장음표시 사용
561쪽
ue Appendix de Febrib. in partices.
disgregata in aliquam partem incubuerint, vel temperiem nimis augendo , vel fermentum d pravando, vel texturam solvendo. Febrem te tianam fieri a dictis causis in proprio num. I 8. asseruit Hipp. dum ait et Sed febres tertianae, o quartanae ex talibus nempe ab explicatis
causis in superiori num. 17. feri solant. Ab
humore ad ventriculum translato , fixato,& depravato,& praecipue ad glandulas tunicae villosae illius fieri febrem tertianam intermittemtem est probabile, ut testatur vomitus in primcipio accessionum,& rigor, quem tam a materia valde ventriculum irritante oriri observamus in nobis, & etiam in glandulis mesenterii, &m reatis ventriculo proximis,& cum eo consentientibus. Glandulas esse posse sedem docuit H p. lib. de Glandul. num. I. An tertiana fierisAt ab humore in massa sanguinis permanente,
videtur reselli a frigore, rigore , vomitu , nausea, quae symptomata non possunt pendere a materia in massa sanguinis permanente , & in ea sermentationem praeternaturalem efficiente, nihilominus Hipp. in Coacis praenot. mentionem facit de febribus ardentibus, quae tertio quoque die, & etiam quarto exacerbationes habent, nec alia posset reddi ratio, nisi quia a calore sebri. Ii unius, vel duorum dierum portio sanguinis depravatur in sermenti naturam elaboratur, &exaltatur, ut sebrilem paroxylinum inducere valeat . Curationem tertianae incipit a purgatione quarta die facta: hujus praecepti sensum obscurum, quia possumus intelligere quartam diem ab accessione prima , & quartam accessionem, aperit in lib. 2. de morb. num. ubi pariter
agit de tertiana, & scribit, Si tertiana febris renuerit, Atiidem non omissis tribus invasioni.
bus, quarta corripiat pbarmacum deorsum purgans bibendum dato . quibus verbis declarat per quartam intelligend.im esse quartam accessionem,& medicamentum purgans non est exhibendum
vigente accessione , sed in ejus fine . vel quod tutius est in die intermissionis. Non esse damdum purgans in accessione, docuit Hipp. lib. de Medic. Purg. num. 4. ubi habet uuicunque igitur a febribus fori bus corripiuntur, m dicamenta purgatoria dare non oportet. Quod dicitur de febre sorti universaliter sumpta , debet dici etiam de accessione sorti febris , qualis est illa tertianae, & ratio allata in Texta , per quam prohibetur in febribus Brtibus purgans, probat etiam in accessione tertianae , est enim proportio a febre serti ad sortem accessionem
se bris. R. tionem, per quam disteri Hipp. pu gationem transacta quarta accessione , videtur
demonstrasse lib. de loc. in bom. num. 38. ubi agendo de febre cum lassitudine, & repletione per tres , vel quatuor dies utitur lavacro , &illinitione olei postea purgat, & rationem delatae purgationis reddit , dicendo, Medisamentum tamen donec corpus foridum es ne propinato, non enim vacuantur nise parum, utpote corpore turgente, cum gracile fuerit, ae macilentum.
tunc bisendum exbibe , ct evacuabitur . Turgentia in humoribus motum irrequietum ist rum,& acrimoniam eorundem secundum Μωdicos significat. dc etiam praedi storum inordia natam sermentationem in aliquo loco , vel icitoto, per quam vase continentia a sermentante humore, & per sermentationem rarefacto implentur cum valida extensione , & turgentia . In hoc secundo sensu verbum turgere accipit Hipp., quia sicut in primo sensu sacilis est purgatio ob motum, dc stimulum humorum, ita ita secundo est dissicilis, nam purgatio non succedit, nisi segregato humore excrementitio abal, mentali,ubi euervescit valida sermentatione, non test fieri ista segregatio, dum per ebullitionem, sermentationem semper fit confiisio, & mixtio imperfecta boni cum malo ,& consequenter purgatio non potest obtineri, sic in liquoribus diveris gravitatis ebullientibus nunquam expectanda separatio, nisi remittente,&quiescem te ebullitione. ulterius ad purgationem nons Ium requiritur virtus purgantis, sed etiam vasorum, i a quibus pursandus humor continetur
constrictio pro expulsione cum insubsistens sit
sententia sustinens purgantia magnetice humo, res attrahere ubi vero vasa sunt nimis distensa, & cum turgentia a sermentante humore in eis non valet se constringere resistente humore implente dicta vasa, & vi qua fermentatur, ocimpedita constrictione impeditur . & expulso,& purgatio. In tertiana humor in minera s,
brili, vel circa eam existens , vel in valla cum aliis contentus ferocius fermentationem patitur
in primis tribus , & quatuor accessionibus, ut praxis ostendit quam in subia quentibus, ideo in illis dissicilior est purgatio, quatri in subsequemtibus, quapropter cum ratione Hipp. purgati nem non instituit, nisi trant acta quarta accessimne. Neque semper purgatione utendum in tertiana nos monet Hipp., dum ait: Siquidem videbitur tibi non purgatum esse, pharmacum dato, ergo si videbitur purgatus pharmacum non est dandum, quod monitum confirmat in eis. lib. 2. de morb. num. 38 . Videtur purgatus, quando non est redundantia bilis excedens quantitatem naturalem istius, nec praecesserunt causae huic reis dundantiae conserentes, sed patiens parco cibo . nec mali succi , parco potu nec inflammante
usus suit, & talis casus succedit, vel in aliquo θderuin influxu, per quae febres tertianae grassantur, vel ab ira cum excandescentia, bilis 1ine redundantia, & in his, & aliis casibus simialibus, in quibus bilis excrementitiae redundantis nullum habemus inditium , sed solius incale. scentiae, & sermentationis quantitatis naturalis bilis, superflua imo noxia est omnis purgatio.& ad ea deveniendum remedia statim, quae ab Hipp. proponuntur. & sunt illa , per quae tertiana transmutatur , et ei deficit , ut loquitur Hipp. . Ibicitur trasmutari morbus , quando morbus
562쪽
Et de earum Curatione. Cap. V. 1 3
morbus praesens in alium morbumtransit, auam do morbus v. g. Acutus desinit esse talis , α in Cronicum transit, vel quando Cronicus fit Acitus, isti morbi dicuntur transmutari. Hoc sundamento innixi aliqui Medici in morbis acutis venae sectionem reiterant, donec per multiplicatam sanguinis effusionem spiritus impetum faciens minuatur, & debit litetur cum diminutione motus turbationis effervescentiae, & sedimentationis totius massae sanguineae, cum sym. plomatum, quae sunt Propria morbi acuti diminutione; itaut symptomata, quae erant mo bi acuti propria symptomata morbi Cronici evadant, & morbus, qui ante missionem san. gninis erat acutus post iteratam, & multiplica. tam venae sectioilem cum copiosa sanguinis amis. sone in Cronicum abit; Morbus enim acutus exsurgit, quando corpus aegrotans copiosis Oi. tu vitali ditatur; ideo dicebat Hipp. Senes morbis acutis raro corripiuntur quia in senibus spiritus
vitalis parvus est, & debilis corripiam
tur intereunt; quapropter per copiosam sangui. nis missionem in morbo acuto debilitato a spiritu vitali, & ad parvitatem redacto morbus desinit esse acutus, & in Cronicum transmutatur . Morbus Cronicus ab humore crasso lento cum parvitate spiritus vitalis proficiscat, si dictus humor . vel massa sanguinea dictae conditionis cum aromaticis, & volatilibus remediis attenu tur, volatiliretur. & spiritus, qui a crassitie ducti humoris opprimebatur, & ab eadem tamquam a Compede, ita ligabatur cum impedito proprii motus exercitio, per volatilirati
nem dicti humoris a vinculis supradictis solvitur, ad motum quidem validum revocatur; cum hoc motu spiritus vitalis cum attenuatione, &α volatiligatione supradicta humoris, vel massa Origineae, causa morbi acuti evadit , & Mo bus Cronicus in acutum transmutari dicitur: Hujus exemplum habemus in Galeno, qui tabrem martanam cum Theriaca curabat . In hoc loco, transmutari, non potest in laoc sensu accipi, quia tertiana non potest transmutari. nec in morbum tutiorem, nec breviorem. Qua-Propter censeo per transmutari hie intelligem dum esse crisim promovere, quae in se essentim liter includit mutationem , cum definiatur perm: rationem repentinam ad salutem, vel momtem, ideo morbus ad crisim ductus, dicitur mintationem accepisse. Hanc sententiam confirmat Hipp. in Textu, dum non cedente tertiana reis mediis specificis propositis, lotione cum uaca.
