Hadrianus tit. Crisogoni S.R.E. card. Batonien. De sermone Latino, et modis Latiné loquendis . Nuper a mendis plerisque expurgatus, et in suum pristinum candorem restitutus

발행: 1561년

분량: 314페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

261쪽

VPERsEDERE cum ablativo iungitur certo modo diceri Λ di id significat quod intermittere. Plau. Supersede ijs rebus iam. Cie Ser. Sulp. Supersedeas hoc labore itineris. Ide in arte Rhetor, Exeptorii multitudine super sededii est Cato de re ruit. Litibus familiae supersedeat. T. L. ab urb. cond. Rebus diuinis supersederi iussum. Ibid.Tributo ac delectu super sessum.

NON pauci sunt, qui in verbo Stultus, stulti fiunt, non intelligentes,imo omnino confundentes verbi proprietatem. Stultum. n. id plerici; iam putant quod insanum , cum inter utrunq; non leue sit discrimen. Est igitur stultus fere uod rudis, imperitus, ingenio habes,aut tardus,vel inconstans. Insanus aute, qui non sanae, sed alienatae mentis est. Plau.in Persa Nimis hodie stultus es pueriliter. Idem in Mostel. Interdum inepte stultus est.

Teren . in E unuc. Dij boni,homo homini quid praestat stulto 4ntelligens quid interest

Ibid. Hic homo est ultis insanos facit. Idem in Andr. Quandoquidem tam iners tam nullius consilii. sum, Servon fortunas meas me commisisse futili pergo preeium ob stultitiam sero. . Cic.de oratore, Oratoris peccatu si quod est animaduersum stultitiae peccatu uidet, Stultitia aut excusatione no het. Ibid. quo quidem in genere samiliaris noster M. B ucculeius, homo neq; meo iudicio stultus,& suo valde sapiens. Ibid. Neq; vult ita sapiens inter stu Itos videri. adem pro T. An. Milo. Negant intueri lucem fas ei, qui a se hominem occisum lateatur. In qua tandem urbe hoc homines stultissimi disputant Idem pro Deio. Et ab homine minime stulto esse cogit tum confingitis Ide pro Clu. Minus .n stultus est is cui nihil in mente venit , qua ille, qui quod stulte alteri venit in mente, comprobat. Ibidem, Adeo ne erat stultus,ut ille qua tum ille vivebat viatam eae arbitraretur.

262쪽

Idem pro Aulo Cecinna,Tertio ut cum eam stulto habereti Idem dissinit quid sit stultitia in Tusculanis Stulti a. n. cesuerunt inco stantia. i. sanitate uacate,posse tame tueri mediocritate ossicioru,& viil communem cultum, atq; usitatu.

De quo plane loquitur Ouidius secudo Fastorii, Lux quoq;

cur eadem stultorum festa vocetur Accipe, & subdit. Stultaq: pars populi quae sit sua curia nescit. . Festus,Quirinalia'st ut torum feriae dicebantur, quod eo dis sacrificabant ij, qui solenni die aut non poterant rem diuinam facere,aut ignorabant, . Venuleius quod vi aut clam, lege Seruius, Ne melioris co ditionis sint stulti, quam periti. Hora.in serm. Stultus,& insanus,quid si quis non sit auarus,& paulo post,Stultum me fateor, licet concedere veris. Atq; etiam insanum. Idem,Quem mala stultitia,& quaecunq; inscitia ueri Caecuagit insanum Chrysippi porticus,& grex Autumat. Idem, Vincit enim stultos ratio insanire nepotes. Idem, Qua me stultitia, quoniam non est genus unum , I sanire putas

SPERO ET SPEROR, DESPER Oct da peror.

OPERO quandoq; activum simplex,& sic suum sermat pas.

statum,quandoq; neutrum absolutum. Plau. in Menaech. Dii immortales spem insperata date mihi. Idem in Merc. Spem speratam cum obtulisti. Cic. ad Q saltem, Si uerellituimur, siue desperamur. Idem Atti. B reui loquentem iam me tempus ipsum facit. pacem enim desperaui. Eidem, Si haec iam nostra salus, cum hac lege desperata erit. Ide in Cat. Es ent illi quide despera di,sed tame essent se redi. Idem de fin.bon.& mal. Aut omnia temper desperantes. T. L. de bello Mac. Hos desperata salus ad rabie magis, quam

ad audaciam accendebat. SECvNDUM.

