장음표시 사용
61쪽
ca,quq cum in ipsa prouincia his temporibus absumantur, Vipute frumentum. argentum, cuprum, plumbum, glamina, rubia tinctoria, poli pium,& multa alia, vel quod magni momenti non sint, in ipso catalogo referre noluimus. Vehuntur nauigio Brugas ciuitatem Gauliae Belgicae, si ngulis annis quadraginta mil- alia lanae sarcinarum, quas a vas Vocant, qua-Yum Vnaquaeque ut minimum precium visit inti ducatorum aureorum Vel aequat, vel suPerat. In Italiam quoque,ac in alias Galliae ciuii intes, viginti ferme millia sarcinarum v eisliuntur,quarum quae in Italia consumuntur, quod seleciguris lanae sint, quadraginta quinquaginta ducatii aureis singulae venduntur. Sericum, & panni serici, quae tam in Gal- liam, quam in Italiam, Angliam, aliasquep rouincias euehuntur, precio innumerabili
Deseruntur eclam, ut summatim dicam, ex Hispania in Galliam Belgicam , & alias
prouincias vina multorum generum. Oleum. Vuae passae. i ' , Saccarum. Ficus passae. Cera. Sal. , Mel. . A lumen .
62쪽
sapo. Balenae salitae,atq; ea. blata Medica, siue au . rundem oleum. . τορ' . Suberum codex. Mala Citris. Gallae.
Mala Granata , siue Bacca laurina, punica. Hyacinthi Cydonites, siue ut Gagates. barbare dicitur eo Hiaisipis. dignatum. Alabastrum.
Olivae conditae. Corallum. Coria hircinae Spartum. Pelles multorum ani- . malium, ad vestes sustulciendas.
Limones. Capparae. Pruna passa. Amygdala. Pinei.
H Θ . orgςntum vivum. Corianon siue corm Fructus quoq; diue andrum forum generum, Thynni salui. ' saccaro conditi.
63쪽
Sebastianum Munsterum defensio.
EX hoc charissime Nanni, videre est, H,
spaniae sertilitatem, quam hisce verbis Muni erus egregius Michaelis Villanouani imitator, a a Ganiae comparationem ita dein scribit. qua in re facit, ut suspecti iudices, inuidia vel muneribus, Vel odio obcaecati, soliti facere sunt, qui vera cum intelligata falsa tamen pronunciant, dum inquit in suo
Ptolemaeo, te ius Verba reseram, Mercatores
alumen grana tinctorum,stc. Ex Gallia in Hssan am stumentum, linea. tela , flum, pastet, Iibros, ct minutiora alia mercimonia plurima, ut IIadios, stecula, Min. Concedamus Galliam mittere frumentum, quanquam id raro co- tingat cum potius id Germaniae orientali debeatur, cuius frumentum nauibus Batauorum ad litoralem Hispania, eamq; Oce no attiguam subvehitur, hi enim inuecti. tia annona ab hinc annis r . plus minus usi sunt. Ad mediterranes Hispaniae exoticum frumentum non peruenit,certe pro singulis culeis ex Gallia, singulae Hol cades frumento onustae ex Hollandia appulerunt. Tamen
64쪽
demus hoe Munstero & praeceptori suo Vil-
Ianouano vi vera sint, quae dicunt, quid ' an non ex ipsorum verbis apparet. Hispaniam Galliae plus impertire,quam Galliam Hispaniae Miror autem, cur dum agrorum sertilitate utriusq; prouinciae,inter se consert Mun , sterus,asseuerat Hispaniam vini, frumenti, dicarni ucopia a Gallia vinci. Vbi ut de hac Galliae ubertate disceptemus) auditu est, aut visum exGallia in Hispaniam vinum depo latum esset nisi forte aci confinia Cantabriae, Sid raro, quippe cum ii magis amplectuntur Hispanicum etiam dilutum, quam Galli- cum merum. Prodeat nunc Gallia Belgica, ac Angelia,triadia&Scotia, simul cum NO uegia, Dacia, Suecia, Moscouia, Rufa,Liu nia,Lituania,Prussia,ac tota Orientalis Ge . mania, necnon Hollandia, & testentur quid vini Hispanici in ipsarum finibus absumatur. Deinde si iam ex Gallia in Hispania frumentum, ut Vult Munsterus inuehitur, id noex natiua malignitate soli, sed ex aspectu, ut aiunt, astrorum accidit, quae hostiliter ab anno Ili6.ad hunc usq; diem, morbis, caedibus, calamitatibus. prouinciam afflixerunt, alioqui sertilis e st Hispania, ut testatum antiquI scriptores reliquerunt. Et ubi haec saeuities syderum mitigata suerit, petenta nobis Galli frumentum, ut antea soliti suerunt facerου. Hoc credo ignorasse Ivlunst rum, Gallos
65쪽
