장음표시 사용
551쪽
1 3 r Appendix de Febrib. in particul.
fiuctu exhibentur tempore somni, hoe enim sis uatur aeger, vires refocillantur,& robur ad resistendum morbo aquirunt, & sudor in somno
De sanguinis missione verba non facit Hipp. in hac curatione febris a Bile,&Brsan, quia ubi fibris a Bile pendet , sanguinis missio sievim
rem reddit Bilem, eo quia magis exaltatur,&minuitur sui moderatore, qui est sanguis , seu massa ilia sanguinis, quae non continet in se bi. iem, & Avicennas ob hane rationem sanguinis missionem in Biliosis febribus reprobat, nihilominus dico mittendum esse sanguinem, stante univeriali praecepto Hipp. descripto in M. de Victus ratione in acutis num. 33. , ubi habet, Verism in acutis morbis venam secabis I veb mens appareat morbus qui spsum haleant in vigoris aetate fuerint , ct robur ipsis adfuerit; at praedicta febris est morbus acutus , & vel,
mens , consequenter in hoc universali praecepto comprehenditur, verum quidem est, timendam esse Bilis ebullitionem in parva sanguinis quantitate , in copiosa vero non succedet transpirantibus cum sanguine copiosis particulis Bilis, quae ferociam ei impertiuntur, unde mitior evadit Bilis, eo modo quo vinum in dolio clauso ebes.
Iiens, aperto Bramine , & fluente aliqua portione Vini ab ebullitione desistit , expirantibus per soramen spiritosis , & activis particulis, a quibus immoderata ebullitio fovebatur ; frenabitur etiam ebullitio Bilis post sanguinis missonem . etiam moderatam , largo potu aquae hausto, observantibus nobis aquam in tabe. te ebullitione turgidam a supereffusione aquae frigidae detumescere . Potus aquae sit Nocerae,
Boraginis, Endiviae, Sonchi ad libram unam, semis, & etiam nive refrigeretur , si aeger assuetus si potui nive refrigerato, si stomaci sit robusti,&a sanguinis missiotae animi deliquium, vel istius signa. & initia non appareant. Alteram sebrem ab hac non valde dissimilem exponit Hipp. num. D. cit. lib. 2. de morbis, ut colligitur ab illis verbis, Foris ad contas tum febri, debilis es , intus ardet, oe lingua ipsetis aspera ess,er per nares, ct per os spirat calidum,
quae omnia calorem internum excedentem osten.
dunt, & sine intermissione, & rcinissione ei se, deducimus ab illis verbis Prognostici, Si in septi.
ma non exsudarit, mori in septima, vel in nona ;sebris enim intermittens non potcst occidere, neque tam cito occidere. Bilis excessum in hac se. bre demonstrant color aegri Hero similis, urina
Curationem auspicatur a quotidiano aquae calidae lavacro, quo utitur ad ludorem promovendum. ut docuit in lib. de locis in bomine n. 38. his verbis, Cum Distudo occuparit, o fibris, ac repletis lavare multa aqua oportet, o oleo illini. re, er maximΘ calefacere, ut caliditas aperto corpore prae sudore egrediatur, in quem snem exhibet etiam Aquam mulsam, quam in morbis aeutis laudat in lib. de victus ratione is
acutis; attenuando enim humores, sudorem, dc urinam movet. ptisanae succum, bis in die pro cibo exhibet, sicut in supradicto casu, frigidum, non frigidiis naum, ob duritiem praecordiorum, quam in quinta supervenire superius dixit, &nos monet de abstinentia a potu frigidissimo, ubi sunt tumorcs, durities,&obstructiones in hypo. chonditis, &ubi adest suspitio inflammationis, qualis est in hac febre, in qua praecordia si intdura cum dolore; Vinum concedit. ob rationem superius dictam,&solo Clystere, vel glande ut, tur, si alvus sit adstricta, nec cibum exhibet, hoc est, alimentum solidum, ut Panis,& Carora ova, nisi remittente febre, ut ostendat Diaetam rigo, rosam esse faciendam in similibus febribus, cum in omnibus hac semper utatur, & sedata febre medicamentum purgans exhibet, missa purgatione in principio, sicut in superiori Tex. secit, ob rationes ibi allatas. Purgat in hae sebre, ob materiam in praecordiis, seu in hypochondriis haec enim quandoque praecordia appellat Hipp. ut colligitur ex lib. Prognosticorum commento primo pari. 27. hac enim relicta imminet ν cidiva , unde dixit, revertitur enim quandinque morbus, si impurgatus permanserit, oe amplius morbus hic rursus corripit , si sangui, nymium biliosus factus fuerit, oc est praeceptum,& notatione dignum, in solutione sebrium comsiderare, an humor in corpore sanato redundet,& ex ejus redundantia purg itionem determinare.
Votidiana Febris dicitur , eo quia quotidie per novas accelliones reddit . & per - hoc distinguitur a febre continc rite, cui nullae sunt accessiones, & a tertiana, & qua tana, in illa enim omni tertio die, in hac omni quarto redeunt accessiones; Hujusmodi febrem delineavit Hipp. in lib. 2. de Morbis num. ἶ6.
ubi habet, si Bue infesattir homo, febris i uias
corripit quoIidis, ac remittit, ubi malaifestum fit Hipp. admisisse febrem quotidie habentem exacerbationes, una cum remiisione, vel intermib
Causa hujus febris aperuit Hipp. in libra dena ura bumana, ubi scribit, uisti iania Deropo continentem ἁ plurima Bile generatur ;Bilis ergo, per Hipp. erit caiisa quotidianae , occonfirmatur a citato Text. 2. de Morbis num.
