M. Tullii Ciceronis opera

11쪽

M. TULLII

CICERONIS

PAEAE A.

via S. Ioannis Bellov. Foenea Mathurinensium.

12쪽

Romanis, remigravit Romam, ut opinor, L. Cotta . L. Torquato ossi quem diem sic universa civitas Atheniensium rumcuta est , ut lacrymis desiderii suturi do lorem indicarit. V. Habebat avunculum Q. Caecilium, equitem Romanum , familiarem L. Luculli, divitem , dissicillima natura, cujus sic asperitatem veritus est, ut, quem nemo ferre posset, hujus sine offensione ad summam senectutem retinuerit benevolentiam. Quo facto tulit pietatis frumim Caecilius enim moriens, testamento adoptavit eum, heredemque fecit ex dodrante; ex qua hereditate accepit circiter centies sestertium. Erat nupta soror Attici Q. Turulio Ciceroni ; easque nuptias M. Cicero conciliarat, cum quo a condiscipulatu vivebat conjunctissimh, muli etiam famisiaritas quam cum Quinto Put judicari pose sit, plus in amicitia valere similitudinem

morum, quam assinitatem Utebatur autem ititimi Q. Hortensio, qui iis temporibus principatum eloquentia tenebat, ut

intelligi non posset , uter eum plus diligeret , Cicero , an Hortensius ' id quod erat dissicillimum, essiciebat, ut inter quos tantae laudis esset aemulatio, nulla intercederet obtrectatio, essetque talium virorum copula.

VI. In republica ita versatus est , ut

13쪽

6 CORNELI NEPOTIs

semper optimarum partium' esset, existimaseetur neque tamen se civilibus clumbin committeret,qubd non magis eos in sua potestate existimatia es , qui se iis dedissent, quam qui maritimis actarentur. Honores non petrit, quum ei paterent, propter Vel gratiam vel dignitatem; qub neque peti more maiorum , neque capi possent, conservatis legibus , in tame sis ambitos largisionibus, neque gerie republica sine perlaulo, corruptis civitatis moribus. Ad hastam publicam numquam aecesist. Nullius rei neque praes neque manceps factus est. eminem neque suo nomine , neque subscribens accusavit. In jusde sua re numquam iit judicium nullum habuit. Multorum consulum , praetorumque praefecturas delatas sic accepit, ut neminem in provinciam sit secutus, honore fuerit contentus, rei familiaris despexerit fructum. Qui me cum Q. quidem Cicerone voluerit ire in Asiam, quum apud eum legati locum obtinere posset. Non enim decere se arbitrabatur, quum praeturam gerere noluisset, asseclam esse praetoris. Qua in re non solum dignitati serviebat, sed etiam tranquillitati, quum suspiciones quoque Vitaret criminum. Quo fiebat , ut ejus observantia omni-hus esset carior, quum eam issicio

14쪽

non timori, ne e spei, tribui viderent. VII. Incidit Caesarianum civile bellum,

quum haberet annos circiter sexaginta. Usus est aetatis inanione , neque se qu&quam movit ex ume. Quae amicis suis opus tuerant ad Pompeium proficiscentibus, omnia ex sua re familiari dedit. Ipsum Pompeium sibi conjunctum non offendit juvlum enim ab eo habebat ornamentum ut ceteri, qui per eum aut honores, aut divitias ceperant; quorum partim vitissimi castra sunt secuti, partim summa cum ejus offensione domi remanserunt Attici autem quies tantopere Caesari fuit grata , ut victor quum privatis pecunias per epistolas imperaret, huic non solum molestus

non fuerit, sed etiam sororis filium Q. Ciceronem ex Pompeii castris conceGserit. Sic vetere instituto vitae effugit nova pericula. VIII. Secutum est illiud bellum , occiso

Caesare , quum respublica penes Brutos videretur esse , massium, ac tota civitas se ad eos convertiisse videretur. Sic M. Bruto usus est, ut nullo ille adolescens aequali familiaritis, quam hoc senem neque sollim eum principem consilii haberet, sed etiam in convictu Excogitatum est a quibusdam , ut privatum aerarium Caesaris interfectoribus ab equitibus Romanis constitueretur. Id facile essici posse

15쪽

V zz 4. - . Cia i , necis causa datae erant z-Σ---. -F desperatis rebus, in exsi- I. p. cerentur Atticus , qui pecu T. α -'T. cum ceteris conserre nolueratia. zezz i. i arti abjecto Bruto, Italiaque ccreTri sesteritum centum millia munerin.:la. Eadem in Epiro absens treeenta jus is neque eo magis potenti adulatus es Antonio neque desperatos reliquit. DL Securum mi e i maeitum apud

16쪽

nulla erat. Non solum ejus inimici , quitum erant potentistimi, plurimi, sed etiam amici adversariis ejus se dabant ;& in eo laedendo se aliquam consecuturos sperabant commoditatem : ejus familiares insequebantur, uxorem Fulviam omnibus rebus spoliare cupiebant, liberos etiam exstinguere Iarabant. Atticus quum Ciceronis intima familiaritate uteretur, amicissimus esset Bruto, non mod nihil iis indulsit ad Antonium violandum , sed e contrario familiares eius ex urbe profugientes, quantum Potuit, texit quibus rebus indiguerunt, adjuvit. . vero Volumnio ea tribuit, ut plura a parente proficisci non potuerint.

Ipsi autem Fulviae, quum litibus distineretur , magnisque terroribus exaretur ,

tanta diligentia ossicium suum praestitit , ut nullum illa stiterit vadimonium sine A tico hic sponsor omnium rerum fuerit. Quin etiam, quum illa fundum secunda sortuna mutat in diem, neque post calamitatem versuram facere potuisset, ille se interposuit, pecuniamque sine foenore, sineque ulla stipulatione ei credidit; maximum existimans quaestum, memorem.

