, unde mors quandoq; sequitur, curationem eNigunt.

Intentio autem curandi eo dirigitur, Π genera tionem illorum impediamus, genitosq; ἡ corpore deturbemus. Impedimus illorum exortum, sine chylus lumbricis gignendis idoneus reddatur, caueamus: quod fit, si ut moderatus & dilutus lactis instar, non copiosior aut crassior viscosiorque red, datur: cibarijs temperanter. illisque quq laudatum succum gignunt, exhibitis efficiamus, infantesq: carne&pinguilius, donec parum adolescant, vesci non s namus, eosque diu in lactis consueto & pul-tium usu retineamus.

Genitos lumbricos o corpore tam vivos quam mortuos exturbamus,illis quet naturam ad illorum cum excrementis excretionem sollicitant: Vivos vero hisce, quq eos vi ipss aduersa vel fugant vel et iam enecant, eaq; vel manifesta, ut amaritudine vel acrimonia, aut salsedine vel aciditate, quos sapores

lumbrici fastidiunt: vel quq pinguedine vel lento re spiracula ipsorum occludendo eos suffocant: vel qui occulta quadam proprietate illis inimica, usu cognita, eos vel depellunt, vel illis exitium pa- iunt. Dein & alliciendo eos,ut ad exitum prope-

1016쪽

97r ANIMALIUM EXCRETIONI srent, aliquo modo efficimus, idq; h sce quae illis tu, cunda & grata sunt, qualia sunt de xlimentosa Sedulcia, Θ quibus uti vivunt 3c nutriuntur, ita conistrari s afficiuntur. Quae om nia remedia pro ratio, ne corporis constitutior is . accidentiumque comitum dirigenda erunt. Vt si febris adst, calidissima. quilia sunt amara & acria, vitemus vel temperemus , hisce quae aciditate sua calorem aliorum, uti& febris contemperant, & nihilominus luin bricis resistunt. Si fluxus alui comitetur, eligenda ea aut miseenda quae adstrictione aliqua praedita, utrumque,& aluum cohibendo & lcimbricos necando,

praestare possunt. Postremo &, si animi defectiones sequantur, cordiaba, si conuulsiones, quae hasce auertuM, I raedictis miscebimus. Ad quae omnia praestanda, sequenti modo per assumpta, admot

iniectave procedimus. Purgantia exhibentur, ut naturam uti ad caeterorum excrementorum, sic & lumbricorum ex pulsionem excitent, quod & , siue viui mortusve sint.efficiunt,&si vivi sint, vi insuper ipsis aduersa, quam piperaque possident, eos enecant vel fugant, quod in mortuis, cum ea non sentiant, tunc efficς-

nequeunt.

Ex leuioribus hoc praestat imprimis Rhabast

rum, quod cum adstrictione aliqua sit praeditum, etiam cum flu*us alui adest, conu ni et, uti & si febris iuncta sit,uel Myrobalani. Quod & succus Ro-sarum efficiet, & forum Persicorum, vel cimarum 'Lauri, lumbricis inimica. Maximὸ vero Aloes ob

insignem amaritudinem conuenix, & cum ventriculo amica sit, eum repurgando a cruditatibus,

chylum puriorem reddendo, sic quoquo conducit. Ex fortioribus, plaeraq: catharctica cum sint vel nauseosa aut mara vel acria, & purgando ac ver

1017쪽

C v L A Υ i o. '7;Ba, Agaricus, Turbith, Scammonea, Colocynthis caeteraq; ferὸ omnia exhibita, de quibus plus adultis, minus infantibus, sorin s sequentibus propi-

. natur.

