장음표시 사용
11쪽
cedat,& monitus: atque hoc profecto meritissimo. Est enimia istoriae cognitio adeo humano generi necessaria , ut sane ipsa ambigo an ipsumdata manum genus posset subsistere. Non heicrecensebo,quid de hac Aristotcles, Isocrates, Cicero, aliique viri doctissimi censuerint. non item nostros pios commemorabo, Eusebium Caesariensem, Hieronymum, Orosium, tum ex recentioribus Bedam aliosq; complures, qui hac in palaestra magno clun fructu, nec minore gloria desudarunt. Sacrosanctos, duntaxat libros adferam in medium, in quibus & mundi primordium cognoscere fas est,&Dei excelsissimi arcana, tum ipsius Filis ortum vitamque & gesta Cuinam isthaec omnia debemus nili historiae Z Nam si non extitissentis non reliqui veteris, noviq; foederis fuissent scriptores,ignota prorsus nobis cuncta essent,&absc6ndita. Itam quantum hiauoriae debeamus,facile quilibet cognoscit, modo montem ha heat imminis. Quum igitur nunc in hoc t u do te exo rccas, coatusq; incumbas, non est Obscurum, rem te facere,ut a)ebam, uec
praeclaram nimium & admodum fructuosam.Nam eleg in iis simo inventu , quae apud graves historicos sparsa reperiuntux trara, seria,magniq; momenti, reperisti: eaq; postea collectata penum retulisti tuum Neq; hoc contentus, quae similia erant,iai unt ληλα,miro artificio& Iucunditate con-enxisti: ita ut lector ab eorum lectione satur nunquam,avidua
napor sitis cessurus. Quod opus quanto desiderio omnes
inocti expectent, pluribus dicerem, si unus ego extin AMMUJu . Hialiacm non e ita cogerem ad edendum. Verum
12쪽
imis vationibus eo adigant, ut nullo modo possis denegare. Vel potitas tibi ipsi hoc onus imponam et nam quum tu is sis,N Ii stimimam virtutem summa chim humanitate conjunxisti, ut vi et stirnm opere detraheres, si non faceres. Nam probi Pio minis est,homines quantum potest, s uvare, humani autem etiam magis: ita ut si non faceret, neque probus vocari, ne-RU Q lata manus ullo modo mereretur. i Tu ergo haec etiam atque etiam cogita ; nam si recte cogitabis, illud certo scio, facies,quod omnes docti & petunt de optant. Sed antequam fi-Dem fa Ciam , volo te facere participem Cuiusdam meae cogi Lationis.' Annis praeteritis itium estem Juvenis, atque iccirco
otiosior, ii, que huiusmodi auctoribus ficquenter versarer : sic me Cum ratiocinabar et Non mediocrem voluptatem profecto ex historiarum lectione percipimus, nec non quoque medio e commodum: sed quanto perciperemus maiorem, si eas diligenter perpendercinus, & examinaremus t Nam pleraque Corticem duntaxat spectantes , atque hoc sbio delectati de contenti medullam non valent, neque sciunt, vel curant degustate. Quod si id quod latet, penitus pers picerent: dulcC-dinem invenirciat admirabilem Ec in cicdibilem simul utilitatem. Est s ane pulchrum, magnumque, ex vitio alterius suum emendare, ut dicitur sapientes facere solere e thim ex continua historiarum serie id colligere , numquam scilicet bene, recteque facta sua gloria , de compendio su ille fraudata , S numquam pariter impunita oc Commendata quae I erperam praveque sunt peracta. Sed illud pul clarius , magusque exi- ltimo, s cire videlicet quonam pacto id fieri debeat,quod quidem tum recte fit, quum quis eas , quas Graeci adpellant accurate ponderat e singulatimque in quo quid bene, ac prudenter, quid male, imprudenterque gestum sit sycctat, tum si aliter factum fui siet, quodnam successisset : eventum, catililiaque omnia minutatim, diligenterque persertitatur,acrimatur. Possetque aec lucubratio nuncupari Animadversiones, vel Considerationes, vel Meditationes, sive Contempla B α tiones
13쪽
tiones vel Commentationes, vel aliud simile. Praestitit hoc Nicolaus Machia vellus Italico sermone in primam Livii de-cadem tantummodo,neq; tamen integram: Verum non Iuxta
meum propositum, nam prolixe vagatur, atque occupatur in multis, quae brevius poterant dici, praeterea multa omittit, quae omitti non debebant ; tum de eventis plane nihil: quemadmodum neque semper ostendit, ubi peccatum sit, ubi bene actum. Atque ut exemplum adferam meae voluntatis. Sumamus eam iustoriam de Bacchanalibus, quam refert Livius: quanta ibi essent consideranda Z Primum,quam facile credamus, etiam ignotis, praesertim in rebus ad religionem spectantibus, id quod liodieque passim fieri cernimus,quodque contrarium omnino facere deberemus. Nam si reliquis in rebus nimium credulos esse non decet et quanto magis in his quae Marduae sunt, Δ plenae tum periculi, tum etiam dissicultatis Quocirca monemur a Ioanne , Ne nos cuivis spiritui credamus, sed priu, cxperiamur, auex Deo sint illi spiritiis. Quod si fecissent Etrusci , nequaquam Graeculus illa ignobilis eos decepisset: neque sic postea illa mali labes ex Etruria Romam, velut morbi contagione,penetrasset Heic dicendum, quanta vis vitii sit, quam cito.crescat, quam facile late pervageturia Tum ponderanda illa sceler quae fiebant, singulatim ostendendumque, verum esse, quod Caesar dixit apud Sallustium,