36., in quo dicit, hominem a bile in sarum,
idest bile abundantem, & mala qualitate printernaturali inlecta, quotidie febre corripi , quod idem esti ac si diceret, febris quotidie accedentis causa est Bilis infestans,quam dixit esse causam se
bris continentis, ideo ad hoc, ut gnoscatur disserentia in ratione causae inter febrem continem
552쪽
Et de earum Curatione. Cap. III. 13 3
tem, & inter quotidianam, In lib. eitato de ni rura humana dixit, verism longiores continem te, quanto a pauciore bile provenit, unde Quoetidiana habet pro causa minorem bilis quantitatem, & continens majorem,quod deducit Hipp. ex eo quod quotidiana sit longior continente ;omnes enim illi morbi libile pendentes longiorem, vel tardiorem habent iudicationem depem den ter a copia majori, vel minori bilis. & qui majorem copiam istius pro causa habent, citi rem etiam sortiuntur judicationem , cum bilis valde activa , & valde subtilis morbos faciat
magnos ratione suae intensae activitatis,&etiam breves, ratione suae subtilitatis , per quam citti resolvitur. & expirat, nisi vehementi activit, te spiritus dissipaverit,& facultates expugnaverit. Bilis vero in minori quantitate existens, longiores parit morbos, quia ejus activitas, α expiratio retardatur ab aliis humoribus. quibus Confunditur; quapropter cum continens febris abile proficiscantur,& quotidiana sit longior continente, asserendum est, in hac minorem bilis
Bilis quotidianos facit accessus . quia putre scit, cum illis conditionibus descriptis, ubi actum est de causis periodicationis febrium, & quia quo tidie parva portio Bilis putrescit. & in foco putredinis multum durat mi asina Hipp., quod est ser- mentum Recentiorum , per quod diu etiam quotidiana bilis putredo efficitur, ideo recte dictum est ab Hipp. quotidianam fieri a minori bile, ea, quae in continente exardescit, cum copia istius sanguini mixta in ptimo insultia accendatur,&ejus accensio ad multos dies differatur. Signa hujus febris describit Hipp. in citato loco. Invaso quotidiana. oe haec circa meridiem c secutus serian est Hipp. illorum sententiam,
existimantium humores moveri secundum horas diei, & Bilem moveri circa meridiem, sicut pituita movetur noctu os amarum es a Bi. Ie in ventriculo existente, & ab eadem effervescente. in massa sanguinea,& amarore inficiem
te serum ab arteriis ad glandulas salivales de-wrtatum , unde saliva amara , ct f sine cibo manet , o fendit Me ipsum, dc offenso est in do. Iore stomaci, aliquando in cardialgiam desinens, dum Bilis in ventriculo existens a nullo alio humore , quia ab inedia consumpto temperata agendo cum tota sua activitate vellicat, & ro. dii membranas,& plexum nerveum ventriculi,sbi vero ederit ,srangulatur, ct a modicis qui-b sdam cibis impletur. ct abominatur , ct v mitiones ipsum invadunt . oe ad Lumbos, ad crura gravitias incumbit multum dormit, &omnia illa sunt bilis esset tus. Λ, modicis cibis satiatur, quia fames non adest , & etiam impletur, dum sumptum alimentum a calore febrili in vapores attenuatur, a quibus ventriculus dispergitur . & impletur; ab alimento ventri. Culum ingrediente mota bilis tristem vellicatimnem inseri, ob quam cibus abominatur , tamquam illius causam,&ab eadem irritante vom, tus excitatur, vel vomendi cupiditas, Lum rum gravitas, ac crurum lassitudinem gravat, vam demonstrat ab humorum copia stagnante in porositatibus carnium, & interstitiis earumdem. vel membranae ramosae . Propensio in somnum valida , seu potius somnus multus communiter non censentur posse conjungi cum redundantia bilis, a qua vigilias somno contrarias excitari caliditate, & acrimonia existim tum est universali sere consenssi. Verum in B, te corrupta vim narcoticam latitare probavit. BDius LeBoe lib. v. prax. Meaecinae cap. 27. num. χo. & sequentibus in m ifirmatione Hipp.
sententiae, Si sudor multus, ct frigidus pins
brem, idest in declinatione ultima, vel in inte missione febris apparuerit febre non cessante; banc diuturnam sentiet aeger . quia frigiditas in sudore deficientiam spiritus, ct caloris in humo ribus praedicit, a quibus nisi longo tempore cauissa febris superatur. Sudoris copia potius a seri redundantia, quam a natura expulsionem moliri significat, unde expulito Utius symptomatica, quam critica censenda. Si verὸ non sudarit, citius juaecatur, quia spiritus a quotidiano su
re diis pati retinentur, unde eorum actio vallis dior ad crisim promovendam,& retenta pariter sudoris materia hujus copia augetur, & fermemtatio major istius, & in massa sanguinis succrescit, & ab hae crisi persectior, & celerior. Prognosticum habemus in illis verbis eiusdem
Τextus: hic s pos febrem exsudarit frigidum.
ac multum Iudorem , ct febre non liberetur, morbum aeuturnum sentiet,s veta non darit, citius judicatiar. Sudorem frigidum esse signum longitudinis febrium, manifestum est in illis sobribus , in quibus humores crassi, & caloris imbecillitas reperitur; at in febre a Bile, quomodo possit emanare sudor frigidus, facilem non ha.
t explicationem, cum materia sit tenuis , se. rum a calore sebrili magno valde attenuetur, &calor sit intensus, quia a Bile pendens. Illa verba
Hipp. Quotidie invadit , S dimittit, ostendunt
loqui de ichre tertiana intermittente, & interis mittentia signnm est diminutae copiae peccantis Bilis,& diminutae activitatis ob commixtionem humoris alterius naturae activitatem Bilis comtemperantis, & talis conditionis est serum , dc Pituita; & sudor stigidus est a transudatione seri redundantis in massa sanguinea, non illius, quod in foco febrili putrescit, & cum Bile conjung, tur. ideo febris non solvitur, quia causa illius non praescinditur, & sudor adeu frigidus, quia serum diu moratum est in Papillis cutis, & in
mora expiravit spiritus calidus , unde in exitu frigidus persentitur, & quia cum tali sudore se. bris non cedit, signum etiam est causam ejus esse resistentem, ec contumacem, & ideo etiam fi re longioris durationis. Si Deia non sudarit, ei. tius judeatur , quia sudore non eveniente materia tota ad morbum si vendum disposita in
553쪽
s 34 Appendix de Febrib. in particul.
unam massam colligitur, & concoctione a cepta vim addit naturae ad sui expulsionem. Curationem Hipp. proponit in his verbis, cumsic habuerit , nonum diem devenerit, Fbarmacum dato e purgationem in hac febre cum quotidiana exacerbatione, & intermissione, non instituit Hipp. nisi transacta nona,& ratio.
nem reddit; Nam si satim a febris initio driderii, postquam purgatus es, febris repetit . oerursus meaei camento opus habet . Non exhibet medicamentum purgans in principio, quia hoc exhibito febris non cedit, sed novas repetit exacerbationes, consequenter superfluum est medi. camentum, & quod ab hoc in initio febris exhibito purgatur, non est illud, in quo calor se. brilis accenditur, vel quod sit causa accensionis fibrilis, cum hoc purgato utique febris vel cederet, vel minueretur , conlequenter medicamentum purgans in initio febrium , per parin Xysmos redeuntium non eii exhibendum; ex quo posset etiam inferri neque minorat ivum convenire, cum sit par ratio,& observemus a minora. tivo in initio tali uin febrium nunquam minorari, & si altius speculemur, rationem adinveniemus magis persuasivam prohibitionis purgantis, & minorantis in febrium initio; nam omnis febris per periodos rediens suas radices habet in aliqua parte obstructa, in qua humor putrescit, vel secundum totum, vel secundiim partem ob actionem depravatam partis Obstructae , & nisi auferatur obstructio illius partis, ejusque quali.
tates morbosae actioni depravatae, & praeternaturali inservientes auferantur , sebris non eradicabitur quacunque purgatione sanguinis massa torqueatur; eX quo evidenter apparet super.
suam esse purgationem in hisce febribus iij in
tio earum, & haec ratio persuadet etiam inutilia medicamenta lenientia, quia nec de causa se. bris coniuncta, nec de antecedenti nihil ause. runt , cum educant solum bilem in Cisti selis collectam, vel humorem Pancreaticum a Pan/create elaboratum, vel humorem in glandulis intestinorum existentem , vel horum mucum, vel aliquas cruditates in ventriculo existentes, &consequenter neque in sanguinis massam penetrare possunt. Praedicti humores non sunt nec causa antecedens, nec conjuncta febrium, quia a massa sanguinis secreti, nec ad partem obstructam, de qua superius dictum cst , deserti possunt, unde inutilis,& superflua quaelibet purgatio in initio febrium. Λddit Hipp., ct rtiri tis medicamento opus habet, quia, ut ait Plinpp., febris repetita
medicamento non soluta, idcirco medicamentum etiam est inutile . Limitationem tamen
huic sententiae ponit Hipp. . Nams in imo ventre febricitans tormen senserit meaecamentum purgans deorsum aerio. Exhibet in initio indican
te tormine materiam humoralem in intestinis, ct eorum vasis existentem, cui debetur purgatio, si vero tormina essent in ventriculo, potius voinitivo, quam purgante materia torminis edicenda; quod fignificare voluit Hipp. in illis verubis, si os non a latur, hoc est, si in ore verutriculi non sit passio. Ilait purgationem Lise inminum, aut ferum, aut aliquem alium fuse cum dat,& poti purgationem sumere debemus diem tequentem a purgatione , quo modo sis. pius usus est Hipp. hac ratione, ut Reliquiae ex.
crementorum a medicamento purgande molae,& non ejectae , a laete , a sero ejiciantur, ex quo notandum est, eam Lactis , & seris quam
litatem praebendam esse, a qua alvus moveatur.