Pulvis sic parabitur: N. Rha barbari 3 ij. adde

pulueris Seminis contra lumbricos, quod &sanctuin vocant,3 5. Musci marini, corallinae dicti Θj. vel horum loco tantundem de composito aliquo mox enarrando: Detur cum liquore aliquo con uenienti de strupo, mox explicandis, media pars adulto , minor quantitas iunioribus. Efficacius

purgabit si & Senae vel Turpeti g j. addas amplius que si Scammoneae B g. misceas. Pitulae sic fiunt: IN. Aloes 3 ij Myrrhae 3 i. se insiti Contra lumbricos 9 j. cum syrupo vel succo Absynthi, aut Gentianae fiat massula: Capiat 3 j. vel g s. si iuniores sint. Acuuntur praedictorum puragantium additione: Possent 3c Nitri gran. q. addi. Infusio conueniens: N. Rha barbari 9 iv. in furi . dantur in Vino Absynthi te, vel si febriant in aqua Portulacae vel Graminis, fiat expressio, adde Satachari q. s Exhibeatur. Decoctum utile; N. radi c. Graminis 3j s. Dicta miri albigi. Abrotani Hysopi, fol. Persici anaMj. sem. Lupinorum g ij. semin. Contra vermes 5 j. se- min. Cimini 9 j. Sebesten par. X. quae vermibus aduersari dicuntur, foliorum Seni ε 3j. radic. Pol podij 3 vj. fiat decoctio, in fine adde Rhabarb. I ij. Cina inomi 3 j. fiat potio. Pro duabus vicibus, iniunioribus pro quatuor vel quinque.

Vinum valde conueniens, cum amaritudo in il lo, non adeo iniucunda, uti in caeteris formis habeatur: Rr. radi c. Dictamini albi ἔ j s. radi c. Tota talentillae g j. radic Filicis, Gentianae ana ἔ f. herbarum Absynthis, Abrotant ana 3 ij. Menthae, Hysopiana a j H. summitat. Centaur. min.5j. seminis Con.

1018쪽

plus minuove sumendo prout operabitur.

Ex v si talis purgantibus confert Syrupus de fio. xibus Persicorum, qui praeter quain quod laxat verna bus inimicus existit: Vel fyrupus Rosarum solutivus. qui&ipse amaritudine sua illis est ingra tus. Quibus si Rha barbarum infundas, efficaciores reddes: vel si grana aliquot Scammoneae illis per

misceas, ut infantes libentius sumant, efficies. Pitulae Sc Tabulae purgantes , si conuulsiones vermibus iungantur, utrisq; conuenientes, in Epi lepsiae cura expositae, hic quoq; usurpari poterunt. Ptiluis ad lumbricos a quibusdam porgans in v-su est, qui Sennam, semen Contra lumbricos, coriandram & Cornu cerui recipit. Pitulae usuales ex Aloe competunt, item Ruficum se Myrrham recipiant: Et de Hiera ventricu lo acceptae, aliaeve stomachates aloem sumente; Possumus&alijs &leuioribus & fortioribus uti. Vti & electuarijs cuiuscunque generis catharacticis, cum omnia & vermibus aduersa sint, atque ipsos expellere queant, addendo etiam alia hisce inimica, obseruando tamen in his &aetatem & viores corporisq; constitutionem & accidentia, quae lumbricos comitantur, maximeq; si fluxus adsit. lixe vel omittendo vel huic quoque accommodando,uti & si febris adsit, a calidioribus abstinen do, sicuti prius diximus. Qualitate lumbricis inimica 3e noxia manifesta

vel occulta, uti dictum fuit, lumbricos enecantia vel fugantia, varia exhibentur, quibus &ut ea su-gant, unde citius moriantur, quandoq; ipsis grata permiscemus, atque ut auidius rapiant, cibos alios a te quam his utamur, subtrahimus, atqGe ea, quap

