장음표시 사용
11쪽
verterunt mi dies dicti sunt critici, vel judic tores. Juxta Hippocratem, et Galenum optima dies est quam maxime Criti a sero omnos risus, quae in ipsa eveniunt sunt propitiae faventibus signis, decimaquarta, nona, undecima, vigesima, vel vigesima prima decima optima quoque, quinta, quarta, tertia, duodevigesima vigesimasseptima donique dies, pem medicorum forent. At sextam diem tyrannam Galenus appellat; nam crises, hac plerumquidis, satalos Pos Imne, octavus, decimus, luodecimus, ocimiissextus, undevigesimus adversus est. Hinc ut cuilibo est compertum, bona omina morbi in disparibus diebus seeus in paribus praebeat. Felices crises, iuxta illorum sententiam, indiciis bonis nunciartur, quae triduo ante se se offerunt; hinc quarta dies num lieoat bonam crisim sperare in septima, ostendit; sicut hacte quoque, qua sutura sit in decima arta decimasoptima in vigesima die, indicara modicis potest. Sic brevi crisi uni dierumque criticorum, lastasiumque exposita doctrina, nune videamus quam firma in illorum argumenta, qui theoriam istiusmodi, ceu cli imaericam, vel ceu veterum omnia habuerunt atque etiam videamus an ipsa, nec ne sactis comprobetur. Sed ut ad
12쪽
haseo inquisitiones gradum faciamus, primmedit ne Esse, ut aliquantum, quomodo oriantur morbi, quae sit eorum natura, et quomodo desisnani consideremus. Nunc omnibus, ostquam Gallinus, Reilus, Busalinius, aliique recentes me diei declio scripsere, iam patet, vitalitatis acii nem, seu motum vitalem, organicis particulis, quae simplicem ordinis mutationem, mutuam-qri posiliouem peragunt, oblatim 1ant, adscrihen dum osse ', Ex hac hoopia deducimus, in pha nomenorum vitalium analysi, organicum statum considerandum esse hane enim esse vere no strarum animadversionum metam vim vitalem, dumtaxat, tamquam esse tum respiciendam esse, omnemqus eius actionsi nihil esse nisi latius organici mittationem Exhae eadem theoria aliaqlioque promanat, nimirum morborum processus in mixtione organica peragi non autem a solo vitali motu persicis hinc morbos materiatos, non Fuamicos essse vel ut eum Busalinio di- eam, ad vis compositae el4ecundariae, non quiadem ad implicis et primitivae vis mutationstipertinere, qualem vim vi alem esse, vitalistae semis
13쪽
Solidistae, dynamistae mechanici, autumant, morbos a motuum vitalium lurhalione originem semper habere immo credunt, nulliim, inter arparentem istorum partem interque intimas, coinpositionis organica mutationes, Esse discrimen. Sec haec os mora hypothesis. Quomodo enim hoe esset probandum Anne sic vita penitus dignoscitur, ut apprime quoqire essectuum mani festorum cum intimis, occulti iis mulationibus, connexionem noscamus Per bono pathologus
Cesenas de hoc disputans, jebat ii Io eredo chonin intento sista to non cla divorso da quello div eolui, che volesso tu ita a seienκ chimie ri , durre tielle regole di una Remplice me canica v Comprendo bene cho tui Lici se nomen dolia natura consistono in movi menti, o capi se chon anche te aggregaxion e disgroga Aiotii olle,
n lecole non sono the movi menti m altra cosave considerare u moto semplico, omes meω, eanici I riguardano nelle masse dei corpi alu ira n moto composio di mille impereet libiliti movi menti di partieelle,rinale forma ii subbiet to della chimica L irli uoltro che a me eania ei ineomba solo di valutare t 'atio do moto a chimici per eontrario si appartiene principa, metita di considerare gli essetii ne quali termi-
14쪽
n nari moto sisesso vale a dire, te composiEiotii, is eri distaeimenti de' corpi quindi te nuove qua- , lita de medesimi. Ex aeeuratioribus observationibus, atque ex plurimorum physiologicorum studiis coticludi. mus solidorum organi orum motum, liquidorum cursum, inhalationisque quatilitatem modo, rari sed elementorum externorum introducti nem non disponere Attamen istorum caliga,