O Missis vulgarib. sensb. de praepositione scam ab allis

sedulo notatis id proferamus,quod latuisse hactenus videtur. Secundum absentem, secudum praesentem iudicare,

P. I ferre

263쪽

ferre sententiam secundum testamen tu, secundu te, ille mihi ita est, ut sit pene par. Haec notanda mihi uisa sunt, quae non ab aliqua ratione, sed sola dicendi consuetudine uariatur, Iudicare absentem secundu praesente,id est,quod diceremus,iudicauit pro absente, ac si praesens esset. Fere sententiam secundum testamentum,hoc e it quod diceremus, pro testamento,uel uulgatiuus, in fauorem testamenti. S cundum te ille mihi ita est, ut sit pene par, id est, secundo loco, aut proxime. Ci. ad 4 Fratre, Ille mihi secundu te, ac liberos nostros ita est, ut sit pene par. Idem de oss. Proxime aute & secundudeos homines hominibus maxime utiles esse possunt. Ide Atti. Secundit te nihil est mihi amicius solitudine. Eide, Nunciauit ia populo pontifices secundu se decreuisle. Idem de ora. Quare in hac nostra actione secundu uocem uultus ualet. Idem in Veri Utatur consilio suo, nec cogat ante horam decima de absente secundum praetente iudicare. Varro de re rust. Insula Gallinaria,quae est in mari Tusco secundum Italiam. Vip de iudiciis .i. Et post dictu, secundu praesente iudicabitur. Marcel.de in ossi . testam. Si pars iudicantiu de in ossi c. testam. contra testamentu, pars secundu id sententia dederit. Tit. Liui. de bello Puni. Secundum has preces tuba signit dedit proficiscendi. Ibid. Nec erat gens alia cuius secundum Gallicos tumultus

arma terribiliora essent.

Ibid. Nos autem qui secundu deos uiolati sumus. Ibid. Secundum plebem in lite iudicem dare. Ibid. Praetores Syracusani Macel. secundum salutem ut assolet)scriptum erat, recte eum atq; ordine fecisse. Ide de bel. Mac. Romani qui secundit deos plurimi i possunt. Ibid. Secundum oratione praetoris murmur ortu. Ibid. Secundum hec silentium fuit. Ibi .Cu oe humanu genus secundu deos nomen Ro. ueneret' Varro de re rust. Cassius secundum columbinum stercus scribit et se hominis.Tertio caprillum, & ouillu, & asimum. Ibid. Vt in Vmbria, ubi falce scd m terra succidui strametu.

264쪽

Ibid.Hyeme cum hybernant secundu mare.

QVo o ineptissime multa,cu barbarie dr praesumere, amὲ qui sumere & assumere , quandoq;& arrogare dicebat. dia praesumere aliud est, significat. n.antecapere, ut inb

nis amoribus.

Verg. Et spe praesumite bellum. Et Hoxa. ibi quidem accedit ad istam. Quam puer & ualidus praesumis mallitiem Sed iam de sumo & assumo aliquid reseramus.

Cic. in Catil. Quibus ego si me restitisse dicam nimium mihi sumam,& non sim serendus. Idem in Antonium.Tantu ne sibi sumpsit, quia Mylassi My millonem trucem iugulauit 31dem Torquato: Sed hoc mihi tamen non sumo,ut te cons ter de comum bus miseriis. Idem pro Cluen. Vt tantum mihi sumam quantu sine huius periculo praeterire non possum. Idem Aulo,Cecinnae. Non mihi sumo,ut plus ipse perspicia, qua te uidere, & intelligere mihi persuaserina . Idem Caesari, itide quid mihi sumpserim, coepi uelle ea Trebatium expectare a te, quae expectasset a me. Ide Arist. Vel coelio, sumpsi hoc mihi pro tua in me obseruntia qua penitus perspexi,qua diu BrundusiJ suimus, ut ad te familiariter,& quasi pro meo iure scriberem. Ide pro L. Fla. Deniq; et si qua sibi alia sumunt, non repugno. Idem pro Sylla. Quid ergo hoc tibi sumis 3dicet fortasse quispiam. idem pro Planco Qu2mquam mihi non sumo tantum iudice X,neq; arrogo ut Gn. Planco suis erga me meritis impunit autem consecuturum putem. Assumo.

Ci.de ossiciis. Si id mihi assumo, uideor id meo iure quodammodo uendicare.

1 dem pro Sylla, Ego uero iudices non modo nihil assumo, in quo quispiam repugnet, sed etiam si quid omnibus conceditur,id reddo ac remitto.

