Arnoldi Clapmarij De arcanis rerumpublicarum libri sex. Ad amplissimum atque florentissimum senatum reipublicæ Bremensis

91쪽

Areana regia sive Arcana Imperii contra plebem. ori pari, ac titulum excogitare occupati Imperii, Ucolorem quaerere. Lex regia, sive lex Imperii. I ex Valeria. Donatio Constantini. Solymanni t

praetextus ad occupanda Romam. Veneti quo- modo sint Domini maris. θ

Actenus de AristocraticisSDemocraticis Arcanis. De re- giis vero, quae Comet. Tac. appellat Arcana Imperii, frusti apud Aristotelem quaeras. Itaque Nerae Drecium me facturum puto,si quaedam etiam ex Scriptoribus aliis excerpsero , quae l. tent,&vix ab ipsis autoribus exprimittitur:tiam quod id an emisene hactenus factum est, tum etiam quod id maximum in Principatu usum habet. AEque enim difficile est, atque haud stio an difficilius,populum natumlibertati, cujus, ut ait Jovius dulcis. sinum nomen est,ad regni leges cogere atque assuefacere. Qu' majori opus fuit prudentia illis,qui libertate plebi erepta,regni fundamentavalida jecerunt cujus rei multae sint artes; quali, est illa. Excogitare praetextum live occupati Imperij. Ut de saliuibus appellat legitimum Imperium , veluti de Romanis in bello Catilin. Imperium se rimum , nomen Imperiir gium habebant. Tiberius certe simae dedit, ut vocatus electusque potius videretur, quam per uxorium ambitum de senili adoptione inrepsisse. Idem de Nerone Senecain Octavia,

Hoc perium cepisse. Pleraque enim regna vi&bello, onnunquam percelera,oc cupantur, qui titulus quandoquidem invidiosus est&viole tus; consultius est ementiri Imperii Leges,&s Cta, vel saltem invitis extorquere, quae postea omnibus aliis postpositis Ela de& eluti magnifice ostentaturi, 4- , ut ait Xiphil. μὴ o, hoc est, ut omnia habere videantur

92쪽

eoncessu populi. Sic iust etiam incontracti primit colorqu-rur ut aitJulian.l. 7.EdesCto Maced. Quo certior sum legem se regiam , quae de Imperio Principis lata dicitur, quave populus ei,& in eum , omne imperium suum & potestatem concessit, ante Vespasiani imperium nullam fuisse,vel si fuit,aut emendicata est,aut vi extorta,qui uid aliisentiant. Veluti syna,fretus exercitu ac legionibus in urbem admistis , Dictatorem se in annos 33.lege Valeria creari uilit,quam tamen legem M. Tullius nesat fuisse legemSic Augustus consulatum 2o aetatis anno in- v iit admotis hostiliter ad urbem legionibus, missisque qui sibi

nomine exercitus deposcerent: cum quidem cunebinte Sen tu,CorneliusCenturio princeps legationis,rejecto sagulo,oste-densgladii capulum non dubitasset in curia dicere : Disjaciet vos non feceritis. Tranqu. in Augusto. Et Cosmus Medices post se g Alexandri taedem Senatum Florentinum coegit, ut se perpe' nia sta

tuum ducem crearet. De donatione Constantinimemo est tam muti m-α

bardus, quin idem sentiat: & erudite nuper hoc praeter doctisi. Dona ' Gn-Hottomannum ostendit Gentiletius in Apblo 1 Q etjam ingenue - μιλῶ ipse PontifexPaulus II I.respondit,qinerenti de Iute Pontificatus totque Prin cipatuum titillo: O te. inc it, hominem otisticum diomniumreri ignarum,qui imperii jus quaris,quod amatot annis contra omnium vim posse -- - serra de dimin: Eandemfraudem falsis estSolymannus , R inam ad Ottomannos pertinere propterea quodano , in praejudicium successerum , alienatast. veneti certe Do- ma.. minatum maris no alio titulo se obtinere publice professi sint, isti quam bello dc victoria: ut constat exarguta dc ingenuare o uone missaad Pontificem. cap. XVI.

M M sive tergiversatio in accipiendo imperio . , seniper deliberat. Ingerens se suspectus fit. Blaesi inepta recusatio. EAdem ratio est insiluandi plebem , quoties ii, quibus imperia& dignitates demandantithitiise suunt atque

i ponunt.

