장음표시 사용
261쪽
IUum saepissime apud Chronolom Lan. gobardos, ct praecipue in Castitutaribus Ducum Beneventi cum Neapolitanis Militum Maostris , Consulibus , sive Ducibus, Litariae, & Agrorum, qui
eidem contermini erant, frequens memtio fiat , ad Lectoris cognitionem de eodem Leborino Agro, seu Libaria vo. citato , heic nonnulla delibare operae
prςtium duxi . Quae quidem licet in aliis Scriptoribus
sparsiim inveniantur, illa tamen vel attente . non sunt in vestigata, ves erroribus multis involuta. Ceterum a Leo
reis Agris hoc nomen desumtum satis est exploratum ἔde qua re consulatur Cluverius , mistentus , Cellarius , & praesertim Peregrin. noster in Camp. Disc. II. ipseque plura dixi in Appia Lib. II. cap. 8. ab Is primum Ager exiguo sane spatio concludebatur; post modum medio fore aevo , conterminis undique campis adiunctis, sese la-
a Peregrin. ex Plinii ve bis flammis olim arserit. Sed hoc sorti Lib. XVIII. GR. a. plane concludit, 'abusive non quod vere ignem emi illos suisse Liburiae Agros. qui ap. serit ; sed aquis calidis, ac minera- veteres Phlegraei adpeludiantur. En lim' abundaret Liburiae solum, sul- Plinii verba : 'tum autem mi L . si inque in eo copia gigneretur , versas terras Campus circum Cam- mve senilitatem inerret. Quod &Panus antecedis, ramum .hom pars nonis. Alex..hi versibus Eustathii ius, mae Leboriae Socantur, tuam notavit: non ob simum causam de hieeraeum Graeci appellant. Hine Phlegraeis Thraciae . Siciliae , &Phlegraeum proprie ager filii Le- Campaniae l- ns ita dιm; fes rimis , quod innuisse videtur et- quod igne, edi caltis apιis ab t, 1 m Polyb. apud Strabonem Lib. V. unde ejusdem sertilitatis ratio. Ce Et Phlepraeum quidem a di, terum consule . quae ipse Peregri ipse autumat, i. combaro, quod nius , aliique hac in re collegeri .
262쪽
this eriplicavit. Atque qumn Cam ni Langobardi Orientalem ejus partem , Australem inde, atque Oecidentalemonam a Graecis Neapolitanis sensim occupassent, subjectis shi agris, oppidi Die Liburiae nomen dedere, ita sit agrovi'rum illorum felicitati , ubertatique , cujus partem aliquam Graeci possidebant, non inviderent.. Eius Agri extensionem certo Ostendere ac circumscribere dissicile sine est di neque ab Scriptoribus synchronis exin piscari conceditur. unde & contigit, nimis a vero aber rasse nuperos quosdam Scriptores a in ejus finibus describendis ἐν & praecipue Anon. Tab. Chorogr. med. Aevi descriptorem ap. Murator. Τom. X. Coll. Ita l. qui Liburiam vix agnovisse videtur, illos huic Regioni, seu Agroterminos destribens j quos nec eximius Peregrin. neque Angelus Nucaeus, neque post eos diligentes alii Script res adsimare .mniarunt. En ejus circumscriptio. Ab oc-- casu Literni oppidum , seu Lacus Patriensis qui in Li- ,, buria jam extens Visem inundebatur ), proximaqueis Tyrrheni litora. Ab Aquilone Clanius' fluvius, quem ut se tra quoque aliquando Liburia protendebatur Capuam se usque . Ab ortu praedicti fluvii scatebrae, linea poliis lice aliquantulum obliqu1 , qua mare Austrum versus se ducebat, Nola exesus1; Nuceriam tamen, Stabias, α. , , Amal phim includens. A meridie Tyrrheni maris cir- ,, cum septa undique Liternum usque litora. Sed quamvis in hac Leborinorum limitum designatione MediolanensisAnon. non paucos, Parvique momenti errores illum praecipue , quod Amalphim in Liburiam ad sportavit aggerit , ut infra patebit; alios postmodum ille adglomerat , subdens: Liburiam sub Gothis ampliorem sori. . extensi H h a nem
m. lV. qui Leborinos agros, sive Liburiam ves ad liniveriam ri vi iam Campaniam, vel ad totius omni Comitatus oram propag rvm , cuius mi mini eaput Risisserunt . At ii nimis oscitanter Li-huriam eum Campania, eui deinde Terrae Laboris is quo infra redibit sermo nomen inditum coni
263쪽
nem habuisse, quam sub Langobardis; ipsam ex Miscellae
Hist. Scriptore colligere putat, & Peregrinii, & Nucaei sententiam improbare non veretur. At in medium Misc. Hist. Scriptorem adstrre liceat. Is enim Lib. XVI. immanem illam a Belisario stragem Ann. DXXXVII. Neap. urbis enarrans, adserit, Ducem illum Graecorum Neapolim , pene civibus destitutam , novis incolis restituendam , C. variis illuc Campaniae villis, oppidisque populos evocasse,. quorum ahqui in Liguria detebant. Hic caecus Anonymo scopulus p in quo misere clavum fregit. Liguriam a cor rupta Liburiae voce recte credidit, locumque ibi Pitcinulam memoratum, illum suisse adfirmat, qui longius sane ultra Salernum in veteris Lucaniae finibus exstat, PLUottam vulgo coenominatum e quibus ex verbis Liburiam e sito cerebro emctam Anon. Lucaniam usque protendit.
