Felicis Plateri ... Praxeos seu De cognoscendis, praedicendis, praecauendis, curandisque affectibus homini incommodantibus tractatus. .. De vitiis, libris duobus agens quorum primus corporis secundus excretorum vitia continet. ..

발행: 1609년

분량: 1102페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

751쪽

CVRATIO. 7irctuale tamen, cum solo contactu mox operetur,

extremum erit remedium

Vti & si vena volsella apprehesa atq: eleuata,&filo sericeo vel seta cu acu subducto ea vinciri possit. Hepatis regioni uti & lienis, cum venς me sera icte, Wisteribus hisce inserantur,proXim q. sint, praeser tim si haec calidiora sint aut debiliora, no inutiliter

epithemata atq; unguenta refrigerantia, visceraq; haec roborantia applicatur. Qualia i ta horta v sceruin temperie calida & infamatione descripta sunt. Asolutione continui variae laesiones partium, Sanavin illarumq; venarum prosectarum sanguinis excre- r m exore aionum cura, secundum loca o quibus procedunt,

distinguitur. di

Ex oculis ti sanguis ob adnatae tunicae attritio- eontinui fa-nem, vel laesionem ex contusone aut vulnere infit

Eho, effluat, cura in oculorum eiusmodi i sionibus, in doloribus exposita fuit. Ex auribus si sanguis excernatur, ob laesione ab immissis, ea quq in vulnere auriu exposita fuerunt, 'hic quoq; locum habebunt. Si ex capitis violenta contusione, huic potius cura accommodabitur clim in fluxu hoc uti in illa, non latum sit periculi. illeq; aliis non diu perseuerare soleat. E' virgae virilis ductu si sanguis pro manet, ob catheterem intrusum, vel calculum, cum difficultate has angustias pertranseuntem, cum nullius serὰ sit momenti, vix illius causa aliquid moliendum, uti vero si ardor inde urinae subsequatur,aut exulcer tio metuatur, hisce maximὸ prospiciendia, tunc qicura ut in illis locis dictum, ijs accommodanda. Ex meatu ceruicis uteri profluens sanguis, ob dilacerationem illic famin in vesicae calculi extra

ctione, cum sponte item remittat, non aliam cura.

quilia quae vulneri Ac dolori debetur, requirit. Ex uteri sinu laeso ob partum dicticilem, vel co

752쪽

Σanguinis

excretionii , O haemo et agiarum . mutueri

ctarum c ratio.

cura non alia quam illa quae alijs per hanc viam hi , morrhagi sabanastomos natis, huic debebituri E podice ab excretis per eu, vcl intrusi S in eum, ilaeso, ii hae morrhoidalis fluxus sequatur, cura eade quae in alio immoderato exposita fuit, hic quoque

instituenda. Si vero paucus tantum sanguis eXear,

cura laesioni potius si huic fluori accomodabitur. Quod si ex fistuloso vicere re tu intestinia penetra-

te, fluxus menstruus per podice quoq; eruinpat,ad fistulam curandam cura tunc tota dirigenda erit. Per aperturas alias nec per orificia iam enarrata, sed vulnera in corporis exterioribus locis inflicta, . . emanantium sanguinis excretionum cura pro paratis diuersitate, cuius continuitas soluitur, sequenati modo instituitur. Sanguis ὀ cute abrasa prodiens, cum nullius sit momenti illius causa nihil adhibetur, sed cura o manis abrasioni cutis accommodatur, sicuti in ea fuit expositu. Ille quoq; qui a cute incisae manat,spote mox iterii cessat, vel leui negotio cohibetur. E' vetana secta prosilientem facilis quoq; cuin tempus est denuo compescimus. Vti & eum qui a sponte se aperiente vena, quod rarum est, pronuit. Non tames ne labore, si magna aliqua vena incisa fuerit, san guinis impetuosus ille fluxus sistitur, multo q; mi nus, si arteria secta fuerit, non solum magna sed &parua interdum, quemadmodu in detis extractione, arteriola dilacerata, vidim' haemorrhagia inde natam, copesci nullo modo potuisse, ab eaq; quedam ἡ medio sublatu, cui difficultati in cura no paruam occasione, quod remedia ad arteriola profuno dὸ latente peruenire viX po tuerint,pribuit. Quam etia ob rem in vulneribus, quib' interna viscera it duntur, cum medicameta indere atq; infundere cauitatesq; illis replere periculosum sit, in quib' alio quin

