장음표시 사용
141쪽
De urbiculis, vulgo Iliaden dicta.
Rbieulae, idest paruae urbes , quas Citi
dedas vulgus appellat, non omnibus inllocis, neque ab Omnibus Principibus co struendae sunt: nam saepissime populorum seditiones, di Principibus ruinas afferunt. Vt contra eos videantur erectat: nam si iaIiberis Principatibns,aut Respublicis cons ruuntur , ciues lin fide, di honore taxantur, qui in eos Principes non confidunt, atque Cittadem ipsa pro freno, iugo, & carcere eorum construatur, ac denique eos, suosq; nascentes pro seruis, S mancipijs habere, expectantes iam dudum in virga ferrea gubernari, & magis gra vari , affligique, quam in iustitia exaudiri sperantes: unde fi prius amici, fidelesque fuerint, ab Cittadellae sundatione,non solum cives illico manifesti, expressique hostes evadunt, se. Principes omnes, qui in vicinia consistunt , suspieio ucontra eum arma preparant, occasionem ς peciantes , quae bi occurrerit, in unum e noculentes a Principe deditionem aciunt, atqne urbiculam illam euertunt. Perpetua tempora experientia cognitum est,contra urbiculatu aedis eantes fide. les ciues privatos hostes futuros, at contra e ,s, suosque hqredes arma manibus capere , ae urbiculam ipsam contra se instructam enertere.Contra autem, qui thditos suos anticos,
fidelasque exoptat, debet eis sua priuilegia confirmare, datia
vellere, reddiribus exonerare, di arces,& illa dellae uertere,
hoe modo ex inimicis, & reis Ilibus amici, fidelisque ρ uadue. Fundancae sunt igitηnus biculae in ijs regnis, quae de covo conquisita sunt, m quibus populorum seditiones .imidantur, ut repentino aliquo populari insultu habe aut principes, quo se recipiant eum iu is fidelibus, emquam ad asylium, di hcstes re nitirentur, dum se , fuitque a hoIularium iiii ursis vindicenti, r
142쪽
De portubus mumiendis. Cap. UL
Via ab initio loca munire spopondimus, inter Ioca etiam portus intelliguntur. Iubet Plato libro de legibus, urbem longe a V mari saltem dόcem miliaribus debere cci . Sunt iudicent' id dixisse ob aeriti insalubritate,& contra Platonem inuehu tur, quo Neapoli, Venet ijs, Genua,& CO- stantinopoli maritimae urbes,& optimo aere fruuntur.sed nimis insulsa fuisset Platonis institutio, si de aere intellexisset, sed quia re vera valde salsiiginosae sunt,& ex Variis viciniis, & commerciis mores mutabiles , & infidos laesiuiu parere animis, &ipsa ad seipiu tu fide di amicitia alie-
143쪽
nam facit,& ob mercium exercitium animi vilescunt. Et alianos addemus causam. Ex maris commoditate hostes contra eam subitas expeditiones facere possunt, & incautoS, & im prς paratos aggredi, & urbem euertere, maxima commodi. tate obsedi possunt, & exercitus paruo tempore, & impensiSeuehi possunt, nemine itinera impediente, omnia necessaria facile conduci, & deficientia, & auxilia recipi: & ob id multae ciuitates euersae & desolatae ab hostibus fuere , Perpaucae vero mediterraneae. Sed minime inficiabitur maritimas urbes omnibus mercimonijs abundare , & rebus non solum ad viuendum, sed ad bene vivendum,& ciues omnes diuit ijs aias uere . Nam & si urbes illae maximis abundant commodis , quae in plano constitutae sunt, ubi curruum commoditate viantur, quid sperandum de ijs sit, ubi nauigijs merces,& necessa Tia convehuntur Et si prope eam flumen decurrerit, etiam magis abundabit, & ex longinquioribus regionibus subueniri poterit. Praeterea ab hostibus difficilius obsidentur, nam du'plici exercitu opus habent, & terrestri, & maritimo, ut Al xandro Magno Tirum Obsidente euenit. Alteram habet prae. eterea mare commoditatem, facit enim, ut urbs piscatu abundet, quod in annonae carentijs,& belli tempore non parum ad famem subleuandam conducat, eum mediterraneis urbibus difficilius convehantur. Praestatq; mare, ut ciues suas merce Scarius vendant, & alienas vilius emant. Sed quae animi