Felicis Plateri ... Praxeos seu De cognoscendis, praedicendis, praecauendis, curandisque affectibus homini incommodantibus tractatus. .. De vitiis, libris duobus agens quorum primus corporis secundus excretorum vitia continet. ..

발행: 1609년

분량: 1102페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

701쪽

menstruus, vel alij eiusmodi, extra tempus men, struum se offerentes, menstruis tamen nonnihil correspondentes, in gelieribus expositi, indena cuntur: Quando ob copiam sanguinis eo a natura propulsi, in plethoricis, oscula h c patefacta, citius& frequentius, 3c proin intempestiuὸ, vel ipso menstruorum tempore , sed immoderatὸ sanguinem profundunt: Vel cum sanguis ob tenuitatem aut feruorem, ed delatus, oscula permeans, inordina tas vel immodicas eiusmodi fluxiones parit: Aut quado natura superfluitates corporis, per hac viam cum sanguine, vel consueto menstruorum tempore vel alio, euacuans, inconsuetas aut profusas illas haemorrhagias progignit. In quibus languis nunc serosus admodum,vel alioquin vitiosus ac impuras emanat. Profusissimὸ autem hic fluxus serὸ acci. dit, si magna sanguinis vel puri aut impuri quanti- tas circa uteri venas, ob suppressa diu menstrua congesta, subito venas aperiens, magna vi erumpat, osculaque hoc illius impetu adeo diducat. vicum se tam cito recolligere huicq; impetui resiste. re nequeant, non solum sanguinis ex uteri, sed & lijs maioribus vasis, in locum illius exhausti, succedentis sequatur effusio, corpusque veluti exanguered datur.

Quod uti in venis uteri ceruicem implicantibus fieri piae runque solet, sic & in illis, quae uteri sundum subeu nt, si Se illae in mulieribus, quibus venter ob menstruorum diutinam retentionem, sanguine in uterum se tunc inperente. eumque ut in molem excrescat, ventremq; in tumorem attollat,

insarciente i scuti in tumoris eiusmodi ventris in mulieribus, quae se grauidas esse falso putant,causis expositum fuit, se eo modo. vii de ceruicis uteri venis dictum. aperiant, haemorrhagia illa periculo.

sa saepE 3c vitiosa sequi turi

702쪽

r SANGvINEAE EXCRETIONI sAlias etiam a vi aliqua, perquam uteri ceruic

oscula solum aperiuntur, nec dum continuum v- teri alio modo soluitur, haemorrhagia suboritur: Idque frequentius &serὸ consuetim, in prima colatione,seu deuirginatione, non ob hymen, uti vulgo creditur disruptum, cum membrana sit exanguis,& si inde eueniret, potius quia avellitur, accideret: Sed quod verisimilius es quia per subitam illam & validam orifici j uteri dilatationem,uel confrieationem illam insueta ceruicis uteri, venaruminens malium oscula nonnihil reserantur, menstrui fluxus instar sanguinem profundunt, vel salitem cruoris aliquas notaS proferunt. A' medicamentorum oscula venarum aperiendo, fluxum menstruum concitantium usu, maxi-

si uiolenta sint, atque ex illis praecipuΘ, quae vateri sinui induntur pessaria, haemorrhagia copiosior quoque excitari potest. Ab ijs dein causis, a quibus menstruum immo deratum fluxum euenire ostendimus,etiam expurgatio illa sanguinis post partum fieri consueta,immoderata fit: sicu ti enim naturaliter hoc, in partu diductis &separatis ab inuicem osculis, vasorum secundin cum uteri, apertisq; & sanguinem profundentibus, accidit; ita 8c praeternaturaliter ob nimiam eius quantitatem vel tenuitatem, nimia italius fit euacuatio. Recti intestini venis, a venae portae ramis deductis, haemorrhoidalibus appellatis, per anastomosin apertis, uti naturaliter haemorrhoides, non tamen ordinario, sicuti menstrua, per quae sanguinem in vena caua, singulis mensibus pro foetus snutritione, in foeminis dum ad conceptum habitales sunt, coaceruatum, cum nondum conceperui,

expurgari necessum erat, erumpunt, sed tunc solam, quando sanguis in venis meseraicis nimium abundans, via