Huic Hipp. praecepto correis dent Medici illi, qui altera die post purgationem Chlyllercinimminunt. Si vero tormina in ventre adsuerint,& aeger sit debi Iis , purgationem per Chlyile. rem imperat Hipp. , & huic aliqua purgantia
admiscenda, ut praeter iscum humorum , etiam habeatur aliqualis evacuatio. Ante medicamemti potionem, musiam praescribit ad attenuandum humorem educendum,& ad viam aperiendam
eductioni istius; attenuat enim, & aperit mulsa, cujus loco nostri Praedecessores uti fuerunt Ox mente, S. Aceto se simplici in eundem finem. Aquolam eligit mulsam, ne bilis a mele , vel augeatur, vel ejus actio intendatur, vel motus celei ior, & perturbatior essiciatur; in febre aquam frigidam quantum bibere Dolet dabis, non adeo scrupulosus erat Hipp. in hoc aquae frigidae potu, sicut aliqui ex nostris Medicis, & Hipp. se. quuntur qui aegro in potu aquae frigidae satisfaciunt, his paucis remediis febrem quotidianam
intermittentem a bile curat Hipp., quid vero intelligendum lit, pro illis verbis , altera autem die, qua febris. detinet , quibus videtur denotare tertianam, tradit. Martiantis in Commento
hujus Textus. Remittente febre Ptisanae is
eum, aut Milium sorbendum praebet , cum D, no albo odorato iaquoso, ex qUo modo Dicetam instituendi in remissione sibi is , colligere licti qualis Dista conveniat in augmenio, di viso re hujus sebris,& etiam vinum in declinatione univeriali febrium intermittentium, etiam a b, te pendentium esse propinandum , ultra enim quod vires naturae addit quibus Crisim moli. tur, humores etiam pro hac dissimnit.
uotidianae febres sunt quandoque ardentes,
ita dictae ob acutiem, seu mi agnitudinem' illarum, & ob intensionem caloris febriblis viscera , quandoque solum . di quandoque interitiis, & externas partes urentis; utramque delineavit Hipp. Primam in I b. de inedi. n. II. ubi habet: Febris araens ,seu Causos cum deli.
ntierit febris ades sitis fortis, et lingua aspera,
ac nigra sit ese. Hanc sebrem Causon appellat,& in hae ait:
554쪽
Et de earum Curatione. Cap. IV. 13s
cus vero valde calidus, & indicat non cum eo sentire Medicos Causos appellantes solum eas sebres, in quibus, ct externa, & interna ab e
cedenu calore febrili uruntur, nec eas febres, iaquibus externa frigent, interna uruntur esse vere malignas, sed ardentes proprie nuncupari. Huius sebris causam brevibus verbis denotat
Hipp. dicendo: Hic morbus fit a bile cum minteria intra corpus firmata fuerit, & supponit
motum bilis primo in corpore , seu massa iam guinea, & consistit in exaltatione,& disgrega. tione humoris, & sanguinis biliosi,& poli moetum fixationem, & quietem ejusdem humoris
moti in aliqua parte, quae est initium peripneumoniae, seu inflammationis pulmonum , Pr ut adnotavit Hipp. inserius in illis verbis, olet enim in perapne noniam transire, omnis innamismatio incipit a sanguine quiescente, stagnante. Λb eisdem verbis colligimus sedem hujus febris esse in partibus circa pulmones,& cor, &-- diastinum , cum pulmonis inflammatio ab ea proficisci possit. Dum incipit quiescere, &st, gnare sanguis in dicto loco , duo contingunt: primum enervescentia ,& ebullitio sanguinis in.
ordinata cum calore interno , velut urente. &exsiccante. ab eodem stis fortis, or lingua asspera, ct nigra: Hanc causam indicavit Hipp. dum dicit a spiritus caliditate linguam nigram, di asperam fieri, & stim oriri , ab his accidentibus, quae solent ab excalefactis praeternaturaliter multum pulmonibus . vel partibus ci eumstantibus oriri, confirmatur febrem hanc
suam sedem in locis supradictis fixisse , &per sanguinem stagnantem , & quiescentem
motum circulationis massae sanguineae depravare , & retardare, prout solitum est in omni st, gnatione.& ita depravare, & retardare, ut maior pars sanguinis in vasis magnis remoretur, cum plenitudine illorum, a qua calor internus augetur, α pauca istius ad partes externas deseratur, unde frigus istarum,& ardor illarum . Omnes enim partes calorem 1 sanguine mutuantur, & hic pro majori, vel minori copia, & pro majori, vel minori caliditate magis, vel minus calidas reddit.& ad frigiditatem disponit, quapropter frigiditas externarum partium , ubi internae amdent, ab alio non potest pendere , nisi a paucitate sanguinis ad eas fluentis, cum respectu caliditatis ; haec adeo est excedens, ut partes interinnas urat. Fluxus diminutus sanguinis ad partes externas indicat impedimentum in internis partibus . a quo in istis remoretur cum abundantia in istis, unde ardor, & penuria in illis, unde frigus . Hoc totum confirmatur a pulsu exili, & parvo, ubi interna urantur, & externa frigeant, cujus nulla alia est ratio, quam sanguinis parva copia a corde in arteriam impulsi. His de causis semper censui in sebre cum ardore imterno, & frigore externo, pulsu exili, & pa vo conjunctum esse principium inflammationis, vel inflammationem persectam . Curationem hujus sebris frigidis alterantibus conficit extri secis, quae applicat ventri, & corpori, cavendo ne inhorrescat, quia horror inflammationis erumpentis signum , & ab horrore sanguis ad locos magis calidos recurrit, ut advertit Hipp. IV. defat. num. II. & ab istius recursu ad loca iam
fuinis stagnantis augetur morbus, sebris, & calor I inflammatio statim prodit; at si corpus se,
get congrua potius calida videntur, ad evocamdum calorem ab internis ad externas partes, in
praesenti vero casu hoc axioma in aliquibus ciris instantiis locum non habet, cum in hoc casust impedimentum prohibens fluxum copiosum
sanguinis ad partes externas , quod per cales cientia externa non potest tolli cito, ut morbi acuties exigit, & ista calorem internum uremtem augere apta sunt. Refrigerantia , praeter tutelam partium internarum ab insidiis caloris urentis, quam promittunt, eundem calorem moderantur,& esservescentiam inordinatam in loco impedito minuunt , quae sunt duo maxime necessaria pro curatione hujus sebris, nisi enim dictus calor moderatione corrigatur, tota massa sanguinis vel ditalvetur, vel aduretur, vel e tinguetur calor naturalis, ut in magnis inflammationibus externis observamus, quae saepe in gangrenam degenerant. Hanc Hipp. sentemtiam sustinet Zacutus de Medie. Princip. Him
lib. 2. num. 34. Averrori lib. 7. Colli . cap. 8. Nee timenda a refrigerantibus retrocemo caloris ab externis ad internas partes cum istius augmento,cum in casu proposito calor internus pereX ternas partes non transpiret, cum sint frigidae.