omnia inua exempla ex bonis initiis orta esse,quamque rectissime videatur dixisse Lucretius: Tantum religio potuissuadrare malorum rium quam aptum velum sit illud religionis, ad omnia flagitia, quantumvis turpia & immania,contegendae. Similiter quantupeccandi licentia & voluptas alliciant homines: quantumque diceret forte aliquis, qui vini potione non uteretur) vinum detrimenti,&malorum causa sit. dus deinde patefactionis attendendus: quamque verissimum Servatoris nostri dictum sit:Nullam rem adeo occultam esse, quae non sit in lucem pro - ditura.
14쪽
itura. Diligentissime quoque explicandum esset, quantam fm superstitio in imbecillium animis obtineat , quam accura i,fideliterque mysteria celent: ita ut non solum Mamc O- illud observent Iura , Uura,secretumprodere noli: sd etiamsi torquerintur, tamen constantissime in reticendo ursistant, permulat quoque vitam profundant. Haec tantumatigi breviter, pinrimis praetermissis, quae ei essent expolieni,cui scribendi onus incumberet.Nam tota illa narratio con
jetres dignissimas cons deratipne. Quemadm ou Tuibilis, qiram ribit Iosephus, accidisse Romae eb Tiberio
Esare, de Paulina, & Dec. Mundo digna profecto historia, Q. M articulatim expendatur &exaggaretur, e agIt tur-''omnibus nervis copiae Sr eloquent ' Sed omissi vemus ad Pompejigesta cum socero Quant heic eniren iderandat Verum multis pretem rix zm. Et quidem rectene, ar Ocus Romam dereliquerit Malare adveniente,aliis disj1uta dum rado. Illud nunc dico,
vilia mil e sibi consul aisset de meo, in quem se recepmne dI-c άoccntraevit. Quum enimum inna Ine omnis extincta esse : at tu ab ine bus M imbelibus erat sperandum Et QMdem Caesar quum st Pompe uiscidium tam facib
o immerito irrisist dicitur Pompeii de tithridate victo
rian En,inquiens,i MC gςD , quam ade Pompeius Storia st solicitus . isse ripsitq;Romam,vel ut aliqui dicunt, mrius Pontico rium plio xi ter pompae sercula trium verborum praetulisse i ulum , V. v. . itaque quam igna vagense iasit manifesteaeclaravit. Debebat igitur Pompesus, si R. t ' e statuerat, potius in Hispaniam proficisciMbi d viti admoram bellicosi erant, & ubi probe sciebat, disciplinam qui ibi strenue militave-i: alicuOries praesertim cum Methllo cotra Sertorium. Quoci, B 3 res
15쪽
res ipsa 'perspicue demonstravit. Nam quum Caesar ibi det, infeliciter ultimo praelio pugnasset, desperatis jam rebus,d
consciscenda nece cogitavit. Quod si accidit cum Pompei liberis : quid fuisset, u cum ipso Pompejo erat dccertandua ξpraesertim ipsius belli initio, quum Caesar tantas vires auctoristatemque nondum adquisierat. Fuit igitur error iste non nic- dicus, de profectione, inquam,in Graeciam, Hispaniis posth:-bitis. Praeterea in Graecia quoties erratum Z Non heic rcferari desidiam, pigritiamq; sui exercitus, non luxum, & mollition
quum taberi .acula cuncta myrto essent ornata , strata omna floribus refereta, mens e graves vasis magnificis, S precios L, cratere sq; V,in Osi amantes: sicut verius adparatus videre tu, ornatusque litanti uni, festaque agentium, quam virorumse ad certamen praepariantium. Castrorum facies certo similor Daraei, et Sardanapali Dotius castris,quam I manorum, presertim priscorum illorun Camilli, Fabricii, Maximi, Catolis, Scipionum. Illud Vero, si Viveret, quonam pacto posset excuare, quum prope Dyrrhachium cum Caesare conflixit Z in ioquidem conflictu quum C α irem Jam fregisset, pepiitisset repet qui victoriam negle it. uod quum Caesar vidisset, iegavit eum scire Vincere. Hcicquam latus campus patet ad detestanda macunctationem Omnibis in negotiis maxune a Oxiam praecipue bellicis, celeritate iant, tum m Opere utilem 'au- , , dandam : ita ut Lucanus ait:
Ner nocuit deerre parat . Quo circa elegantissime idem Poeta, quuti utrumq; confert, comparat PompeJum quercui: crugifero
Exuviin veteres popul sacratas lepans Doma ducum. nec Iam validis radicibus haerens, Ponderes a suo est,nudossyer aera ramos Essanisns, runco non frondibud Qtit umbram.
