Hymnus in Isim ab L. Rossio repertum

2쪽

DlSTINXIT EMENDAVIT ANNOTA IT

PROATAT IN LIBRARIA METERIAE ZELLERi

6쪽

PRAEFATIO.

4nlo hos tres menses Ludovicus nossius, professor atheniensis . necopinato Turicumvenit et veteri amicitiae precibusque meis hoc dedit . ut institulum itineris cursum inhiberet

et aliquot dies moeuin versaretur. Attulerat vero secum inscriptis uni graecarum ineduarum fasciculum secundum . Athenis hoc ipso anno Upis descriptum. Celeriter perlustravi et cum permulta reperi ad sermonis graeci naturam et rerum publicarum Sacrarumque conformati nem et historiam accurate pernoscendam 'utilissima, tum maxime carmen . quo Isidis laudes praedicarentur. animum advertit.

Lapidem Bossius Andri mense Iulio a. 184l inveni . Hymnum in Isidem, inquit

p. 3 sq. l. reperi inter rudera antiquae urbis. ad easam i νακη Λουκρεζ'. Tabula est oblonga , albi marmoris, quatuor columnis inseripta: sed titulum pessime habitum adeo festia nanter transscribere eoactus fui. ut dissiciliora altingere non possem. Eaescripsi igitur tantum L I es IV; verum si cui otium contingia, tabulumque eommode ad lucem obrerlat. crediderim etiam Col. II. partem superiorem, eι per totam fere Col. m. dimidium versuum partem. qua Col. IV. attingunt . legi et transscribi posse. Quo massis a Praepropero e lieandi conatu in praesenti abstineo: neque tamen aptaraphum quamvis mutilum iis, qui linigerae deae reιigi nes scrut lur, diutius invidendum esse duri. Iuvat vero pericula obire: hoc quaIn v

rum sit etiam ii experiuntur, qui artem criticam faciunt. no quidem literarum mula elementa. quae alnicus posuit. tam sollicitum habebant, ut a me impetrare non possem. quin velum illud magicum quo tegerentur detrahere et linguae usum iis reddere conaror.

Persicient alii quod incepi, quae minus recte administravi corrigent. Lapidoni ad aedem Isidis pertinuisse facile est ad intelligendum: quam coniecturam etiam ea confirmant quae L. BO ius in itinerum insularium parte altera. quae nunc ipsum Stuligaritae irpis describitur . sp. 20 sqq. do Andro insula eoque loco quo titulum reperit luculenter ut solet exposuit. Atque Isidem Andri cultam osse vel unus ille . qui in corpore inscriptionum boeckhiano habetur, situlus andrius 2348 . docere poterat. Supra

7쪽

iuvensem istaeum enim in lapide nomen An ΘΕΟΣ scriptum est, ex ea consuetudine

quam Callimachi epigramma sexagesimum illustrat: 'Aiαχίης εστ γαν ἐν Ἱσδος ἡ Θαλεω παῖς Αἰσχυλίς, Εἰρζννὶς μζτρος -οσχεσι P. Nequo Andri lanium Deae linigerae sacra sobant. nrtilenis Isim pelagiam cultam esse testatur titulus corporis boeckhiani 2174. Chii numina contubernalia Isis. Serapis. Anubis. Harpocrates sacra habebant: til. 2230. el. 2240, 6. Sami sistra istam audita esse ostendit nomen quod est Ision: lit. 2253. Ephesi Isis et Serapis contubernio coniuncti erant: lii. 295β. Deli quatuor illa numina adoptiaca contubernalia sanctissime culla evemulti lapides docent: 2293. 2295. 2297. 2298. 2300. 2302. 2303. 2301. 2305. Adde n men Isidori: 2306. Eadem Parios religiono tactos fuisse testimonium dicit Isias Serapionissilia: tit. 24ll. Athenienses peregrinorum illos sacrorum amantissimos almae matri aegJ pilae non operatos esse quis credat Nec coniectura opus est: nam cum nomina sident laetant, quae sunt Dion . Isidotus. Didote . Isigenes . tiisimus, Aiphilus, tum A. Boeckhius