753쪽

quin sanguis qui effluere debebat , retinet,noxasq; rarit, haemorrhagia inde nata compescere perdiu.ficile aut etiam impossibile. In alijs aute vulneribus

licet magnis, uti & illis per quq inebra mutilantur, etsi maxima sanguinis fiat profuso, quia tamen topica illis proximῆ admoueri possunt, ii morrha-gia etiam sisti potest: In istis autem omnibus sistendis sequenti modo procedendum. Reuellimus seu retrahimus sanguinem, a parte unde fluit,alioq; eum derivamus, sicque impetum ipsius ad eam cohibemus : Idque sectione Venete. Scarificatione, Cucurbitularum affixione, Liga turis Frictionibus, uti in alijs haemorrhaghs, perficimus. Eaque in parte ab ea unde sanguis emanat. remota, si revulsionis vel vicina, si derivationis gratia fieri debeat administramus. Impedimus affluxum sanguinis ad locum unde profluit, ut & sic effluxum illius nonnihil coerceamus, applicando supra venarum ductum eo tenta dentem , no procul a vulnere, epithemata, 'nguenta, emplastra, quae vias hasce valide constringant sanguinemq; insuper refrigerado, simul repellant, Ec veluti coagulando minus fluxile reddant. Qualia quq illud praestant, in alijs etiam haemorrhagiis,& imprimis narium in eundem usum colli lateri bus alijsq: sedibus, 3c in oculorum fluxione temporibus di fronti ad eas retinendas, apponi debere, illic docuimus, hic quoq; adhiberi poterunt. Ad idem efficiendu vena transversim, per quam sanguis fuit, abscinditur ι prius in superiore & disctantiore ab eo ubi effluit loco, aliquousq; cute per levem sectionem illic aperta, venaque detem,eam

vinciendo utrinq; retrorsum ne cedat, sicq; Via occludatur, quod tamen nisi reliqua iuuent, non temerὰ faciendum.

Vel detecta sic vena, funiculo illi subiecto Se cita

754쪽

734 SA NGUINEAE EI CRETIO Niscum ducto excipitur, ac eo usq; donec transitus ire pediatur ligando stringitur. Occludimus vasa aperta sangui nem prosundentia,invulneratis locis, hisce quae obturando,&adstringendo illa, vel etiam urendo id praestant. Quae varijs modis administrantur tum admotis tum adhibitis tum appensis. Ligaturis adhibitis, non solum ea quae vulnerinbus applicantur retinemus, &vt firmiter illis adali reant stringimus, sed 3c cum premendo vasa occludant, sanguinis fluxum sic quoque impedimus.

Quae ligaturae ea ratione, sicuti in vulnerum curatione edoctum fuit,erunt faciendae. Sola etiam ligatura in terpositoq; tantum bombace supra vulnus, ut melius illic prematur, chiruragi sanguinem ὸ vena secta prosilientem, cum temo Pus est,iterum s stunt. Comprimendo cum digito os vulneris, si angistum sit, fluens sanguis cohibetur, hocque solo timeterdum sistitur, cum retentus circa venarum orificium sanguis cocrescens, illius qui sequitur&flui dus adhuc est effluxum impediat. Retinendo partem vulneratam hoc situ, ut vulunus in elatiore illius sede sursum spectet, ut ininus impetuosὸ fluat & citius compescatur efficimus. Infarciendo diuisionem vulneris, atq: opplendo eauitatem illius, si profundum sit,adeo ut sanguini non pateat exitus, eum aliis penitus, alias aliquo

pacto cohibemus. Quod re molli quae se undique applicet, perficitur, quae si alijs insuper viribus infructa sit, quibus sanguis etiam sistitur vel talia illi

