Arnoldi Clapmarij De arcanis rerumpublicarum libri sex. Ad amplissimum atque florentissimum senatum reipublicæ Bremensis

61쪽

Bella decernere. pacem facere. Pacta Caudina, Numantina. Majestas est, arma capere injussi Principis. Jura triumphi. .

Hoc vero vel omnium maximum Imperii Jus est. Certe apud Romanos bellum decernere non licuit, nisi comitiis populi centuriatis, id est, maximis. Nam , ut ait Plato a. de LL,

mis. Si qui pacem velbestum fecerit,pravati sine publicositio, capitalso Et mutata Rep.lege JuliaMajestatis tenebatur,qui bellum injussu Principis gesserat. l. 3 ad i. Jul. Majest.&l unica C. ut

armorum usus G usit,inquit probis nobis insecus ais inconsit iis,quorum et morum ven rum copia tribuaturies Novcl. 1 7. maferre,ni similitanti, non Met. & Auth. de armis, Justiniani constitutione in bibetur Fabricensibus, ne arma privi homini vendant. Quo nomine,praeter alia,Piso accusatus est,quouammis provinciam, unde ejectus erat, repetisset. Atque haec cau sa

fuit,propter quam Cato censuit, Caesarem nudum & vinctum dedendum esse Germa is quodetamen haud scio an non nimis inclemele ;aequo viae alios. Non enim libenter obci. - αε- μενα μυλλεγ ν Eadem est ratio pacis faciendmiquae apud Romanos iniri non potuit, nisi consensu Senatus ac populi, & pinstea Luperatorum. Ideo Posthumius ille, ne inquit,quc-j suturi, Romani acti en, non teneripvulum Romanum, ut est apud Livium. Tacitis. Annal.Donec referantur Ite Neronis, an paci annueret. Quare pacta illa Caudina&Numan ina, non hierunt pax, sed sponsi', de quo vide Bodin uni, & quae notavi ad Tacit.Nam quod aiunt alii captiunculam hancinisset om norum,nego.Quin potius prudenter a Ducibus pacta componi noluerunt, ne hi necessitate adducti, ut si in t momenta ac vices belli infamia turpia a pacta inirent. si 'ondissem in , aizPostumius ille apud Livium, mrbem ranc retici rumpop. Romanum i incensurum magi atin Senatim ludi non habiturum'

Debuit itaque Pax, non aliunde reti quam Roma, quae dicitur

62쪽

urbs aeterna, de putrerum,& in quo Fomi e sedes; de qua Poeta 6. Tneid. En hi in Gasic iiii ais ' MI Imperium terris, animos aequabit Olympo. Itaq; deceptio non hiit,sed lex,&jussum populi. Qiud,quod ut ait Plin. lib. 8. Epist. decipere p o moribus temporum prudentia estὶQuin ergo imputant sibi suaelis avia Samnites, quod juris' fecialis expertes merunt,itatumq; ejus Reipubi qui cum bella gerebant ignorariit.Nan ,ut est in l. ita. Da e Reg. Jur. Q cum Eo Hra utritelen, lese renon, Parin omnis6ψ,aus ira uora. Et plerumq; in sponsionibus Ducum adjungebat illa clausula, liniaratu reo vulture is let. Ideo sapientet Helvetii,nonaliter foedus cum Tiamulio inire voluerul,quam acceptis qui capite punirentur, nisi Princeps rem ratam haberet:& laudabiliter Angli belligerendi cauta profecturi ad exte- s,Regi suo sancte promittunt & conceptissimis verbi se nullas conditiones pacis cum hostes aturos,citraregi sacproce xum voluntatem.Frossariae similiterres habuitrico ius trium- t m phi,quod cu in senser plebs Romanaad serapuisset, ta ius, nunquam,ait, ante detriumpho perpopuluae tum sempere ei Z, tisaeem arbitrium leseu honoris peues Senarumsuisse; ne Regre starem summiordinis imminuisse. quam etia ob caulam, Senatui reliquit Augustus sanxit l, ut de hellis triumphis i S natus costulereturi sueton. in Aug. Hacnimirum speciosa & in

idiosa modestia Augustus tot annos Imperii Rom obtinuit. '.

Jura vectigalium, nue tesonioru imperise, de

p ovinciales collectar, t

aer silcitr. JuraNundinarum. Reg ut dis ferant a Jure Imperii. Jus postarum, ius d 'di

civitatem,muniendi, &C. D Orto Jus vectigalitum penes sciumPrincipem est est eos qui in Republica principatum obtinenti Hermose in l. IO. D. - E i depu-