sidis, O trifolio, o phii succo in vino pari aqua
admixto in potuerit bito rudorem provocare comtendit in aegro, pro quo in lecto inclinato vestimentis multis, hunc tegit provocato sudore,
di per hujus expulsionem diminuita stbre dici,
tur haec in crisim transmutata saltem imperis ctam, per quam febris minor redditur, oc itasebris, quae erat valida in minorem dicitur transmutata . Haec doctrina valet in omnibus modibis magnis, si transmutentur in minores, &ne cesse eis aliquando hanc transmutationem moti liri. Hinc monentur Medici in tertiana, diaphin retica convenire, ut sunt radis lanae majorii ad
S. h. in decoritione, cardui benedicii, vel in D, no decoctio petasitiais, G seminum' uilegiae, vel pulvis sorum. Mixtura plex dictata Rol. Antio descripta in sua dimis ad sermam artis redacta, sicut & mixtura composita ; ex Roobbaccarum Sambuci, o putiere forum ejusdem
mixto fit tutum, & nobile diaphoreticum ad3. L. cr duas exbibitum in vimgeneros sicut e Tb
riaca , Castoreo, Ag fetida ad B. i. Utrique addi potest Laudant liquidi gutt. viij., & majorem
acquirit essicaciam. Medicamenta, per quae dosinit febris sunt febristiga specifica , per quae sobris sine alio deficit remedio . & sne ulla eum
cuatione extinguendo sebrile mi asma . seu se mentum ad disserentiam eorum, quae sudorem cum specie crisis promovent . Inter hujusmodi
remedia recenset G. 2. de morb. num. radices
quinquefolii. Nos habemus.Cinam Cinam ais S. d. in vino infusam per duodecim horas, qua inc, piente accessiae, assumpta per tres vices sebris cessat. Tutior modus est ille a D. Tabsit Angload usum redactus, ct consistit in inlusione C. Gmae in vino, quod ibium sine pulvere lumitur ad J. lib. in acceisone , & febre extincta ad qua
draginta dies continuatur assumendo quatuor uncias dictae insusionis ante cibum per quatuor horas, & post cibum per quatuor horas tot idem. Nux cupregsipulveritata ad S. d. infusa in vino.&. in accessione exhibita idem praestat . Cortex ra uis Arboris Ani sub terra per palmum ex cavatae eosdem parit effectus, ac cortex Cinae. Sequens pulvis est magnae efficaciae:
Rad gentianae debiso tempore collectae S. d. Olibani Θ. i. Piperis nigri grana vij. Carisphil. num. U. M. O s. p. Dosis S. d. in aquae Centaureae , ct aceti
Bebart. vel pl. a. I. i. 6. ante par xismum per tres vices exhibetur. Radix gentianae idem praestat exhibita modo quo exhibetur Cina Cina. Hic notandum comtra multos Medicos Hipp. uti medicamentis spocilicis labrifiigis, per quae sebris deficiat statim
exhibito medicamento purgante, & etiam nurulo praecedente medicamento , si aeger opus non habeat isto nec expectare materiae morbolae diminutionem per calorem kbrilem, ut illi fesso.& irrationabiliter contendunt, nam materia morbosa, ex qua fiunt omnes accessiones in universo cursu febris non tota est simul in vasis, vel parte aliqua cum pravis dispositionibus ad excitandam febrem necessariis, sed materia unius accessionis tota consumitur in febre intermittem
te, & alia praeparatura mala dispositione, quae in sanguine, vel parte determinata permanet ad Dille
563쪽
s 44 Appendix de Febrib. in particul.
ad febrem excitandam. Haec dispositio ab Hipp.
miasina febrile dicitur eo modo, quo in tumore suppurato tota materia puris ab eo ad sanatio. nem usque exiens non tota colligebatur in eo
in principio suppurationis, sed novum pus de die in di m generatur a vitio partis depravam te sanguinem fluentem ad partem pro sui nutritione, ita nova materia depravatur a miasin
te febrili pro nova accessione sebrili, & sicuti cessante mala dispositione in tumore, a qua pus fit, hoc non generatur amplius, & pars i tumo.
re sanatur, ita ablata dispositione prava partis. vel sanguinis, a qua praeparatur materia pro nova accessione cellat sebrilis accessio. Hoc moedo agunt sebri fuga miasma febrile, seu pravam dispositionem in parte , vel in sanguine existentem, per quam praeparatur materia pro se-hrili accessione quotidiana, vel de tertio in te tium, vel de quarto in quartom extinguendo,&confimatur ex eo, quod ista febrisuga alteratione plici,non evacuatione febrem profligant. Hoc undamento modi agendi febristagorum consilium Hipp. de exhibendo febrisum etiam sine purgam
te, quotiescunque opus non est rationi cohaerens, demonstratur, ideoque verum sicut inane falsum illud contradicentium assertum supracitatum.
Victus rationem sic dirigit in accessione ; idest in decursu parox mi sebrilis usque ad declinationem exhibenda pro cibo sorbitis; idest cibus solidus fluidus redditus, ut sum succus pisanae
iure dissolutus, panis trisus, carnes etiam congint in .s jure dissolutae in parva auantitate, θωalde id factae, e percolatae, o potus aqueus ratione bilis peccantis, cui si addatur acidum Amonum, vel aurantiorum , vel spiritus vitνioli optimus, & recte praeparatus, erit valde proficuus, cum ab hujus i aridis bilis mortifice. tur; interposito vero die . idest in die intermisso. nis cibos eoncedit idest ibi lda alimenta , & in
hoc monemur aequali diseta non esse tractandos tertianarios: advertit vero cibos esse talis condutionis, ut per alvum faciIe secedant. & horum mentionem secit in si de Disitauo enim commoda haec praestant, alvum Iubricam servant, &Parum nutriendo materiam febrilem non augent. Febris tertiana si fiat duplex, & nunquam inte mittat facit quotidianam continuam, quae eindem modo curanda est . ae tertiana simplex. Prognosticum est clarum in Textu. Mutatur te tiana in quart/nam, quando materia in febri liminera, nisi quarta die disponitur Λ miasmate
febrili ad accensionem fibrilem sanguinis,& hoc
evenit, vel ratione actionis miasmatis praedicti enervati, vel ratone materiae incrassatae, iam, nus activae redditae ab antecedentibus tertianae Paroxysmis.