265쪽

HADRIANVS CARDINAL Is

CC I E M T E R adverbium a scio, non id semper significat, vi quod uulgo ab omnibus putatur,, cum dicit ut, scienter fecit,scienter dixit,& addunt etiam aliud insolens adverbiuδppensate, Sed id est latine scienter,qu od scite,diserte, perite, a scientia ductum. Cic in Bruto. Gum omnino multa de iure ciuili, quae quidem omnia cum perite,& scienter,tum breuiter,& exprese, &satis ornate, & pereleganter diceret. Ibid. ut.n.ex neruorum sono in fidibus quam scienter ii pulsi sint intelligi solet, sic ex animorum motu cernitur, quid tractandis sos perficiat orator.

Hircius in cona. Scaphis, nauibusq; longis quinq; mobiliter& scienter angustias loci tuebantur. Tit. Liu .ab urbe cond. inscienter etiam posuit cum dixit: Tuba inscienter a Graeco inflata.

CR prvst A ut arbitror ea erat praeter alia significata ,

o quam exercebant, qui agris,pascuis, aut pecoribus praeerant & tam ij, quam qui portus, aut portoria curabant, vestigalia describentes,aut colligentes, magistra scripturae,&portus dicebantur. Plau. in Tru. Ob meam scripturam pecudem accipit. Deinde respondet Astaphium ancilla . Pleriq: idem quod tu facis faciunt, rem male gerentes, ubi non est scriptu ra unde det, incusant publicanos. Cic. Ait Magister scripturae,& portus quida L. Carpinacius. Eidem Terentius meus necessarius magnas operas in portu,& scriptura Asiae pro magno dedit. Idem pro Luc. Flac . Mirandum uero es inomines eos, quibus odio sunt nostrie secures, nomen acerbitati, scripturae decu ua , portorium morti , libenter arripere facultatem laedendi. Idem in Verr. In scriptura Siciliae pro magistro est. Ibi. Portum aute, & scripturas eadem societas habebat. Idem pro . l. Manil. Nam cum hostium copiae non longe a sint,& si irruptio nulla facta si tamen pecora relinquutur, agri cultura deseritur, mercatorum nauigatio conquiescit..i Ita

266쪽

Ita neq; ex portu,neq; ex decimis, neq; ex scriptura vectigal Asco Micipes sunt publicanorii princeps Ito. holes, uistus sui causa decumas redimunt,qui pastu, aut pecora publica portoris, aut pecuarii quoru ratio scriptura dicitur. Pro scriptura puto scriptu accipi a T. I Pataui labente ut saepe dixi in barbariem eloquentia Romana,du at urbe cod. dicit. Neq; eius accipi nomen, quod scriptum saceret , bulam posuisse,& iurasse se scriptu non laurum que aliquando ante dcssse scriptu sacere arguit Macer Licinius. Uoc quoq; notare uisum est,quod Cic. Atti. scripsit. Sal- uebis inquit a meo Cicerone.

OVoo Cic.& eius aequales priscam latinitatem per minima quaeq; uerba examinarent,polirent , ac quasi deterrubigine, situq; purgaret, uel ex hoc, qae de specie subieci, facile cognosti pol Quod uerbii cu Cic. eloquentiae ac elegantiae magistro non omnino placeret, tametsi & ipnote quadoq; usus est, formaq;,aut parte pro eo introducere mallet. Quς uerba de ea re,& quoties fecerit,ista posui. Cic.in Topici si sipecies appellant,non pessime id quidem, sed inuti liter ad mutandos casus in dicendo. Nolim nili latine quide m dici possit Specierum & speciebus dicere. Et saepe iis casibus utendum est, at formis & sormarii uelim. Cum autem utroq; uerbo idem significetur,comoditatem in dicendo non arbitror negligendam . Genus &di Uniunt hoc modo; Genus est notio ad plures pertinens. Forma est notio cuius differentia ad caput generis & uuali sontem referri potest. Idem d arte rhetorica. Genus est quod plures partes amplectitur, ut animal.Pars est quae subest generi ut equus S deadem res sepe, alii gennus,alis pars esse potest . Na homo pars animasis est, Thebant,aut Troiam genus. Idem in Topicis. Forma. n. a genere quo ad suum nomen retinet nunquam seiungitur,& subdit. A forma generis,quam interdum quo planius accipiatur parte licet nominare.