Restigerantia sint decocta ex herbis refrigeram tibus parata, vel aquae ab eisdem destillatae, vel
aqua Nocerae, vel Hordei. Potiones refrigeram tes varias proponit Hipp. lib. I. de morb. numeria ρ. & ad satietatem exhibet idem Zacutus eis. ω. Hipp. potiones , & sorbitiones frequentes.& paulatim stigidissimas exhibere consulit, quia
omnes repentinae , er violentae mutationes naturam opprimunt, ex Hipp., at magnus potus ad satietatem, & frigidus in calore adurente repentinam , & violentam parit mutationem, cor sequenter opprimet naturam, tutius ergo erit, &magis utile parvum, & frequentem potum riin, gerantem exhibere, & etiam cibum , quia ab e cedenti calore sementa digestiva alimenti debilitata quantitatem magnam illorum ritε non dispo. nent. Refrigerantia externa applicanda partibus,
in quibus sensibilis est calor, & sunt venter, &thorax, & snt eadem, quae intus assumenda pro posuimus. De sanguinis missione nec de purga, tione verba habet; primam omisit, quia a generali praecepto contento in nro de Via. rarinum. 3 s. admittitur, ait enim, veri in aemiis morbis venam secabis in vehemens appareat morbus. Hic morbus est acutus, & vehemens, consequenter ei convenit missio sanguinis,s comcurrant requisita in die o Textu descripta, quae vim
555쪽
s 36 Appendix de Febrib. in particul.
vim habent permittentis . Secundam, nempe
purgationem, reticuit apertis verbis num. I . -.
ubi habet : Si vero externae partes non valde fervidae fuerint, verum internae ingua nigra, ct aspera huic Marmacum ne H. ris , quia impedimentum , quo sanguis a circulatione ad partes externas plohibetur, & quo plenitudo colligitur in vasis cordi proximis purgatiorre non tollitur, ut manifestε demostratur in impedimento in qualibet inflammatione existente, quod purgante medicamento nunquam aufertur, quapropter ratio, perquam interdicit purgationem in inflammatione lib. de viri. rat. m. 36. valeant in praesenti casu. Purgationi substituit CMeres, quotidie , aut alternis
Zebus, his frigidyssi s utitur. Prognosticuin est elatum. In hia habetur hanc febrem quando.
que in peripneumoniam transire; hujus transitus signum descripsit G. 2. de morb. num. 6 I. ubi ait febre ardente in peripneumoniam transeumie, & est delirium bula febri superoeniens, ait
enim, saepe etiam transmutatur velut ad p νψneumoniam, O delirat, ex qua cognoveris, quod peripneumonia sit . Modum quo fit hie transitus, non est invenire dissicile, positis principiis supradictis de impedimento sanguini Oocurrente, & de sede febris, nam si impedimen.
tum remorans sanguinem aliquibus sit in vasis Parvis pulmonum, per paucos dies hujus remorae vasa magna pulmonum implentur, & turgent sanguine, qui si effervescentiam, & sermentatio. nem tantummodo suscipiat, velut peripneumoenia assicitur pulmo, si vero putrescat, peripneu- est monia exquisita aegrotat, & quotiescunque hic transitus in peripneumoniam succedit censendum impedimentum invenis pulmonum adesse. Poetest tamen contingere, quod sanguis retardatus in parte proxima pulmoni , ob calorem excam descens, sanguinem in pulmonibus contentum ebullire iaciat cum turgentia vasorum, & accen- sone, a quibus excitatur peripneumonia Dintha : excandescente hoc modo sanguine calor cerebri membranis,& spiritibus cum perturbatione communicatur, a quibus delirium fit moedo explicato de phrenitide. Curatio hujus aflectus claia exponitur in Texist . Duas alias disserentias febris ardentis adjum xit Hipp. huic tib. de rat. vidi. in morb. acvt. num. 34. o 35. In prima modum, quo fit febris haec ardens explicat, dicendo , cum resc-catae venulae hora aestva acres , bilisses ferosos humores in se ipsas attraxerint, oe febris multa idest venemetis detinet, per haec verba Pponit hane febrem aestatis tempore fieri, in quo bilis copia generatur, hancque in vasis sanguinis congregatam, ibique collectam , & disgregatam, seu commotam massae sanguineae febrilem sermentationem inspirare . Quod expressit Hipp.M. I. de morb. num. 28. his verbis : eum bisis
commota fuerit ad venas, o ad sanguinem imgressafuerit ;sanguinem ex consueta compage, ac motione dimovet, ae ferosum facie , ct cilefacit ; calefactus autem etiam relictium Io. tum corpus percalefacit , quae verba fermenta. tionem, & disgregationem connotant, ut ostensum fuit in Iride febrili cap. de causa febrium.& vi verborum relatorum, attrahere per ingre
di, licitum est interpretari, cum hoc in loco di.
cat , chm bilis inrtisa fuerit venas & loquitur de modo quo fit febris & multa, quia bilis
disgregata insitam activitatem , quae est valde essicax exerendo in massam sanguinis. immodera.
taenervescentia hanc cruciat. Λb hac calor mul. tus, ct intensus, tam exterius,quam interius, unde
multa febris,& distiuuitur per calorem praed istum a supradicta distentia febris ardentis, in
qua externa frigent, interna uruntur. Hukaddit alia signa distinctiva, nempe corpus velut ex
V Ium lassitudise detentum , dum 1 calore scibrili colliquatur massa humorum, & etiam cat. nes, & colliquamentum acrimoniam a bile sinperabundante commixta habet, & delatum adligamenta, articulos ossium, periostium, & ner. vos partium proximarum lassitudinem ulcero. iam in his parit, quam dicunt osseam ab osse asse.cto. & quae est Γmilis illi Iassitudini circa ossa comtingenti post violentum laborem, & exercitium, ideo dixit lassitudinem velut osseam. Ultimum signum est dolor ventris cum fluxu , ille a materia mordaci, hic a colliquatione sanguinis,&carnium. Curatio non est dissimilis a praecedemti, nisi in hoc, quod si os amarum sit , vomiti, vum leve exhibet , &tale eligendum , a quo bilis
solum in ventriculo existens , & amaritiem ori communicans, evacuetur, rejecto valido, ob agi tationem,& turbationem, qua in massa sanguinis inducere potest cum magna evacuatione , quae nullius esset utilitatis, sed magni detrimenti, tau ratione morbi, qui eXasperaretur , qtiam ratio ne virium, quae summe debilitarentur. Bilis purgationem molitur, quia est ab aliis humoribus segregata, d multa incommoda ferre posset ventriculo, ob acrimoniam, & aliis partibus, cum adsit dolor ventris, & fluxus, quae augeri possunt a dicta bile. Cl ere etiam utitur ad edinctionem hujus humoris per intestina , & si hic
non correspondeat intento, Lac Asininum praerbet coctum pro purgatione innoxia, cum blan de sine turbatione, , molestia ventriculum, αPrimas vias purget, usus clysteris, & laetis, sequando per vomitum non cesserit oris amarities.
