장음표시 사용
331쪽
prodest.& ibi. ite hic poena accidamenti. α legimus hac via procedendi in vim viat.auct.& rogatu. 2.Olim antiquis temporibus regem Aragonum Sc comitem Barc. quandoq. vliun contra
ys praelatos ius regni potest proponi 13. exemplum in processu reo trgesiae, qui fit in vim usat. camini dc strat . nam ct in hoc procesi su contra clericos ec ecclesiasticas personas, que culpabiles reperiuntur erit procedendum tam in capiendo personas culpabi les, quam alias in reliquo causae discursu dc executione, secundum pr dictam distinctionem, siue ciuiliter agatur ad emeis dam, siue criminaliter ad poenam vel corporalem vel pecunia- .riam fisco applicandam,secundum varias formulas agendi i - . o. clitas per Gualter. dc Mam.m eo.vscamini de stratae. t Quartum exemplum est in viat. alium namq. Marq. in versi opprellum. iubaudi, siue clericum, siue laicum,dc ibi. siue opprimens ecclesiasticus sit,siue laicus. dc ibi. sed quid ad dominum regem deprilatis. si ergo oppressias recurrat ad principem dc conquςratur de opprimente M vexante, vel ex officio princeps Oppressum subleuare intendit, dc in processa regaliae in vim d. vlat. alium namq. ficto, periuntur culpabiles clerici aut aliae ecclesiasticae personae, erit procedendum secundum formam superius traditam. sed Sc alia distinctio in processu erit adhibenda,an procedat clericus,vi iudex, ut indelegatis sepe contingit) an ut priuatus, ut in alijs discolis dc parum moderatis clericis solet euenire. V rie si quidem remeatum usat. alium namq. potest practicari Scciuiliter, dc criminaliter, Sc ad emendam, dc ad poenam,secundum varias species oppressionum dc afilictionum , unde resultant varia delictorum Sc criminum genera,nec potest in lus itari iNI certa forma. t cum plura sint negocia, quasn vocabula .l. natu ra enim. deprescript. Verb. D. dc scribit in simili Marquiti. in . Vs moneta.vers. nota quod diuersa sunt pax N treuga. ibi. dicas,
io, quod de his.l opprimunt si quidem potentes, bc mas te
humiles Sc inferiores. Sc vel iudicialiter vel extraiudicium. MVtroq. casu potest esse recurtus ad principem. lieres. collat. Io. in curia Bar. g. Mariet cap. . volenis las constitutions. l. 3.
332쪽
verrud quid si dominus rex.nam cauta oppressorum non sunt circunscriptae regula Sc fimb. ac limitib i vicariarum aut baiuli tum . quiasiab regalibus regus restitiantur. opprimit dominus Io vatillum, aut iudex stibilituita situm. de hi quoq. quia i regula sto riter silpcrioribus etiam intulla procedentibus non est resiliesse dum.lo prohibitum. de iure fisci. lib. x. C. de I defensionis sicut tas. eo. cap. significasti. de homicid, ex. recui ut ad principem. Mier. in ead.coll. p. item per mire verations. rub. de commassar. in hib.col. 7.vers. sequitur in teras .e queis puga esser resistit. α col. seq. recurritur autem, vel per appellat. Vel per recursum, o vel simplicem quetretamus. similiter. dc si senior. I opprimitur reptatus a reptatore, & acuitatus a suo acuidante de diffidante. Isi, post firmam iuris compellitur guerretare,vel duellumsisti pere;& ideo dominus rex debet eum recurrendem manu tenere dc defendere paratum stare iuri coram domino rege, informa expiandi dc purgandi bausiam de reptamentum, ad curi laudamentum an conuit. notum sircunctis. P. item lubitu pace collis stituimus,quod si aliquis nobilis inlitem suum reptauerit.de pace & treuga. not. inviati balaia. dc in viat. cunctum malum. ubi.