267쪽

missione diuiditur , ut si quis i υ, in legem, morem ,aequitatem, diuidat. Formas qui putat esse quod partes, confundi cartem & limilitudine quadam conturbat, & non satis ac re quae sunt iecernenda distinguit. Idem de arte rhetorica, Genus est quod partes aliquas aplectatur,ut cupiditas pars c, quae iube si generi, ut amor,auaricia. Idem de oratore, Aut traducta ex parte ad genus notatio. Ibidem. r una ut scis)explicato genere cuiusq; rei, uidendum est, quae sint eius generis siue formae, siue partes. Idem in Phili p. v. N uin latine scitὸ Num ex iudicum genere,& sorina Num leges noli ras, mores uenouit Hora. Nam genus & formam regina pecunia donat.

SECTARIC ECrAR i clare patet quid sit: Sed sectari apros,uel simiam, O aut alias belluas recondito ut arbitror modo loquendi &per translationem, id e quoa in uestigare,perquirere,i eoui. Plau. in Milite; Respondit se sectari si natam . Τese. in Phor. Adolescet ulu cerua itidere, fugere & sectari ea-Veri in Bucco . Si dum tu sectaris apros,ego retia seruo. nes

PRAε post Tio haec sub, elegantia non caret cum uulgarem transurella modum, in alium transit senium.1 lau. in Persa; Solet illa recte,& sub manus succedere. Caesar in con. sub uel perum Cesar intra hunc fossam legio- .nes ducit. o Idem . Tantam nostri eorum multitudine interfecerunt, qua tu fuit diei spatiu, iub occasuq; solis deli iterunt. Ide, sub uesperii Caelar portas claudi, militesq; ex oppido exire iussit. Cicero Planco, Sub eas statim recitatae sunt tuae. Idem ad Quin . fratrem; Mense Decembri sub dies festos. Id Em de oratore, Ea quae lub oculos ipsa non cedunt. Uerg. Et sub noctem cura recursat. Horatius. Dictitet Occultam febrem sub tempus edendi. Idem; forte lub hoc tempus castellum euertere praetor. Idem, sub galli cantum conlultor ubi hosia pullat.1d. An hic peccat lub nocte qui puer una Furtiua muta strigili Hircius in cona. Ex proximis castellis in frumentarios sub ipsam lucem impetum facit. Nola adum

268쪽

DE MODIS LATINE L O. 33

Notandum etiam est praepositionem hanc, quam plerim uel ablativo, uel accusativo solum iungi asseuerant,etiam da liuo componitur coniungi, ut subscribere causae,lubelle unperto,subuenire egeno, uel calamitoso,&huini modi.

SER vi RE auribus, dare auribus frequenter apud bonos autores reperitur,qui modus loquendi nihil aliud certe lignificat; quam assentari:& eblandiri. Caesar in comment. Auribus Varri seruiunt. . Trebonius Cic. Noli putare mi Cicero.hoc auribus tuis dare

Si DIIs PLACET.

ADMi R ANTEs antiqui alicuius indignitate.uel temeritate aut indignates. certo mo loquedi dicebat; Si dijs placet. Cicero in oratore, Etiam Latini,si diis placet,hoc biennio magistri dicendi extiterunt. Idem in Tusculanis, qua gloria commotus Epicurus eXOrsetur cui etiam, si diis placet, uidetur temper lapiens beatus. Τ. Liuius ab urbe condita: Perpetuos si diis placet tribunos. Ibidem . quinetiam, li diis placet, neptias aiunt consulem plebeium fieri . . Idem de bello Macedonico: Nos si diis placet, iam rempublicam etiam capessere eas patimur. Ibidem. N onsocietatem modo, sed si diis placet assinitatem etiam pepigisti. Ibidem. qui nunc nos, si diis placet, accusatis.