Quae ipst de Liguria, di Liburia inventa fucis, fallaciisque delinita adfirmat , praetermitto e Liguria enim non a tircumpadana, ut ait, nomen Quin sum sit; sed a Leboris , si ii Leborino Agro a Plinio; ut sup. memorato, qui a Langobardis corruptus , Liburiae tunc nomen invexit; postremoque Terrae Asboris, toti Campaniae Provinciae promiscue ad ilibutus, ut stip. innui, & infra plenius explicabo . Ad Pisinuum , aliaque non lonete a Neap. loca adhuc copnita orationem convertamus . Quam ipst
Piscinulam Pisci tiam, in Lucania si tam , credidit, ipsit
parum e Neapoli distat Boream versius, eaque striam modo nomen retinet; ct antiquitus frequentes habitabant incolae, ut cx veteribus nostris Chartis eruitur , S ita a V. Cl. Jacobo Caucilio Icto Neap. in .peculiari Dissert. apud P. D. Ang. Calogiera in stiis Philolog. Opust. edita Tom.XII. ab eruditissimo Viro nostrae ut bis Scipione de Christophoro , necnon aliis nostris Cl. Antiquariis confirmatur. Dare nullatenus e Pisciotta tam a Neap. dissita ad uibam hanc incolendam eius cives convocatos putandum est; sed 'e Piscindita, ut dixi, eidem urbi proxima. Tum vel maxime quod in codem. Misc. Historico quot enumeramurisca, ipsa in Campania, secus in Liburia vel latissime
264쪽
accepta sta esse cognoscimus. An non & Stabias nunc Mummare ui Stabia Cuma Puteolos. Surrentum, Co meterium , sive Nolam . PLyam ,isivo PLIanum prope Pisti nutam, nunc Chiajano , vel prope Nolam , ubi etiam alter eodem nomine locus est e Troiam , etiamnum Troc- calam , Trocleam, seu Trocchia , quae olim in Bulla P P. Alex. II. Ann. MCCXU. pro Ecclesiae Nolanae iurisdicti ne Troccian dicitur ; & tandem Summam , quae etiamnum Somma vulgo dicitust, in Campania cuncta sita esse omnes norunt Θ Εas apertissime memorat Charta Tabularii SS.Se.
velini, & Sossit Cassin. Neap. An n. DCCC IIIC. nitur: loco Paresna in Summa, s Casnari in Bru anu, cs S Sossit in Mertilanu, ct S. Pauli in Cimiteriu, s loco Ripa vetere in Sarnens ; quae utique loca sunt circa Nulam , α Sarnum urbes , nunquam integre ad Liburiam ad-sdriptas. Fateor profecto , permulta ex his in Liburia proprie loca extitisse ; at non omnia. Sed nescio quὶ pro ce to adseri possit, Gothorum aetate Liburiae nomen auditum e quum certum omnino sit , nusquam antea hoc nomen inveniri, nisi in Claro logis , charti sique medii Aevi ; neque ante haec quidem tempora, Langobardorum scilicet,4 Liburiae penitus memoria)reperitur. Quod si quaerat Anonymus Chorographus , cur in Historia Miscella Liburiae nomen memoretur, cum Cl.V. paucis ab hinc mensibus summu Italiae , totiusque Lit rariae Rei p. iaetula desundio Ludovico Ant. Murat0rio in Praef. Hiit. Miscel. Tom. I. Collict. Ita l. dicam , hanc Historiam variis e Scriptoribus digestam suisse ideoque M seeuam vocitatam usque ad Ann. DCCCXIII. perduinam: quod causae fort. suit, ut Liber XVI. in quo de Liνuria, seu Liguria vel ba fiunt, a Langobardo aliquo Scriptore exaratus fuerit , qui cum Liburiae jam momen usitatum cognosceret, eidem regioniitanquam antiquitus adtributum nomen illud memorarit secus vero quod Graecorum aevo Liburiae vcx insenuerit, ut putavit Anon. ex eaque gentes ad Neapolim incolendam eductae suerint : quod