Et consilium habemus non purgandi in febribus acutis fluente alvo , nisi os amarum suerit ob rationem mox allatam. Modum solutionis hinjus morbi indicat Hipp. cuin fluxu sanguinis e ninribui , O budore, eoine sis recidiva expectam
da, vel abscessus, dolor coxae, aut crurumae qui valens abscessui, clara proveniant a transmis sione materiae morbificae ad has partes . Et ma'nemur diaphoretica convenire in curatione hinius, unita optatis ad moderandam magnam san
guinis effervescentiam a causa sebrili iactam, Sillam
556쪽
Et de earum Curatione. Cap. IV. s 3
illam, quam excitare potest diaphoreticuit . Altera disterentia in num. I, lib. derat. vies. in acui. quae est similis primae in extremorum frigiditate, in siti, lingua sicca. aspera, vigiliis; dissimilis in alvi fluxu, urinae interceptione .ca se fluxus dicta superitis; causa interceptionis urinae potest reduci ad violentam sanguinis effer. vescentiam, quae non permittit seperationem seri in renibus, corpora enim liquida diversis neris mixta, si agitentur cum impetu , & ie
Mant, nunquam separantur ad invicem, sed Q. Iam servore, & agitatione remissa, in motu enim agitationis illorum motus gravitatis, vel levitatis , per quem separantur, impeditur, sicut etiam impeditur ingressus in parvas porositates, diam gustos canales segregationi servientes . Excale.
Lahis etiam renibus in sebre ardenti sanguis in eorum vasis contentus valde servet,& a dilat,to sanguine per servorem implentur a plenit indine, & motus sanguinis, di seri sep ratio impeditur , dc ab his omniόus urinae interceptio, quia serosi humoris interdicta segregatio . Μωdum solutionis hujus sebris a natura posterius Proponit per fluxum sanguinis ex naribus, aut Myssus circa colium, in hoc enim abscessus sunt laciliores ob copiam glandularum, aq4ibus materia maroifica tacila excipitur, sicut in cruribus. re coxis est tacitis abscessus ob materiae gravitatem ad insernas partes semper tendentem. Per
sputa erassa solvitur sebris , sed si alvus sup
pressa fuerit. sicut enim fluente alvo , si sputa
adsunt minorantur, vel supprimuntur, ita alvosiippressa apparent,& maximE in kbre ardente, quae in peripneumoniam solet transire. Hac
de causa livor pudendi est species abscessus. iudicat hane sebrem ob consensum hujus partis, α testium cum pulmonibus, in quibus Ialet causa hujus febris, vel in partibus istis proximis, cujus respectu dicebat Hipp. testibas dolentibus.
se tuleis superveniat , bonum , E contra deduci
mus pulmone affecto testes dolere esse bonum, quapropter in hoc Textu pronuntiat in hac se-bre, in qua pulmones vel mediath per partes Proximas, vel immediath laborant, tesem imrensum, hoc est durum,& intumescentem, signum judicatorium, quia est signum materiam in pulmonibus, vel in partibus proximis ad testes deserri cum illorum deoneratione . Procuratione nil aliud agit , nisi potiones attracto. ias disto. In explicandis his potionibus. & in earum sensu explicando varii, & discordes sunt
Commentatores, prout videre est in Mere rimn, ct Martiano in Commento huius Textus. Probabilius censeo Hipp. per potiones attractorias intelligere eas, quae attrahunt , seu potius expellunt materiam morbificam ad eas partes. ad quas natura judicando hanc sebrem transmittit, & sunt partes externae, collum, coxae rura,
testes, pudendum. Ex his patet remedia hujus febris esse diaphoretica , etiam diuretica, cum diaphoretica impellant materiam mortificam ad ries externas . in quibus dictum est fieri ab. Mus natura iudicante. Diuretica vero ducant dictam materiam morbificam ad proximas te.
stibus, & pudendis, in quibus pariter iudicam
do natura selet humores deponere. Λlteram differentiam proponit lib. de loci mbom. num. 39. ibi agere de sebre ardente, demonstrant illa verba: arium vero gracilem ex flentem febris urat: uri norem valde intensum. qualem observamus in sebre ardente connotat, re ab eisdem verbis colligimus differentiam pro . sitae sebiis ardentis ab aliis descriptis , di consistit in macie corporis, quod sebris apprehendit, ideo dicit manifesum es non propter corporis tumorem, idest non propter humorum redundantiam febrem accendi, quia accidit corpori
emaciato. Quomodo vero in corpore emaciato,& sine humorum redundantia fibris ardens excitari possit, habebimus a causa maciei accidemtis sne morbo praecedente . sed a eausa insen. bili in humorum massa existente. Μacies enim potest provenire ab indigentia alimenti, ut quam tum de hω s itur non sufficiat ad arcendam maciem . sed ad hanc vocandam satis est temporis tractu,& potest provenire ab humoribus excrementitiis malas , & pravas qualitates nutrioni non sussicientibus . In primo casu a cenditur febris a simplici exaltatione partium
sulphurearum,& salinarum, hinguinis, quae in macie non babent moderatorem humidum, α sua exaltatione una cum suis qualitatibus acti. vis per exaltationem auctis ita massam sangui. nis turbant, & exagitant, ut ad accensionem perducant cum intenso calore simili eo, qui insebre ardenti observatur . Dicta exaltario particularum sulfurearum, & salinarum, si non m deretur a liquido taliamico alimentorum, &chyli, crescit eo modo, quo sebris hectica post cibum augetur; ideo dubitandum , ne haec is is in hecticam transeat. Hanc alterationem sanguinis ab inedia indicasse videtur H p. in m.
de Dei. Medic. num. χα loquendo de eo , qui solitus prandere, non prandit,& majora expectanda incommoda ob inediam, a qua corpus gracile fit: non ditest enim negari alteratio massae sanguineae ab inedia etiam insgnis,&hujusmo. di alteratio febrem accendere potens est. In secundo casu, quantum valet acidum saltum amarum, quae sunt nutritioni inepta, sebrem ac mdere docuit Hipp. lib. de vet. Medic. num. 2 ct num. 3 . magis clarE de Ebribus . Curatio. nem primo perscit cum alimentis, quibus gracilitas tollatur , & tumor corporis inducatur, idest cum copia humorum , oc bonae conditi
nis, prout requirit bona nutritio , qua renova.
ta cedit gracilitas,& sebris, derelicta omni puragatione , quia ut ait Mn. Mansesum es, quod
non propter corporis rumorem febris occupet, hoe est, sebris non propter humoris redundantiam accensa est, ideoque purgatio humorum monconvenit, imo noxia cessienda, quia maciem Uyy auge.
557쪽
s 38 Appendix de Febrib. in particul.