703쪽

in . . C A V s R. abundans, vel seruidior aut biliosior redditus sacuti bilem prae caeteris humoribus frequentius in eo coaceruari, in febrium intermittentium causis inde quoq: progressis demonstrauimus) illic coaceruatus, & subsistens, nec in venam cauam susti-cien ter translatus, aut a vesicula bilis repurgatus, a natura per hanc viam vicinam, excretionibus lialijs etiam destinatum podicem, uti menstrua per uterum, euacuatur. Sic & in nimium ampliatis aut diutius reseratis, aut tempore non conueniens, osculis illarum venarum, ob maximam huius sanguinis retenti copiam, vel effervescentiam, aut bitalis permistionem. a quibus morbi graues sequi pocsunt vel iam sunt geniti, natura irri tata, haemorroides immoderatas & copiosam illa fantuinis pro fusionem molitur, eoque magis, si oscula venarum ultra modum aperta ciductaq; se amplius recollis

gere nequeant.

Quod si quoque nec ob repletionem aut impuritatem huius sanguinis, sed alijs de causis mota natura,nulla necessitate per haemorrhoides sanguine

venarum me feraicarula ivtilem eXcernat, praete naturales haemorrhoides non consuetae nec utiles exurgunt.

Per anastonio sin cutis venarum, sanguis per cutem illiusve poros emanare minimὸ potest, neque per rarefactionem seu diapedesin cuticu i , sanguis uti vero serum transudare, cum crassior sero sit, nec possit per hasce minutissimas cutis aperturas lnetrare, nec per eam, nisi illius continuitas diuida,

tur, effluere, sed si cum eo sub cutem dissunditur, illic persistit, Se hypochyma, ut in eo dictu, producit. Licὸt autem in puero hydropico hinc inde inporis apparuerit, cum tamen inde minimὸ emana rit, sed a cuticula quoq: prohibit' fuerit,poris qui dem se insinuasse, quod rarissimu est, sed eos tamε

minimὸ pervasisse, patet.

704쪽

'naμum D A solutione continuitatis ob varias partium diluta conu- venarum laesones, plura sanguinis eruptionis ge- mo nera procedunt, variantia pro venarum quae lae, sim I asti duntur Varietate. ι- sua In oculis venae adnatae tunicae s ob frictionem, mirili, Heri cum pruriunt, vehementem, quod tamen vix fit, ceruice, vel contusionem aut sectionem. quae in panniculo oculi detrahendo instituitur, laedantur, cruoreae e , cuiluti illis, sed paucub, cum Venae exiguae tantum sint,

iurarum In auribus interiores venae si laedantur , ab imis ' μm in in aures, paucus sanguis prodit: alias copio-- -' sor, ex casu aut ictu, capite adeo conquassato, ut venae illic disrumpantur. In narium interioribus venae si laedantur, satia, guis ex illis exstillat. Quae laesio ab unguibus nonnunquam, dum digitis naribus immissis, illae pur. gantur, loca haec vulneratibus accidit: alias ab alijs in nares intrusis, eas polientibus. vel erodentibus: quibus studio sibi aliqui hunc fluxum accersunt: alij dum sternutationem ciere hisce volui, sanguinem simul concitant. Ex contusione nasi a vi e terna hoc idem euenire potest, interdum de ab humore acri nares summopere vellicante: In Grauedine itidem contingit, ut nares sanguinem eX- stillent, iuuante etiam illarum frequenti pressione, in emunctione, ad quam continuo compelluntur. Ab ulcere refricato,vel a quo crusta detrahitur, sanguis quoq; eXudans, emunctionem cruenta parit. Virgae virilis interior canalis, si i cathetere in eum profundὸ adacto, laedatur, non solum cruor cum mictione, uti in ea dictu inest, sed etiam sine ea excernitur: Quod & ab alia laesone potest conaetingere, a calculo nimirum vescae, per vim haec loca permeante. In uteri ceruice vena Iaest, sanguinis ex ea es gu