Uartana Febris est, quae de quarta in quartam diem suas renovat accesones: Hujus causam proponit in Textu sub illis veris bis, et ' rism tertiana, tism quarIana a bile,
ct pituita. Bilem quartanae causam esse confirmavit lib. de nat. hum. num. 28. dum aittanae diuturnisres sunt quanto pauciore bilis parte participant , & quia observavit in qua tana corpus plus perfrigescere , ct frigus aegre depelli deduxit ad quartanam necessiriam esse mixtionem humoris frigidi, & crassi, cum bile ii qua penderet diuturnitas frigoris, & sebris.& ideo subjunxit atra enim biLs inter omnes corporis humores viscos ma es, ct diuturnis-mas sedes habet, quapropter manifeste apparet per atram bilem intelligere humorem frigidum,& eratam, & talis est pituita crassa, & acida,
quam pro humore melancholico etiam recentio. res agnoscunt censentes sedem humoris mela
cholici lienem esse; ab hac pituita deducitur causa frigoris, & rigoris, & diuturnitas febris pro quo videatur LeBoe de febre quartana. Cur
turus quartanam primo caput purgat ea ductus ratione, qua persuasus erat caput esse sentem pituitae. Secundo Medicamentum sursum pumgans exhibet , quale est antimonium. seu ex eo parata remedia, ut Crocus me allorum, Tarta rus emeticus, sana antimonialis , vel μι- iam antimoniale exhibet; in ipsa apprehensione , seu accessione, in qua cum humores, & praeclume in primis viis existentes, in quibus quarta me est sedes sint in motu a medicamento vomiativo facilius purgantur,& eo magis cum in his febribus quartanis frequens sit in accessione v mitus Hac auctoritate Hipp. suffulti Μ. dici multi determinarunt in febribus om.tibus longis pro ficuam esse purgationem in accessione , quae ut succedat per duas horas ante accessionem exhibent. Tertio post aliquot dies mga ionem per
aevum rei terat, evacuata enim per vomitum ma
teria crassa in capite, & in ventriculo existente , quae nisi cum magno irritamento ad expulsionem determinatur, aperiuntur viae ad eductionem tenuioris humoris. Qtrai to si non cedat sebris, his reiteratis purgationibus, interpossetis aliquibus diebus lavat corpus aqua calida, seu balneo utitur, & subjungit, or pharmaca, quae scripta sunt dato. Videntur haec verba re
serti ad ntim. . lib. a. de morbis, in quo Prinponit remedium ad quartanam compostum ex
semine ΘUciami, quod in magnitudine est smi-
ius Textus, ex fuere fi bii, et trifolio in vino
meraco, ut hoc medicamento sudor provocetur
tauratus a balneo poros cutis dilatante , &ores fundente. L o istius substitui possunt diapri
564쪽
Et de earum Curatione. Cap. VII s 4 s
diaphoretica superius proposita. Hic adnotam dum miscellam optati cum diaphoreticis, & kbrifugis non esse Recentiorum inventum, sed Hipp. Rationem, per quam divinus Senex optata
febrisugis admiscet, nobis dedit in lib. de assest. num. 34. ubi habet, vero somnum faciunt ea quietem sanguini exbibere oportet, si optata
quietem exhibent sanguini, hanc etiam intasmati , seu sermento febrili, & sanguini inordin te sermentanti conciliare poterunt cum febris sedatione, quae in sermenti activitate , & sanguine fermentante consistit . Quinto Dicetam praescribit sicut in tertiam. Conveniunt etiam remedia huic determinata superius , & febri finga dicta, quae innuit Hipp. in ultimis verbis Textus. Vim porro habent medicamenta in his febribus, ut corpus in loco si pacis in comsueta caliditate, & frigiditate, & neque praeter naturam calefiat, nec stigefiat; Nullum medicamentum corpus sebre affectum ponit in hoc it, tu brevi tempore, nisi sebrisugum ab Hipp. valde aestimatum pro curatione tertianae, & quartariae contra sententiam aliquorum nolirae aetatis
usum febrisugi respuentes . Tempus exhibendi sebriiuga determinat lib. 2. de morbis num. 39.
nempe post duas inpagisnes a purgatione per
Quartanam ex alio morbo supervenientem proponit tapp. lib. 2. de morb. cit. num. 39. &succedit, quando a morbo praecedente ponuntur omnes illae dispositiones, quas concurrere diximus ad periodicationem febrium in Iride febriati . In curatione praetermittit purgationem per vomitum, quam in praecedenti casu determina. vir , quia non abundat tanta copia humorum in corpore a quartana affecto ex alio morbo, quia
ab boc consumpti, sicut in corpore a quartana primo aggressu, & etiam quia ab antecedenti morbo debilitatae vires violentiam vomitivi sinstinere non valent. Post purgationem medicamentum speciscum cum stupefacientibus exhibbet ob rationem superius allatam, cui substituen. da illa supra recensita. Aliam quartanam in eodem Textu proponit, sine praecedente morbo, sed sanum, & robustum corripientem a lassitudine, vel itinere effectam, cum praeexistentibus dispositionibus ad quari, nam haec ultimam manum dederint se 1olis non valentibus dispositionibus febrem quartanam a Cendere . Curationem primo molitur disponendo aegrum ad vomitum sementis, quibus fluiditas, &tenuitas humoribus conciliatur. Allio melle in. sincto, a quo humores inciduntur, & aciditas humoris quartanam efficientis moderatur. Secundo vomitivum exhibet lene, nempe lenti lae dec Erum in magna quantitate, ut repleatur; repletio enim ventriculi gravando vomitum Promovet. Tertio post vomitum sudorem superveniente altera accessione promovere tentat balneo praemi
sis,& postea in lecto statim decumbente aegro hunc Vestimentis plurimis tegendo , adjuvando sudinris eruptionem diaphoretico remedio, quale est Propositum in Texist, cui substitui possunt dolcripta de tertiana. Diaphoretico adjungit ridices Ellebori albi, nam ut alibi adnotavi cum
Martiano in com. hujus Textus purgantia in ea quantitate exhibita, vel in substantia. vel indecocto, per quam purgationem non moveant, ab tenuant humores, obstructiones reserant cum
magna essicacia. ultimo monitum relinquit in ultimis illis verbis: suum verὸ exacerbatio ipsum invaserit jejunus medicamentum ne bibat, legit Foesius, ne jejunus meaecamentum bibat, quae lectio est magis rationi consona, nempe si medicamentum vomitivum sit exhibendum inaccessione non exhibeatur jejuno stomacho , sed
hoc cibo munito, ab hoc enim dolores a purgan te medicamento irritante,& pungente provem turi sedantur, & conatus molesti vomitum amtecedentes, vel concomitantes moderantur, &materia expellenda cibo mixta faciliorem in v nit viam, & acrimonia ejus cum maximo v
mentis beneficio retunditur. Reliqua in Texta sunt clara ru,n dissimilis debet esse cura in tertiana, & quartana duplici.