i nostris crebrius, qua nos ab ipsis olim fili. metum expetisse. Nec hoc tempore peregriano frumento indigeremus, si omnes ut in
Gallia & aliis prouinciis fit Hispaniae partes
quae coli possunt, colerentur, cuius enim vinbertas tanta est, Vti maiori anni circulom
diastini atq; plebei homines, ex sylvestribus fructibus,melle, herbisq; laute victitare poς
sint,quae res eos parum ad agriculturam propensos efficit. Accedunt ad hoc nouae Orien- . talium, Occidentaliumque Indiarum nauigationes, continuum quoq; bellum Africa . num, atq; inalicum. quae nostri magis amplectuntur, quam aratri labores. Vnde euenit nosolum apud nos agri culturam negligi, sed etiam metalla, quorum venis adhuc Hispania abundantissime ornatur,ex viscerib. terrae non effodi. Caetera quae Galliae sint, ve-
Iuti lineae telae, filum, glastum, facile iudicabis an ea tanti sint, ut cum Hispanicis frugia hus conserri possint, quanquam maior pars telarum & sit canabacari, quae in Hispaniam apportatur, Batauiae solum producat. Quod ad carnes autem spectat, verius ipsis Feritate est, non tantum in Galliam ex Hispania boues, sed magnam quoque mulorum copiam educi,equos etiam, sed surtim, ob Regum edicta Reliqua aute quae sequiitur, futilia sunt,
66쪽
Villa nouanum sequeretur, stomachu in Hi
spanos euomuit. credo revera, eum nonnu-
quam ab aliquo Hispanorum iniuria aliqua lacessit tum fuisse cum sic in cos verbis debacchetur. Ait enim finalu rila Hispant Itali etiam J talos noluit immunes a suo temerario iudicio) nec tantum cibi θ potin ut Galli ct Germani absumens es,n sint imirati,nam ius se ad saturitarem explent edulqs, quia rara eis ct maiore. auiditate accidunt legans scomma,&dignum quod topographijs prouinciar una inseratur, quali Gallorum S Germanorum conuiuia splendida plane, & opipera sint habenda. satis ibi ciborum & potus. sed externi homines non de copia conqueri solent, sed de lautitia Λ elegantia. Sed sinamus unum quemq; patrio more vivere, atrii panem, ili- 'pulis. furfuribusque una pillis commistum, foetidam cereuisiam, carnes'; salitas, ter quaterq; recoctas, assasque sibi suisq: familiarib. administrare, vel aquam & herbarum placentas. Quod si de numero conuiuiorum disputandum est, vincunt Germani & Galli Side magnificentia, splendore, lautitia, elegantia multis modis Galli di Germani ab Italis& Hispanis vincuntur.Caeterum laudeSconuiuiorum si quae sunt, no ab Hispanis Hispaniae, nec a Germanis Germaniae vindicandae sunt, sed id iudicium exteris hominib. comis mittendum est, exitus certe & finis couiuio-
67쪽
rum honestior in Italis&Hispanis. iquum Germani & Galli eo animo conuiuia aggrediantur, ut vino se adimpleant , resarciantq; quo seruete animus sentiis, iudiciu, ratio reueretia, grauitas. sedylitas, prudentia, & alia multa amittuntur; iniuriae, caedes, luxus stupra,clandestins locutiones,conii lioru Principum, amicorticj; effutitiones, vulnera, plaga insidiae, proditiones,aliaque infinita perinpetrantur. Itali & Hispani contra ic ad con . uiuia se ornant, uti bene saturi, Ad cibis reseristi,ti mensa discedant. Hic tametsi corporis salus repletione gravetur, animus tamen & r
tio, ut accidit in ebriis. minime leditur.lta fit
ut qui vinum intemperanter ingurgitant, animum,c5 scientia, corpus, honorem, Vitam
labe tingant. Qui autem cibi voraces sunt, eorporis tantum saluti nox ij sunt. Istis perpensis, iudicet aequius aestimator, penes quos laus istius rei consistere dc beat. Nec mihi ideo ista dicta sunt, quod magni esse mometi pute hac in parte, vel vinci,vel vincere, sed Pserre no potui:Hispanos tanqua famelicos&coeni petas, nun si nisi de alieno saturos&Mqstero describi. Neq; mea dicta E Mustero a cipi volo,veluti recriminatione, sed admonitionem , Ut cautius posthac & syncerius in suis scriptis agat, virum enim eum bonu scio,& aliquo usu familiaritatis mihi cognitu habeo.Nec praetereudu puto id, quod deinceps idem
68쪽