evicit ad iit. 48 l. Nominum autem illorum exempla collegerunt G. Dindorsius praes. ad Eurip. Alcest. p. 9 et C. Keilius Onomatologi p. 5. Adde quod Diodorus Sic. 1. 29 narrat: την τε Ἱσιν μόνους των Eui μα- πνυειν. Porro Megaris templum Isidis suisse Pausanias scribiti. 4 l. 3. Corinthi ad viam . qua in Acrocorinthum ascenderet. duo se sana Isidis vidisse. pelagiae alterius, alterius aegyptiae, idem narrat: 2. 4. 6. Eodem auctore etiam Methavae et Troeaene templa deae aeg)ptiae fuisse scimus: 2. 32. 6. 31. 1. Hermionenses Sera pidi et Isidi sacra fecisso memoriae prodidit 2. 34, 10. Porro B is laconicis horum numinum templum viderat: 3. 23, 13. Eadem numina prope theatrum Messeniorum audem communem habuisse testatur: 4. 32. 6. Deinde Phliunto aedem Isidis in eaque

simulacrum Deae fuisse, quod a sacerdotibus tantum conspici fas osset. narrat: 2. 13, 7. Burae achaicao eam cultam esse, item testimonio Pausaniae constat: T. 25, s

Thespiis lapides loquuntur: Boeekhii C. ΙnAcr. 1633. Summa vero religione templRNIsidis Tithoreae sui l. inaccessum omnibus . nisi quos Dea ipsa insomniis invitasset. Pa. Muias: αδυτον -- Ἱσιδος, inquit l10. 32. 13j. αγι-τατον ortoσα Ἐλλνπες θεω τῆ A Wπτω. πεποlvνται. Deinde Tillioreae bis quotannis, vere et auctumno, sestos dies terno nundinarum celebri late et sacrificiorum magnificentia insignes actos esse narrat. Amb βήSerapin Isim Anubin cullos esse titulus stoeckhii 1 29 ostendit. Denique Serapin Ιβim

Anubin Harpocratem Canopum Ambraciae contubernales suisso illulo 1800 edocemur Neque Vero insulae lantum maris a gnoi ei Graecia ipsa almam matrem aenpilam in templ'Fua aeeeperant . ut Lucani verbis utar 8, 83i , sed otiam Sicilia et aeterna Roma omΠ que Italiae urbes cum aedes aediculasque Isidis habebant, tum istacorum et istaearum VesteS linteas et capita calva, sistrorum tinnitum. tres initiationum gradus. excubias diνδ' Iu eneae t Properu 2. 2 lj et mixtam turpissima libidine superstilionem bene nove Ri

8쪽

De quibus rebus nunc accuratius explicare nec licet nee opus est: nani de Sicilia F. vii ter coli ment. antiquar. P. 149 sqq. exposuit. de Romanorum vero supersi ilione C. A. Boetii ger eum Sabinae vol. 1 p. 232 sqq. tum scrip l. minor. 2 p. 210 sqq. et 3 p. 244Sqq. explicavit. Sed quaerimus. quo tempore Isis Romae coli coepta sit. L. Apuleius metamorph. ll.

30: rursus denique, inquii. quaqua raso capillo collegii retustissimi eι sub illis Sullae temporibus eonditi munia - obibam. Di assius vero 4T, 15 narrat. Octavianum Antonium

Lepidum tresviros a. Ill Serapidi et Isidi templum decrevisse. Ex his testimoniis iure hoc videntur collegisse. Isidi inde a temporibus sullanis privatim sacra facta esse, sed a. Ill demum cam religionem publice receptam esse. Diu enim Senatus peregrinam religionem reprimere studuerat et cum sana Isidis et Serapidis plus semel dirui iussisse l. Postea ceric ne intra pomoerium essent vetuerat: es. A. Ilarlung. de relig. nom. 1 p 234sq. Νullas igitur temporibus hare roligio primum Romam videtur perlata esso: nam K. Drumannus his l. romanae 2 p. 6T L. Aemilium Paullum consulem anni varroniani 704

cum consule cognomine a. 535 ecim mutaviL'lNoc Graecorum animi videntur multo ante religione aegvptia tacti esse. Cum Alexandri Macedonis expeditionibus Asia Graocis quasi reclusa esset atquct Ptolemaei splendore suo Oculos Omnium in se convcriissent Alexandriaequo admiratione omnia implevissent, lum demum Graecorum animi ingenuo liberiatis spiritu exstincto et veraci illo ac simplice pio latis erga Deos sensu iam dudum sublato superstitiosa ea ori moniarum aeg3pliarum multitudine istacorumque doctrinis arcanis obieetari coepti sunt. Vix lapides seculo, quod est ante Christum primum. velustiores reperiantur. qui ad Isim pertineant; plerique multo recentiores sunL Nec scriptorum

' L. Aemilii Paulli hac in ro unus Valerius Maximus mentionem facit. Hic l. 3, 3 nii: L. demi.lius Paullus consul, cum senatus Isidis et Serapis sana diruenda eensuisset eaque nemo op cum attingere auderet, positia praeleata securim arripuli templique eius foribus instiaeu. Interpretes in margine adnotaverunt hoc ad a. varron. 535 reserendum esse. Eos sequitur etiam H. S. Reimarus ad Dion. Cass. vol.