priusquam motus vitalis aliquod patiatur detriamentum, in organismo perturbationes accidere possunt. En igitur fieri potest, ut assimilationis turbetur processus, quin motuum vitalium perturbatio, praecedat atque hinc haud necessarium, ut morbi dynamici praecipuo hoc agant. Itaque quoties status assimilationis perturbationem, actis comprobabam, deprehendemus, et
quoties noscere fas erit, quod ita humanum Cci pus externa elementa ses introduxerint toties tuto dicemus, materialem perturbationem pro sus ess assentialem, a primariam Viceversa autem, curii lautum potentiae motum solidorum organicopum turbantes, egerint haec vero suDι solummodo mechanicae actionas animique impetus concludemus perturbationeri quaecum que in assimilativo statu obvenerit, eis vere Fe-
15쪽
, V. Ploc autem asserondum quoad modum, quo morbus generatur, non quoad morbum ipsum; nam motuum vitalium perturbatio est ita transitoria, ut in a numquam morbosus status Onstitui possit. Quod si diu morbi potentia motus vitales perturbat, tunc morbus in illa, non in istorum perturbatione consistit. Terror improvisus Uncopem, vel nervorum convulsionem inducere potest; sed si organi ad vitam necessarii compagom non perturbavit, atque humorum cur sum inflexerit, aut illorum crasim commoveriti tunc sun opes, vel convulsio nervorum citius cessabunt, postquam animus ad se redierit, nec mombi vestigium corpori haerebit. Quod si motuum vitalium perturbationem, quilibet morbosus status duraturus sequatur; credi tunc potest vel vi tiata partium organica structura, vel interruptus
liquidis regularis cursus, vel assimilatio turbata. In quo umque ex his casibus perturbati solidorum motus in morbi generationem agunt, sed ex seipsis certe morbosum statum nequaquam Dsciunt. Adeo sunt veloces, et semper a potentus, quae eos generant, dependentes i. Attamen assectiones, qua dynamicae vocantur, videlicet, Simplices fibrarum motus, possuti esse occasionales rausae morbi, numquam oro proximam, vel con-
16쪽
vitalitas, vel mixtionis organicae status, multis modis potest vitiari, vel ob nimiam vim, vel ob
diuturnam illorum durationem, vel ob sequentem assimilationis perturbatum ordinem Hoc autem vitium magis motus vitales turbab; hi rursus iii baut organicam mixtionem, atque haec rursus turbat illos. Sic per seriem actioniam, qua , uintuo, veluti causae et effectus agunt, a primis in eom prohansibili hus perim battollibus, sensim adila gravem manifestumque perturbationem progrediuntur, ut corpus sanitas destituat. En modus, quo morbi, turbato motu vitali gignuntur; ecce, verum est, circulum actionum adesse, quem
Gallinus, omnesque deinde pli siologi in organismo agnovere Inoipiunt nolo morbi et a materiali porturbatione, et a perturbatione motus vitalis quod si manant, semper semperque inmixti organici perturbation positi sunt. Tunc motuum vitalium perturbatio, utpote quae a mor hi vera conditione servatur, simplicis symptom
tis aspectum sumit, quod rursus tamquam o
casionalis causa considerari potest, ε vi minaci glis eat. Hine Iibo morbi d0sinitionem, quam Reilus, Et deinde accuratius Busalinius iradit, admi
tere nimirum, morbum esse peculiarem status materialis organismi, mulationem, quam vel su stantias alienae in corpore ipso existentes, veIordinis e compositionis organicae mixturae, per
17쪽
Lurbatio, gigniti vel aliis verbis, morbum essestatus materialis mutatio em, cui actione Chymico OP ganicae, vel mochanic organicae originem pra boni. Duobus igitur modis in arcana corporis structura gigni et progredi possunt morbi, vel, quod
in eIsmentorum ordine ratione natura organica
turbetur vel quod insolitum quodcumque et mentum alienum, alicui corporis pari adhaerens, motus vitales, non autem organica compositionem perturbet.
