장음표시 사용
1쪽
5쪽
Neri ut is ae elori uili torique prae M. Levior L auditor ne inibi quisque piae u
b. LInto mala humano generi a doctrinarum, Ust matumque perperam praxi applici lorum, in lem perantia illata haud minora profecto sunt illa, quae a limia acilitate, qua congeruntur praecepta, proveniunt. Quamvis haec tacilitas plurimos adtrahat, qui ingenio mediocres, atque ludii, meditationisque improbae, onere se e gravari abhorTelites, a prona, brevique emit , quae ularduum Hygicae minis telium addueit, illi eigua dent lamen certuna est, quod, cum haec systemata, maximam dis si ullatum, quibus scientia abundat, partem occultetit, nimisquo tutos illos reddant, quos nec ingenium, nec strenuus in studio labor destituunt, vastitatem quoque me di acts ientia illis occulta Di, atque hoc sticiunt, ii Listi, tamquam salsum, at quo inutile, quod in magistrorum praeceptis non didi eorunt, superhed expiciant.
6쪽
Hinc tu, u iaci Illineolierapeuticarunt ratio aium abusus, oriatur atque vel discondi retardatio, vel observationum contemptus, quae supcrsystematibus ipsis, non in tantur. Idcirco tinooria crisium, motastarium dierumques decretoriorum, utpote quae penitiores indagationes ρ-
quirit, parvi, ne dicam nil illi, in tradendis istiusmodi principiis, perpendenda erat Enim vero minimi momenti erat, auctoritatem illi derogaro; eum in medium, immodicae Galeni ubtilitates, aut ridieula Arabum astrologica absurditates, aut de moti melancholici humoris Fracastoriae sabulae, atque do atrae bilis cum bile pituitaque commixtione Prosperi mpini commenta, adducerentur; sprotico contra gravissimis argumentati nibus, et longae tuta quo experiontiae documem
iis, quibus sulcidis, imo etiam restaurare Sydonlaamus, Sthalius W Swiotonus, Balliou, immortalique nomino dignus noster Baglivius, plurimique summi edici, conabantur. Sed horum syst
malum ectatores, ut crvium, stastasium, criticorumquct disrum doctrinam, prosternorent,
hisce causis no unquam quido eguere illorum solummodo silentium omnem oblivionom induxit. Nec minus ad oblivionem, contemptumque istiusmodi doctrinae, modus modendi, allacium systematum praeceptis, accomodatus valuit; nam per ipsum, naturae motus, in Crisibus producen-
lis praepediunt vel turbant atque ideo, nullis
7쪽
apparentibus criticis motibus, praedictae dochrianae, utpote fallaci atque phantasticae, illudunt.
Hoc vidit illustris Baglivius, qui do risibus o-quen , sic ait u Inter reliquos abusus, qui pa n eis abhinc annis, creverunt, est derisio crisium,ti dierum criticorum motuum morborum pern dies pares aut impares, aliarumque huius en nisis observationum, qua Pris a medicorum geuS,n magno aegrorum commodo, instituerat. Hanc, veterum sedulitatem, duabus potissimum den causis, deridet gens nova Primo a praecon-n ceptam a sam opinionem ex libris, qui tantan copia, contra voterum sapientiam, hodie pro- , dierunt iis imbuta lectorum mons, fieri vix, potest, quin antica dogmata vel falsa putet, vel a genio, ad saeculi gustum, accommodato tur niissima derisione, lacescat, et sub ficta verin spscie, a vero, quam longissime aberret. Se a cundo, methodus curandarum ebrium iisdem familiaris, cum speculativa sit, allax, Et pro a n rietate tum Hypothesium, tum medicorum som-n per varia necesse quoque erit, ut motus na-
, turae in producenda crisi, vel impediantur, velit perturbentur quibus de causis, criticis natu- rae motibus ex voto non succedentibus, scien natam illorum tamquam inanem, derident n
8쪽
l. II. Cum mihi sit propositum, hac mea inaugurali Dissertatione, aliquantum de hac doctrina loqui;
et nantum meae vires erant, atque mea rei
medicae disciplina ducibus tamen celsberrimis, quos audivi praeceptoribuq scriptoribusquo aliis praeclaris certitudinem inquirere, utilitatemque
demonstrare necesse est, ut revi, praecipua doctrina dogmala, XPOnam.