Permisceantur, eo efficacius operabitur. Quod sequentia praestanti Telae aranearum leuibus cutis dissectionibus intadi tete, cum propter leuitate in Se subtilitatem se illis undiq; insinuent,non tam vi siccante, quam & op-

755쪽

C v R A T r O. 7is plendo atque obturando eas, labiaque veluti con glutinando, adiuuante ad hoc simul sanguine, qui illis accrescens siccus & durus euadit, sanguinem hoc modo sistunt. Quae tet aranea ruin, si e moleam dino farina volatili conspersae sumantur, maiorem emplasticam vim habebunt. Lanugines florum papposorum&frumaum inter quas de bombaX, item lana quae a panno veteri abraditur, quibus & pilos leporis subtilissimos adiadere possumus, non soluin emplastris sanguinem sistenti b. permista, sed 3e sine illis bene prius mundata, leuioribus vulneribus imposita, uti telae ara nearum, sanguinem aliquo modo retinere possunt. Fungus ille orbicularis, quem Crepitum lupi, Plumacellum Chirurgi vocant, leuissimus prae cae

teris illud praestat, qui & venae ὸ qua sanguis salit

impositus, aut vulneri etiam ampliori ves profundiori intrusus, cum pertinaciter mox illis adhaereat, i nde quoq; emanentem cruorem retinet, eo ;magis, si una cum pulveribus uti in emplastris di ctum adhibeatur. Corium leue & fungosum latum, quod in anno. sarum arborum caudicibus, inter corticem & lia

gnum inuenitur; Vel a fungis detrahitur, quo scin tillas ἡ silice excussas, ad ignem excitandum eXcipiunt, suppositum vulneribus leuioribus, aliquid quoq; in sanguine compescendo, praestabit. Spongia idem praestat imposita vel intrusa, maximὸ si vulnus amplum sit, cum priori materia non adeo oppleri possit: Vnde se si arteria dilatata inane urismate aperto, sanguinem profundat, cum copiosam tunc materiam requirat, quam spongia subministrare potest, conueniet. λ' qua tamen, uti & panno linteo, a neurismati cuiusdam abundanter intruso, fluxus cum apertura per vulnus

inflictum adeo ampi fuerit, cohiberi iminimὸ

756쪽

ν is sANC vi NEAE EXCRETIONI spotuit, nec patiens quin ob nimiam sanguinis pro- fusionem extingueretur, liberari. Applicationes variae, supra partem affectam, ad eum sistendum fiunt: Primum eae quae vi siccante astringente, de emplastica id agunt: Visunt pulueres, qui vel per se vulneribus insperguntur, vel cum bombace, aut alia re molli iam exposita, qua vulnera obturamus, illis induntur, vel glutine aliquo eXcepti, in formam emplastri redacti. supra venam aut arteriam, quae sanguinem profundit, vel supra vulnus, amplo angustioreve, prout illud fuerit spacio, imponuntur. aut si profundumst, etiam ei induntur, fascijsq; circumductis adligantur. & donec nullus amplius haemorrhagiae sit mea

sed emollita prius si pertinaciter haereant, blandis detrahuntur. Quae & emplastra nonnunquam. si profundiora sint vulnera, intro adiguntur. Et cum ob amputationem pedum vel brachiorum, haemorrhagia sisti debet, pulueres praedicti perseveluti dictum excepti, porci taurive vesicae impositi, statim ubi membrum mutilatum fuerit, vulneri siccum vesica obducuntur, vescaq; in ambitu partis exact) litatur, sic enim & haec larga haemorrhagi commodὰ sistitur. Eiusmodi autem emplastra quae illud praestant in vulnerum curatione descripta fuerunt, atque a principio mox dum ἡ recenti vulnere sanguis ad huc profluit, vulneris sanandi causa, tum ut simul sanguinem sistant, apponenda esse, illic docuimus. Veluti inter ea quae glutinandis inuicem labi j svulnerum praecipuὰ accommodantur, illud quod si ex Boli partibus iij. & Thuris,&c. Atque ex illis quae vulnerum labia simul consolidant, hoc quod

. Thuris, Myrrhae, Scc. cuius loco Calen. emPl

stro, quod Is Thuris pari. ij. Aloes pari. j. Albumen

757쪽

oui 3e Pilos leporis, uti possumus. Sicuti &alijs consolidantibus & sanguinem simul sistentibus emplastris ibidem descriptis, ut quod Boli vel Cypsi &c. & quod N. Gallarum, S c. & quod I r.