In hoc morborum secundo modo, asserendum est, absque ulla dubitatione, materiam noxiam existere, supradictae potentiae inhaerentem, quae stimulat, lacerat, irrita etc. Inde venit, in istiusmodi morbis, ab organismo auferendam essesitis litam materialem morbi causam Dum hic maciet, agit, nec morbus abit. In primo modo morbosa pariter substantia ita particulis mixtionis organicae, a nociva potentia turbatis, consistens, existit; sed hoe in eas sunt triplicos exitus; vel prorsus Atatus organicus perit ;hia mors, vel partialis, vel tota vel rursus organicarum partium perturbatio desinit, et istae priorem statum regumutat; vel denique cujuscumque materiae alienae, quae vel subrepserit, vel se a produxerit, discnssio Priamus exitus a continuata morbosae potentiae
18쪽
Tum actione coni uagitur quae partieulae iam
turbatae, ceu corpora extranea irritantia aguut. organicamque perturbationem magis atque m gis adaugent Secundus, ex remediorum vi, vel Causae morbosae cessatiou , prodiicitur Tertius tandem, ab assimilvii otio completur hic autem semper est necessarius; nam quo in plerisque morbis semper demotae aliqua organicae particula inveniuntur, quae ad rosumendum pristi
'a illi locum impotes striat, et quas est necesse ab
organismo removero, aliasque melius elaboratas atque ordinatas substitit i. Tunc eveniet, quod Probabiliter in omni vita momotito accidit nempse
quod partes impotes vitae a hymphati eis vasibus
absorbeantur, et per emunctoria reiiciantur, dum aliae saeustate vivendi praeditae subeant.
q. VII. Sed aliqui tamen possunt obiicere, quod in
aliquibus morbis, materiam morbosam, morbi starum constituero; in aliquibus non constituore, nisi merum es etam. Ex dictis, quoad verum, dum, quo se se efformant morbi, saetis quivis potegi agno8cere, quo fundamento, haec objectio nitatur Sed vel morbos materia morborum statum constituet, uel Eru sit nec us semper Fame adperiectam sanitatem in necessu , ah
19쪽
9 organismo eliminetur, et eliminationi tum utitus lum alterius morbosa materiae vere convenit Critica uomen; cum etiam juxta illorum opinionem, eveniente morbosa materias ejectione me rito redendum est nisi maxima vitia genuerit brevi lihoration m a morbo venturam; nam, amo iis noxiis potentiis, valetudo obtinetiiri evenientihus au sim vaeuationibus, vel fluidorum perturba torum metastasibus, indicium sore , organa de Gloria et excretoriam ot nati rates esum re, atque imophum inde in bonum progredi. Nec minus, hoe, evacuationum, metastasiumque Crilicarum, genus. ad bonaim morbisxitum est nacessarium; nam
que hi humores ita vitiati, diu in corpore morantes fiunt noxiae potentiae, quibus morbus conlinuet, vel in alium doganeret. Haec animadu Fraist perspicacias a ti-Swietenti Oeenorit, qui sie ait
9 549 α omne illud, quod in fluidis solidis vo eo
, poris partibus, a sani latis legibus dogonoravdirit, nsire ante febrim natam prae extiterit, o elimii causa morit; sive por febrim ipsam factum sumn est, sub nomino causae materialis labris gὲγIstu comprehendi Quamvis enim repugnet disia inctus prior sit sua causa, neque illa tmitatio qua npon febrim saeta suit, potu rit sesso ius causa; tamen degenerati humorum laeta per febrim, in poterit sustinere Iobrim jam existent m et abi valia causa tiarum. Roquiritii ergo si is si in Saraitalom Exit uva sit, ut nino illivi, quod ai
20쪽
,, sanitatis conditionibus recesssit expellatur de
mile ess assero judicium de morbis sere ex alia cujus aliena materiae ejectione fore udum esse; atquo ideo crisos, quae in veterum Scholis tam diam existimationis obtinuerant, non esse pha Lasticae philosophiae commenta die est Opiui eoctionis morbosae materiae rejicienda, quoniamovetii re aliquando Potes , quod par es turbat.Be, Priu8quam ahsorheantur, peculiaris operationis egeant, de quo nos certos iaci processus su PP
ratorius Perben aiebat in suis prologomenis A. Brera, cum de coctionis stadio ita disso rebati, Anmisura choris misto organico delle parti rimasti , Iese Bella malatria si libera dagi operat liuovin insoliti componimenti, nauentas puro illiti del-nia veste, in propo ione, it perturbamento irri- , lativo det solido vivo, e questo cede amito al- epoea deli incomiticias e progressivo iordia is mento delia materia costituente 'organica assimilagiotio suid o solida Diebro sutatte eon siderinioni paro poterat con ragionevoleetna con ,, chiudore, cho si operi et romanismo mala tonuit sorte successiva di procem fisico-chimici,n per cui te permuta toti avvenute ne mist o