93쪽

ponunt, ut videantur inviti illud agere, quod agunt. Graeci elo ganter appellarunt ab Aeco illa, quae quod coepiebat; curios nune recusabat. Cujus rei duplex usus est. Nam haerecusatione cum aliorum sententia esicitur ; quod de Tiberio refert

Tacitur, eum arintrofficienda procerum vo&n ausinduxisse. --tione , tum plebs magis magisque accenditiir ad rem,quana littendi ,essiciendam. Id ait Livius tib 6. omis,inquit,Sext e cum tribunorum plebis cre indorum in Ela remisus essent, iis segerere ut negando omnM Ii ve contrairearihonorem accerrime accenderent adia, quod sinu do petebant plebem. Quam aretem egregie callitii Augustus ,de quo Tacit. i: Annal. eumspecie recusanti flagrant mecum se de de Tiberio idem Aguu imperandi: dc Meronatandem coa Bu, que rem mseram ct onerosam filii iniungi vitutem , recepit Imperium nec tamen ister, quam ut depostu sequando estem' ceret. Qtralem dubitationem etjam belle finxit Otto imp. fa cius: qui,teste eodem Sueton. quas ut in depubsico, siper perium vico Bu gesturmque, commum omni sar is pati, trium tui. Hinc Arbiter: si , quo vi tat tenere. Nec viatoriam; placoparam. Eadem arte Joannes ille Baulides Muscoviae dux usis fuisse le-gitur.Talis autem Theophrasto iam, dicitur. Ita enim in Charse ... cieribus: camindagis et ator timidhabet. adhuc det beraturum iacit. Unde etiam lege utum est; ne magistratus, filio. Nin eos tutores crearent,quistips, via tingerere; quive, ut cre-j-m serit, entur, pecuniam dant. hos enim pinnae obnoxiosesse promulbsest ' gatum est l. 1i.D.de tutor.&curat.&l. . D. de procurat. 2 'AE: frendinest procurator, qui iadserit procurationem :namhocisse 'ectines qui opera ram ingeritra vito.Hira Alexan. Innp.Δ- .cere litus est invitos, nonambientes, in Rempubi collocandos esse. Et vel ob hanc causam hujuscemodi accismum finxerunt primi imperatores. Orca quam rem tamen magna d. fita cultas est Talis enim cunctatio,quamdiu non appliet, dignita

tem & usim habet suum , ubi vero erumpit & pium sitiinepti. est

94쪽

otium plebi auserre. discernere contumaces ab obsequiosis. contumaces. Elati sipra - modum nominis privatι feroces plus quam ci- 'ilia agitantes. Recalcitrantes Majestati. desti, sequiosi,obsequio grassiuates, vimi,Pla- , Mentini Courci furi, Dolfiniici & notatur ingeniorum diversitas in magni ivitatibus.

Cicut aurem cum in regno, tum in aliis Rebu*λι plebs ab imperiis &armorum exercitio abstrahenda est, imὰ contratio nonnunquam expedit Reipubl. plebem,eosiueomnes qui praesentem Reipubl. uatum oderui, n bellum mittere. Id quod. maximi Imperatores ac Principes sepenumero observarunt. d si bello opus non est, ibitum aliis modis plebs seliganda est veluti Herodes ille, de quoJosephus lib. is. cap. visse conjuratisnci ac turbas, quod ocium aio a plebi, eumque se reiaboris istigaverit. Idem Arist. lib. 6. Polit.innuit Hinctavius lib.6m Orcinquit, nude Patrumcessu si di in edi

est natura plebis, ut in periculo constituta citius &ficilius o cium cium Guat, quam ubi omnia feliciter eunt. Quoetjam nomine nonnunquam novos hostes quaesiverunt Romani vel inviti, ut videre est apud Livium lib. 3. Sem ratae enim inquit. - a .axtemplo urbanos tinexcisaverunt. Sed inprimis discernere hie uoque operae precium est civium animos, eosque tanquamis ectos notare,qui nimium popularitati studet.ni enim tacitari uanimos quoquo versam torquent ac tiliuntnet libertatis

95쪽

o A . CLA, MARri Lis.. I. . XVII avidi praesentem Rempubi contemnunt, quos Aristoti appeti