MO ous loquendi apud ueteres, cum quid turbati interrogabant, An satis saluae res essent. Tereia. in Eunu. Hem quid est quid trepidas 3 satin saluae T. Liuius ab ur. co. quaerentiq; uiro, satin saluae)minime inquit Ibidem . Satin saluae inquit L. Volumne, ut sese in Samniores habent. Ibidem, Percunctatus satin sal et Idem de bello Macedo. Cu pater satin saluae res interrogaret

SA Rr A tecta, sine copula plerumq; posita comperi, a Sa cio & tego certo modo dicendi deducta, ut infra ostenditur. Cum enim aedificia publica, aedes lacrae, & alia loca,

269쪽

HADRIANVS CARDINAL Is

& opera puplica redemptoribus locabantur, praecipua in- ter caetera conditio opponebatur, curarent ut sarta tecta que essent, id est, bene prouisa, aut reparata. Quod uero redemptores ex locato debebant cum exigebatur, sarta tecta exigi dicebantur. quandoq; per translationem ea uerba sartatecta usurpantur. Pla. in Tri. sarta tecta tua praecepta usq; habui mea modestia. Cicero C lio, Hoc mihi da, atq; largire, ut Marcum Curium sartum & tectum ut aiunt ab omni incommodo,detrimeto,molestia syncerum, integrumq; conserues. Idem in Oratione ante exilium . Qui numini deorum consecratum sacrum tectum ab Omni periculo conseruaui.

Sarrita tecta simpliciter. Plau. in Mustella. Non uideor mihi sarcire posse aedes meas,

quin totae perpetuo ruant.

Cic. Bruto,Quoruni quidem omnia comoda, omnesq; facultates, quibus & sacra conscere,& sarta tecta aedium sacrarum, locorumq; comunium tueri possit, consistunt in iis uectigalibus . Idem in Uerr. Cum consules aedes sacras locauissent, neq; po tui sient omnia sarta tecta exigere. Ibid. Eundemq; te memini,censorias quoq; leges in sartis tectis exigendis tollere. Ibi d. Vermia etiam in iis sartis rectisq; damnata est. Vlp. de olf. procon solis. l. Si in alicuius aedes sacras, & opera publica circumire inspiciendi gratia, an sarta tectaq; sint, uel an aliqua resectione indigeant. Caellus de usu sei ictu. Hactenus tamen ut sarta tecta habeat siqua tamen uetustate corrui sient, neutrum cogi reficere,&subdit. Unde Caelius de modo serta tecta habendi querit.

AN γε tempus, potὶ tempus, ad tempus, per tempus,in te-pus, in tempore, primo quoq; tempore , primo quoque dἰe,pro tempore, pro re, pro loco, V;ro tempore; Hos &alios dicendi modos, mira elegant i que uarietate persecta

illa latinitas condidit. Si quis ea, quae infra posui diligenter legerit, sine alio interprete per se satis intelliget.

270쪽

DE MODIS LATINE LO. r Is

Ad tempus.

Tere. in And. com odiore ho is aduentu ad te pus non uidi. Cl. de finibus bo.& malo. Itaq; ad tempus Pisonem omnes . Idem Planco: Is autem, qui uere appellari potest honor non inuitamentum ad lepus, sed perpetuae uirtutis est praemiu. Idem Atti . Satis erat dierum, ut Puteolos excurrere possem, S ad tempus redire. Fidena,Aderis autem ad tempus. Idem in Verrem, Si quae castiores erant, ad tempus ueniebat. Pla. Cicero Si autem in itinere meo se opposuerit,ad tempus consilium capiam. Asconius Pedianus: Cur fraudi sit Ciceroni, cum ad tempus oratorum dicta proserantur λΙdem;Non intelligunt haec ad tempus commode adiungi. Paulus de damno insecto lege ad curatoris, Si dominus ad te pus pecuniam impensam cum usuris, restituere uoluetit,

Per tempus.

Plautus, Mihi per tempus inceptum est iter. Idem in Bacchidibus, Per tempus hic uenit miles. Idem in Truculento, Per tempus subuenistis mihi. Ide in Mene. no potuisti P tepus magis aduenire qua aduenis Tereia. in Hecy. Sed uideo Phidippum per tempus egredi.

Cato de re ru. Frondem populneam, ulmea quernam caedlto, & per tempus eam copdito.

Ibidem,& per lepus radices qua plurimas cum terra serere , Ibidem, Umbram partim per tempus habet. Ibidem, Vimina matura,salices per tempus legantur. Post tempus . rPlautus in Captivis, Sero post tempus uenis. Cicero pro P. quintio, Ego pro te hoc consulo post tempus,& in alienare, quoniam tu in tua re cum tempus erat, consulere oblitus e S. Varro de re rust. quae post tempus nascuntur fere uitiosa, atq; inutilia existiant. In tempus.

Cicero Attico, Nam & eiusmodi sunt is uersus, ut ab initio Pompei in tempus scripti esse uideantur.

Horatius, Et praeiens in tempuS Omittas. O tempore. Cicero.

SEARCH

MENU NAVIGATION