Christiani Wolfii ... Elementa matheseos universæ. Tomus primus quintus Tomus quintus, qui commentationem de praecipuis scriptis mathematicis, commentationem de studio mathematico recte instituendo & indices in tomos quinque matheseos universae conti

4쪽

pOTENTISSIMI s UECORUM REGIS , HASSIAE LAND GRAVI . CONSILIARII REGIMINIS, MATHEMATUM AC PHILOSOPHIAE PROFESSORIS PRIMARII IN ACADEMIA MARBURGENSI, PROFESSO Ris PETROPOLITANI HONORARII , ACADEMIAE REGIAE sCIENTIARUM PARISINAE SOCIETATUMQUE REGIARUM BRITΛNNICAE ATQUE BORUS SICAE MEMBRI.

nai COMMENTATIONEM DE PRAECIPUIS SCRIPTIS MATHAMATICIS, COMMENTATIONEM DE STUDIO MATHEMATICO RECTE INSTITUENDO , INDICES IN TOMOS QUI AMATHESEOS UNIVERSAE CONTINET

EDITIO NOVA,

PRIORI MULTO AUCTIOR ET CORRECTIOR.

GEN EVAE,

6쪽

RODIT tandem Tomus Quintus novae Editionis Elementorum nostrorum Matiae eos uni

versae, qui dudum luccm adspexisset, nisi alii labores aliaque impedimenta indeclinabilia moram injecissent. Equidem nihil restabat

quam recensio Autorum , qui Mathesin vel suis inventis, vel scriptis illustrarunt, quam adjeceramus tam Germanicae Elementorum Matheseos, quam primae Latinae Editioni; una cum Indice in quatuor Elementorum horum Tomos : ne tamen nimis sterilis judicaretur Tomus quintus, addere lubuit Commentationem de Studio mathematico recte instituendo. Primo igitur loco sistitur brevis Commentatio de praecipuis Scriptis mathematicis. Omnia Iecensere nec potuimus, nec recenseri consultum fuit. Recen-' 1 suimus

7쪽

suimus ea , quae ipsi met possidemus, & pauca quaedam, quae

aliunde nobis nota sunt. Hanc Autorum notitiam abunde

sufficere credimus ei, qui vel se totum Mathesidare, vel ejus aliquam partem sibi quasi propriam reddere decreverit. Et

quoniam singulis adhuc annis scripta mathematica prodeunt, unusquisque , cui volupe fuerit, hanc recensionem facile continuabit. Qui vero Mathesi tantummodo operam navare voluerit, ut non modo divinae huius scientiae compos fiat, verum etiam intellectiis eum perfectionis gradum conciliet, ut eodem in omni cognitione reliqu1 rite ac prompte utatur ; ei abunde satisfacient sola Elementa nostra , ut nullo alio librorum apparatu indigeat. Quodsi autem quis in aliqua ejus parte ulterius progredi voluerit; ex commentatione

nostra facile videbit, quem vel quosnam sibi eligere debeat

duces, ut voti sui compos reddatur. Ceterum cum nemo Autorum sibi proposuerit, ut eam omni perspicuitate explicaret, quam tyro merito desideraverit, ac dcmonstrationes daret consummatas, quas in Logica appellamus ; suademus serio necauis ad lectionem aliorum Autorum accedat, antequam nostra sibi familiaria reddiderit. Verendum enim, ne confundatur,& perplexitate desertor studii utilissimi csticiatur. Si quis, Q.

lius intellectus perficiendi gratia , ad Mathesin animum appellit, is vel in Elementis Arithmeticae, Geometriae Elementaris & Trigonometriae plane substitere , vel ex ceteris addere potest, quae maxime sunt ad ipsius palatum , modo sibi ca-Veat , ne negligat eas disciplinas, ex quibus demonstrandi principia petuntur, nisi haec tanquam certa sumere voluerit, etsi corum evidentiam non perceperit. Et quaenam hic ob

servam Disitired by Corale

8쪽

servanda sint, ex Commentatione de Studio mathematico rcete instituendo haud dissiculter addiscet. Secundo loco hic comparet Commentatio de Studio mathematico reddi instituendo. Non omnes, qui eidem sese dedunt, eodem fine ad ipsum accedunt. Quamobrem nostrum fuit, non idem singulis dare conssilium ; sed potius pro diversitate finis diversa. Equidem Elementa nostra eo modo concinnavimus, ut singulis fatisfaciant, quocunque tandem

animo ad Mathesin accedant; cum tamen Gmnibus non comveniant omnia , indicandum Omnino erat, qua nam I mittenda sint, quaenam prietermitti minime debeant, & quomodo in iis percipiendis sit versandum, prouti unusquisque hunc vel alium finem sibi proposuerit; quamvis iis, qui sciendi cupidiane flagrant, & in Philosophia aliisque scientiis cum laude