Consumam Curtius, conturmurramus erus lib. 6ae Philota non quid sceriserusidcomumacias lectum; Ammianus recastis tadiae ii ri; Calpum. Me Aratos. Sceleram,incti ait genium pora quam ci agitantisin, non dominani, instar fervitutis est; posteriores μῆ Inippa misi OMaiestatu hosita. Hinc Tacit. de Druso: distiscere Populam regnantu movit Eborumingenia dc de Agrippin ampopulari stud in re domolationi, & de Aruntio, eum M quam cia milia agitare Pollioni ue e sinu patrisferociam retinere. Qualis erat etiam Avidius ille Castas, de quo Volcatius: oderat tacite - principatum intrepuerat perviorium nomen Ecde quo. verus apud eundem. Omniarausi ad spocent , opes non me cresparatauerinno inriden Contra vero magni facit Princeps eos, qui dominationi sitae& praesenti Imperio inventa ut cum Horatio loquar grassantur. Hinc Tatalib. 3.Annal. bini muris ob epulisprotexenda erat. . pubi. statum amant. ideo Tacitiis areellat modestis, et equisses,s.siliis servitio promptos trici U. ς, Latini DPos placidos homines,qm si dicas Placentinos siodie sunt Courtisani sive Deflente; Aristot σαπιλιυτονγνω δε - :quales erant Sabinus Capito, Vitel-

Dinniorum bus, aliive quos vulgus hodie appellat Aulicos Politicos. Ceterum hia uaemodi ingeniorum diversitas in plerisque magnis Vs -- πηρ' civitatibus reperitur, in quibus alii Aristocratici sunt, alii plebei j dc populares, abi principum partibus favent, alii patriciorum ,&samonibus millent, ut de urbe quadam Ioniae te satur Aristot. .Polita cap. Plutarchus de Athenis,& de Psetiliis Monstroletius,& de Atrebatibus Cominaeus: eamq; Iemnaturae locorum & intervallis P asscribitAristoteles.

96쪽

P. XVIII. Gq. XVIIJ Arcana regia c5tra Patricios. Ne quis sententiam dicat super comitiis. Ne comitiaMagistratuum in quinquennium habeantur. Ut consili qui

quenni' post in provinciam eat. Ne quis pro prio sumtu ludos edat. Ut Praesem Praetorio sint viri togat viri principales.

IN Senatu Romano sib Tiberio, Asinii Galli sententia fuit,ut

magistratuum comitia in quinquennium haberentur,& ut princeps duodecim candidatos in annos singillos nominaret. ubi Tacit. i. annal. maddubium, inquit, erat oratis ast ρει mare,c, A RcANA IMPERII tentari: Est hoc arcanum regium adversus patricios. Primo, quod creatio magistra- μ' - rus ad Imperatorem pertinet. Deinde, quod prorogatio Imperiorum imminebat praesenti Reipubl. adeoque periculum erat, ne hac ratione Respubl. Romana in priorem statum reducer tuti itaque postea addit: Superbire homino minua designatio/ G V, quidFhonoremperquinquennium agitent 'laeam, o per gusis annos ossen lanci vitari. quamvis repulsim propinquia fessostim odiisereab his, qui ustra eri inquennium proiicinitur 'Tertio facultas eripiebatur principi gratificandi pIuribus, cum

tamen princeps, & cumprimis novus, nulla re magis opus E beat, quam iavore ac benevolentia civium. Ac quanta sit testas&auto itas ejus, qiii in Republica largiendi gratificandi,

que civibus occasionem habet, videre est apudAristot.bb.1.Pin .c.7. idq; Calliodorus innuit. o,iliquit,antiquuasis iste, pro morum voluis anni successione reparari, ne diutuma pol O mustorum provectus iata reperirenti. quare Aristot. Laconicam Rempub. reprehendit,quippein qua diu durabant magistratus,&cum maximo imperio : quo nomine Augii stus, ut plures partem administrandae Rei p. caperent, nova ossicia excogitavit. Eadem ratio est, quare, cum tribuni

pl. peterent,ut tibi liceret proprio sumtu ludos edere; Tiberius inhibui decreta pecuitu ex aerario: quod hac privata popularis