CΑΡ. VII. De aliis Febrium disserentiis cam
Lias praeter dictas Febrium differentias' agnovit Hipp., quae ad praedictas reduci
possimi, cum ratione solum symptomatum, vel
causae differant. Has describit in lib. de Inter. ee. sub nomine ophos, ct morbi cras i. ophos speciem febris ardentis designare notat Foesus in sua oeconomia, dc hoc nomen esse deinductum a verbo opho, idest incendio, sumum
emitto idem asserit Martianus in com. num. Q.
lib. de Inter. Affire. significat etiam secundum esum morbum attonitum , & in prima disserentia declarat Hipp. per Uphos intelligere
morbum attonitum, quapropter fit manifestum primam differentiam , quae febrem ardentem.& morbum attonitum comprehendit sub nomine Typhos, a quo uterque designatur . Sed aliud fgnificare opinor , cum aliae differentiae
Typhos relatae, nec febrem ardentem, nec morbum attonitum comprehendant, ut patebit. Hanc primam differentiam describit cit. n. 42.
lib. de Inter. Amec. esse sebrem acutam, & ardem tem probant illa verba: Statim igitur ipsum i bres fortes tenent. oe cador acutus, causa assignata hujus, quae es bilis commota tempore aestinris , com Ddus canis oritur , & bilis in dicto tempore commota febres rarit ardentes . Iud, Zar cium
565쪽
s 46 Appendix de Febrib. in partichil.
eium praeseruis morbi confirmat contingens in septima, es deci quartia , in his diebus morbi acuti judicantur. Causa hujus sebris, prout dictum est, pendet a bile commota, idest exaltata in massa sanguinis; quomodo vero bilis exaltata faciat febrem, deducitur ii dictis de causis se-brium in Iride febrili.
Praeter febrem morbus attonitus adest; hic dieitur de Amplexia, quae ob deficientiam sensus,& motus morbus attonitus dicitur ad instar eorum , qui ad aspectum rei admirandae , vel te ribilis i ne motu, & sensu per aliquod breve
tempus remanent: tale nomen concessum fuit
illis morbis, in quibus facultas sensitiva interna, ct externa, & motiva a suo opere suspenditur, etiam si non sit amplexia,sed morbus, in quo m tus, & aliquis sensus velut suspenditur , ut in attonitis. Hac ratione morbus descriptus in hoc
Textu ab Hipp. morbus attonitus nuncupatur,
quia ut loquitur Textus, ct crurum, o manuum impotentia maxime enim inutilia stini ipsi bine
membra, & inserius subjungit, si quis ipsum er,
gere velit erigi non potes, neque oculis videre potest prae calore. Causa laetionis harum facultatum non est in impedito concursu spirituum animalium per nervos sicut in Amplexia , sed in orsano motus ,& sensus male disposito. MDie dii in nitur organum motus in hoc affectu, quando a calore sebrili acuto humidum fibratum musculorum , & nervorum , ita rarefactione emollitur, ut laxitatem, & mollitiem contrahant cum deperditione illius duritiei, soliditatis,& consistentiae necessariae ad contractionem, &extensionem necessariam ad motum, eo modo,
quo mollities, & laxitas fibrarum in pueris impotentiam ad motum inducit, &eo magis in hoc casu si a calore acuto succedat colli quatio humorum , & carnium ,& colliquamento isto imbibantur fibrae praedictae; a calore enim febrili cum humido praedicti colliquamenti mollities, & lmxitas excedens fibris impartitur eo modo , quo impartitur fibris carneis in aqua actione ignis elixatis . Adesse colliquationem probant turbatio ventris , & graveolentia excretorum . Eo modo quo deperditur motus vitio organi in hoc casu eodem modo vitio organi visus laeditur. Causam hujus vitii declarat Hipp., dum ait, noque videre potes prae calore. Calor ergo est causa laesae visionis, dum ab eo membrana retina,
quae est organum visus laxatur , & visibilium actiones in concepta laxitate deperduntur, di per
eandem ad sensus communis sedem non producuntur ; a pari affectione membranas humorum alterante configuratio istorum necessaria ad visum tollitur. Adde a calore inordinato motu turbante spiritus animales, & a vaporibus, a calore elevatis dictisque spiritibus commixtis is cum obsulcatione eorundem tolli actum visionis, eo modo quo tollitur in ebriis a calore,& vam.
re vini. Moriturus acutius videt, quia calor se-brilis ad minimam actionem redactus est vapores deficiunt, unde spiritus suae claritati humores
majori tranquillitati, membranae suae tentioni,& consistentiae restituuntur,&cum his facultas visiva prostrata resurgit . Moriturus eIliam lmquitur confidenter, legit Foesius, audia ter, ob caloris pariter diminutionem cum iit ius excessus cum acrimonia musculos intercostales, & pleuram , & pulmones vellicando, & pungendo lo.
