Avgvstarvm imagines, aereis formis expressae; vitae quoque earundem breuiter enarratae, signorum etiam, quae in posteriori parte numismatū efficta sūt, ratio explicata

4쪽

AVGVSTARUM IMAGINES F

AEREIS FORMIS EXPRESSAE:

Vitae quoque Carini in buculter Cn Arvatae S ibitorum etiam qua in rubriora parte numismatu e tota sutratis edidiscat AB AENEA VICO PARMENSE

FEL IC IS S OT HONISTRVC TIS CARDIN GENIO

VENETII S

6쪽

AENEAE VICI PAR MENSIS IN

PILI OREM ICO PLUM S V M FACIEM

V GusTARVM Icones in publicum aedituro, libuit, aliorum more, qui limatius aliquid foras emittunt, ab hac elegantioris cuiusdam artificii tabella, veluti proludendo auspicari: cum non Nisique adeo facilis explicatu pleri sique futura vid retur , paucis quibusdam interpretamenti uice additis, obscuriora quaeque declarare. Primum igitur portam descripsi, vi quoi vesὶibulo quodam d res pateret cuique aditus ad ea, que in hoc mei operis aedificio continentur . et ipsa quasi praefatione quadam totius siequentis libri argumentum ostenderet. M autem porta, opere Corinthiaco, illa quidem, sed tam raso descripta. Etenim cum hic mores, ct actiones, praesertim muliebres, cum alijs quibusdam rebus tractantisint, consentaneum est, ut tale opus adhibeatur, quod, ut docet Vitruvius, oemineo maximὰ sexui conuenit. Quae insupremo est, supra abaci coronidem, eriles, Ianum bicipitem refert, cui ea praesertim causa locum illum assignauimus, qxod res in Italia primus omnium signauerit , de quo

maxima nobis eri tractatio. In ivtus, Ignam merium tenentes, Armata Pallas, ct Saturnus eae altera parte falcat .r, hominis aetatem in creis diuisam partes in nurent, pueritiam, virilitate I : quas quidom treis vitae parte adfoeminas referre necesse erit , et u i , 0mui Hs partiendae in p&ellas, matronas, et vetulas ; Virgines item, coniugatas, ct viduas: Quiu Sapientiam ad haec signiscat Minerua, ct Saturnus te oris lacium; Sphinx autem virinq; pedibus conculcata, insipientia Nicem seupplet. Erat Sphinx si quis hanc hictoriamfortasse requirat θ Monstrum alas Vngues habens, Harmarum instar, quod insidensscopulo via eminenti, infi0lubilia aenigmata transeuntibus propυnebat, ns queuntibus soluere, praesens asserebat exitium, ad seseq; alis, Θ νnguibus in rupem pertractos, minutatim discerpebat. Aenigma propositu hocsuisse dicitur a Quod nam esset animal, tempore matutino quadrupes, idemq; meridie bipes, ac vesteri deinde tripes; cuius quaestionis nodos tandem cum Oedipus Thebanus, quaerat catiliditate e licuisset, hominem id esse interpretatus, qui infans c quod ille matutino tempore innuebat θ manibus ct pedibus nitens, quadrupes esset; factus νir, vi qui nullo alio, quam pedum, auxilio incedat, bipes; Senecta demum adueniente, viribus denitutus, utens scipione, tripes euaderet, eo adegit Sphinga, ut in mare praecipitem se ex alto deliceret: Sic enim fuerat conseitutu,ut quemadmodum qui inenarratam relinqueret captiunculam morte daret inscitiae poenasso contra illissus incolumis manens, necis causam monstro praeberet, qui posse

7쪽

fiet enodare. Hinc illud, hominis a sese omnem calliditatis opinionem removentis, Davus sum, non Oedipus. Porro autem uia, cui monstrum hoc insidebat , iter

vita designat humanae: Ipse uero Sphinx ut dixi Insipientiam, inscitiamq; ,

quae hominem euertens, perniciem ei a fert extremam. Habet haec quoq; sui , quo hominAm mentes intorqueat Asenigma , ut id bonum sit, quid malum, quid neque bonum, neque malum: qui minus dextre hunc Scyrpi explicauerit, iam

actum est de eo: non quidem ut quemadmodum alij a Sphinge consecti θ e uestiagio pereat , sed sensim, tractimq; conficiatur , ut solent qui Uillud manes suos hie apud superos patiuntur semper duraturis torquentur suppliciis. Caeterum , ubi quis dispotuerit, tum ille inscitia deuicta, superstes, quod reliquum vitae e se beatὰ , ac feliciter exigit. Sapientia itaque Mineruae forma eapressa , soluto aen Igmate, superata , subiugataq; inscitia, Sphingis eam specie uinctam, ac pedibus

jubiectam habet , veluti quae de ea meritumgeset triumphum. Tempus etiam alfera ex parte, nonsecus quam ipsam Mineruam, apud Gentiles Supientiae deam , Sphinga concuseare uolui, eo quod eius maximὰ opera, rebus sit cognoscendis necessaria. D euorantis illud ex se narae Jeciem praebet , ac falcem altera tenet m - , quia consumit Aetas, temporum si alia, ct praeteritis annis in aturabiliter expletur , rerumq; edax, nihil non deseruit , atque perdit. Non erit item omnino absurda , aut a proposito aliena haec interpretatio, ut obscuriora quaeq; numismatum vetustorum imaginibus significata, tanquam uitae aenigmata accipiamus , ipsam vero historiam, a Saturno pariter Minerua profectam, eorum tanquam delissimam interpreta tricem , O rerum cognoscendarum magistram, accurat/, Nivaciterq; explanantem , quid bonum, quid malum, quid neq; sit bonum, neq; malum. Olea dependens supra astantis Deae caput, eam oleae inuentricem fuisse commonstrat. Quam noctuam uides, d pestilenti morsu oleae exitialem, sibi sacram esse Minerua uoluit. Itaque ad doloris solatium dextra apprehens arctὰ comprimit. Palma Saturni caput obumbrans, domantis passim,

sernentisq; omnia temporis, accommodatissimum est insigne.