Prosecto de Campaniae loci', ut dixi, non Liburiae stri-
265쪽
ctim sumtae verum prosecto esse potest . Etenim neque tota Campania Provincia , ut ait Anon. neque tam strictim, ut Peregrinius cui Nucaeus, aliique adstipulantur autumat , amue semperitaburiae Ager extendebatur equum aliquando contractior, latior postmodum sub Capuae Dynastis fuerit , quod ex Langobardis Auctoribus, alii seque monumentis erui posse censeo . Equidem Leborini huius Agri strictim simili tractum, qui in Cumano , ac Puteolano situs erat sive prope locum vulgo ad Quartum
dictum, sive ad alium , Gualdam seu Wiadum, ut ipse
ut Appia loc. cit. opinatus sum γ totum Graeco. Neapolites semper retinuere ; Lacusque Patriensis illis Agris conterminus, Literno a Langobardis subiugato, finis erat uir
rumque dominii ut patet ex plurimis Chartis in Cassinensi , Vulturnensi, Aversano, M. Severini & Sossit Neap. di Capuae Tabulariis invatis, in quibus praedicti Lacus reciproca iurisdictio memoratur γγ nempe Borealem ejus partem, quae Vulturnum prospiciebat, Langobardi; eam, quae Cumas , Puteolosque , Graeco Neapolites posside. hant. Quod in causa fuit, ut Monachi Cassinenses pro
confirmatione, donationum , quas vel a Bene Uentanis Primcipibus, vel a Neap. Ducibus liberaliter accipiebant, ab utriusque Dominis Diplomata impetrarent ; sicque piscariis, ripis, reclusis, londris, paratis, Gualdo Patrie si, aliisque similibus sibi ab iisdem concessis pacifice seu rentur'; quod usque ab secuti VIII. initio , indeque a Carolo M. Imp. ejusque posteris privilegiis confirmatis apertissime constat , illaque legere est in Ostiens. Chron. Vultum. aliisve in Tabulariis, in quibus variarum villain 'rum quae Casae ut plurimum, sive Castia, aut Curtes voci
di Purientis Agri Iurisdictionem
Neapolitanis ac Carypanis communem suisse nosces in An. C
LXIV. Et ex Pacto Arechis Prine. Benev. eruitiar, Liburiae Ager UuDeurinam inter, & Cumis, exeuntes . VIII. divisus ut svp. Quod ex
Pacto Gregorii Ducis A. CMXL re
266쪽
tantur Illaeorumque in Liburia nomina memorantur. , de quitia instrius disseram. mInspiciendum nunc , quaenam isthaec Neapolitan rum Liburia peculiaris Herit, quae ideo Dusam, seudo partibus militiae dicebatur, quod Neap. Duera, ac Miriis ram Magistri possidebant; & quaenam postea Langobardorum , abusive tamen dicta ob ejus extensionem, quae - Langobardi . sive de partibur Lambardorum cognomia nabatur . Certum omnino est VII. stculo meatim Libariam eam fuisse adpellatam , quae a Puteolis , Cumis , Literno cis Claniam amnem Atellam usque protendebatur, quo Neap. Ducatus finis. Inde, quod quidem haud proprie ) per Acerrani, Nolanique Agri terminos, osciditas. que Vesevi montis radices ad Tyrrhenum mare Leuci tram usque cubi nunc Viva I rara vocata st latius exisplicabat r lium ses, ori aevo Nuceriae, di Meni urbium, quae Neap. parebant Ducibus, peculiaris Ager , antequam a Langob. occuparentur, etiam abusi te Libaria appelli.