5 p. 2i,η Stura. Sed plane incredibile est isacra aegyptia iam illis temporibus Romae eulla esse. Xam primum anto hellum punicum secundum vix suil ulium Romanurum eum Aegyptiis commercium. Deinde quae T. l.ivius 25, 1 a. bis acia esse dicit ostendunt eum de L. Aemilii facinore nihil cognitum habuisse. Porro scriptoros de sacris Bacchi el Saharii Iovis sui, latis sa pe commemorant, deorum aegyptiorum ante tempora Sullana mentionem non inserunt. Denique Apilleii testimonium obstat. Contra a. 70, senatum sacra aegyptia tollenda Censuisse optime cou venit eum iis, quae illis annis saepe in senatu aetaesse legimus. Sed quod A. llari ung. l. d. Dionis casyli locum M , M ad a. 70ι reserendum esso dieii errat. Dio uarrat. Cn. Domitio Calvino M. Valerio Messalla coss. a. 70l tantas Romae lurbas suisse. ut consules in a. 702 creari non possent. ao sub initium huius anni 702 multa ominosa lacla osse

Deinde porgit: δοκεi δὲ εμοιγε καὶ ἐκεῖνο τδ τῶ προ et ερω sos, ἐπ' ἐξόδω αυτ os. περι τε toν Σάραπιν καὶ περὶ τὸ ν Ισιν ψηφισθὲν τέρας ουδενος ηττον γενῶσθαι. totis γὰρ ναους αὐr- ους ἰδει τιυς in εποίθνro καλλιἐν τῆ βουλή Doeεν. ου γὰρ δ η τους θεοώς τουτους ἐπὶ πoab ἐsoia ισαν, καὶ ori l. orεὶ νεκαὶ ἐξενίκησεν ωστε καὶ δημοσίρ αὐτους oψεσθαι, ἐξω toυ πωti ηρίου στῶς ἁδρυσανro. Apparet igitur primum, fienatus tonsultum hie commemoratum ad a. 701 extremum perlinvre, deinde religionem aegyptiam illis lemporitius nomae salis novam Dioni visam esso, deniquo quo anno extra DOm rium publice templum aedificatum sit non constare.

9쪽

iosii monia de aliis temporibus nos cogitare iubent. Quare ferri non potest, quod G. Dindorlius coniecit, in didascalia Alcestae euripideae . quae ad Ol. 85, 2 perlinei. Eindotum

choroguin commemorari V. Praefat. p. s. et Η. Steph. thesaur. i. graec. s. v. 'Iοιδοτος): sed verba εἰσὶ δὲ . . . . χο9Mnγοὶ alio modo corrigi oportet. Quae do aetate qua roligio istaea ad Graecos pervenisse videatur exposuimus. docent, etiam carmen, quod tractamuS. ante seculuin quod est anto a ram nOStram primum eo- positum osse non posse. Sed ut mulio recentius esse iudicemus, literarum formae,