8쪽

REUERENDIS S. ATQUE AMPLISI

OTHONI TRUCH SES EPISCOPO AUGUSTANO, TITULI S. SABINAE , S. R. E. PRAESBITERO CARDINALI, AC SACRI IMPERII DIGNISSIMO PRINCIPI,

Aeneas Vicus ParmensisS. D.

V A N T v M & ornamenti, & utilitatis limmano generi afferat historia, OTHO Cardinalis Ampliss. non solum plurimorum , eorumq; praestantium scriptorum, qui it

culenter & copiose de ea pertractarunt,a thoritate clarum est ; verum etiam summorum ImperatOrum, ac clarissimorum Ducum, testimonijs comprobatum . Nam ut innumera aliassilentio praeteream, Scipio

ille Africanus, dum propossitas sibi antiquorum Heroum intueretur imagines, dicere selebat, se lectione rerum gestarum eorum virorum ad illustria facta plurimum excit ri, cum significare vellet, hunc praecipuum esse scriber dar historiae scopum,ut in ea humanarum actionum CXempla, nobis tanquam eminenti aliquo loco ob oculos possita, conspiciantur. Caium quoq; Caesarem, clim in Hispanijs Magni Alexandri statuam aspexisset, illachrymasse tradunt, tanquam sui quadam verecundia. ductum, quod id aetatis nihil dum memoria dignum praestitisset, qua ille iam magnam sibi orbis terrarum partem subiece

rat . Quamuis Caesari in Herculis phani pariete quandam

Alexam

9쪽

Alexandri huius depictam historiam contemplanti, hoc

ipsum euenisse,author est Plutarchus: MOS enim erat antiquis, clarorum virorum Illustribus factis, celeberrimorum templorum muros depingere, subiecto rerum ab iis gestarum compendio, quo legentium animi ad veram sibi gloriam parandam, huiusmodi incitarentur exemplis, quemadmodum in hoc ipse Caesare accidisse videmus, cuius tot, tamq; memorabilia facta nulla unquam delebit aetas, & in omnium semper ore vigebunt. Cum igitur in excitandis ad bene, recteq; agendum, hominum mentibus, tantum momenti, ac virium habeat historia, eos magis, cum illa, quae historia discribuntur, eadem pictura, sculpturaue expressa ob oculos.ponuntur; ego huius multo mihi labore arte comparata, illius vero longa &assidua lectione, nonnihil cognitionis assecutus, cum Viderem quam obscura esset quamq; apud scriptores dispersa Romanarum mulierum ImperstolibuS amnitate coniunctarum historia, quantumq; inde confusionis a

cederet lectori , curioso praesertim, & quid quaeque historiae partes contineant, intelligendi cupido, utroque illo,

quo humanus maxime commouetur animuS, altero pu

blicae utilitatis, acquirendi nominis altero ne id abscondam, quod pleriq; omnes scriptores simulate negant, exquirere) incitatus desiderio, diligenti &summa fide collegi, quicquid apud diuersos cum historicos,ium alios

scriptores sparsum inueni, idque ea & verborum breuitate, & orationis simplicitate contexui, quae tali materiae

visa est quam accommodatissima, ac quattuor & quinquaginta

10쪽

quaginta e Romanorum Impp. familiis conscriptas sceminarum vitas, addita cuiusq; essigie, magna ex parte ab antiquis nummis desumpta, & breui aversiarum partium enarratione, Italico idiomate primum in lucem dedi. Quam quidem operam nostram cum non selum doctis,

verum ob magnam a nobis parergorum varietatem ima

ginibus additorum,pictoribus quoque nostris non ingratam viderem, intelligeremq; desiderari etiam ab exteris multis, ut in latinum sermonem conuerteretur, quod per assiduas meas tam in delineandis sculpendisq; Impp.imaginibus, cum ipsorum nummorum auersis partibuS occupationes, quam in conscribendis eorundem vitis, & inpingendis incidendisq; in aereis formis Illustrium nostrae aetatis virorum Symbolis quae Italica lingua Imprest dicunt' atque in alsis permultis rebus, mihi praestare non licuit , negotium dedi Natali de Comitibus Veneto, homini & summa mihi familiaritate atque amicitia coniuncto, S de cuius in Latinis & Graecis literis eruditione maxima est opinio, & morum praecipue suauitate, ingenhq; praestantia claro,hunc meum librum ex Italica in Latinam iii guam conuertendi, communicatis cum illo prius locis historiae communibus, quibus apud authores harum mulierum aliqua fit mentio, traditoq; exemplari meo Italico,

in quo auersarum nummorum partium copiosiores plerasq; enarrationes ascripseram, quam in Italico nostro impresso continebantur, quamuiS Idem pene totum me ab

sente sub praelum positum fuerit. Hulicitaq; OTHO Cardinalis Amplissi.& Illustriss.tuo dicatum Genio, constitui