qui non permitteret, nisi cum dolore magno, hparvo motu musculorum intercostalium in respi, ratione, & loquela exacerbato. Diminuto vero calore, & musculis Thoracis a molestia li. beris loquendi actus conceditur. A perit cibum, o pottim in hoc statu, quia acidum esurinum ventriculi, quod a calore lebrili excedenti mori,ficabatur illo diminuto in statu proximae mortis paululum resurgit, & famem excitat, oe s ei quis det, quod edat brevi etiam animam emittit. legit Foebus, anima linquitur , si non evomuerit , quia nervis ventriculi a calore febrili debilitatis molestus est cibus solidus, qui editur, &istorum molestia pulmonum , dc cordis nervis, eum quibus illi ventriculi contentiunt commuis nicata animi desectum inducit, nisi cibus per vomitum expellatur. Prognosticum hujus morbi est manifestum. Curationem aggreditur, primo cum inund ione totius corporis fas a ex oleo. er sino tepido, ut horum virtute balsamica musculorum enervata facultas corroboretur. Secundo prohibet cibos solidos, o sorbitiones tenues. ω frigidas , quae sunt proprium, & conveniens
alimentum in acutis , & calidis morbis concodit eum uino nigro aufero, si conducat, conducit autem quando vires sunt dedites, & ventri culi facultas prostrata , & quando ventriculus intense appetit vinum , & non adsit magnus aestus in ventriculo, & in hoc ultimo casu su stituit vinum album quia magis tenue, quatri rubrum,& ejus particulae calidae ratione tenui. tatis citius trans pirant, quam illae vini rubri magis crassae aquosum , austerum , & docet totam utilitatem a concestione vini sperare ab austeritate, per quam vinum exsiccare sensit in M. a. de Diaeta num. II. & musculorum descripta infirmitas sicuti aquam humectantem nimis respuit, ita vinum exsiccans quale austerum expinscit in ea tamen quantitate exhibendum, secundum quam facultati motivae prodesse possit mne damno vitalis, seu citra majorem accensi
nem massae sanguineae . Vini beneficium, α damnum in hoc casu distinguere Medici valde
exercitatae prudentiae munus est, & sundamen. tum distinctionis suppeditabit caloris augmentum, vel permanentia in incepta accensione, es musculorum languor diminutus. Tertio urgente siti ob intensum calorem potum acervatim exhibet, idest in magna quantitate, & non in. terrupto potu, sed continuo potus non debet esse, nisi aqua, cum propinetur ad caloris extin.ctionem , a quo sitis sortis . Post hune potum aquae copiosum evomere jubeto. Hujus remedii
566쪽
Et de earum Curatione. Cap. VIII s 4
tres furit rationes, prima portio bilis, & pitu,
tete, quae sunt causae morbi purgentur innoxio medicamento, &licet determinaverit dictos humores esse hujus morbi causam , nullam purgationem medicamento molitur , nisi vomitum post repletionem cum aqua , quia praeter hanc omnia alia medicamenta vomitiva ius pedia,&ut purgatio succedat in quantitate humoris utili per tres taces vomitum cum aqua reiterat,
abstinendo ab alio medicamento ob stactas vires
totius. Secunda ratio est , quia calorem aqua moderatur, dum a sumitur, & usquequo a c Iore interno noci catenat, quando vero est cale. facta calorem auget, nisi per urinam, vel ludin rem exeat, & quo major est quantitas aquae, major evadit intensio. ne ergo huic periculo intentionis caloris valde excedentis subjaceat aeger expulsionem aquae per vomitum molitur. Te tia ratio est, quia quantitas illa aqtiae, nisi expellatur ad vasa languinis deseretur ,& per haec ad
musculos male affectos decurret cum cxacerbatione praeexistentis malae affectionis. Exterme etiam refrigerantia applicat parti a calore magis affectae, nec ab illis desidendum nise apparente
horrore,ciam hic sit inflammationis signum in usu refrigerantium externorum in sebribus. Ex his apparet totam curationem restringi ad refrigerationem tam per interna, quam per externa cum causa sit excessus caloris tam respectu causae, quam symptomatum. Si symptomatibus enarratis adisjungatur dolor pericbitabiturine ex hujusmodi Glore derepente animam emittat; qualis sit hic do.
lor,&in qua parte,non explicatur in texist,ex su secluentibus vero verbis, in quibus monet curan. dum esse sicuti pleuriticos non praeterinissa venae
sectione etiam in principio, cum sebris sit ardens.ciam magna effervescentia manifestum fit dictum dolorem esse in musculis inter stilibus pleura, α pulmonibus cum dissicultate rei pirationis. quae si valde stringat anima derepente exhalatur. Pleuriticorum remedia videnda in Irari atti de Pleuritide. Ultimo quid agendum sit cedente morbo, docet satis clare. Alium morbum Dpluos num. 43. describit
incipiens cum sebre tertiana , aut quartana , quam in continuam mutari censendum est, alima in non posset dici morbus acutus, nec Hipp.iκisset tertiana aut quartana in principio ob oriens, si per totum morbi decursum talis perseve. rasset. Descriptum morbum esse acutum patet,
quia quandoque aeger in septimia, Gel decima. quarta animam emittis , & hic est terminus
acutorum , longissimus terminus sunt vigintiquatuor dies,& in his continetur terminus acuistorum morborum non exacte; esse vero acutum non ratione febris, sed symptomatum connexoriam demonstrant carentia illorum accidentium febrem acutam sequentium, qualia suerunt descripta in antecedenti casu , & mors quae prae dolore premente , ct respiratione recta cervice ita septima accedit non ratione sebris acuti ei.
Causam hujus morbi dicit esse copiosam humditatem, seu serum, a cibis humidis, o potu in
magna quantitate assumptis cumulatam, per quam carnes imbibuntur, fluidae fiunt, idest valde laxantur. Huiusmodi causa est externa,
ideo etiam morbus erit ex genere eorum a causa externa tantummodo pendentium ,& ratione
hujus causae dicitur ab Hipp. hunc morbum, in quolibet anni tempore corripere, cum in omni tempore anni error in multo cibo humido, dc potu possit fieri ad differentiam ancecedentis c ius, qui cum pendeat a bile redundante in m. pia , & exaltatae tempore aestivo solum pullulat. Quomodo a redundante sero producantur descripti humores e licatum fuit in tractatu de
actexta pituitos, ct serosa, sicut in tractat stis Momar. , ω Tus explicatum fuit quomodo a sero succedat dissicilis respiratio, & tussis denotata in illis verbis, ct salivam, legit Foesus, sputum copiosum , ct spumosum expuit . Quomodo febris per seri redundantiam accendatur explicandum est per secretionem, seu disgregationem, quam operatur ipsa quantitas, prout dincuit ex mente Hipp. Martianus in com. lib. de veter. Λωic.&disgregationem constituere humores in statu nocendi, & arma contra naturam istis praedere monuit tapp. in eis. la,cum sua disgregatione tumultus in massa sanguinea excitet, a quibus sebrilis esservescentia. Nec deest qualitas prava redundanti sero, quam accipit a 1 alium diversitate in massa languinea existemtium, dum ea ditatuit, & sibi unit, & per eo.
rum qualitates sermenti naturam adipiscitur, quakbriles fermentationes producit. His addere possumus modiam quo Socius LeBoe febres h lymplia explicat. Redundantia seri spiritus igneos languinis mortificans, ct calorem remittens se-brein in ardentem transire non permittit, cum aqua de cuius natura serum participat sit comtraria febri , ut docuit Hipp. in suprarit. lib. . Sed febris lentarum more procedit . Prognost, cum dedit Hipp. in fine dicendo: Morbus autem
es gravis, s pauci efugiunt, se vero vigesimam,
quartam pertransiera morbus non ita valde
moritur, sed de sanitate sperandum. Curatio. nem incipit a Diceta tenui, nempe cum sorbitio. nibus, & exhibet farinam eo tam , liquidam. qualem exigit sorbitio, cui parum mellis adjurugit, praeter rationem enim alimenti tenuis, & l bricantis virtute mellis habet etiam illam fac,
Iitandi sputum a pulmonibus Dioscoride teste.& monitum accipimus victum tenuem , & altivum lubricantem in hoc morbo esse praescibem dum. Vinum concedit, quia in seri undantia aquea serositatem augendo nocent, vinum seri qualitates corrigit, causam generantem suo calo. re debilitat, generatum per urinam ducit,&lacultates omnes a seri frigiditate,& humiditate enervatas calore rescis aurum exhibet, quia ma. gis crassum, quam album, ideo magis nutrit spiritus, eosque firmiores constantioresque reddit ZZZ 2 contra
567쪽
s 48 Appendix de Febrib. in particul
eontra seri qualitatem frigidam , di humidam,
eligit ne, suo calore serum magis fundat,impetuque magno inoveat ad turgentiam,dine calor febrilis augeatur, paulatim propinat.