1019쪽

CVRAT io. 9 sxccidentia ipsorum respiciunt, si illa sint praesen

tia. Idq:varijs modis sequentibus. In victu quaedam usurpata alimenta & conditamenta lumbricis inimica &noxia sunt : Veluti Panis siligineus, Nuces recentes, Allium comestam quocunque modo, A Sebes ena uti docent: Atque in acetarijs Bela, Endi via , Cichorium nondum dealbata, sed viridia adhuc & amaritudinem se uantia: Portulaca item &Nasturtium. Acetum ci-harijs additum, praesertim assatim bibitum . Sal ci. bis permistum, cuius causa potissimum accidit, ut cum cibis salsis uti incipiunt, lumbricis minus infestentur, inagis l. ante illius usum, dum lacte vel alijsylanε non . aut leuissimὸ salitis, infantes fruuntur. Sed & sal solum vel ore retentum, vel degluti tum, ne in ventriculum ascendant, indeque in gulam, prohibet. Inter medicamentosa, Pulveres in hanc rem parantur, qui Saccharo aliisve misti, comedendi vel etiam sine hoc cum Vino, Aquis vel Lacte in insanatibus, additis Melle. Passo, Sapa bibendi exhiben xur a 3 5. ad 3 j. vel plures. Vel cum Saccharo distata

luto in aquis conuenientibus, in tabulas redigun

tur.

Simplices pulveres propinari possunt sequenties, inprimisq; puluis seminis Contra lumbricos, ob efiicaciam nomen sortitus: Item musci marini Corallinae dicti: Item rasura Cornu ceris, maxi-mὸ infantibus, si reliqua ingrata fastidiant. Aliive

pulueres in compostis efficaciores, simplices quoque dari possunt. Compositi ex hisce tribus fiunt, primus: I se minis Contra lumbricos ἔ 5 Corallinae in Aceto maceratae & siccat. 5 j. rasurae Cornu cerui 3 ij. fiat

pulvis.

Alter ex seminibus compositus : F. seminum

1020쪽

' 6 ANIMAL iv M EI CRETIO NisContra lumbricos, farinae seminis Lupinorum anag h. seminum Caulium, Coriandri prae par Portula cae, Citri vel Arantiorum a naue j fiat puluis Tertius m radic. Dicta inni albi g q. radici Tota

mentillae 5j. Gentianae 5 s. Absynthi j. Abrotantana 3 j. foliorum Thymi vel Mentae, florum Cenataurij minoris vel Hysopi ana 3 s. Zedoariae Θj. fiat

pulvis. Quartus :-Cornu ceruiusti 3 q. rasurae Ebo. R i. pulueris Lumbricorum terrestri irium I s. Co-

risue s. pulueralli rubri 5 j l. fiat pulvis. Hisce quibuscunq; si Rhabarbarum adiicias, es

scaciores reddes, in lumbricis Θ corpore expellendis atq; occidendis. Ex commistione horum puluerum amplius co positi fiunt. Quibus se ex sequentibus aliqui addi poterunt. Vt radi c. Filicis in asculi&forminae, Asclepiadis Carlinae, Aristolochiae, Succi se Ancha sae, Rubiae, cortic. radi c. Mori & Capparunt; herb. Rutae, Polij Asarinae, Sabinae, Marrubis, Calainen- die, Seriph ij. Tanaceti, Mentae, lentastri; seminum item Atriplicis. Anethi, Securida cae, Nigellae, Pseu

domelathis, Nasturti j, Erucq saltu. de sy u. Napi Leuistici, Lupuli, Ace tota Item Sulphuris, Salis nitri, Bouis astragali, Myrrhae, ite gummi Iani peri: Et ut

preciosius nat medicamentum, Aurum, Margaritas. lapides Preciosos, Unicornu, Os de corde cerui Moschum &Ambram addunt.

Vsitati aliqui sunt pulveres. Contra lumbr cos .

inscripti: quorum vavs ex se inine contra lumbri. cos, lupinis, ab synthio&cornu cerui paratur. Alii alter praepara t. Si conuulsiones superueniant aut animi desectus: N. seminis Poeonia 5j '. sem. Portulacae, Citri vel Arantiorum ana 3j. rasurς Cornu cerui 5 g. Coralli rubr. puta. Diamara. Ligid. stna 3j. Sacciva r

SEARCH

MENU NAVIGATION