augebit, & vires prostrabit, evacuando quod non peccat. Ex his patet alimenta honi lucci eligenda esse, & facilis digestionis. Si vero cum alimentis praedictis non cedat febris , abstinem
dum est a cibo optimi, & copiosi succi, & ab
ejusdem quantitate a reparatione nutritionis exigita, & rationem reddit, quia palam est, quod non oportuerit febrem inducere febris in corpore gracili, & emaciam non remittit, signum est febrem non pendere a gracilitate , α hanc a copia alimenti, & ab optimo istius su
co exacerbari,&cu in non oporteat inducere is
brem majorem, a tali cibo desistendum . Non cedente sebre in gracili corpore , ab alimento. rum exhibitione apta gracilitatem tollere,signum habemus demonstrans illam non a gracilitate pendere, quia a cibis gracilitatem auserentibus extingueretur, sed ab excrementis suis pravis qualitatibus sanguinis sermentationem praeterna. turalem ei scientibus, quibus debetur purgatio, quam Hipp. imperat, sed cum hac animadver--ne , quod si inditium sit sedem febris esse in
partibus superioribus, per vomitum urgetur patiens, si in inferioribus, per secessiim, re si aeger
se debilis, prout solet esse in gracilitate, rem a. cie corporis, nihilominus fortia medicainenta exhibet. dum ait, oportet etiam debiles fortia medicamenta potare , sed rei frictionem adjungit in illis verbis. similiter aut solum se , ubi
adnoto, similiter per propositionem, aut subsequentem, idem sonare, ac solum se,&sensum esse, ut sortibus medicamentum Hrte exhibendum , sertE secundum speciem , & secundum
quantitatem . seu dosim exhibendum esse, debilibus sorte secundum speciem, debile secundum dosim. Omne remedium elective purgans dicitur remedium sorte, & tale est secundum dosin. potest evadere debile, si haec sit parva, & mu re operationem blandi lenientis ς tale purgans convenit in hac febre aegro debili existente. Post purgationem frigefactoriis potionibus sebrem exsolvere tentat, Gut ardores sebriles,& istis addit sorbitiones, prout sunt emulsones seminum Melonum, oesuccum bordei. Pro resolutione se. bris utitur Cammaro, idest Cancris nostratibus, qui mirabiliter refrigerant,& humectant aestum humorum sedant, & ferocientes spiritus figunt, ideo in sebre ardenti principaliter conveniunt,
maximε ubi macies . Exhibetur sorum succus, es etiam contusum simplex, destiliatur aqua ab Uis per diem maceratis in aqua, vel succo Sem
pervivi. Succus e cortice interiori radicis Seum.
buci expressus, ct ad ignem moderatum despumatus ad 5. i. cum aqua forum Papaveris e statici , valde proelest ad sebrem ardentem existinguendam . Decoctio fructus Berberis , vel istorum succus , calorem ardentem remittit .
Omnia Optata, sed praeripue Laudanum c d niatum liquidum conveniunt . Si frigefactoria nauseam nudiveant , ad calida confugiendum elemonet, quia habemus a nausea debilitatem verutriculi. Α'stigesectoriis idcirco abstinendum, &calidis roborandus ventriculus, nempe aromaticis a quibus insignem ventriculus suscipit corrobora. tionem, itatameit moderetur istorum usu, ut sebriblis calor non augeatur ;& documentum reliquit
desilendum esse a remedio a morbo indicato luam do ab hoc laeditur pars principalis, qualis est ven. triculus in proposito casu, sed corrigenda partis principalis iasio.& postea redeundum ad remodium a morbo indicatum , prout facit Hipp., dum post calida ventriculum corroborantia per. durante febre ad frigesaetoria reddit . Aliam disserentiam sebris ardentis proponit lib. 2. de morb. num. 6D sub titulo, febris intem entis. Esse propositam sebrem ardentem col. ligitur mani seste ex hoc, quod si acuta I demo strat etiam prognosticum in Text. descriptum, bieseptima die, π etiam prius moritur , ct esse 1 bile superabundante, re valde enervescente commonet bilis vomitus, ct ejusdem fluxus aliquando per alvum, dolor cervicis, saliva calida, deis litium effervescentiam bilis indicat, a cujus ca. lore, & motu perturbatis spiritibus , α phan. tasmatibus rationis usus tollitur; adeit etiam oculorum intumescentia , ut loci illorum non suificiant pro eis continendis ol turgentes humores ab esseruςscentia , & spiritus ab eadem magis expansos, at febris acuta a bile valde es servescente. & accensa est sebris ardens. consequenter febris descripta est sebris acuta , Sinter descriptas differentias magis perniciosa, ct maxime lethalis. Hujus inditium habemus ab illis verbis Textus, di affectis viribus et , legit Foe. 1ius, in mis es viribus , dc vitium infirmitas iaprincipio morbi hujus vehementiam, re mali.
tiam aperit. Dolor cervicis, seu colli,& inguinum certe est a materia mordente , α rodente partes sentientes in dictis locis existentes , talis
non potest esse, nisi bilis redundans, & praedo. minans fluens ad glandulas colli,& inguinum, qtiae sunt emunctoria naturae , cujus fluxus ii a natura recte agente moderabitur, abscessiani indictis partibus efformabit eum morbi solutione; ut explicatum est superilis, & econtra, si aso. Io materiae irritamento fluxus pendeat symptomatica depositio, erit lethalis . Sedes hia jus a secius febrilis varii potest esse , cum variis in lincis bilis exuberare, & depravari postit ; primo in massa universali sanguinis, quando non segregatur; secundo vitio sanguinis nimis crassi, vel vitio glandularum hepatis, per quod bilem non recipiunt, & contingit, quando iunt obstructae, vel obstructa sunt vasa excretoria bilem se. gregatam ad cystim deserentia, quare biIis stagnat indictis vasis, ibi effervescit,& incendium in sanguinem transseri, & hoc voluerunt aliqui Commentatores hujus Textus, quando stabilie. runt febrem ardentem descriptam a phlogos M. patis provenire aliquando. Tertio sedes hujus sebris censenda in vasis, seu ramificationibus venae portae, si admittatur cum Mnesio rom. a. de
558쪽
Et de earum Curatione. Cap. IV. 13s
motu Animal. bilem motu circulationis trans, re ab hepate ad intestina, ab his ad lacteas, ab his ad venas portae, &ab his ad hepar redire. nam si ramificationes portae obstruantur, & in istis quiescat, bilis accenditur, & febrem ardentem parit. Prognosticum patet ex Τextu. C rationem clare pro it in Textu . & consistit in refrigerantibus, quae describuntur , re convenient etiam, quae proponit in fine I. Comvenient etenim refrigerantia paulo superilis descripta,& in Diceta rigorosa, quae excludit.&cibum solidum, & sorbitionem, quae conficitur
eκ solidis in liquidam formam redactis, & ad.
mittit solum potum, quem parat cum decocti in ne hordei torrefacti cum pabea . qua mulsam conficit aquosam, addendo mel in parva quam
litate: Si vires sint debiles, ab hujusmodi Diceta rigorosa discedit, sed parum, dum succum pi, sanae tenuem, hoc est valde dilutum . & frigidum exhibet bis in die. Ratione debilitatis vi.