16쪽
Et quamvis primo nutet caserasub Euro, Tot circum 'mae mos robore iotan
Soti ramen colitur. Caesarem autem fuImin . --Sed non in Casuretantum P omen erat, ne ama ducis nesia vis imm Stare loco stu pudor non vincere risis.
Acer indomitus, quosses, quoque ira vocasset, - ferre manum, o numquam te ando parcere ferro, . . Successus urgereseos , instar a ri Nummis, impellens mdcrata summa lenti. Obuarergaudensquevia erisse ruina. Duariter expressum ventis per nubila fulme AEtheris impu* nisu, mundi Pragore Emicuit, rupitque diem ,populosque paventes Terruit,obisqua perfringens luminaflamma.
Insa templa farit nultique exire vetante Materia . magnamque cadens, magnamquerevertens iDatstragem late , arsis recolligit ignes-Αt profecto magnum discrimen inter sulmen & quercu. re non mirum est,si a Caesare victWsoPompeius,quu quercus 'a fulmine feriatur, non autem contra fulmen a quercu. Haec pauca posuisse sufficiat exempli gratia: si sorte tuum excellens ingenium ad tam insigne opus posset excitarc. Dignum certe, meo quidem udicio, opus,in quo-tu,& tui limites doctissimi viri elaborent, ostendantq; quasi speculum, in quo omnes ii jiciant vitas omnium, atq, ex aliis sumant exemptu ibi, Hoc facito hoc fugito,hoc laudi est,hoc vitio datur. Equidem ego, etsi indoctorum numero non sim censendus, ut dixi iam, sed potius in indoctorum et tamen non formidarem tantam rem
aggredi,quantuin exiguae nostri ingenii vires permitteret: iaetas ingravesces, tum domesticae occupationes,molestissior illae quidcm, ut tu nosti optime λ alia que non paucae, nequo
17쪽
leves caussae ab ea me prorsus avocant, imo deterrent. Si quid tamen otii rarissime conceditur, id gravioribus in studiis, hoc est, divinis constimere non solum aequum ut faciam, mihi videtur, verum etiam necessarium. Equidem plane cognosco ecte properandum: nam si homo,ut V arronis verbis utar, Bulla est,co magis Senex: anlius enim primus Zc sexagesinus admo- net me , ut sarcinas colligam , ante quam proficiscar e vita. Quod qui domnunquam rectius facere potero, quam eos libros evolvendo, e quibus libris dc veram philosophiam discimus, &spem certam adquirimus de aeterna nostra Delicitate.
Nostris quidem , utar nunc Varronis familiari) acei bissimis doloribus, variisque, &undique circumfusis molestiis alia nullapotest inveniri levatio. Vale. L. B. B. M. o.