Iullier. vers. sed qu ritur ibi. imo eo casu .et vers.sed quid si aliquis baro.& ibi sed solii amidatus ex dicta firma iuris. ωn seque lib.col.plura de hac firma iuris factaper acuidatum .col. 6. Sc de
Varijs formulis ciuiae. Guiller .m d.vs balaia .col. 2. vers.sed anex quo reptatus commaciter. A col.seq. dc ita vi: si quis in ria. de lol. Muq.notat curias,in quib. reptatus debet coparere . quia eas excusare nonpotest.ibi.& nota,quod duae fiant curiae ordinariae.1os sermula procedendi in oppraeisione senioris facta contra vas. saltu ponit M ser.in trael. amul. dc Oppressionu .vers modo vide dii est,qualiter liceat assiictis Sc oppresiis recurrere ad principe. ponitur aute lupplicatio recurrentis, dc prouilio facta in peilbna regis, cii monitione ad seniore.& est obseruadu,quod recurres t debet dicere se esse alni:tii de oppressum, dc narrare modii afflicrionis, na haec qualitas itin dat regaliam dc facit causam euo ca-bilam ad consistorium principis, licet non probetur. alioquin de
333쪽
C iniuria & Brisfactione posset conqueri cora vicario, i sed propter impotentiam officialium ordinariorum, recurritur de afflictione dc oppressione ad principem iudicem magnatum & potentiorum. α haec eli maxima regalia principis, per quam tra- Ioz hit ad se caulas,ex quacumq. parte sui regni cathaloni . t quia
regalignon continentur inconstitutionibus vi s,pe dixi. Mierin d. cap. volenis las constitutions .vers.sed quid si dominus rex.& in dict. capit. item per tolre vexations. vers. non obstat haec nititutio. in hac regalia fundantur causae quam plures, quae seb hoc pr extu ad regiam euocantur aud. quia officiales ordinaris non sinat potentes, aut sinat negligentes. et Vocantur motos catae causae. t sufficit autem recurrentem causam assilicti nis et oppraestionis exprimere in supplicatione, quam ostea principi, licet ea non probetur, et licet ab aduel fario negetur. Innoc .m c. cum lii generale. Verso riet tame .quod semper deto, sem copet. ex.butrius in c. sidericus laicum eo. ait Innoc. t nota raptores reru ecclesiae esse sacrilegos,et id circo pertinet ad vidiciu ecclastae de his cognoscere.Can. nulli liceat praedia.Cano. delatos. it. q. 2.imo etiali sit dubiu puta quia negetur rapina,tamecognoscet ecclesia. Can. in canonib. 16.q. i. uinimo non lotu de
rapina sed J qualibet etia oppraessione, no sotu ciericoru,sed etiapauperum cognoscet ecclesia. n. si quis de potentib. 2 . q. s. MO et ibi glo. l.oportet i tamen, quod recurrens se per in petitione mentionem faciat de oppr*sione,et super illa fundet petitione
suam: et ii p. us adueria neget, nihilominus procedetur in cau-
cet a modico temporei citra viderim in regia a 3 diencia introduci. q, ante citationc ,exigunt probatione oppressionas allegatae
et ficiunt interloqui , et ex hoc habent xxv. lib. pro falarich, fictit etiam fit in qu ilitate paupertatis.ex constita Reg. Ferdinin ne ex beneficio. qu et loquitur de mucrabilib. petibnis. sed . certa id iuxta notata per Innocen. sufficit in libello exprimereor prosionem, quia super ea fundata est iurisd.domini regis eti.im si negetur, et sine interlocutione pro citur ad cognitionem,
334쪽
oppressionis allegatae de qua si legitime constiterit, condemn