705쪽

etiam concitant: veluti in partu dissicili fretaquentius accidit, si ob secundini ab utero post par

tum attractione, aut alia vi auuliam, osculis ve n

rum diuulsis aut scissis, sanguis sin moderatius profluat: Vel etiam ob foetu, Quin per hasce anguitias transit, continuum soluentem, hoc eueniat: Vel

per abortum, vas, foetus. uteri vasis connatis,nec

sponte secede tibus, uti in foetu ia maturo in parta accidit, sed ina. e tu hoc violeto abruptis si tingat.

Aut in coitu difficili mox ab initio, vel postmodum vi peracto, s laesio tanta fiat, ut sanguis inde

emanet.

A ceruicis vesic distentione nimia,vel etiam dilaceratione, ab instrumento dilatatorio illi ut lapis vesicae eximi possit, inserto, du eam violenter aina pliat, sanguinis magna saepἡ profusio subsequitur. Arecti intestini & podicis venarum hesionea, liqua, sanguinis per eum excretio etiam prodit qui venae cum non sint unius sed duorum generum, Maia interioribus venis . a me seraicis profectis, si hodfiat, fluxus haemorrhoidalis minimὰ naturalis inde subsequitur, nullius pro in usus, sed potius si praesertim ultra modum fiat,noxius. Si vero in exter o libus venis podicis extremui inplicantibus, avena caua prodeuntibus, laesio haec tiat, sanguinis exi

suus ille & nullius serὸ mometi progressus accidit

Cuius laesionis & solutae continuitatis caus , ab excretis per podicem frequentius procedit, ut 1 duris excrementis seu sciualis mag is aluuin ni inium distendentibus; aut asperis quibusdam zi sumptis, podicem in trans tu admodum vellicaritatibus: Vel ab excretionerer sinum uteri facta nori solii meum sed 3e vicinu podicem nimio impulso laedente ut in partu difficili accidit. Quod & ab i i. trusis in anu suppositorijs acribus, & canali fistules vel sacci enema tum,euenire p o test.

706쪽

6 6 SANGvi NEAE Ex CRETIONIS Ab ulcere sinuoso, a ceruice uteri rectum inis stinum permeante, sanguinis menstrui fluxus per podicem progredi, praeternaturalisq; omnino la cillius excretio fieri potest. Nam quod citra illud, sangui nem inestruum suppressum, quo minus per uteri sinum possit effluere, natura per vicinum p o, dicem expellat, illic que sibi viam faciat, uti aliqui docent, haud credibile : Com nulla continuatio

venarum menstrualium, quae a Vena caua,ti haemorrhoidalium, quae a vena portae descendunt, illic appareat, &proin sanguis eo minimὸ, nisi per apertam viam ulcus scilitet aut vulnus , possit

transmeare.

In corporis exterioribus sedibus solutio contianui a causis externis internisve profecta, omnium sanguinis fluorum, qui per aperturas praeternatus rates harum sedium procedunt, causa existit, sicu linunc demonstrabitur : Licὸt & in illis morbis, quos excretiones hae comitantur, causae ham piae- raeque similiter fuerint expositae. Quae causae potissimum quatenus huius illiusve partis continuitas soluitur, variant.

In cuticula si continuitas soluatur per abrasionem aliquam illius, a frictione ob pruritum fiam, vel alia aliqua illius attritione procedente, sanguis obiter se tantum, si cutis simul radatur, manifestat. Cute vera illiusque venis exilioribus simul dic sectis, nisi ulterius sectio pertingat, vix magna haemorrhagia sequitur. Quae illius sectio varicum vel tumorum detergendorum causa instituitur, nec ab ea multus sanguis , donec illa etiam aperiantur. profunditur. Venae alicuius insignioris sub cute proxim8latentis, si continuitas soluatur, sanguinis sequitur profusio. Quod si secetur potissimum euenit, idq; irequentissimὸ in phlebotomia, quae ad praecautionem