tabatur, ut in charta quadam donationis sub Guadstrio LSalerni Princ. Ann. DCCCLXIX. in qua quaedam de Formata mr. Scinati , ut alibi notatum rupertinente in .sses Naterie designatur; quod item in alia Am. DCCCiIC. observatur , & utraque eharta in Cae vensis Monas . Tabulario prostat. At quum a Bono Neap. Duce Acerra e .Langobardorum iugo erepta sperit, SueDmla Rem . atque Abellani Castri. N aeque urins vicinia,& Cancelli quorum agris Langobardi primitus Liburi nomen tribuerunt . u mealem si a Liburiari, proten derunt aci Catulinas pene Furculas occasum Bestantes aquae loca cum diu neuti Fam ipsi retinere sient, Lamgobardis paulo post illuc irruentibus ι Liburiae ibidem
Hinc apud Erchemp. aliosque silp. relatas Chron logos quuia praelia Langobardos inter ae Neap. passim enarrentur in Agris-Aeerrasis, Nuarit , aut Areuanis gesta, semper isthaec in Libaoeia accidisse perhibemur 4 Imo Capitularibus ipsti sina adductis ,
267쪽
quibus foedera inter utramque aemulam natione in statuata suerunt, Liburiae nomen sensim extensum suisse ortum versus satis abunde comoscitur. Quod ex charta Monast.
S. Johannis apuae deduci quoque posse videtur, quae Ann. I M. adserit : Lan I rim olim Suessulaniam CastaDdetim , S Paldonem Abeuani Capri Iudicem donasse ΛίveL perto Iudici quedam bona in eorum Lebaria... in Ioto ad Cancet s. . . eademque Mage otum . . . dicto Monjatiam S. Johannis Cenobio dona ' pro redemtione axime fue , ἐν me matri fue, o Daserande ut sori De. Certe Castri
Cancellorum adhuc vestigia supersunt Suessulam inter &Nolam , circa quas urbes quidem ea bona sita esse debuerant , & Liburia tunc temporis clicebatur. Nec secus intelligi possiunt quae de Magno Atenui fio I. Capuae Principe narrant Scriptores, nempe quod is pluries in Liburia quum Neapol. Ducibus Athanasio, & Gregorio congresIus merit, eaque Liburiae loca describuntur Erchem p. n.7 a. scilicet Suessula , Abella , Cancelli, Acerra , atque Atella . Unde fit ut iam X. stculo regio Lehurina plurimum exintensionis habuerit, etiam ultra Ganii scatebrat: nam vela Neapolitanis subigebatur, ipsique tam Datali Liburiae adjungebant ; vel ipsam Langobardi vindicabant, & ut suam Liburiam ad aemulationem protenderent, eodem , quo illi, nomine. citabant, eamque appellandam Voluere, sicque regionem hanc Trans Clanianam, & Cis. Vulturinnensem Irarum a Capua nova urbe extenderunt, ut insta planius patebit. Verumtamen, ne In iam explicatis monumentis Lectorum mens confundatur , statuendum omnino videtur , ut supra innui, Libariam usque ad seculum VIII. a Nea litibus possessam; di propterea quod eo tempore Langm hardi sensim Liburiae conterminos Acros occupare coepe rint , quos Leborinos vocabant. Mahistri Militiae, sue D ces Neap. propriam suam Liburiam extendia e nisi int quae prius vix Clanium attingebat, ct Atellam ipsus regionis caput . Lanaobardis exinde Suessialam, Abellam , incerras subjicientibus, earumdem urbium agris Liburiae
268쪽
24'quoque nomen tribuerunt, quod di amplius propagarunt di agrorum illorum in Liternum , Patriensem sicum, Cu'mas, aliaque loca ditionem protendo. e. Nunquam vero suum Ne politant in veram , veteremque Liburiam dom natum amisere, nisi parte aliqua quandoque cir a V m Gualdum , proxima sique villas seu vicos detrunca ilHinc eorum I rpetua , emeraque pro huiusce uberrima. aliique tradidere , ct quaeque heic breviter attinaere non abs re puto, ut Capitatarium sive foederum quorum uni duntaxat consuetudo Liburiae nomen inditum legimus quae superius protuli, cognitio planius intelli atur. Dux , Samnii . CSpaniae , Hirpinorum , atque Lucaniae partem noc
Provincialis ejusidem Et A DLXYYἰ Vertere' conatus est
mus Ben.princeps, Neapolim validius aggressus est: nec besto
. 3 ix Π tRViς atque tunc primum de Liboris , quamvis antea medus aliud a Neap. cum eo Principe sancitum fuerit pro Liburiae clivisione, atque fine praescribendo , quod rditum ex in Erch. Post eum Sico Princeps iterum, pacisque foedera , B. Ianuarii ablato corpDre , annuo tributo constituto ad Lana. benem cium a Neapolitanis praestando, itemque Libu ae Langobardicae finibus amplificatis, sunt confirmata . Ita &a Sicardo esus filio urbs eadem exagitata , quo tempore
munitatem servandam nova pacti lex praescripta est divi- Tom. m. Ii
269쪽
so ejus lem Agri restituta, & pax denuo concessa A. DCCCXXXVI. ubi animadvertendum jam inde a superiori Q. Mulo Liburiam palam ab utraque decertantium parte in Agros Nolae, Acerrae, Atellae, Abellae, Suessulae ex. tensam fuisse , quamvis haud satis proprie, ut dixi, ea regio ita adpellata , quae nonnisi citra , ultraque Consistarem seu Campanam , Cumanamque vias tantummodo circumscribebatur Atellam usque . Hanc sigillatim Liburium vocitatam, IX. seculo Campani Langob. sub eorum C mitibus, qui ut ditionem suam Austrum , & Occasum versus distenderent , sensim bellis , incursionibusque inse- stare coeperunt. Hinc Vulturni Castro, Literni oppido, aliisque ultra Clanium locis vel denuo potiti, vel saltem depopulati sunt Capuae Comites. Quare hinc inde Liburia
vexata , Graecisque sensim abrepta , quam aut recuperarent, aut de senderent Neapolitani, armis perpetuo con .