versiari voluerint, commendanda sit lectio integrorum nostrorum Elcmentorum. Ea sane hoc modo conscripsimus, ut

haud multo temporis spatio integram Mathesin addiscere liceat, ac deinde qualibet ejus parte ulterius progredi detur, quantum libuetit. Cognitu nimirum utilissnaa S quae ad ulteriora viam sternunt, cum primis principiis ita connexa sunt, ut ideas maxime adaequatas ex his Elementis haurire & ex aliis operibus petenda cum iisdem connectere liceat : id quod etiam in operibus nostris philosbphicis eadem methodo conscriptis intendimus. Neque enim alia datur Via, qua ad certam &solidam rerum cognitionem perveniatur. Etsi autem Mathesis multas afferat utilitates ad felicitatem generis humani promovendam , ut adeo digna sit, quae excolatur; non tamen hinc Iecte infertur, eam omnibus omnino esse addiscendam, qui

' a studiis

9쪽

studiis literariis operam navant. Suffcit enim ella aliquos, qui eidem , vel uni alterive parti , se conssecrant, ut humanum genus utilitates istas consequatur. Enim vero quatenus Studium mathematicum perficit intellectum, ea ejus utilitas est, ut nemo ad scientias alias tractandas admitti debeat nisi in Mathesi versatus. Haec ipsa utilitas omni aevo agnita, ex quo scientiae honos fuit. Semper enim unanimi consensu affertum,ac hodienum asseritur, studio Matheseos persci intellectum. Non tamen desuere , qui utilitatem istam in dubium vocarunt, cum viderent viros in Mathesi praestantes nihil agere, ubi extra eandem demonstrationes dare audent. Iinmo hincenata est opinio, quasi solius Matheseos sit ea, quae assirmantur vel negantur, demonstrare; in Philosophia vero & facultatibus, quae vocantur superioribus ad demonstrationes pervciniri non posse. Ex hoc labyrintho patet egrediendi via, si1 paulo intimius inspicias, cur Mathesis acuat intelleetum. Memini jam alias plus simplici vice me monuisse, methodo tribuendum esse, ut Matheseos studio perficiatur intellectus. Ut vero methodum distincte cognostas, eamque in potestatem tuam redigas , non quaelibet tractatio sussicit. sed legitimo quodam modo tractanda est Mathesis. Quinam igitur sit mo

dus , a quo tam praeclara utilitas unice speranda, in Commen latione nostra ex instituto docemus. Neque enim hactenus satis hoc animadversum ab aliis: unde accidit, ut Mathematici summi, qui divinis prorsus inventis scientiam nobilissimam

ditarunt, genuinam demonstrationis formam non perspexerint, quemadmodum in ipsa Commentatione clarissime ostendi.

Quicqt id igitur alii sentiant de Tomo hoc quinto Elemento

rum Disiligod by Corale

10쪽

rum Matheseos, quorum unicuique liberum suum relinqui. mus judicium ; ego hoc nomine eundem maximi facio, quod genuinum facultatum mentis nostrae usium hinc addiscere liceat , quo ad solidam rerum cognitionem pervenitur. Non nego eundem usum regulis comprehendi in Logica, & a nobis in opere praesertim Latino majore , quod de Logica conscripssimus, demonstrari. Monui tamen jam alias, studio Matheseos rite instituto eum acquirendum esse. Quomodo igitur id ipsum rite instituatur, ut in omni cognitionis genere facultatum humanarum rectum facere addistas usum, in Commentatione nostra tanta perspicuitate docuimus, ut, quid amplius desiderari possit, non videamus. Quamobrem, si quis consilio nostro uti voluerit, is in se ipso experietur, quod non modo regulas logicas , quas in opere nostro exposivimus, nunc penitus intelligat, & nihil in iis supersit obscuri; verum etiam quod iisdem prompte ac sine ulla aberratione satisfacere possit, modo attentionem suam in se desiderari minime patiatur. Dari aliquam Artem inveniendi, quae hactenus absque regulis exercetur, Mathematici exemplo suo abunde confirmant, qui nostro praesertim aevo novis indies inventis Mathesin augent. Nemo diffitebitur, qui vel ad ea animum advertit, quae speciminis loco in Arithmetica ) tradidimus, ab exemplis abstrahi posse regulas. Quoniam igitur summa intellectus perfectio est, eum lacere facultatum nostrarum usium, qui ad veritatem latentem investigandam requiritur; id quoque egumus in Commentatione nostra ut ostenderemus, quomodo veriandum sit in Mathesi, ut usum istum consequamur. Hactenus