Colophoniae, &c. Quaedam quoq; ex emplastris oculorum fluxionibus impediendis accommodata. ad haeinorrhagias hasce vulnerum usurpari similiter possunt. Quale est, quod N. lastiches, Thuris,&c.Vel quod N. Boli armen. ξ g. Sangui n. dracon.&c. Item IV. Boli armen. Gyps, 3ec. omisso tusoleo rosaceo, illic addito.

Quibus emplastris alia insuper sanguinem supprimentia addi poterunt. Veluti Pulveres ex combustis, carbones seu cineres Ranarum, Lumbricorum, Stercorum asini vel equi, Testarum ouorum,

Spongiae, Panni lintei, Bombacis, Papyri, Vrticae: Item Fuligo furni, Sanguis torrefact', Resina qu vis eo usque cocta & frixa ut pulueris ari queat. Cummi arabicia in tragachantum tosta: Item Lapis haematites, Stibium, Plumbum ustum. Dein &Terrae

aliae aliquae pingues prae ter Bolum. Addendo etiam praeter lanugines illic expostas, ab alijs floribus papposis desumptas, vel a quibusdam fructibus, uti eam quae sub cortice Castanearum inueni tur, atq; in fructu Anemones, quod bombicinum ob hanc lanuginem bona baci persimilem, appellauimus. Dein 3e pitulae Platani: Ad haec & eam quae a panno veteri Linteo per abrasionem colligitur. Quae omnia praedictorum emplastrorum puluerib. quibusdam permista, glutineq; eodem quoi& reliqua emplastra excepta, vel etiam mucit agi nibus alijs quibusdam incorporata, in emplastri

redacta, apponuntur. Aliis etiam pulueres cum staccis plantarum, ut Plantaginis, Polygoni, Bursaera. storis, vel etiam cum sanguine in pastam redacti.

addito simul aliquo ex glutine praedicto, vel Re

758쪽

dii 8 shescivi NEA. Ex CRETIO Frissi a vi promptius haereat, eo modo applicantur. Aliae applicationes praeter haec emplastra alia rina ad Vulnerum haemorrhagias etiam fiunt. Qualis illa est, qua in utraque manu latronis cuiuscitam amputata, sanguinem subito substitisse Vidiamus: quod hoc modo factam; carnificis uxor gallunaceo pullo iuxta podicem eo in loco ubi galli costrari solent, amplo soramine sectione aperto, brachium iuYta carpum ab sectum hiatui ampliato in trotrudebat, & corpus gallinae cum plumis, funebrachii sedi vulneri propinquae circumducto fortiter adligabat: atq; sic citra magnam effusioneni sanguinis eo usque, donec in locum supplicij duactus, interficeretur, superui Xit. Quo remedii genere postea in absectis digitis, cum successu taliciter usus sum. In alijs locis depressis nec ita exertis propter ab scissionem vel exectionem partis alicuius, hoc idem remedij genus tentari poterit, alligando illis firmiter, ut partem insuper premat, pullum gallinaceum per medium sectum vel columbinum, vel

pulmonem arietis cruentum, recenter exectum,

aut alia cruenta ab animalibus sumpta: qualia in phrenitidis cura capiti applicata prodesse ostendimus, illic ci: nominauimus. Fortὸ & Sanguis humanus aut alterius anima

lis, calidus adhuc illitus vel prius farina in pastam subactus & appositus, aliquid quoq; eadem vi poterit efiicere. Pannum linteum crassum ter quatὀme tatur ranarum probὸ madefactum rursumq; siccatum, si vulneri imponatur, sanguinem certo cohibere do- ent: sicq: eo tempore cum statura ranarum inue. Mur, praeparatum ad hunc usum seruant.