minus rex habet generalem dc indubitatam iurisdict.& ideo δε- hi causa oppressionis est probanda,Vt oppressus restituatur,& ea non probata ,sequetur absolutoria,& recurrens punietur saltem in expen .in paupertate est alia ratio, quia est qualitas personae,1ti non rei & ideo est probanda.h c ille Sane,quod de iudicio e clesii dicit Mier. tametsi ipse iure verisiimum sit; tamen rex nopatitur eo pr*textu, 'idelicet oppr6sionis, afflictionis mile tractationis caulas per pauperes,miserabiles, pupillos, & orphanos ad ecclesiam trahi:quia no potest considerari negligentia in suo tribunali; cum ob eas potissimu pei tonas regia avd.sit instituta. Miec.qui hoc plurib. confirmat. in d. constit. A. ne ex beneficio. in curia Bar. Fer lin. I. collat. s. vers. sed dic,quod pupilli Sc viduet & peregrini. N ibi. sed consulo. M vers. sed qualiter cogia stet Papa vel imperator de OppreSione. M vers. si quaeris, utrucatis; seu status pupillorum ibi N in desectii seu negligentia iudicis secularis.& Vers veluntranen in Cathalon ia dominus rex
non permittit, quod ratione miserabilitatis vel oppraessionis habeatur recursus ad judicium ecclesi . idem Mier. in d. verssed consisto.vult recipi informationem super qualibet miserabilit
te: quod hodie est exprrae prouisiuiti ibidem in ver & habet
probari miseria & pauperta secundum formam d.constit. qu ad hoc,vt pr textu paupertatis seu miserabilitatis huiusinodi, ait irat euocatio caul ipsius pati peris,seu miserabiliS. t plures au-.tem Edicti is de oppressionis modos scripsit Mier. in d. triatii afflictionum. qui non dat iudicem se itis, dc non suspectum opprimit,eos qui sine iuris Ordine procedit opprimit, qui gra uiat partu coram solitigantem Opprimit,qui amparam verbalem vel realem iniuste facit,opprimit . qui facta iuris frma non tollit nec relaxat anaparam, opprimit. qui tertio requisitus non facit. ἱuibuam,quivalesium extra sua sine conducto prouocat; si fir in imitaris admittere contradicat re fetidum retineat si seruitiss
335쪽
liquam consuetudinem .c.dilecti filij.de maiori. & obed.cap. sane. de excesiib. praelatorum.ex.opprimit Sc in alijs sexcentis simila, lib. casib .in quibus rex ex debito regalis tofficis tenetur & de-' bet releuare quacumq. persionam iniuste oppressam infra principatum Cathalonia α suum dominium.d.us aliumnamq. qu litercum q. oppressio ad notitiam principis peruenerit, Etiamsi opprςssiis non adierit principem.& ex praecepto diuino regibus est iniunctum populum sibi commilliam defendere a calumni;
oppraessionib.et afflictionib. n. regum. 23.q. . epistola. Inter cla .ras .de summa Trinita. C. et ad hoc sunt missi reges per dominum. Gomes. In P. rursus .de act.nu. 22. Ulcurrinus de regimine mundi in a. q. primae principalis. Corsetus de pocest. regia. q. I. et i. Restaurus castaldus de Imperatore. q. 4. doci in l. ex hoc iure.de iustit. et iure. D. et in prouem.decret. adde casum not
bilis opprςlsionis, quando senior cogit vasallum litigare ita sua curia in casu non suae iurisdic.vel quando in suo casu non dat iudicem,vel dat suspectum,vel imperitum,vel sibi domino familiarem,vel ducit vasallum per ambages eum detine do et procrastinando, et eum laborib. itinerib. ςt expensis grauando. vel si iudex datus mora facit in iure reddendo et ipsam causam differς do. Mier.Vbi su p.vers. item in casu a iure no concesta et sequen. 17 versic.t et hoc ius regale recursus non potest separari a corona regia, nisi rex renuntiat et sedi regipnam hoc priuilegiu et ius altu a Deo datu est miserabilib. persenis et opprςsiis, ut habeat
principem, a quo defendantur.d. can. regu . et in hoc residet suprema potesta, regia. in us . cum dominus Ralmundusabi .et s . la vero potestas regia erit in omnib.libera,qualemcuino in placitis iusserit inserere poena. Guiller ibi. hoc est verum,u alias. et ibi. sed an aliss iudicib. sit licitum.quandoq. tame ct in casib. particularib.dominus rex hanc potestatem a te abdicauit per contractum, per priuilegium,et per lege pactio natam, sed in uniuersum non potest. Mier. in curia NAn. .cap.2.les caules. veri sed' nunquid ex priuilegio potest concedere. ll. II. et alibi ia tetigi.
sed et hoc casu ab abula notorio et scandalose recursus esset ad principem
336쪽
Commen. in v sati. alium nam q.