tendere coacti sunt. Nec profecto illorum conatibus fru- sera arrisit sortuna ; parem enim gratiam pro acceptis iniuriis Campanis Comitibus reddentes tam citra , quam ultra Clanium, Vulturnum usque , cuius peculiari Agro Liburiae quoque nomen Campani Comites indidere, praedas ipsi, incendia , vastationesque commiserunt . Quod quidem causae suit, ut in aliquibus Lang. Principum in .gratiam Cassinensium datis diplomatibus Ducum etiam Neap. necnon Imp. Regumque Italiae quibus supremum hujus Provinciae Imperium stetit illorum confirmationem expeterent Monachi, & Ecclesiae; quum vel alterutri res suas occupare minime daretur, vel quisque occupator alterum haud rite, recteque pro belli ratione expoliaret. Nisi huius tam splendidae liberalitatis alia fortasse causa adsignanda videatur , ut eos concederent agros , quos haud ab hostibus eriperent, sed ab injusta privatorum vi Olenistia minime servarent . uuud aliquomodo ex ipsis donationum , sive concessionum Chartis collisti omnino potest in Re esto Petri Dia c. dc in Chron. Cassi. aliisque Coenobiorum nostrorum Arcis. In quibusdam enim Chartis legitur e Ne a zalationibus i. depopulationibus s barbaricis
270쪽
eo stri. temporis maledictiones quoque illae introductae sunt, scilicet : cum Iuda proditore damnetar &c. eum Dathan s Abiron obruatur dici quas passim in vett. Chartis
Capuae Comitatu proinde amplificato, peculiare cum Neap. praelium pro Liburiae limitibus incoeptum est rTota enim Langobardica Liburia quae ad Duces primum
Beneri pertinebat ortum versus Campanis cessit , qui eam in dies prolatare studuerunt. Hinc Neap. Duces aut stli, aut aliis mederati Comitum illorum superbiam , aviditatem infringere moliti sunt; neque pacis iis sacra mentum praebuerunt, nisi Liburiae propriae partem aliquam concessissent, ut excit. Erchem P. num. 44. s6. F8.6s. 7 I. & 7ae in quibus Chronologus Liburiam a Langob. Campanis, Neapolitibus concessam meminit; &cit. n. 6s. quum Athanasius Dux Atenulis Comiti opem ferret, ejus
filium obsidem petiit , illumque Liburiam concedere , t Capuam sub jurejarando ad rinxit, Liburiam nempe t
tam Transcianianam , ut suspicor. Quod nec super victori Athanasio satis fuit. Is enim cum cognosceret Aj nem Benev. Principem Baritis cum Graecis decertantem , ut suis perpetuo Bederatis , suaeque utilitati consuleret, vix Libaria contentus, bis, terque Beneventisnes scit. e regione Furcularum, di Caudii praedari coepit. Qua de re iratus merito Princeps in Neap. Ducem instargens, Liburiam ingressus c vel e regione Nolana , Vel Furcuiens , quae jam Neapolitano paruerat tota exbU.ce depredata , populisque, ac bestis ablatis , puteirique saxis oppilatis ad Amphitheatrum perrexit, Erch. n. 7 I. Quibus ex verbis duo colligenda ssint; & quod haec irruptio ad infringendam Athanasii superbiam ab Aione facta vi. detur , ac Neapolitani Liburiam postmodum recuperarint ; & Ajonem arma sua nondum pone Clanium fluvium, sed ultra Atellanos quoque fines detulisse, quum populos, bestiasque abstulerit. puteosque saxis obstruxerit et quae quidem , nisi intra Neap. Liburiae vistera penetrassent Ii a Beri