97쪽

'r' 'ARN. CLAUM, RII LIa. . IL ttate, ad priorem statum vergere poterat Respublica. Ce terum illud callidejuxtaac prudenteridem Augustus; quod cui'stan te Republica, conrui Romanus provinciam sortitus, deposito finiri. μι- consillatu,statim cum imperio in provinciam ivisset,primus in-

ι--- stituit, uideposito honore in urbe inaneret quinquenium, an-' tequam in provinciam abiretata tam consules,quam Praetores. in provincras ibant no promiscue , sed secundum ordinem, quo eos magistratus in urbe ressissent; hocnimirum contilio, ut iuperbiam illam animiq; ferociam, quam ex annuo illo dc potenti magistratu conceperant atq; imbiberant, intra quinquenniunt iterum deponerent,ac privato vitae genere 'tias depas: erentur. Mi M. Eata etiam causa fuit,quod cum antea Prqfecti Praetorio, quorum ilicium maximum fuit,& tei legos imo proximumpossi ex hominibus militaribuslegerentur; pomaJuris scien ρε--η - tia hunc locuin sibi vendicavit. intutu enim videbatur, viris rei militatis peritis, 'uamvis tenui origine natis, tantam potctiaim tribuere. Quare Ulpiani,Papiniani, aliorumq;JCtorum indu-misic stria factum est, ut amplissimul oc munus, togata potius quam bellica arte administraretur. Unde & Pomponius Jurisconsuuros appellat Principii miros. ει Sparti . in Juliano; nobilem ηο-bi rem fer Iuris rudent . Ceterum ententia illa Asinii Galli; quamvis praesenti dominationi periculum intentate videbatur: Tiberius tamen quasi augereturpotestas ejus,d leniit,& fium rabili in speciem oratione vimimperii tenuit. haec enim est na- tura arcanorum,&bellissima ratio obtinendi quod velis.

- rius Magistratus &Jurisdictionis Prae

sidium continuaverit. Duo hominum genera

in regno. Quibus potissimum in regno magia stratus de mandisiuit. Fideles, lascicurus ,

98쪽

gussis, omnes magistratus annuos secerunt. At enimvero Tiberio id morum fuit , inquit Tacit. r. annal. continuare INO Tiberti tom , acpsero ue ad rem vita in isdem exercit, Lis, uiuium iis. δε in μη-mbin habere. de lib. . annal. Rusi. - Ca slectatusimo cuisue, qui sitim ignotis Ο mandabat jemelque assumpti, teneba tur pros ne modo,cumphis isdem negotiis insera errant.. C jus rei caui e variae recensentur, quae metito in disquisitionem veniunt. Dion testariir,Tiberium togatum respondisse, hirudia 'nes multo sanguine hausto quiescere, recentium morsus esse ineerrimos. Alii putarunt id ne tam a Tiberio taedio novae cui Nam,ut ait Horatius: Reges dlisuretur multis urgere cuALEM, Et torqueremere,quem pers exisse laborent ,

Hinc Alexander Sever.dixit, magnum virum esse oportere, qui velit creare senatorenae. Quidam dicebant, ad majestatem imperatoriam pertinere,ut ea quae semel placita erant, pro aeternis servarentur. Nonnulli ex invidia seri , ne plures flaterentur. Fusrunt qui existimaret, ut callidum ejus ingenium, ita anxium judicium: neque enim eminentes eirtutes scetabatur,de rursum

vitia oderat; ex optimis periculum sibi, a pessimis dedecus pu' pu is R., . blicum metuebat. Ab his enim Reipublicae periculum est,ab il- , lis Principi. Hi fini,quos Gneci appellant Ulpianus c, io

personas in turpitudinem notabiles, Cicero desperatoriim ho- .minum flagitiosos greges. Ac tamen illi, ut ait Salustius, quam hi , regibus suspectiores sint, semperque iis aliena virtus iarmidolosia est. Rationem reddit Tac. . aen. optimos inemoria malos acupere. Haec alii. Ceterum ut dixi, duplex erat Romae hominum genus,quemadmodum etiamAthenis fuisse testatur Athenaeus. Alii favebant dominationi Principum,quos Gunt

rus fideles appellati, hodie Acbe tietuit et Alii memores adhuc

pristinae libertatis, antiquam Rempubl. restitutam cupiebant.