18쪽
CHARISSIMO.' Edilationes tuas, CAMERARI doctissime, vix tan- idem ob frequentes hinc inde profectiones, varI.M. quibus disrahor occupationes , magna eum voluetate mea perlegi. Ac primum quidem mirari sebit, homi-' nem te in republ. illa amplis aprovinciam laborio- 'Absimam Austinentem, tot auoiarum volumιna non Ρ- iam legendo pereurrere: verum etiam ex iis,qua notatu maxime digna erant,excerpere,sin ordinem aptissimum digerere potuisse. Sed mir ' ripropemodum desino,dum cogito, te in optimis nimirum disciplinis ab ineunte aetate eruditum, or ad labores honesissimos, pareniis exemplo
perferendos assuefactum. diu ofecto in histe lacubrationum uis egregie declarasti. Immensienim laboris hoc opus esse, or multiplui rofertum eruditionefatebuntur,qui id legent omnes. Cums in omni viata genere plurimum expediat , in promptu habereselecta ex veteram monumentis exempla,quibuου quid quendum,quidve aeclinandumsiti quasi viva voce aamoneamur: nestiosne an ustum mihi videre eonti . gerit librum, quia sam rem magi ueris accommodatus, ut vel hae de causa uTILISSIMuM VITAE HuMANAE SPE CuLuM jure possit nominari. Proponuntur in eo inseres hisoria,quibus animi generosi ad pietatem,prudentiam, justistam, magnanimitatem, tempera/Iiam, a ita F virtutes pulcherrimaε praeclare informantur. Visiorum e dives com morantur exempla, ut pesecta eorum turpisudine,positis oboeulupaenis ac calamitatibus, qu- illapserens secum trahum comites, C ab
19쪽
ab iisdem hominesdeIerreantur se grant. Invenies hispaterfami , invenient graves Eerumpub. con strarii. veniem etiam ipsiprincipes, quod non modo oboctare ipsos sed erudire'meliores licere possi-Evmμntur multa ad Philosophiam naturalem pertinentia, qua σ 9-cusent jucundissima,orutilitatem in vita habent non contemnendamia Taceo jam oratores eraetereo poetas,quiex hoc tanquam uberriinosn-re,ceupe quodam instructi O, adinstitutumsuum,depromere plurima iissscriptasa locupletare poterunt, se vivis quasi coloribuου istu-strare , quapropter operam hane optime cosio F, or lucubrationes is ommno ignin esse judico , quae lapis destruantust, sin manus muliorum perveniant, ars adeo ad omnem posteritatem propagentur: Iatidem tibi or honarem pro exhaustis laborum tribuet piternum. Habes brevster, quodpetiisti,sentenmiam nimirum de Meditationibu
aviis,meam,cui quin omnes boni cs intelligentes FUripiari lacerui iam minime dubiu. Vale.
20쪽
CAMERARIO, Ic. ET REIPVB. NORICAE
A CONSILIIS, Sγα. S. D. R Axisset MAE mihi iaci anilitem tuae suavitatis prenae. 8e donum literarum Meditationum tuarum Historica rum, quod munululum chartaceum adpellare tibi li- buit: scilicet non a rei ipsius qualitate sed ab humanit i te tua &modestia, quid meum heic judicium desideras i nimis est tenue quam ut res tantas & tanti momenti dijudicet. Verumtamen cum a labri aurum quoque ori chalci aut serri ponderibus librent, nec adsibras tantum vel uncias, sed di climas quoque examinent, dabo&ego de his sententiam meam tibi; iudi- ciique mei drachmulam super lancem illam tuam doctissimi jactabo viri, non mehercle, quod suo pondere multum veldeclinare, vel sustinere pos. sit, sed modo ut tibi volenti sitisfaciam. Multasob causas ushoc tuum probo; nam habet quaepauca asia non desidetant, imo multa habet unum. quorum utrum aliquid multa alia non continetit, suavitatem, &dicendi elegantiam rerum varietati & copiae admixtam e & his iterum docendi vim miram,maxima ciun legentium utilitate &fructu conjunctam: plane ut non modo propter rcs opus, sed propter operis ipsius elegantiam res videantur digniores. Utrum igitur iurerm s, ansbidium tirum &industriam in tanto opere perficiendo λ an Rei ipsius praestantiam, suavitatem, utilitatem p Utrumque bee sine causa) admiror de ruspicior sed ultimiun illud eo velociores levioresque ceu fas tibi addit, quibus ad semma laudis aeternae, &ωoriae aethera advolas, immortalique fama, & nunquam intermoritura apud omnes illlos te coronat, qui ex jucundissimo lioc& amoenissimo Historiarum hortulo flosculos decerpant fragrantissimos ingenutam sensuum omnium&animi oblectatione. Cui enim non prosit 3 Legant senes:&invenient. qui senectinem suam bene & probe ad vitae terininos usque re ducere possint. Legant juvenenes; discent qui adolescentiae annos regere,& .