I tumque cognosci , simulque aperire tortunae, sed hominibus solere esse Quae quum faciebat, nemo eum a causa facere poterat existimare:

17쪽

nemini enim in opinionem veniebat, Amtonium rerum potiturum. Sed sensus ejus nonnullis optimatibus reprehendebatur,qubdiarum odisse malos cives videretur.

X. Ille autem sui judicii, potius quid

se facere par esset intuebatur , quam quid alii laudaturi forent. Conversa subitbfortuna est. Ut Antonius rediit in Italiam nemo non magno in periculo Atticum turum putarat, propter intimam familiaritatem Ciceronisin Bruti. Itaque ad adventum Imperatorum de foro decesserat , timens proscriptionem latebatque apud P. Volumnium , cui, ut ostendimus pauibant , opem tulerat planta varietas iis

temporibus fui fortunae, ut mod hi mod illi in summo essent aut fastigio aut periculo' habebatque secum Q. Gellium Canum , aequalem , simillimumque sui. Hoc quoque sit Attici bonitatis exem-Plum , ubd eum eo , quem puerum inludo cognoverat, adeo conjuncte vixit ut ad extremam aetatem amicitia eorum creverit.

Antonius autem, etsi tanto odio fere-hatur in Ciceronem, ut non solum ei sed omnibus etiam ejus amicis esset inimicus, eosque vellet proscribere , multis hortantibus tamen Attici memor fuit OLficii ' ei, quum requisisset ubinam Gset, sua manu scripsit, ne timeret, satim-

18쪽

num de proscriptorum numero exemisse

ac ne quod in periculum incideret, qubdnoctu fiehat, praesidium ei misit. Sic Atticus in summo timore non solum sibi, sed etiam ei, quem cari imum habebat, praesidio fuit. Neque enim suae solii a quoquam auxilium petiit salutis, sed conjunctim, ut appareret nullam ejunctam sibi ab eo velle esse fortunam. Qub si

gubernator praecipua laude fertur, qui navem ex hieme marique scopuloso servat; cur non singulam ejus existimetur prudentia, qui ex tot tamque gravibus procellis civilibus ad incolumitatem pervenies XI. Quibus eat malis ut se emersit, nihil aliud egit, quam ut plurimis, quibus

rebus posset, esset auxilio. Quum proscriptos praemiis Imperatorum Vulgus conquireret, nemo in Ephoim venit, cui res

ulla defuerit nemini non ibi perpetu manendi potestas facta est. Quin etiam post proelium Philippense, interitumque C. Casisi e M. Bruti L. Iulium Mocillam praetorium, Milium ejus, Aulumque Torinquatum , ceterosque pari fortuna percullius, instituit tueria atque ex Epiro his omnia Samothraciam supportari iussit. Di ficile enim est omnia persequi, nom necessarium. Illud unum intelligi volumus illius liberalitatem , neque temporariam

19쪽

neque callidam fuisse. Id ex ipsis rebus aetemporibus judicari potest , duod non florentibus se venditavit, sed amictis semper succurrit: qui quidem Serviliam, Bruti

matrem, non minus post mortem ejus , quam florentem, coluerit.

Sic liberalitate utens, nullas inimicitias gessit ; ub neque laedebat quemquam, neque, si quam injuriam acceperat, malebat ulcisci, quam oblivisci. Idem immortali memoria percepta retinebat be neficiari quae autem ipse tribuerat , tamdiu meminerat, quoad ille gratu erat , qui acceperat. Itaque hic secit, ut vere dictum videatur , ut cuique mores fluunt fortunam. eque tamen ritis ille fortunam, quam se ipse finxit; qui cavit nequa in re jure plecteretur. XII. His igitur rebus effecit ut . Vidicinius Agrippa, infima familiaritate conjunctus adolescent Caesari, quum propten suam gratiam in Caesaris potentiam, nullius conditionis non haberet potestatem, potissimiun ejus deligeret assinitatem Praeoptaretque equitis Romani filiam generosarum nuptiis. Atque harum nuptiarum conciliator fuit non est enim celandum γΜ. Antonius Triumvir reipublicae constituenda : cuius gratia quum augere possessiones posset sua , tantum abfuit a cupiditate pecuniae, ut nulla in re usus sit

20쪽

ea, et, si in deprecandis amicorum aut periculis , aut incommodi, Quod quidem

sub ipsa prolati pilone perillustre fuit. Nam quum L. Saufei equitis Romani, aequalis sui , qui complure annos studio uetus philosophiae, Atherus habi tabat, habebatque in Italia pretiosas possessiones . Triumviri bona vendidissent,

consuetudine ea, qua tum res gerebantur. Attici labore atque industria factum est ut eodem nuntio Saufeius fieret certior se patrimonium amisisse ' recuperasse. Idem L. Iulium Calidium , quem post Lucretii Catili lique mortem multo elegantissimum poetam, nostram ulnae aetatem vere vicie or posse contendere, neque minus Virum bonum, optimisque artibus ruinditur , post proscriptionem equitum, propter magna elus Africana possessiones, in proscriptorum numerum a P. Volumnio, praesedio fabrum Antonii, absentem relatum, expedivit quod in praesent, utriim ei laboriossius , an gloriosius fuerit dissicile fuit judicareri u bd in eorum periculis , non secus absentes , quam praesentes amicos Attico esse curae cognitum est. XIII. Neque ver minus ille vir bo-mas paterfamilias habitus est , quam civis. am quum esset pecuniosus , nemo illo minus fuit emax, miniis aedificator