principem. Rebus in tractat. le appellat. tanquam ab abusit. sed debet precedere insermatio abutiis , parte audita. ante inhibitionem dc euocationem. Jc sic practicatur. fit enim prouisio ad idicendum cur supplicata seri non debeant.& priuilegium videtur amittere, qui permista abutitur potestate. cap. vi priuilegia. Vers. ne minus sane intellecta, pertrahantur ad abulum. & ibi. iis quia priuilegium videtur amittere.de priuileg. cx. 1 Hoc autem
saluberrimum remedium recursus quod ex d. Vs alium namq. deicendit, non solum in iudicus ciuilibus receptum est,sed etiam in criminalibus. na causis appellatio continet ciuiles de criminales causas .rit,ex .de iudic. dc Iup .diximus.& multo magis causae criminales propter afflictionem dc oppresilonem euocantur. Nin personis debiliorib. humiliorib.subditis, vasallis, miserabilis. pauperib. viduis A similib. oppressio presumitur facilius, quam
ui alijs: dc ideo harum personarum cauta facilius euocantur .e tat. hodie in . i. voL constitui. tit. de appellat. recuribs,reclamatis tions e nullitais de sententias .cap. I 2. is .i . t est enim recutis refugium oppressorum. Columban. in praxi art. 63. contolatio deselatorum, via iudicum errantiu . facit. l. si quis in ea culpa C. de custodia reor abi. ut iudicib. immodice famiqntib.fraeni qu date peries adhibita videatur.BM.ini. fin n.7 de appel.recipied. D. hoc auxilium sibi princeps reseruauit,Vt undecuq.& ex quacuq.. parte prouincis sue causas oppresibria ad se euocaret,i M opprimentes reprimeret otia officiales suos.Calic. in Marg. lub.8. 'erc66.& trib. seq.&d.Vsaliunaq. inquib. causis athiesionis& oppressionis princeps multa potest. Rebusin proce. ordi nat. galli . 118 glo. m. n. 3. 9. test autem hoc remedium in omnib causis ciuilib.&criminalib.ta in terris regijs,qua baronu extraordinariti. Mier.Vbi. su p. prope fine, qui refert aliquorum iudicii errores in
hac mare ria.&idem. Mier. coli. II .in curia Alson. . c. a. col. 2.
vers. sed recursus excausa opprelsionis eli remedium extraordinariu quod potcst allegare alius pro alio sine mandato, sed habebit essectum grauato ratum habcntc.glo. fin. in fine. in c. no Tulli. P.ta.de resciiΠ.G.vant.de nullit.c.w.dcnui. ex desec.iuris.&
337쪽
delegat . n.87. Sc vide eude in hac materia in casu cotingibili. o. v I s.de nullit.ex desectu iurisd.ordin. n.7 .7s.83.30.t Et licet baronib. 8c comitib. dc magnalib. secularib.vel ecclesiasticis princeps concesserit merum imperium.Vsfex magnalib. cap. barones. ap.si aliquis dominus. in commem. Alberti, tamen iubeaconoeisione regaliae non continentur,Vt antea dixi, imo semper censentur exceptae, maxime in criminalib. inquib. princeps eXossicio nobili tenetur procedere dc iustitiam facere dc terram purgare maleficijs, propter generalem, quam habet iurisd. quam nopotest a se separare ut dixi. dc licet exercitium meri imperij co siliat in animaduersione contra facinorosos, Mi gentes, opprimentes, & hoc baronib. sit concessiim: tamen princeps apponendo manum S volendo cognoscere de huiusmodi criminib. ex causa alicuius qualitatis, quae respiciat regias prerogatiuas Sciura alia principis, recuperat princeps exercitium meri imperij 1 baronibus in illa causa, Sc illorum manus ligat, ne possint de illa causa cognoscere, nisi adiuuando regaliam oc processum principis. sic accidit in regessis,puta soni emissi, pacis & treugς. vlat. camini dc strat . Moneta.auet.& rogatu . ij. simili modo. alium
φ* nam quinimo tistos processiis potest facere regius ossicialis,
cui hoc committitur,in tertis baronum etiam ecclesiasticorum. in pragma. infantis Iacobi .ceruarie. 6.Calen.Aug. I3 . in an liqua compilat. rub. segueixense diuersas pragmaticas etc.vers. Ios ossicials retis. dc sic limitatur tit. que los ossicials no enuenen iuris. de altri, ni hi posen ban. Mier. colla. 2. in curia Barc. P. 2. cap. s. de rurisd.omni .iud.circa medium. ubi ponit aliam
rat Fallentiam ad dict. tit. que los ossicials no entren. etc.t sed an barones sint citandi in examinecausarum istorum oppressorum,quet euocantur ad principein,& an de compositione criminum, si forte fiat in curia principis, partem habeat baro, an totam. composition in dc an in omnibus regalijs sit eadem ratio. Mieres explicat in eodem.trach. circa finem. ibi dubito valde,
ne de facto. quod opus composuit in gratiam gasparis Mieres fili; sui in iure canonico studentissen anno IF o. sicut alter Marcus d by V orale
338쪽
3to Commen. in viati. alium nam q.