rium videntur convenire cordialia omnia, quae
malignitati resistunt, spiritus vitales renovant, α creant, quae descripta sunt in mea Iride febrili . Hic dicetandi modus ades in curatione morborum utilis a medicina recessit ob concepta praejudicia aegrorum, & assidentium de virium conjervatione in morbis a larga victus ratione, per quam tantum abest , ut conserventur quin Potius debilitantur, cum talis victus ratio moris bos nutriat & augeat , & hujus augmentum vires debilitet, dc prosternat. Post septimam cibum auget, quia morbus est in declinatione, in qua vires a cibo restaurantur , cum natura superior morbo illum optime praeparet, & prout a septima, qui solet esse finis morbi recedit , cibum auget. Alterum maxime considerandum est Purgatio terminato morbo. In principio, & progressu istius solis clysteribus utitur purgantibus Praetermissis, & etiam lenientibus, cum his utatur in fine morbi, in quo purgantia conveniunt,
ut patet ex Textu , dum molli pharmaco , di caput, & alvum purgat, & molle pharmacum est leniens , & ratio persuadet hanc Hipp. do. ctrinam, quia debiles dixit esse in hac febri vires, &hae non admittunt purgans remedium
validum, & hae de causa non statim soluta se. bre leniens propinat, sed postquam resecerit vires post solutionem febris, & hoe monitum est observandum. ubi vires a morbo debilitatae su rint, nisi his resectis exhibendum leniens. C, Put purgat ob antecedens delirium, & dolorem
Cervicis, ut materiam in capite forsan remane tem extra moveat. Lac exhibet asininum, ut ab
temperetur calor sanguinis, & acrimonia ejusdem, quae solent ab ardentibus febribus illi communicari . Acrimoniam corripit ab exaltatione
salium a febrili iacta sermentatione . Λ' febrili
incendio in hac sebre, sicut in omni ardente membra emaciantur, & his omnibus lac opi
Alteram differentiam habet lib. 2. de morb. num. 37. Haec febris es ad contactum debilis .is
trinsecus aurem ardet. Disserentiam habemus
hujus febris ab aliis, de quibus dictum est. e terna frigere, interna uri, dum haec febris ad contactum est debilis, idest ad contactum calor est parus initis,& calori naturali camium sm,lis ; Dicitur enim secundum Medicos febris dobilis parva, quando calor est parvus, & mitis
existente febre ; nam si febris ex Hipp. s cinior. vel febri semper hic est conjunctus euenti liter febrem dicemus parvam, vel magnam a m gnitudine, vel parvitate caloris. Est ergo in hac sebre calor debilis, minus in partibus externis,
per quem febris debilis apparet. & per hujusmodi calorem dehilem distinguitur ab illis febribus, in quibus externae partes frigent, intrinsecus vero ardet aeger,& cum illis convenit, cum
ab Hipp. dictum fuerit interna incera uri locis supra descriptis ; & tali incendio uruntur
partes internae, ut calor magnus per nares , ereos expiret, er lingua sit aspera, a calore intemso vii cerum exsiccante, asperitati semper vehemens sitis conjungitur. Febrem malignam communiter dictam mihi videtur hoc in lim, reprinsentare Hipp. Talis enim dicitur , quia more maligni hominis aliud habet in ore , aliud in corde. nempe febris maligna per signa externa lenitatem, re benignitatem exprimit, intus umro vehementiam, & saevitiam fovet, ita haec sobris extrinlecum calorem mitem ostendit, per quem ejus lenitatem colligimus, in interno imcendio vehementiam, ex malignitatem continet.
In auinta die praecordia dura sunt , o dolorines in sis, praecordia dicuntur aliquando de
partibus in medio ventre comprehensis una cum
Diaphragmate, aliquando cum Celso de Hyp chonditis dicuntur, & in lam sensu hic accipienda praecordia, cum in partibus Ium hypoch driorum durities investigari possit tactst, in partibus vero medii ventris sit inperceptibilis. Haec durities apparet in quinta, ideo antecedenter non erat,& praesupponit tumorem durum in parte
hypochonesiorum,& tam brevi tempore quale est illud quatuor dierum non est etarmatus, tinmor praedictus, nec illa durities a materia partibus hypoconditorum infixa, & incrassita, &exsiccata, ut partes tumidae durities a copia himorum facta exigit, potest tam brevi temporeetarmari, quapropter probabilius est partes in hypochondriis duras fieri, eo modo,quo induram tur, & tument in tutacatione hysterica, &hypochondriaca,nempe ab esservescentia humorum in dictis partibus, quae semper est conjuneta cum turgentia, & duritie illarum, & a motu spasmodico, seu contractivo nervorum dictarum partium, & praecipue plexuum mesenterii, is quo contracti nervi decurtantur una cum paribbus , & dum decurtantur secundam longituci nem, secundum altitudinem crescunt, es hoc modo fit elevatio ; ventris durities fit dum nervi
559쪽
1 4o Appendix de Febrib in partices.
Et elevatas partes deprimi compressione non peramittunt , & in hac resistentia compressioni comsistit durities a contractione violenta nervorum,
α partium dolor fit a particulis humorum
acribus ab effervesentia separatis, Partibusque cum vellicatione, & corrosione impressis. Comfirmatur haec doctrina a solutione hujus sebris.& tumoris per sudorem, quae non succederet, si tumor esset a materia crassa , & indurata. Dictus motus convulsivus occupat nervos instis
selleae,&annulum musculosum in principio ductus chesi dici positum,& impedit excretionem bilis, quae remanet in glandulis hνatis, & ea.
rum vasis excretoriis, ut locus non sit in istis pro
nova bile segreganda, sed quae segregationi esset
apta in sanguinis massa remanet, unde calor
qualis in morbo Regio es urinae bilissae, bile in
sanguine remanente ad cutem , & ad renes expulia . Causam hujus febris declaravit Hipp. cum illis verbis Textus: Corripit autem maxime hic
morbus, si non annus squalidus fuerit ; annus
squalidus est valde siccus, non squalidus erit amnus valde humidus,& quamvis ab humido cum
calido temperamentum hum. num valde perloctum componatur, excessus illius valde perve
tit, & depravat : ab humido enim aeris in brati, dc pulmonum beneficio , & porositatum corporis in sanguinem delato compages sanguinis laxatur eo modo, quo ab humido compages, ct textura corporum lixitatis capacium laxatur,& per laxitatem ad putredinem disponitur iammis, sicut omnia corpora praedicta, ideo humiditas mater, & principium putredinis dicitur, dum a laxitate praedicta principia constitutiva, & activa in particulas divisa ab invicem disce.
dunt, &suo motu intrinseco, vel extrinseco aeris, vel aetheris separantur cum ditatutione to. tali, quae est putredo, praecedente cffervescentia,& fermentatione totius mixti in motu dictatum particularum, cum sermentatio non sit nisi motus particularum componentium mixtum. Α' seris mentatione acceleratur dissolutio, vel saltem mixtionis particularum naturalis alteratio . &ia alteram ab optimi sanguinis natura alienam mutatio. Spiritus vitalis in sanguine residentis actio, & energia, qua mixtionem particularum
conservat, debilitatur, prout experientia notum
fit a calore per additionem humidi remita, deis bilitato mixtionis moderatore, paulatim ista dissolvitur. Spiritus animales pari pacto retunduntur cum sanguinis etiam detrimento , dum in Liene per spiritum animalem volatiliratur sanguis, Oc per eum quem recipit a lympha in glandulis praeparata cum concursu copiosi spiritus animalis per nervos ad glandulas praedictas delati. Haec est causa externa disponens sanguinem ad hujus sebris generationem, & talis erit quaecunque alia compagem sanguinis Iaxans, &ia integram dii lutionem disponens cum spirituum resolutione, vel dissipatione, vel transpi, ratione copiola, Prout contingit in putrescem tibus corporibus , quo fundamento determina. runt Antiqui febrem malignam ab excedenti pitredine oriri. Causa interna , & immediata est stagnatio portionis sanguinis hoc modo depra.
vati in parte aliqua imi ventris effervescentis. Praedictos effectus pariens,&praecipue calorem illum internum urentem; stagnans enim humor effervescens incalescit multum, serpente incale. scentia ad proximas partes cum vaporibus, &exhalationibus serventibus, unde ardor istarum partium, sed non iii tali copia , quae possit di fundi ad partes externas, & has calefacere imiense , sed major pars particularum ignearum coercetur in loco stagnationis , ideoque ibi est calor intensus , neque sanguini communicatur, nisi parva portio, per quam calor sanguinis purum mutatur, & debilis, seu initis apparet cum motu pulsus non valde alterato ; vel etiam si exhalationes in copia ei communicentur non habet dispositionem ad suscipiendam magnam
enervescentiam, consequenter nec magnam in
calescentiam; Deficit haec dispositio, quia spiritus,& particulae calidae, quae in copia segregam tur ab effervefrentia sunt illae, quae calorem famguini impertiuntur magnum ratione quantitatis magnae segregatae , at quia ab humido praedi. cto laxata compage sanguinis plurimae avolarunt,& quae remanent non sunt tantae, ut calorem intensum efficere possint etiam segregatae, ideo
calor in sanguine est semper debilis, di mitis, etiam si in febrilem transeat . Hisce principiis
potest explicari natura fiebrium malignarum,&earum symptomatum ratio reddi. Hic duo Q. tum adverto, ubi ardor est ita ternus cum calo. re moderato partium excernarum semper esse stagnationem sanguinis in aliqua parte mluiva.