recreatio, quae voluptas Dij boni, videre portum nauigijs plenum, aduena ς quotidie aduentantes,& urbis plateas hominibus plenas & qui maritimas urbes incolunt, utriusque commoditates, & maris & terrae retinebit. Duplex est portus, natura , vel arte factus , praeualet qui a natura, ut Messanensis, qui arte construendus erit maxima consideratione oportet, ne immensi labores, vastaeq; pereant impensae. Portus qui arte cO- struendi sunt, oportet primo animaduertere, ne prope mons sit, neve in eo influant flumina: nam a montibus aquae rela hentes, secum terram afferunt, ligna & lapides, ut portum repleant, ut Neapolitano bis portu successit, ut montium aquarum dςfluxu , ita terris repletus est, ut nauigiis inhabilis factus sit, ita Baro, Forolivij,& Romε Claudi j portu euenisse vidimus. Sed ubi eiusmodi locis coactus fueris ex aedificare, por
us pilis subnuus sit, ut si us, & refluxus maris per Unius
144쪽
terram i& sordes omnes eluat,edueatque, ut Puteol Is ridereri qui multis ante saeculis a Dicearcheis conditus, eodem modo adhuc perdurat, nec collium vicinia unquam obfuie. sit ab hostibus procellarum tempestatibus,& a minoribus undis apprime tutus, ut in eo tute nauigia se recipere,& conquiescere possint. Dicemus primo quomodo ab undis tueamur. in portu profundae sint aquae, ut ingentes , & onustat naues se recipere pollini, ne carina arenam, vel scopulos rangens conquassetur. Portus fauces ab uno, vel a pluribus ventis loci familiaribus infestari solent, quibus nisi aliquid obijciatur, ita intra po tum infestabuntur, ac si medio essent pelago, cum etiam fauces obstruuntur, ut vix vel nullus sit nauigiis transitus, opo tet igitur, ut ingens moles, malla satis iusta, vel solidus murus erigatur e regione, ut importunos pelagi fluctus, & validissimas laudas constantissime rei j ciant,& confringant. Et si alter consors erit ventus, etiam alter illi murus Obijciatur, in m dio spatium relinquendo,ut capax sit egressus,egressusque nauigiorum , & circumcirca altissimis mutis, nisi scopuli, vel montes adsint, muniantur, ne ab alijs infestentur. Ob id ijs i cis fieri solent, qui aliqua ex parte a montibus, vel scopulis defendantur. Portus Opere non admodum solido constru tur , neque latera admodum lata & valda ; nam amari murorum quassatio dissicillime euenit. Ut in N uarino nostris d ebus euenit. Et e naulgijs portus concussus, flocci pendendi ictus; nam neque certi, neque firmi erunt,ve qui e terra a
145쪽
sit portus ABCD, fauces AD, quae Austro opponuntur,a qu.
turgentes tempestates excitari solent. Muniantur fauces EFG obiice aliquo ingenti,quo undε validissime propellantur. Sitque mucronatus ut in G, cuius obiectu facilius unde dirumpantur, ut molem perpetuo quatiant, & quia etiam ab occidentali vento solet infestari, obiiciatur ei murus HI, ut occidentales undas frangat, propellatque, sic intus nauigia conquiet cunt Munitio facilis eri imam cum in faucibus duae eriagantur arces, ves propugnacula, vel transuersa cathenafacile excludetur. Propugnacula erunt KL, nec am. bitus tam curiose circumdandus; nara a mari nunquam moenia tormentis quatiuntur. Vnde stellaris anfractus ambitus recrupietur. Latitudo ingressus paulo maius, vel minus 2 OO. pedum ο
146쪽
De castris muniendis,sive castrametation ibus.
I L salutare tam in bello est, inquit Vegetius, quam castra bene locare; nam si bene locata fuerint, intra ea, quasi murata urbem conquiescere possunt. Loca ubi eonstruenda sunt, i vicino praesertim hoste tuta sint. Cauendum ne prope altior
sit locus, qui ab aduersarijs captus, et o ficere possit, neve a torrentibus: in undari. Et si diutius commorandum erit, eligatur saluber locus, & ubi aquae, pabula,& lignorum copia/ non desint. Area pro militu copia capienda, ne maior multitudo costi petur,ne ve paucitas extendatur ultra quam oporteat.