idem dicit, cum re non intellecta, intilioruinetiam sit opinio, quod duriter θ intili liter apud II Janos aduenκ excipiantur .adeo,ut itinere defesssi cibumsibi ricatim quaerere cogantur. Res sic seli ibet. Olim padochei Hispanie, ad quos v lx- rores Ia peregrini. qua incolae diuertere solebalisa resat is atrones erat, sicut Germania Galliae aliarumq; prouinciaruhodidrna die non pauci sunt, quales si non essent, non tam subito in immensum ditescerent. Haec perpendentes catholici Ferdinadus&Eligabeth Calles lae & A ragoniae Reges, lege sanxerui, sub magna mulcta, ne quis cauponum, pari docti eorumque quicquam prς ter domesticuseruitium, di cibi loquendi operam aduenientibus praeberct. Pro equis aute, hordeunt,
auenam,fGmum, stramen tantum Venderet,
quarum rerum precium, publica aestimatio- ne ipsis sorib. diuersoriorum inscriptum emita ut barbarissimus, &simplex homo cuiuscunq; nationis, facile intelligat, quid pro domestico seruitio,quid pro equorum alimento, fine aliqua licitatione hospiti dandum sit: Hospes praeterea tenetur cum aduena in fo- . - rum, & ad propolas procedere, vel aliquem
ex suis eo mittere, cuius opera utatur externus in eduliorum emptione, quae empta in
. diuersorio parantur, parataque ipsis, strata mensa apponuntur. sic fit ut discedente aduena, nihil rixarum oriatur, nihil ei aufe-C ratur,
69쪽
ratur,nihil extorqueatur,cum ipsemet cibos fibi emat, sibiq; ex tabulis diuersorio amxis constet,quid hospiti annum eradum sit. Haec autem in ciuitatibus & oppidis tantum fiunt, in pagis & villis, ubi propolae desunt, licet
pando cheis edulia vendere pro arbitrio,ca tera ex tabularum tessera indicantur. Haec immanitas non tam sera Videtur, quam a. Nun stero depingitur. Deinde si ad hum nitatem Italorum Hispanorumq; respicias, haec inuenies, cum ad eorum ciuitates vene- , Tir. Amicitia contracta, ossicium sivum vnu Gquisque gratis offeret.quicquid dignum visust,ostendet. circumspectis, visisque omnibus, te ipsi in hospitium tuum deducent. At . si quenquam illorum, dum gratus esse cupis, .se prandio, Vel in coena retinere volueris, vix ab eis illud impetrabis, id praecauentibus ipsis, ne homini peregrino, &sumptui, de
molestiae sint.tandem ex viginti,si tot comites habueris, Vix unum aut alterum retin bis,nec idemcies. donec clare intelligant ex, animo,&non ficte eos tibi conuiuas velle. Galli contra & Germani,vt verum est,& eX-
perti sumus humanissimi in peregrinos Sut quicquitavisendum in suis ciuitatibus habet, ostendunt, omneque officium benigne e X-hibent. Sed peractis spectaculis, ubi diuersorium repetis, siue frigide, siue ardenter ipsos aestas, faciles eos habes, nec opus est magna
70쪽
contentione precum, idque laudo est enim illud ingenue cuiusdam & candidae simplicitatis, nihil fictum existimare in verbis inuitatoris, sed sunt nonnulli improbiores, qui se ultro ius meis ingerunt, idque magno numero, quos antea nec noueras, nec videras,ijque non quia amici siunt, sed se amicos aliis quando futuros sperant, pro Pythagorica Ie ge omnia suturorum amicorum communia credunt, homines me hercle no male ad ve-trem philosophantes, Postremo in Italia,Hispaniaque, dum templa, audes. arma metaria, aedificia huiusque generis alia inspexeris, vel a domo amici alicuius tui, apud quem hospitabaris. disces ea is, si custodib. vel opera xijs, i aut amici famulis, aliquam gratuitam pecUniolam dare coneris, efficies pro amico, Uti nimicus abeas. Tanta est eoru magnanimitas, Ut peregrinis hominibus, gratis ossiicium suum exhibere contendant. Et si aliquando talia munera illis accipere contingat, id vi coacti,&omnino reluctantes faciut. At Germaniae Galliaeue famuli arcium, armamentariorum, templorumq; custodes multo contra, nulla humanitate nec decore seruato. notantum non recusant, quod facere non nouerunt, sed antea quam offeras, prabent ipsi manus, sic ut qui sub arcis praesecto meretur, . ianitor, custos, pincerna. pistor, lotrix cocus, omnes demum quotquot sunt, praeda inter