Germani distinguunt per, giit Et erifo l& qui Sidus h. His

peria&Jurisdictiones no deditTiberius,nedum prorogavit; quin potius eorum vitam, Guli ermones, publice psivarimm

99쪽

ARN. CL Ap MARII LIB. II.

op xix notavinpraesertim quorum erat spectata virtus: quales Asinius, - mitius,Haterius,Pii, Scaurus. Idque expresse Aristot. DPo- cap. vlta monet, ut Principes ejuscemodi circa se habeant, qui non tantum ipnus sint amici, verum etjam Imperii; quive '/ nolint praesentem statum eversum. His ergo & dedit,&conti novit,pr sertim mediocribus virtutibus praeditis: quales erant Sabinus, Capito,&sub Claudio, Vitellius; in cujus statu sua haec ii scriptio: eta immobiluerga Trinopem adeoque Poppaeo Sabino non tantum provinciam Maesiam prorogavit, verum etjam alias addidit, Achajam & Macedoniam: quas aliis, quorum ingenia nondum noverat, vel suspecta habebat,& ait xie,&cum periculo dedisset. Sic Iovianus, ut refert Marcellin. M .asist initias imam, Muirebam, ex λminari negociis , entem et V t m in Italia, fovino jussiusiuccederearmorum in 'oper Piliacon mamiuatur Potita. Oduxm ruices risia queseu ire te medis,ct homo referioris ad ablimis provectus , torusas nutantem tu iratio fundaretingenti. Quam ob causam Me enas Augusto suasit,ut ex equitibus tantum eligeret Praefectum Praetorio, ne quum neris nobilitate fietus, aliquid conaretur adversus principem ipsum. Ceterum Sabino prorogata fuit provincia, nullam obia eximiam artem,ut ait Tacit.6 Annalpaepiodpar Noctu,neque orat:Tales enim vere aulici sunt;adeoque principibus νων'' ti. quippe apud quos, teste eodem,Didustria minus noxiaesunt, quatis parando regna untur. In quo laudat Tacitus socerum situm: Nastu, inquitan hocs. -ο--,sed quivarvidebatur,oc sibi anthdcompositum in Uentationem: α- Pisenem Vellens: actu, inquit, otiose φῶ--.ν: Reliquis enim, magnitudo illa funae exitio est.

100쪽

ra Romam creariposse Principe. Peregrinum

creari poss)Pontilicem.Roma sedes Imperii ar-' terna, pignus Imperii, auspicato condita, Te rarumDomina, rimae sedes. Electio inlia rio. Electoris Palatiiudignitas.Interregnum in Imperio.

DE ser. Galba in Hispaniis Iniperatore creato, itii c. lib.r. g

pconciverat te usta Iaa P ERiIALcANO ,p eprincipem ac bi, quim Romae fieri. Hare ille. Ceterum magnum hoc erat ejudicium adversus Romanam Rempubl. Roma enim inora. Roma inuis tantum dicebatur caput, &sedesInterii orbisaeterna, ut est in L 3. C. de Coll. Unde etiam urbs aeterna appellabatur: item' 'terrarum Dom: na ab Ammian. lib. I .dc ab Athenaeo AMμὴ 1 ---ide Capitolium, sedes Iovis Opti. Max. atque pignus Imperq;item auspicato inauguratoque maioribus coii litumJ '

verum etiam inea ipsa Roma, fortuna imperii putabatur habitare: quo nomine tortunam inter ares patrios colebant Ptin- cipes, credo, quod Ser. Tullius a Fortuna ex ser o in regem es set evectus. Quare merito in tam augusto loco principem o bis terrarum eligi oportebat. Qiram etiam ob causani Consiletis mi Romanus auspicato fieri non potuirextra Romam vel infr vinciis ,ut testaturiivius lib. ai. verum ego puto illud fictum, ad infringendam libertatem populiRomani. Sicutenim in eo i libertas posita erat populi Romani, quod non nascebatur, sed eligebat princeps; quod aitGalba apudTac.Iainnali liber- taur , elisca', s. itaineo quaedain servitus apparet, quod extra Romam creari potuit. Porro in Pontificio imp - , se Aiario arcanum videtur. peregriniam,& qui in Hispania erat, creari is nisi

'posse Pontificem. Id quod ex Jovio colligo in vita Hadrianu creauo,inc i, Pont-μ mino et mussania sint e. cum