Figura eligenda est , quam urbibus diximus, saltim quadrata, fossa lata circundetur, vallo, & aggere hostium impetum - moratura. Uallu dictu, quod figatur,& evellatur, vel qs terrae fundo sublata ,de more mole terrae erigatur, dictumq; a Uallis; na valli fustes sunt, quibus vallu munitur.terra e lando sub Iata de more aduersum fossς labru ei jcitur,tortuo' produce dς, ut e lateribus incautos assulta rores traij ciant. Aggeres e globis, cespitibus, sudibusq; in furori debenti atq; ad iusta altitudinem attollendi: ambitus krma sinuosa, latera ad usum tormentorum aptissime fenestrata ad omnes aspectus, ut a subeuntibus hostibus, defendi possint. Aggeres ad humani pectoris altitudinem eriguntur, ut pro thorace intus usui sint. Fossa sexdecim pedum laxitate definiri debet, altitudo sex pedum,ne facile possit coequari, collaterales muri quindecim, vel viginti pedum. Si duo inimici exercitus propinqui sunt, quia unusquisq; suum hoste reformidat, munitiori aggere circundatur, ubi non, quia quotidie mutantur, nec loco diutius immorantur, ob id minus curios E aggeribus circummunitur. Exempluvnius apponemus, ut eo modo varij possint excogitari. 2So-
147쪽
Quomodo bostilibus aggeribus occurrendum
Onstitutis iam,& absolutis urbium munitio opus est ut circumcirca arbores a scindantur, tecta,mguria,& omnia eminentia demantur, ut nihil in vicinia existae. quod visu inde nequeat explorari, sed circu-
Iqugii rum prospectum habeat. Vel ne
. h. . bb0stibu occupata, & vobis exitium Aehosti praebeat munimentum, vel sub maioris tormenti vel saltem per mille passus, ut nil aut libero prospectu ueraeulandas tormentorum pilis obesse possit,sed visus unditue per campestrem planitiem expalletur, nec hostis obicem ha beat , quo se ulterius Progredientem tueri posse, alioquin si transuersum aggerem erecturus sit, tutius arei hi rus m.
procul initInm sumat, ut undique vulneribus, Iaboribus,teiuniis, & vigili;s obruatur. Primo sinuose, & transuerse usita-ione ag ereS. producuntur, quibus milites protecti, ab urbis iaculas securius antea commeet. Principio virgulta exciduntur , ad fasces colliguntur, quae ad coercendat alebas
to interuallos scilicet extra maioris tormenti iactum Elobi
148쪽
ximiores v .erum, producitur transuersa fossa , nam tant erit serreorum globorum grandinatio, ut earum vim nullae eontextae viminibus vineae substinere passint. Sed ea ratione, ut ex imo egesta humus in leui margine urbem versus pro ij-ciantur. Noctu tutius res agitur. Fossae ex interuallo distantes
viginti pedibus, in quibus bini homines commode laborarepouisit. Egesta terra e labro decem pedibus longε proijcienda ,st quae profundius eruitur supra supercilium imponatur, idque ad sexdecim pedibus altitudinis erigatur, ut operantes kilites ab omni missilium iniuria Iiberentur . Ubi vero ad. tricetuens pedes ad fossae ora ventum est,& ea in potestare redacta, ex murorum pinnis, ex sublimibus propugnaculorum lateribus , tantus erit scinpetiarum plumbearum glandium , &Wrmentorum vorantium ferreorum globorum nimbus, ut operarii obruatur, vel plagarum multitudine. b operibus acerrime propulsentur, ut extehriti in aperto consistendi potestas sit nulli. Tunc ut irritus sit obsessorum conatus,erigendi sunt munitionis aggeres; -ulgus bamones vocat,& in fossae super.eilio vineς, gabimus vocant, & doli , quae globis replentur, ad quamuis iniuriam, & vim substinenda in , ut plintorum
more, tormenta muralia retro protegant,& eorum libratores ita, ut tripartita oppugnatione murorum corona decussa, ob c atis virorumq; laterum fenestris,defensorum corpora certissimis, & colli malis ictibus confossi, a munitione repellanis