Marcus Tullius Cicero partitiones oratorias in gratia Tulli filis
sui. Enimuero aliquado, perraro tamen ,quilibetiti perior in caus oppressionis Sc afflictionis tenet vicem principis. exemplum in colonis, rusticis, agricolis,qui si propter assiliotionem Sc oppresesionem a luis lenioribus recurrere haberent ad principem, di-λὴλ straherentur a cultura omnib. mortalibus necessaria.t de ideo est specialiter statutum in eis,ut recurrant ad proximum superiore etiam non ordinariam ipsius senioris. Platea in l. i. in fine.m quibus causis coloni dominos accusare possint.lib. Xi.C.licet glo. terit. lnd. l. I. restringat tex. ad iudicemὶrei alioquin competentem. sed est aurelianensis,quae deliruit tex. qui alias nullum
speciale contineret. ait tex. adeat iudicem, cuius primum poterit habere presentiam .huc pertinent , quae traduntur in l.Vt Vimari de iussit. Sc iure. D. in l. n In est singulis. de regul. iur. D.t re deamus ad exempla processuum regaliae,in quibus possunt clerici compr hendi,& potest princeps sub certa forma contra eos. procedere. dc ut uno exemplo plures casus comprehendam, si ad initantiam fisci procuratoris in curia procuratorisCςseris procedatur idest baiuli generalis aut procurat. regiJ,vel in regia audieria pro recuperatione, defensione bonorum re iurium domini regis, de in quibus rex est tanquam priuata persona ut nundianarum regiarum,mercatuum regiorum, dominicaturarum,molendinorum, pascuorum,saltuum,nemorum,&ahorum,quae ad
Iatrimonium C saris pertinent,& de quibus curam habet baiu-us generalis, aut regiusprocurator: adde lauda, emphytheoses, praedia qu cumq. palatia,domos dominicas, greges dominicas
12 equitia, armenta, dc i horum similia, quς curantpri dicti Caesaris procuratores,& nihil adThesaurarium attinet. lieres.coll. s. in curia Barc. Ferdin. i. capit. 29. quia quandoq. contingit Verflecunda regula est. Sc vers . item sub hac pace sunt. Fidatiaca nostra et antecestorum nostrorum,censualia sensioncs et omnia regalia nostra. dc Vers. dc ita dominus rex Sc eius fiscales. idebiter. .coll. II. cap. 2. Vers. qu ro hic quς dicatur causa patrimoia; nialis domini regist ibi.&r t habet duplexpatrimonium,scilicet
339쪽
licet patrimonium quod dicitur fiscus, Sc aliud, luod dicitur Cς
suis patrimonium. α ibi. nota secundum Baldum . patrimoniti fiscale regitur per Thesaurarium.& in eo computantur introitus camere hicalis oc emolumeia,quq colligit Thelati .extra parcimonium Caelatas. bona fiscalla,quq eX plurinus causis adfiicum perueniunt l. I. de iure fisci. D. poenarum multarumq. compendia. S horum similia. patrimonium Canaris, continet reditus, leo das, centuS, tributa, caenas, 'oc alia iura regia, que habent regi
larem praestatione in ciuitatibus, villis de aliis locis regni. in his igitur rebus si fiat procelliis ad fisci instantiam iuxta formam in pragmatica i egis Petri traditam de qua Mier. in d. cap.29. quia
si din versaecunda regula est. Mesert integram pragmatica quae eli in libro antiqua manu scripto pragmaticarum .sub data in Montealbo 26. nou. I37o. contra clericum simplicem,vel conitigiitum Vel alias personas ecclesiasticas,poterit hic processus rogalie fieri, quia ex regia plerogativa solus rex de his cognoscit