Caustica si alia non proficiant, tandem adhibere cogimur, quae urendo nonnihil vasa eaq; sic aractando,

759쪽

C v R A T I o. 7.9ctando, crustamq; ipsis inducendo, sanguinem ex ijs fluentem cohibeant. Vsurpanturq; in hanc rem imprimis Chalcanthum, seu atramentum suto rium, in genere, cuiuscunq; sit coloris, sic dictum, quod alias album, alias colore pellucido vitreo vel viridi aut coeruleo colore praeditum vitreolum, alias flauo Mysi, alias rubro Chalcitis appellatur. Quod supra laminam ferream candentem ustum, aliter calcinatuin ad rubedinem usque, Sc Colcotar Chymicis dictum, in puluerem redactum, huic sedi unde sanguis profluit, imponitur: Miscendo ac Alumen ustum interdum aut Vini faecem crem tam: Vel si amplius hoc urere velimus, parum A

senici, vel tantillum Mercurij sublimati: Qu & Album ineo ut incorporata, exceptaq; bombace, sic

applicari possunt. Calce viva puluerisata, eodemq; modo excepta, idem efficiemus: Cui & si de modo dictis quidam addamus, operationem illius intendemus. Plaerunq; hisce etiam alij pulueres astringentes de supradictis adduntur , qui eorum violentiam nonnihil contemperent, atq; interi in coarctando sanguinem quoq; sistant. Qualis est ex pulveribus pro emplastris con lidant mus vulnera ille, Qui I r. Ossa combusta, &c. M si inui Vitreolum & Alumen ustum: Dein & ex illis qui in Vicere excre scente ad carnem absumendam usurpantur, qui 1μ. Aluminis usti I iij. Balaust. 3cc. Vel qui fue vitreoli g s. Aluminis, &c. maximὸ puluis erodena ibidem expositus. Liquor Vitreoli, quem oleum illius vocant, cumbombace intincto admotus venae, egregiὸ eam constringit, & nonnihil urit. Quae si profundὰ lateat, eo usque in trudi debet, ut& in dentis euulsis paci ulla.

Validius hoc Aqua fortis appellata, eodem mo-

760쪽

ro SANGUINEAE EXCRETIONI silo usurpata, facit magisq; vrit. Qui astusa supra Ferri limaturam, si illa comburatur, & in Crocum Martis, ob croceum colorem sic dictum conuerta tur, ille quoque non lotus, cum causticam vim alia quam retinuerit,admotus, aliquid ea vi in sanguine sistendo, esticiet. Cauterium actuale, eXtremum est remedium, quod subitdurendo, si venas vel arterias per quae sanguis emanat tangere possit, eum sistit. Fitq; hoc ferro candenti, pro ratione vulneris fabricato, 3e vel extremitate sua qua urere debet in acutiem, si in angustum locum immitti debeat, videntis euul si spacium, vel globulum rotundum maiorem minoremve desinente , vel lata superficie in amplis vulneribus praedito. Qua ratione in membris ab se Elis vulnus lamina vel pala serrea ardente adurere solent. Quod tamen, paruo interdum successu, praesertim si in spissi partis carnosa sede sectio facta sit, perficitur, cum venarum amputatarum &retractarum orificia minim8, vilio haec, sed soluiri fere carnem tangat, se in mora hac, antequam emplastra apponantur, magna fiat sanguinis prosaso, dolorq; insuper novus huic quem ex sectioneratiuntur, accedens, aegrum summὸ debilitet. In picem liquefactam, si digiti abscisti remanens pars aliquo usq; in trudatur, moxq; iterum eXtrahatur, non solum quod vulnus uritur, sed & quia pix ad hirens indurata, veluti operculo vulneri imposito venarum exitum occludit, sanguis sistitur. Quod & in alijs membris mutilatis, si nihil alio quin iuuat, tentari posset. Bombax si vulneri imponatur atque accendastur, & donec comburatur retineri possit, quia flamma se undique egregiis insinuat urendo admodum

operatur.

Exhibitis potionibus quibus ad vulnerum sanatio

SEARCH

MENU NAVIGATION