An in mensa, an extra mentam vinum exlii.
bendum sit dubium manet. Verba illa Textus er salivam spumosam multam expuit, faucibus detineri viaetur, et exasperat ipsas me
movent ad credendum paulatim extra mensam
exhibendum ad liberandas fauces ii dicta materia, qtve retenta inflammationem in faucibus quandoque parit, ut Textus loquitur, re haec est altera utilitas a vino donata in hoc morbo. Cibum solidum suspendit usque ad vigesimam quartam seu ror idipos vino coctos his addit ra. pbanidas , seu raphanum sylvestre, cujus facultas est calefaciendi, Sexsiccan si, uec urinam minuendit hac serum minuitur, illa causa copiosi s ri tollitur, quapropter omnia diuretica spiritu vinlatili donata convenient, & Nasturtii semen
ejuidem facultatis cum vitio potandum prius torrefrictum, & in pulvere redactum. Polentam renuem mane jejuno somaco exhibet, haec si ex hordeo tota paretur,exsiccat teste Aetio tetrab. I. serm. I. de Hordeo. A balneo abstineatis. nee dicti dies praeterierint, ne tumor corporis augeatur fluente majori copia seri ad poros par. tium externarum a calore balnei dilatatos. Loco balnei illinitionem totius pariat cum vino, ct oleo tepefactis, di postea abllertis, ut humor incute,
vel circa cutem fixatus & tumorem pariens resolvatur ,& pori etiam magis dilatentur, ut tran.
spirare possit per illinitionem grana decem se. minis paeoniae in vino deco tu propinat, o succo rapi prob percocti. Utrumque est diu reticum& per illorum virtutem serum in vasis contentum per renes purgatur,& illud in partibus ex. ternis existens per illinitionem,quapropter omnia diuretica, ut dicebam conveniunt quorum sylvam habebis in tractatu de morbis renum. Pu ationem in hoc assectu videtur relinquere ar-itrio Medici ; necessariam tamen censeo pro di, minutione copiae seri, quod nulla praeparatione indiget pro purgatione, & lua copia diureticorum essectum quandoque impedit. Pro hac pe
agenda medicamenta Hidragoga seligenda, &prax ipue Br. de spina Cervina per tres , vel
quator dies successivos exhibendum .di num. 46.
ejuidem libri alteram differentiam T Hos deli.
neat omnino similem morbo articulari, imo quae
est morbus articularis, & ab hoc probatur o--os non praecise significare febrem ardentem morbum attonitum , & sebrem lentam , sed aliquod aliud praeter haec , quia in hoc Textu nulla fit mentio febris, sed solum doloris in a ticulis. Hoc clare demonstrat causa allata huius morbi contenta in his verbis ; Cum bilis putrefacta ammixta fuerit sanguini per venas , ct articulos , cum sanguis sererit, consiluit quidem
maxime in articulis. Incumbit etiam quando.
que in reliquum totum corpui, O GArei exbibet acutos, ct multi hujusimody morbo clauae sunt. cum bilis in articulis conchrsa in tofum uescit legit Foesus obdurxerit solos articulos affectos
haec causa ostendit. Ut explicemus modum te. cundum quem fit hic morbus, qui est valde di ficilis explicatu ,α ducit ad cognitionem modi, quo fit podagra, considerare oportet causam materialem, quae est bilis sanguini permixta , ocquia non omnis bilis sanguini permixta, est causa materialis hujus morbi, cum se inper sit bilis permixta sanguini, & tamen semper non est apta articularem aifcetum facere, quid requiratur ad hoc ut iit causa materialis ac ualis ex. plicat in hoc Textu dicendo, cum bilis putres, cta, ex in lib. de assect. num. II. ubi agit de morbo articulari ait hunc morbum fieri a bile . ct
pituita, quod confirmat in num. 32. ubi agit de podagra.Bilis ergo putrefacta, & pituita erit caula materialis huius morbi. Bilis dicitur putresa ista quando secundum suas qualitates est valde alterata in sua acrimonia, di in abundantia salis, acrimonia apparet in doloris acutie, salis abundantia in concretione humoris in articulis ; quae enim sale abundant facile concrescunt , ct i
durantur. Pituita quae concurrit ad morbum arti utarem, & podagram,non est illa, quae communiter dicitur exiliere in ventriculo, cerebro,& in massa sanguinea sub specie humoris crassi, sed pro pituita accipiendus humor ille, qui specie mucilaginis pellucidae spermati similis, qualis vitulo mactato amputatis pedibus &tibiis exstillat in articulis Oilium, Sc ligamentorum caPsulis reperitur, α est nutrimentum, & humectativum istorum pituitae speciem referens,
ct Sinosiissa ab Elmontio dicitur, quae si putre. facta fuerit, idest acido vitiolis alterata erit. αbilis, α synovia caula materialis morbi articularis erunt, re eaedem constituent causam efficientem, quando si nul unientur in articulis, tunc enim facultate inlita acidum lynoviae , di alch Ii bilis enervescent, & explicata in effervescentia utraque acrimonia pungendo partes sensiti. vas ligantes articulos, Sillis connexas dolorem acutum exhibent,&in fine enervescentiae simul coeuntes in unam massam duram tophum dictum coagulantur, eo modo, quo spiritus vitrio. li, & oleum tartari per enervescentiam in unam massam solidam resilientem coagul intur, nec aliter potest explicari tophi generatio, nisi admisisci concursu materiae in cavitate articulorum, ad quam non potest concurrere nisi sit liuida, nec potest in tophum degenerare , nisi concrescat. Tophi initia sunt parva, addita vero in omni ac censione doloris nova materia concreta excrescit.
ut prae mole cutem disrumpat , deficiente bile cum dicta acrimonia in Eunucis a podagra non corripiuntur teste Hipp. lib. s. apbor. 29. , deficit
vero ob temperamentum refrigeratum. Ruminae vero non corripiuntur, quia per menses bilis purgatur. In ipsa esservescentia praedicta val.
de incalescunt humores , di partes vicinae illos
568쪽
Et de earum Curatione. Cap. VII. 1 s
continentes, &-eadem vocati humores in magna quantitatς Vasa partium proximarum a ticulis in parte interna implent, itaut a plenitindine illoruin capillares ramitisationes obstruantur stationem languini circulanti imponendo. Hanc stationem demonstravit Hipp. in illis verbis eum sanguis flererit.& a statione sanguinis
in vasis internis tument partes internae, re dolor augetur a calore , ct statione sanguinis in. flammatio quaedam oritur, quam admisit Hipp. lib. 5. apbor 6. I vim porro faciente sanguine in orificia vasorum capillarium partium intem mitra haec aperit, & ad vasa externa deducitur
cum tumore externarum , & rubore . & tunc dolor minuitur. Modus curationis est clarus in Textu. Adnotare tamen licet aliqua. Primo in doloris vehementia, seu ut ait Hippp. dolore pr.