707쪽

C Α v s M. 677 'tionem & curationem morborum adeo est; stata. io qua magna sanguinis fit profuso, si non te inpo- re conuenienti iterum supprimatur : Vel vena aliqua maxima culanea temerὸ, ut iugularis, incid tur: Nonnunquam & in sectione venarum varicosarum, magna sanguinis copia ex illis exhauritur. Sed &casu nonnunquam euenit in sectionibus, cum alijs de causis cu is aperitur, ut ob hernias vel tumores praeternatura, ut tunc venae hae tactae,vel alioquin i vulnere fortuito cutem scindente, simul vulneratae, multum sanguinis emittant. Nec solum a vulnere extrinsecus venae inflicto me inces

hoc accidit, sed &aψόnte se aperiente Venucula V 'θ-nea, perinde ac si se Elia esset, sanguinis illa sponta- illiis Iam nea profuso citra illius sectionem procedit. Quam guinue apertionem illius sanguinis plethora, aut feruor

molitur, quae licὰt eam sanguinis excretionein frequenter pariant, quae per anastomosin apertis v narum osculis contingit, tamen ut venarum, ac si sectae essent, continuitas ab hisce causssoluatur,

cum vix euenire possit, rarissim8 etiam illud accidit, nisi summa a sanguine fiat distentio venarum, uti in varicosis fieri potest: Vel si etiam natura crebris in certa aliqua sede venae sectionibus assueta. ijs aliquandiu omissis, sanguinem eo impetuosὰ impellendo, exitu venae cutis vellicatione aperiat, , quod eo facilius fit. s tenuis illic sit cutis, venaque solito, ob saepὸ factam illic sectionem, amplior 3e ' proin tenuior, ut & in alijs locis in simili vena, ab alijs causis attenuata, sanguis itidem profunditur. Arteriae apertio in Arterotomia, vel si alioquin Amriae se vulneretur, sanguinis arterio si validam illam estu sei 'rsionem parit. Ab arteriolae denti substratae dilace qm a ratione, vehemens quoque & diuturna illa inde nata haemorrhagia euenire potest: Nam si gingiuae :is. tantum laedantur, quae inde sequitur, nullius fert

708쪽

Haemorrha

inarum

momenti est. Si arteriae quoque quae sanguine sub cutem fundendo an eurisma peperit, per sectionem cutis illi obductae, via aperiatur,periculo, si illa sanguinis, uti dictum, sequitur profusio.

Pistia uuia Partes ex enarratis si plures simul vulnerentur,mu causa haemorrhagite variae inde oriuntur. Quae vulnera alias in morbis necessitate urgente . ad abscessus profundiores aperiendos, tumores exsecandos,uti& calculos ἡ vesca extrahendos, vel rupturas curandas, infliguntur: aliis casu accidunt. In quibus s venae maiores aut plures vel etiam arteriar vn vulnerentur, haemorrhagiae abundantiores inde sequuntur. Quae vasa maiora cum natura,ut securiora essent, in cruribus 8e brachiis posteriore ipsorum loco musculis immersa collocarit, vulnera quoqι illic inflicta, haemorrhatias copiosiores proferent. Quae uti in magnis vasis laessita se habent, sic si exiliores tantum vulnerentur vent, vel in ca nosas magis sedes vulnus pertingat, haemorrhagiae minores subsequentur. Quod si quoq; maioribus vasis laesis, sanguis in cauitates internas, ut abdominis &pectoris praesertim influat, non magna illius per vulnus externum fiet prosus o. Pere iunmodi vulnera studio facta, non solum sanguis, sed de res ipsa, quam auferre cupimus, ἡ corpore cum sanguine excernitur, alias etiam ea quae minimὸ prod ire cupiebamus, si error committatur, vel cassu vulnus infli inina sit: Sicuti in horum humorum aut partium excretis explicabitur. . Imprimis amputatis vel mutilatis membris qui- s, busdam .larsissimae sequutur haemorrhagiae; Cum id necessario agendum est, ob illorum vitia memes dabilia, aut corruptionem, ut brachiorum aut pedum, quorum portio alicubi in carnosa sede, sectione prius facta, postea serra ossedissecto aufera ur: Vel quando digiti carne circumsedia, forcipe auelluna

709쪽

CvRATIO. avelluntur: Vel partes aliae prominentiores ossiubus destitutae, ut nasus, aures, labia, cultri acie resecantur: Vel casu per vulnora fortuita hae partes mutilantur. Curatio.