Cali .in Massi dub.3. Verti ipa.& alibi dixi. iuxta formam Sc dis 126 stinctionem superius traditam. hic t aute procelliis ciuilis est,&in eo fastus utitur iure priuati,& suas actiones proponit, sicut priuatus,nisian casibus in quibus in iure reperitur priuilegiatus. l. s. ubi glo. pertinet C.de pctit. heredit. Calic. in Margarita dia bio s. vers. 73. ibi subijciamus regulam generalem. Mieres in d. vers. secunda regula. & alibi dixi. in hiS omnibus processibus regaliarum, siue agatur ciuiliter: ntra clericos de alias perlonas ecclesiastic s: liue criminaliter,serua laesi distinctio superius tradita ex Calicio de aliis, de tertianda concordia regua ς Ele norae N Cardinali, convenarum, cum aliis iuribus huius patri ς sup Iap xius citatis.1 illa vero constitutio Petii secundi in curia Barcinone. capit. 8. pro metem. ibi. salues les constitutions de pati e tre-ua elos viat ges de Barcelona: non est ita generaliter intellis genda, ne incidamus in centuras ecclesialiaeas, libertatem ecclesiarum S perlonarum ecclesiasticarum viollanteue,sed est adhibenda praedict.i di itinctio e I decretis sacrorum canonum de ex concordia, quae poli dictam continui . facta est, alijs iuri-
340쪽
bus postea editis. sic Calic.in tracta. cuius titulus est, an clerici compraehendantur in processii , super usatic. simili modo. t concludens districtum clericorum modo praedicto ad secularem iudicem posse pertinere : sed in uniuersum ac generaliter ad Episcopos pertinere, etiam ex dispositione. vi ticorum Barcinon. in dict. viatic. laudauerunt etiam ec auctorizauerunt. dc addit doctrinam Iacobi de Monte Iudaico, traditam in dict. viat. simili modo. in fine. super processii regaliae prosequendo contra clericos , dedisse occalionem pluribus conciliarijs Regum Aragonum, peccandi dc excommias municationem incurrendi. punit i clericos coniugatos in suo foro princeps, qui tabulam assecurarunt. cap. s. Iaem que nin sun clergue. incuria I. Barc. Iacobi 2. Mier.coll. . in eadem curia cap. s. punit autem secundum praedictam distinct. quia aliter non potest sicut nec potest aliter punire, clericos, qui OG
sicia publica exercuerunt Madministrarunt. cap. I . item que degu clargue. Iacobi 2.1ia2. curia Barc. Mier.in eadem curia.
cap. is. qui dicit seruari pragm. Regis Petri 3.ibi calendatam. uo tet non probat Mier. ad officia publica clericos coniugatos ad mitti quia suo casti, non potest esse plene cautum prouincialib.
siue in iudicio tabulae, liue in iudicio extraordinario coram principe. de huc pertinent pragmaticς diuersorum regum quae sunt in titui. Gelas cons prohibidas als clergues. I. vo lumine constitui. de signanter capit. s. 8, Sc in pluribus pragma. summatis, quae sunt in antiqua compilatione volum me. a. subrub. segueixense diuersas pragmaticas,&c. versicul. alsula clergue.cum pluribus versicul. sequentibus vesque ad verticul. los notaris no prenga dcc. quae declarant, qualiter eontra clericos, ratione administrationisic exercitij publicorum officiorum erit procedendum, & qualiter cautio initio regiminis per eos prς- standa. capit. s. eo. dc quales fideiussores sint acceptandi pro asi securando iudicio tabulς, an sint idonei clerici coniugati. Mier. in d. cap. s. in I. curia Barcin. Iacobi secundi. collat. . dc quot