valente hujus sedationi operam dare loca dolentia oleo prius il lenda, deinde tepefa Ioria
superponendo, utrunque ex anodynis parandum;
in lib. vero de Psset . num. gr. ρι Defactoria
adhibet, quod coiitulit etiam lib., ό. 23., ocrationem ibi dat, nam modicus torpor dolorem filoit . di talis torpor ab aqua frigida inducitur. Hanc contradictionem tollimus, uigida adhibea. mus in principio doloris, ad cujus sedationem parvus stupor iussicit,non vero sulficit dolore prae. Valente, in quo illinitiones, & tepefactoria silain juvant. Secundo remittente dolore vera.rrum exhibet; in loco vero citato de Afin. ait purgam exhibendum cum dolor intus fuerit . at quando intus est,ideit in profundo partis, tunc est vehementior consecluenter manifesta est comtradictio . Hanc tollit contradictionem Foe ius
legendo pro intus fuerit si a uerit, di cum
Hipp. in omnibus doloribus etiam intestinorum nunquatra purgans exhibeat, nisi remisso dolore, habemus fundamentum interpretandi , si dolor
fuerit remissus. Tertio si tumον Et in genu, σnora rumpiatur cucurbitulam applicato , ct sanguinem detrabito, ct pungito acu triangulari,in aliis vero articulis tumorem non tangit , quia abscessus, quos natura in genu, & partibus imsernis efficit et scatius morbum solvunt , quam si in luperioribus partibus eleventur, ideo Me dicus tutius in illis, quam in istis partibus a scessum promovet. Et etiam quia articulus genu es minus gibbus quam articuli superiorum
partium, ut testatur Hipp. lib. de artis. num. 93., ideoque materia a genu cum magna se cilitate exit, nec periculum est . ut retineatur materia fluens, in aliis vero articulis ob gibbosita item hoc periculum imminet . Quarto Serum,s lac pro tempore exhibet, et etiam laca L
num coctum pro curatione, quae cum principaliter versetur circa correctionem acidi synoviae articulorum, &salsi calcalici hilis, hanc lac perstete conficit. Lac prs tempore, semper P Opi nat pro tempore, idest in tempore opportuno, cum vero e . Hipp. lib. 6. apb. s s. podagra, ut
plurimum Vere , ct Autumno movatur. tale tempus erit opportunum pro usu lactis, & seri,& etiam in sine Hyemis, di 2Estatis, cumma. gis participet de Vere, & Autumno, quam de Hyeme, & AEstate . semper potest intelligi, di pro toto tempore Verisi α Λutumni, ves pro majori parte horum temporum, & potest inte, ligi pro exclusione cujuscunque cibi, ut solata.cte vescatur in his temporibus , vel saltem --nε quinque, vel sex libras lactis accipiat, quae pro prandio servient. vesperi cibis utatur. Vianum non prohibet Hipp.imo concedit album mula facile transit per urinam, oe etiam nigrumina,
tam non conducat. Censerem tamen tenue esse eligendum, oc in moderata quantitate potandum.
Alia disserentia Dpris describitur num. satis clare, ut commento non indigeat, & altora allata sub num. 33. explicata fuit de Cactexta. Alias febrium differentias cum symptomatibus insolitis, & molestis unitas recenset Hipp.rit. lib. de rater. Assen. a num. so. usque ad
sa. sub nomine morbi crassi. Hoc nomen communiter existimatum est morbum longum con- notare,qui sensus est reiciendus auctoritate Hipp.,
qui secundam, di tertiam differentiam descri. bendo in prognoistico ait judicari in septima, vel decima quarta , ct in trige a . ideo poetius censeo per morbum crassum accipiendum esse sebrem , vel morbum alium a multorum symptomatum insolitorum concursu impingua.
Prima differentia describitur sub so. cum
sebre, quae cum rigore corripit, quam concinni.
tantur multa, & rara in febribus symptomata, quorum causae obscuritatem prosundam diluci. dant illa verba Textus, et quum dolor circa via scera constiterit,s .cationem inducit. Haec sus1Matio non potest esse, nisi hypochondriam ab affectis malo partibus in hypochondriis existemtibus cum affectu hypochondriaco, adeo ut pintem Hipp. describere lebrem cum affectione hypochondriaca conjunctam, dc cum chachmia. Causam assignat bilem, dc pituitam mixtam adinvicem in corpore, idest invenis sanguiferis,dcin cavitate intestinorum , dc cum in nis congregata fuerit depluente pituita, a glandulis ventri. culi, oc intestinorum,oc cum Θωio LeBoes,liva ab ore ad dictas cavitates , dc bile a ductu colidoco,ibique sistente utroque humore, Ocb,
te attenuante pituitam flatus multi generantur,
qui sursum deorsumque pereurrentes borbori.
imos efficiunt, undam aquae in utre inclusae, dc agitatae imitantes, quapropter Textus inte ligendus de humore in flatus attenuato non in substantia sua fluxibili permanente, cum motus talis humoris concedi non possit . Dicit humo. res in vapores non attolluntur, nisi effervescant, dc sermentetur ad invicem, eo modo quo deseri.
bitur a dicto LeBOF ia tract. de febribus, dc a
dicta effervescentia febris accenditur praecedem te rigore ob irritationem, dc vellicationem par. tium membranosarum ventricultaec intestinorum
569쪽
s s o Appendix de Febrib. in particul.
factam ab acti bilis ,& acido pituitae simulesie
vescentium, quorum humorum existentiam prin
t vomitus acidae pituitae, er quandoque sal- ω, er os amarum ob bilem , & hi humorestum, qui constituunt Chac hexiam. Esservescentes humores sumos emittunt , qui caput at tingentes, membranasque internas seriendo, &pungendo dolorem in istis exeitant.& si contingat ab eisdem rodi, oc vellicari plexus magnos messenterii, itaui dolor in ventre consessat, id- est fixus permaneat, fit sutacatio hypochondriam, eo modo quo explicat u illisius in suo tract. de morb. convulf. cap. de Metam holia H ochondriaca, & eodem explicavimus suffocationem uterinam de morb. Mulier. Hujusmodi convulsonem patiuntur nervi a vertebris dorsi proedeuntes, a qua incurvi seu valde curvi fiunt aegrotantes, vel quia ab eisdem sumis acribus roduntur, vel quia consensum cum plexibus ner-veis mesenterii conservant. Ab hac nervorum assectione, & convulsione pendet testium retra.ctio , cribratis, es palpitatio carnium cum et
Are, velut ab ulcere, cum nervorum cui an inrum actio sensitiva ab objecto improportionato valde irritante actuetur. Eadem caula est doloris laterum colli, oe dors. Cum supradicta es
fervescentia humorum in cavitate ventris , vel in vasis istius conjungitur calor prout moris est effervescentiae humoralis inordinatae , hic ocu-Pat partes proximas ventri nempe latera, & re. gionem collarum, & sanguinem culaneum in istis locis existentem rarefaciendo, calcfaciendo,& ebullitione agitando ruborem in illis excitat inaequalem pro inaequali dispositione sanguinis ad calefaciendum, re ad rarefaciendum . Si ca-Ior ad partes infernas se extendat vesca, & in. testinum rectum valde incalescunt, & cum dolore, si calor fuerit intensus, vel cum particulis calidis salinae mordaces conjunctae iberint. Cainsam interuam posuit pituitam, oe b lem. Cau. sam externam addit Solem, er aquae potum sub Sole, a quo corpus , & humores incalescunt,
comprehenduntur omnes causae calefacientes, si-eut sub aqua omnes humidi redundantiam congregantes, ideo subjungit inserius hunc morbum contingere tempore Autumni, o ob clum fris. Etuum , pomorumque. Ab his enim serum, & pituita augetur cum dispositione ad validam fer. mentationem, quam in fructibus , & praecipue vomis contusis observamus, non dissimilem ab ea
uvarum, cum di a pomis vinum elietatur pinmaceum, ideo quae humidum congregant pituitae augmento, quae calciaciunt bili inserviunt. Hic morbus quandoque urget , quandoque remitIit, prout remittit, vel urget esservescentia humorum in dictis locis, quieti enim manent per aliquod tempus mih exhalationem suarum particularum activarum in concepta efferveicentia, Omne enim effervescens effervescendo jacturam particularum activarum patitur,& per novum humorem advenientem tanquam per auxiliares copias corrot oratum vires accipit, quae non exeunt in apertum, nisi quando rer fermenta.