lentem inflammationi . Secundo pulsum per parvum debilem , parvum frequentem a febre maligna sere semper inseparabilem pendere ii vitio sanguinis in substantia . Pulsus est parvus debilis, quia fibrae spirales,& semicirculares ultimum terminum suae conitrictionis non attimgunt, ut sanguinem valid. compressione con. terrere ,& comminuere non valeant, sed super.
ficialiter solumcomprimant impellendo parvam quantitatem sanguinis in arteriam magnam,&cum parvo . & debili impetu , quia parva, &debilis constrictio cum hoc debili impetu aridiria parum elevatur,& cum Parvo vigore, ideo
pullus parvus, & debilis; est frequens, quia cumeonstrictio fibrarum sit decurtata , & ut ita di. cam semiconstrictio momento quasi temporis perdurans huic succedit statim ex lege motus constrictionis,& dilatationis extenso, seu dilblatio, qua eadem brevitate temporis terminante
succedit statim constrictio , quae cum breviori tempore, quam deceat revertitur, & pulsum sinquentem facit. Hoc vitium fibrarum in dilata.
tione . & constrictione dimidiata provenit a laxitate , ct mollitie illarum introducta ab humido in sanguine redundante supra indicato, per
560쪽
Et de earum Curatione. Cap. IV. 3 6 I
quam non possunt valide se constringere comcurrente etiam energia spiritus vitalis . & animalis enervata modo supraducto , a qua in suo vigore consistente fibrae replentur una cum quam litate eorum indurantur . & vim acquirunt ad validam, & integram constrictionem . Addo aspiritu animalii oc vitali modo supradicto vitiato non succedere illam effervescentiam inter eos enervatos, re in sanguine ob humidum sum
fluum effervescentiae resistentem, quam in motu musculorum Recentiores volunt, ideoque neque vigorem, neque impulsionem, nec energiam ad
contractionem, & dilatationem fibras suscipere pro dictis operationibus exercendis necessariam. Quo ad curationem purgationem differt usqueau febris integram solutionem, ut patet ab illis verbis, Ubi vero sedata fuerit ρbarmacum deo sum purgans bdat, ratio sundatur in descripta
sanguinis constitutione, cujus compagem lax, tam medicamenti purgantis agitatio ,& sermen,
latio magis laxare potest cum periculo disso. Iulionis integrae; adde vires in hujusmodi statu laxatae compaginis, & spirituum vitalium , di animalium jam descripto . semper esse debiles,
nec minimam sustinere posset purgationem , quam incaeptam cohibere non valemus ,& quae in statu laxatae compaginis semper copiosor suo cedit, quam a virtute medicamenti promittatur
re praxis ostendit a leniente in his febribus purgationes effici excedentes,& quas non attenderemus a valido electivE purgante. Sanguinis missio ob has rationes excludenda pariter, quia,&Compagem sanguinis magis laxat, & vires debilitat. Praetermissa purgatione,& sanguinis missione, curationem ad quatuor restringit. Primo ad Dic, tam tenuem cum sola sorbitione, est enim maxime acutus, quia in septima, vel nona terminatur, cui convenit talis victus ratio. Secundo ad refrigerationem cum ptisanam frigidam bis in die exhi. aquam mulsam aquosam multam propinet;
Α' mulsa spiritus reficiuntur, qui ab aqua simplici deprimuntur, & horum languor resectionem exigit, quam in exhibitione vini albi aquoseposssorbitisnem intendit. Tertio colligi potest dila
nere materiam morbi per vias urinae cum multa mulsa urinam ciere docuit lib. derat vis. in acut. num. 26. & etiam ratio suadet disponendum esse aegrum ad sudorem, cum per hunc in septima accedente cum rigore Praec
dente sebrem critice solvi pronum iet: quapropter non male se geret Medicus, si ad sudorem aegrum praeparabit . In his duabus praeparationibus ad urinam, vel sudorem consideranda aegri inclin tio , & facilitas ad sudorem, vel urinam in st tu sanitatis, & juxta hanc inclinationcm materiam disponere. Disponunt ad urinam decoctum, Icbechemi,seminum Diatici, Parietariae, Lisqtiiritiae, & alia in tractatu de morbis renum descripta. Disponunt ad sudorem decoctum cor-nti Ceroi, decoctum milii, vel Contradiervae, vel
Eecoctum radicis Tormeatillae, oe Bistortae, vesscordia, vel angelieae. & taee exhibenda in λbris remissione, seu in eo tempore; in quo minus amigit; & hac de causa puto Hipp. imperasse lavandum aegrum quoti- calida . ut &transpiratio copiosor succedat, & sudor pro.
moveatur ,' cui sorsan plus fidebat, quam e cretioni per urinam. Quarto non praetermittemdam purgationem sortiter insnuat proposito poriculo recidisae simpurgatus permanserit, cum materia febrilis retenta recrudescat cum reno. vatione febrilis accensionis. Idem periculum ait
etiam imminere, s sanguis nimium biliosus D ctus fuerit. Idest si sanguis etiam transacta si bre incalescentiam non febrilem, sed majorem.
quam suae naturali temperiei conveniat, cum hac etiam tenuitatem , re facilitatem ad effervescendum immoderate contraxerit; sunt enim
praedictae conditiones propriae sanguinis biliosi dicti, & quibus adeptis a sanguine facile in febriles excandescentias praecipitatur, ad quas Prae cavendas refrigeraritia, & incrassantia sunt op.
Tritiana febris dicitur illa, quae per circulistus , ct acresones de tertio in tertium reis novatur cum variis D tomatibus figoris in principio accessonis, caloris intensi, er mordacis in augmento, oe vigore. oesiti magna, o quandoque cum vomitu in principio frigoris , quam doque cedente frigore, adoeniente calore . Iem febrem proponit Pip. Lb. de Afri. num. 18. & hujus causam proponit num. superiori
17. ubi reddit causam morborum in aestate comtingentium ,& febres tertianas hoc tempore comtingere asserit , & determinat causam morborum in dicto tempore. Reducit ad calorem Solis, a quo excalefactum corpus humectatur; hiam ctatur corpus a calore, quando ab hoc liquescunt nimis humores,& carnes, & ab hujusmodi s lutione serositates redundant, a quibus valde corpus humectatur, dum suas partes copiose irrigant. Ab eodem calore bilis, veI in copia generatur, dum particulae salinae , & sulphureae aduruntur, α in bilem degenerant, vel a calo. re rarefacto valde sanguine , & effervescente. bilis in ejus massa existens disgregatur, & sep ratur in copia, si temperamentum ejus ad hanc copiam concurrerit. tapiabilis eum copia seri. quod Hipp. pituitam appellat, in sanguine prae. dominans, in eoque stationem figens mixtioni illius insidias parit, crasm alterat, & pervertit sanguificationis opus, laedit sermenta omnium
partium, quorum conservationi materiam prae.
parat, & subministrat, & hoc modo totum corpus aegrotat , vel sollim aliqua pars, sibilis, & pituita dicto modo congregata . &