orthographia. linguae rationes ossiciunt. Quantum ex literarum formis, quae apud Bossium expressae sunt . iudicare licet, ZO cerium faciunt indicium, de temporibus aera nostra prioribus cogitari non posse: cs. quae l. Fran ius in elementis epigraph. graecae p. 244 sq. exposuit. Formam literae ζ. quae est X iv. 40l, opponi non posse idem ostendit exemplis eius formae ex lapidibus salis recentibus dissumptis. Adde quod pro litera, quae est iola longum . saepissime M scribitur: v. 6 μγ 9χείας. v v. 7. 15. 26. 51. 68 Εἰσις. v v. 8. 50 ακτείς et ακτείνεσσι, v. 16 'OGIst-οος, v. 32 ειθυνεσκον, v. 34 διακρείνωσιν, v. 38 αφεῖ . Deinde iola saepius quidem adscribitur . sed haud raro omittitur: cs. v. 2 α γχαία, v. l6 ω, v. 19 αἰπυνοω, v. 33 διαυλω, V. 42 19εισα ιένα, v. 48 αελuo, v. 79 κεραυνῶ. Quae quanquam iam prius passim admissa esse certo demonstrari potest . iamen iis demum temporibus, quae principatum Augusti secula sunt. Saepius usurpari videmus: cs. l. Fran ius i. d. p. 233 et 247. Idem de n iis interpunctionis in uv. ll. 16. 36. 49. 52. 56. 64. 66. 70. 73 additis exposuit p. 375. Vstniamus ad rationes borum versuum metricas et prosodicas. Ordinem vero Sequimur dissertalionis, qua G. Hermannus do aetate argonauticorum Orphicorum exposuit et epicorum poetarum recentiorum discrimina miro ingenii acumine et doctrinae accuratione explicavit. Uuamvis enim poeta, de quo agimus . non in eorum numerum reserendus sit, quos Hermannus poetas epicos dicit Ip. 69l . tamen versuum accurata scrutatio oste dit . easdem ab eo leges Observatas esse. Ac primum quidem caesuram trochaicam in quartupede nunquam admisit. In tertio Vero pede, cum versus duo et septuaginta sint de quibus iudieari potest, undequadragies masculam. iricies ier trochaicam usurpavit. Deinde sJllabam brevem vi caesurae videmus nunquam productam esse. Porro hiatum nunquam admisit. Deniquo correptionibus voealium atticis ante mutam cum liquida prorsus abstinuit,

nisi quod v. 15 πρε α μυνω dixit. Sed hoc tale est . ut ne severis quidem legibus, qui

bus hanc licentiam a Nonno DionJsiacorum auctore coercitam esse X. Lehmius docuit quaestionum epicarum p. 262 sqI., adversetur. Ex his, quae exposui, mihi iuro videor concludere posse, poetam non ignarum fuisse normae. ad quam Nonnus eiusque sectatores artem versuum heroicorum pangendorum direxerunt, sed caesuram masculam pedisieriti et spondeorum uSum crebriorem eodem eouSilio admisisse. quo dialecto dorica ule dum osse censeret: gravitate enim h mni ea digniora esse iudieabat.

10쪽

Accedunt alia argumenta. Primum enim in tam paucis versibus salis multa habsentur voca hula. quae vel a recentioribus demum poetis epicis usurpata esse in v nimias vel ad eorum exemplum ab auctore nox iter procusa sunt. v. l. λινο ou. V. quae ibi adnotavi. v. 3. αμαλλοτοκοι n. Nonnus DionJs. I, 84: lγαλὶ ξηρὼν αααλλοτοκοιο λοχροευσατο καρποναρουρ)iς. v. 5. φιλοθρεω in . IOS. Scaliger castigat. ad Manilium p. 26 apud Ptolemaeum i

v. 20. μεροπων. Vidotur substantive dixisse: quod recentiorum esse D. Bullia Lenius sepist. crit. l p. 85 Et G. Heri in imus ad Orpheum p. 825 docuerunt. v. 21. απαμ αυ0co 3M. Orpheus hJmn. 5. 6: Ooσων ος σκοτοεσσαν ἀπ/isur ωοας ομίχλθν. v. 3l. φαίνοπα. Manellio 4. 239: Φαίνων τε κατ' αἰθε9α φαίνοπι ρόμβερ - i αλν. Librum quartum vero celeris mulio esse recentiorem M. Axlius ei A. Rigier accurate

ostenderunt: v. eorum ProtegOm. P. A XXIV.

V. 36. δικασπολια. v. quas ibi adnotavi. v. 39. αὐΤίγονον. cf. locos poetarum ibi adscriptos. v. 44. ιφαρυπά σΩ/. Suidas 1 p. 943 Bernit.: βαρυπV1ιων ' ἄθὼος, βε αρομενος, --κος it. κακοῖς . Lex. Ilachmanni an cis. p. 177: βαρυπῆuων. αθλιος, μεγάλα παθώis. v. 58. τηθυν. Do niari dixit auctor argonauticorum Orphicorum v. 337 ei 1109. Priori loco G. Hermannus contulit Archiae epigrammat. 30 v. 8: πορθαευσεις τvθυος

εἰς πιρατα. Deinde p. 8il uuinii Smyrnaei locos quatuor posuit. Auctor hymni istaei

etiam plus audaciae sumsit et . si quid recte video, etiam Αωρiδος v. 66 appellative dixit. Nec mullum disseri ea ratio. qua v. ob Amphitriten et v. 74 Nercum posuit. Similia poetae lalini ausi sunt. v. 64. Oιδμα καθιαπευοισα. Oppianus Hal. 2. blb: αλλοτε θ' αλλν κυμα