Er anastomosin hoc est venarum osculorum apertionem, Haemorrhagiet procedetes, cum lar iter plar runq; sanguinem profundant, illae primuin explicadae, praeserti in cuin cura harum in alijs morbis, quorum symptomata interdu sunt, non fuerit exposita. Aurium haemorrhagia copiosa, ab anastomos Venarum profecta, cum raro accidat, nec nisi ob magnam plethoram contingat, curam priuatamininimὰ exigit, si narium hetinorrhagit copuletur, huic potius cura debetur. Narium haemorrhagia, si commodu ad ferat,veluti illa quq ple thoram minuit aut tollit, in sanguianis redundantia,vel ipsius impuritate aufert, morbum qisistit in crisibus, sisti aut impediri minim/debet, nisi toties repetat, aut tamdiu persistat, ut vires inde labantur. Non necessaria nec utilis, alijs de causis eueniens, ob sanguinis feruorem, tenuitatem, fluxionem aut vim i sionemq; inductam, si immoderata sit, eo citius compesci debet: si mode. rata aut p uca exstiterit, vel saltε obiter muco petamistus prodeat sanguis, negligitur,& si ab ulcere a Itoq; morbo pueniat, hisce potius cura adhibeda. Methodus curandi est, ut causet occurramus, si praeserti in hic affectus, quod frequentius infestet. noceat, tunc eo potissimum tempore, quo aliquas dat inducias, si ob ple thoram accidat, prouentum sanguinis impedire debemus, copiamq: illius mi nuere, si ob seruorem vel tenuitatem, eum contemperare Se incrassare. Urgete vero iam hoc malo, d

curatio.

710쪽

sanguis effluit, illum ad nares impetu fluentem, ab ijsdem retrahere studebimus, viasq; intercludere, indeque eum repellere. Qii omnia sequentibus in dijs perficiuntur. Sectio vens brachij illius lateris,ὰ cuius nare sanguis emanat, cum vi sanguis in locum illius qui es suit, sequatur, &deorsum a capite subsideat, em- et i, sc reuelledo eum a naribus, proderit, per qua tamen non larga illius copia,cum alioquin propter haemorrhagiam narium deficiat, emit teda, sed sal. rem ubi sanguis obiter saliendo fluxum eo coueraterit, rursum vena clausa supprimendus, & si opussi, vena denuo per interuallu aliquod rectus potitio illius saltu uno aut altero saltem depromenda. quod sc repetitis vicibus factum, egregiὸ cursum sanguinis eo diriget, nec tu exigua hqc qualitas,in plures vices diuisa, corpus admodum exhauriet. Scarificatio qua admotis cucurbitulis, sanguis A attrahitur & elicitur, eodem modo uti venet sectio operatur, nisi quod non tanto impetu, tunc per capillares venas cutis prodiens, uti s per venam aliquam manifestam apertam flueret, feratur.

Talis aute scarificatio in scapulis& colli lateribus commodissimὸ instituitur : Alias etiam in distantioribus locis, uti in carpo factam aliqui peculiariter probant.

Sanguisugis post aures admotis, sanguis exuctus, ῆ naribus fluentem quoq; revellit. Cucurbitulet cu multa flamma sedibus capiti vi cinis assi X ,sspeq; repetit , admodum sanguinem alliciendo, derivant, ut si colli lateribus, supra vasa ascendentia, item homoplatis & scapulis appona-xur: Reuellunt quoquς mammis in mulieribus admot : Imprimisq; fi hypochondrijs magna cucurbita , Ventosa dicta, apponatur, atq; uti volui de

tro, si o nare dextra, sinistro si a sinistra sanguis

Profluat. . Ligat

SEARCH

MENU NAVIGATION