tur, ne possint mutua munera obire & tormentorum oris dehonestatis,& rotarum axibus, non sine tormetorum nece perinfractis, curulia tormenta ad muros producuntur,ut ad rectum
angulum proprius, & vehementius quatiant; nam quato propinquius tanto vehementius. Uana est enim eorum opinio dicentium, non nisi ad certam distantiam tormeta vehementius ferire ; nam quanto propinquiores ictus, tanto uehementio res. Tunc enim testudo ad manifestum muros subruendo exitium ruit. Vbi uero moenia ictibus non intermissis labefactata fatiscunt, ut suo hiatu ad hostium irruptionem aditum p a tefaciat; ut quaternos, uel quinos milites excipiat, oppugnatione intermissa uel fossam aggere compleant, uel noctu intra fossam descendant, ut muro appropinquari possit,& ut tutius
res agatur,&Copiae, de tormenta ulterius producantur, trans-
uersam producunt lassam,uel ex vimineis corbibus, ae humo
149쪽
, . repletis, uri ultritos, uel centones, uel laneos globos bppo mini, quo tormentorum uis mollium obiectu irritetur, idque tantisper,donec intra aditus suffodiatur, & In aggerem erigatur . At sit desit humus , militum ordo , unus alteri urbes terra plenos porrigat, operi subueniat, & dinn hi labore deficiunt, diu, noctuque displodere non intermittant; nam diu constitutis semel certo libramento maioribus tormentis, atque his ad libellam directis in ea , quq antea destinauerant loca. globos xolor ueant, post vineas erigunt, humiliores aggeres, ex qui- bus scio petiari j perpetua plumbearum glandium tempesta , subeuntia minori ausu e propugnaculis capita consternentur, usque dum ad imos muri pedes deuenerint.
150쪽
si uomodo maenium quassationi occurrendum
Urorum quassatione est usitatissimus urbes expugnandi modus, ac in re bellica maioria
ponderis,in qua uniuersa exercitus spes eo- sistit. ob id aeurratius de ea dicendums . Primo hostes murorum coronam, siue Pr pugnaeulorum thoraees, vulgus parvulos vocat, muralibus tormentis deeutiunt. Vbi iam moenia deformata, ruinam minitantia, delapsaque conspiciuturi& corona defensorum nudata,propugnaculorum I tera , ubi senestellae sitae sunt , deiecta, per murorum ruinas, Quas prius tormenta fecerant, milites appositis scalis aggrediuntur, ut seandentes ea supervadant. Ad hoe remedium ex
cogitatum est, ne pinnae latae triginta, vel quadraginta pediabus fiant, ut si exterior pars ruat, saltem interior incolumia sit, ut defensores cum futurae dimicationi se parant, habeant. quo se recipi valeant. Erectiores aggeres vulgo bastioni dicti, qui foris coastituti, feriunt murum, & pinnas, & defensoreae muro ictibus submouent, ne detur libera murum defende di facultas, ut hee irrita reddantur, tune intus transuersi ag-Feres excitantur. & munitiones producuntur. ut validissimos ictus substineant, & a lateribus, & a fronte defensores proteis gane, Praeterea senestellae, quae ponE aures propugnaculorum sunt,dum ineolumes erunt, prohibebunt ne hostes murum aggrediantur: na ex iis locis cautius feriuntur,& a tergo tranl- sodiuntur, neque eorum munijs prohiberi possunt, nisi prius obeeeatae, dirutaeque fuerint. Sed neque offendi, neque dirui possunt,nisi totus humerus diruatur. At in hoc remedium ad- inuentum, ut humeri latiores, robustioresque fiant, octoginta. vel centum pedum. Deinde maximo erit impedimento
fossae latitudo & profunditas; nam si profunda erit, aggeris
murus, siue eontrasearpa altior prohibet, ut murorum con-eussio non nisi supra fasciam fiat, neque proruentium muro rum delapsa egmenta ruderaque in fossam aggesta aggressuro militi scalam praebebunt, ut summum muri euadere,& corona
postiat occupare. Murus infra coronam quati non potest,nia in lassa