Poriodiis crisis illud temporis spatium est, in
quo statim ac stadium status, morbi praesertim labrilis acuit, apparuit, roapso morbi mutatio evenit, perriti an aeger ad sanitatem restituitur, Vel vita privatur, vel aliis implicatur morbosi aD sectionibus Crisis nomen a graeco fonte χρι εις deductum est ijudicatio apud latinos vocatur; et hoc sensu Hippocrates adhibuit. Bona dicitur risis, eum morbus in salutem desinit mala, eum mortem, aliam vocis ectionem morbosam adduci riserfecta, si prorsus salutis redi stalus imperfoctavero, cum post se, vel alium inorbum, vel val inditiarium statum rolinquit Atlamen serme cria sis nomen, molio rom oblinuit sensum. Ioc itaque nomine veni reordinationis actus, quae in vitalibus, assimilatisve proportionibus, quas modibi progressus turbavit, resumitur; et conεequen-
9쪽
ter actus necesAaria seiunctionis, atque sume 3-εivae, novarum materiae organicae compositi num sex organismo liminationis. Sic criges equitur rapida avensque mutatio, quae post aliquam evacuationem, utit excusetionem plus minusve hundantem Post copiosam haemorrhagiam, sudores, sedimenta riuosa et c. evenit. Haec omnia, eoacuatiouit m criticiarum nomine, nuncupantur. Hunc quid m sensum crisi tribuimus. Divorsa ratione Tici possunt rises diversi organismi motus praece luat, easque comitantur: in numerae causae a vetat, urbant, sistunt m
Quoad earum naturam, rises, per exli Hali ne mucosas sangui iactas, pumilentas; per exhal tiones culaneas, erogasque per Secretioves, eruptionosqno, obvonire PORSunt. Paeles corporis ex quibus cris es oriuntur sunt: nasus stomachiis, intestiualis ductus, uterus, ut nariae viae, cutis, membranaetierosae, varia cir gau sp ernentia, glandulae etc. Motastola nomine quod a graeco vocabulosuΘἱστημι deducitur, et latine sonat amopeo, I co moreo transfero, tum vel res, tum P Centiores loci, vel formae quam morbus enot mutationem ut quo proprius morbosae materiae, in locum ab illo, quem a1ile occupaverat, dive um, translationem, inteIligunt; hine asseclionem metastaticam illam secundariam affect ionem vocant,
10쪽
quae ex discessu vel diminutione prioris auecti
ni suboritur Stricto autem sensu, et juxta HuDiolandi opinionam, metastasim esse videtur rmae primitiva morbosae transIocationem; cum e contra morbosas actionis mutatio, ex qua morbus a priore diversus, exurgit, vocanda esse Miaschmmatismus a graeca voce μεταχηματιξω, quae est
adem ac latina transfiguratio Eucephalites, angi a peripneumonia, cui erilis etc. quae post culaneam erysipelam succedunt ophthalmia purulenta, quae bienorrhaeam sequitur; haemorrh giae, quae dicuntur vicariae urinosi sudores, qui sisten bibus uritiis manant abscessus Extra Pecur larem propriamque alterius sedem etα totidem essent morbi, qui per metastasin oborirentur. contra vero morbi per metaschematismum obo
ti, essent hujusmodi nimirum, hydropigia, quae scarla tinam sere sequitur cardialgia in pil psiam, ptithisis in domentiam, hemophthisis inhaeeticam sobrim conversio ete. Sed Lisce subtialibus distinctionibus omissis, metastasis nomine, vulgo, quicumque morbus intelligitur tam loco quam sorma diversus, vel etiam aequalis, qui in organismo, priore statim morbo recedente, vel cedente, ingurgit quin nisi primitivo morbo, ulla adsignari Possit eau8a Hippocrates, omnesque ejus assectae, criticas
perturbationes, crises, mortem, metastas , juxta certum ordinem, certosque dies evenire animad-