tionem particulae activae humoris solutae fuerinta crassoribus liberatae, & ad actum ultimum
agendi vocatae,&prout hoc tarde, vel cito comtingit, ita magis, vel minus remittit, vel quio scit morbus. Prognosticum est usque ad sex amno pati perseverat talia aeger, quod evenit ob materiae morbose contumatiam, & resistentiam, sine magna vi in agendo, & ob virium naturae languorem, nam si actio materiae, & naturae esset valida morbus, vel ad salutem, vel ad mortem ci. to terminaretur, longus est quia virtus utriusque
est debilis ob naturae languorem . Semen saepe noritu effunditur in coitu subcruentum , O sti, lividum est, quia h naturali facultate languida non elaboratur sanguis ad persectionem seminis. Ex capite capilli eadunt ob desectum nutrimen.
ti proportionati, et pedes semper frigidi, quia
in sangnine calor minuitur. Cutis crassa es, e rubicunda in hae chachomia contra istius naturam, cum omnem colorem bonum, & vividum deleat. Attamen perpendendo dolorem in capi.te consistere, prout dixit Hipp. in principio Tex. tus, oportet fateri, ab co copiosum fluxum humorum ad caput, ct istius partes culaneas Foecari ob rationem alibi dictam , & crassiorem,& viscosiorem in poris, & interstitiis cutis fixari ,& cumulari ,&detineri, tenuiorem vero tu, tiliorem, re puriorem in venis capillaribus ciniis retineri cum illarum dilatatione ibique finctuare colore rubro illam tingendo. Curationem
instituit sicut in Hydrope seroso , ideo quae di cta sunt in tractatu de Θdrope ex mente Hipp.
Alter morbus crassus describitur sub num. 31. cit. lib. repraesentando febrem arulam, quae inquatuordecim diebus judicattir horrendis stipa. tam symptomatibus, ut ex lectura Textus colligitur horum omnium causam dicit esse bini influxum in hepar , or caput , primum dc signat
intumescentiam hepatis usque ad septum traniversum expansam. Secundum deliria, insomnia tetra,&sera vllus obsulcatio demonstrant. Cainsam externam determinat peregrinationem, iter
per desertum fuccedente timore ex spectro. Ab
his duabus causis oritur piaedictus morbus cum omnibus enarratis symptomatibus , dum a poregrinatione per motum incalescit sanguis, &ab acuto calore particulae sanguinis in copia sulphureae,& salinae aduruntur , quae bilis augmento serviunt, & ab eodem calore aucta sermentatione sanguinis fit segregatio copiae bilis in vas s hepatis, a qua dum implentur, cursus istiuc liber ad cystini impeditur , quia in colle ctione copiosa humoris in vasis istius particulae
se invicem prementes motum etiam adinvicen
sibi interdicunt, eo modo quo multitudo hominum in ostio existentium exitum , α motum
pressione sibi invicem prohibent. Prohibito mo tu libero bilis in vasis hepatis stagnat in istis,& ser.
570쪽
Et de carum Curatione. Cap. VIII s si
& fermentatione praeternaturali concepta more sermentantium intumescit cum parte continente , ct calore in fermentatione concepto proximum diaphragma praeternaturam calefacit, sicut
tumore haepar premit, ex calefacto, & presso diaphragmate statim, ut loquitur Hipp. dolor in emput irruit, ex quo colligere licet, hunc doloremes le p r consentum affecto diaphragmate, quod
ratione nervorum maximum conservat cum ce
rebro, & ejus partibus nervosis,& membrano. sis consensum, quapropter judicandum est,quando Hipp. dixit bilem in capite consistere, locutum suilla per consensum,& effectum bilis in eapAre consiliere, intellexisse, non bilis substantiam, α confirmavit Hipp. quando dixit cum autem
delirare cessavit, statim, e vesigio res scit, ct hoc est signum delirii per consensum; Mectus bilis est calor, & acrimonia sui salis, uterque
cerebro per diaphragma communicatur, ab aer, monia dolor, qui progrediente morbo augetur,
quia semper magis sumi biliosi colliguntur in
membranis cerebri, qui corrodendo dolorem eff-ciunt a calore spiritus visivi agitantur , & turbantur , ut visum impediant maxime vaporibus cum spiritibus a calore elevatis commixtis; objecta extranea oculis offeruntur . vel quia a dictis sumis fiunt in retina impressiones repraesemiantes dicta objecta, vel ob vitium imaginationis depravatae, prout apparet in delirio, quod sequitur incalescentiam, & inflammationem di Phragmatis modo explicato de Phrenitide, a quo explicantur omnia symptomata in Texta descripta;& bilem esse causam multorum Pra dictorum symptomatum colligere possumus ab Hist. lib. δε Insomniis num. χ7. Curationem diis rigit primo ad evacuationem humoris peccantis valido primo medicamento non expectata eomcoctione, prout alibi praecepit, & febre acuta vigente, quae non admittit purgationem validam nia concocta materia, quia materia est disgregata a tota massa sanguinis per fluxum in hepar, & collecta in ramificationibus porri biliatii, & coisset leae; harum irritamento a med , Camento purgante praestito purgari potest, resceliciter succedet purgatio, cum bilis si in vasis& inflammationem non pariat . Utitur etiam ct steri acri. Cum morbus fit acutus dioeta etiamst tenuis cum sorbitionibus, succo ptisanae, e melle; potus sit aqua, acettim, ef mel mixta, Ecdocet convenire aquea arida , & quae alvum movent leniter, ut mes ad hoc, ut paulatim bilis educatur,& illa, quae est ad exitum cum sce- cibus alvinis disposta, quapropter hujus generis remediis aqueis, & acidis uti poterit Med,
cus. Ita paucis remediis dictae conditionis cura. tionem complet Hipp. aegro sanitati restituto; dicetam imperat convenientem ad recidivam prae
cavendam . quae cum sit satis clara non indiget
Morbus crassua sub num. sh. descriptus intractatu de Chararaia explicatus suit, & explicatio morbi crassi sub numer. 33. ab Hipp. de scripti patet ex dictis in tractata de 'Aope. Λlias febrium differentias descripsit Hipp.,
quae emergunt vel a tempore, quo invadit febris, ut sunt nisurnae, & quae conjunctum habent aliquod pernitiosum, symptoma , ut sunt singultuosae. In primis vero variatur curatio a tempore invasionis, in secundis curandum symptinma, di de his differentiis videatur Silvius L me in tractatu de Febribus.