63쪽

3s ARN. CL Ap ARII Lia. L . M x depublic.& vectu. Ue ligasia,fre Imperatorum praecepto, praesidi,neque curatori neque curia consituere, nec praecedentia r se mare,es his vela 'cive eminuere Met. dc ld. C. vectig. nov. inst non pos&l. unicis 3. D. Del Jul. Amb. Et fuit hicpraetextus,ad mortem in Christo servatote nostro, quod testatur Luc. cap. 23. Huncindemnii pro entem trisum da e c Mari,c d centem Je Christum Regem esse. Quod etiam Jus primi Impe tores conlidibiud tribuni aliquandiu concesserunt, acri tum pop. Romani libertate Tacit. . Annal. Reliqui enim acerrime exercuerunt. Ideo Galeacius ille vicecomes Med ol. majest iis accusatus est, quod tributa subditis, sine Imperatoris arbiti amperasset. Multo minus a. Principe tributa finitari Que vii Guntsib. o uinerosia Roma psunta Rege tribum Cujus adarbitrium Hsporituromnetributuno, Et Capitolitiam cogunt pendere Ammano,. in toto Mnesim o nobile mundo. Ceterundi cesimilis est hodierna, ut appellam,imperialis col- lanam , I : ut appellant,imperialis col-

iupetiit, ut si instituerein agrisnun aspermitteretur. Relimaast minx, a Regalia dicuntur Feud. titis L huc - - Jura vero Imperii non facile, qui e cri summo Principi, in modum superioritatis, xe ervant . p in etiam,'u'dregalia pra enim minora, tantam maiestatem. minime piae se ferunt;. quin potius patrimonio Ocrebus domesticis augendis itiserviunt: ut sint ripatica, argentariae, portus Minarum reditus &c . Adde, quod rerum

64쪽

propugnacula conservandiImperit,ad quod nonnunquani sen- XXIL sim, & quasi obliquis eradibus,si astat selet cives famosi, quorum auiditas adeo insatiabilis est, ut cum particulam aliquam Reipubl. absciderint, suoque , ut ita dicam, corpori adferruminarint, semper plura abraurant nunquam quieturi Ad haec Imperii capita, plerique etiam referunt Ius instituendi cursus pi blicos; sivo, ut vocat Laconicus, curseres, hodiepsin de μαμ . quibus vide C decursi ubi Id enim solus habet Imperator,as eoq; non ita pridem,Duci cuidam Germaniae, qui publicos cursus in Belgium de Italiam disposuerat severe in tei dixit. De quibus possis , ut vocant, intellige illud Carsy de belIciv. Atino , 'st . r. ι μοι hoc enim postie equos, de victoria o is es nin amitos: & illud Capitolini, de nuncio qui mutatis animalibbus cucurrit , ut caede Maximini Romanis narraret. Enimvero haec ratio maximam securitatem praestit Principi. Quare Augustus,quo celerius ac sub manum annunciari cognoscique pontiquid in provincia. quaque gereretur, Juvenes primo modicis interandus, per i talum es vias, dehinc vehicula di hostiit commodius id visum , ut qui allaco eodem perferrent literas, inter gari quoque,si quid res exigeret pollent. Haec Tranquillusin' Aug. Hisce etiam adiungui nonnulli Jus dandi civitatem,quod Jurisconsulti appellant ritum & vitam dare civitatibus. Item Jura muniendi 5 portis interdicendi . Quae quidem ego malla τοῦ Σ , ad Arcana Dominationis Regiae referre; sicut etiam pii ream illam inscriptionem, qua solus ustis es imperator l. 6. .dem er. Rei De quibus,& id genus aliis vide in libro tertio.

CAP. XXII.

Inperium militare non est juris Imperii. Iura ira litaria Ducis. Romanorrum diacum libera belli administratio pro temporeconsulare. mollis scis Sol ast a n. Hodiernus belligerandi mos ex directoriis. Militia Turcica. .

E. I Multos

65쪽

s ARN. CL Ar MARII Lin. LXxIL λ Into minus huc peitinet Imperium militare, cujus usu militaria IVIae vis obtinet tantum in castris, extra Rem p.&est penes I belli sine Imperio militari comprehenditur Jus pie steri di militem. Ita enim Agamemnon apud Homer. ut refert Arist. 3. Politam. si λ α χ: & Venula.q. de cussi& exli. reor Aous exercitum accipit, et imis sani uiuertendiis misites eri a s h bet. potestas pugnam pro libitu instituendi; castra metandi, ob sidiones, expugnationes decernendi; captos servandi, edicta instrensia proponendi, obsides accipiendi, denique faciendi omnia, quae ad bellum expediendum pertinent: veruntamen excepto pacis faciendae jure ac privilegio, quod est, ut dixi, in p. πιλι- . Reliqua enim jura militaria, Romani Duces e excuerunt etiam contra senatusconsulta , ut in Historia Fabii, & Livii Marcati legimus:imo etiam contra Imperatorum mandat de quo Procopius in Historia Belis ii & Narsis. Uterque

enim contra mandati fines pugnavit , adeoque victoriam obti-ruum lia nuit. A Diicibus etiam legati nulla certa mandata accipiebant, sed i o Repidico Uerent. Taci in annautem, ut consilium pro tempore Umore caperet . id Germani efferunt init Digem ore Ulpian. cum liue ruumet ruma ratiorum admini ratione. Caesar tamen hanc citerim addit: si Rei M. commodo ereo, summum tame', de quo nos dicimus, Imperium non malisti habueriint ne Pq pejus, aut Germanicus, aut Corbulo quio disia, tum dem , tuorum tamen Imperium extra ordinem amplificatum est.Tac. r. annal.2,nc decreto patrum permissa Germani provinciae, quae maridividuntur, majum perium quoquo adisset, quam his quiserre ut missu Principisseu merent. Quo loco mihi mirari Iibet hodiernum in Germania belligerandi morem, quando quidem belli ducibus non tantum certi commentarii,&,ut vocant,directoria traduntur; verum etiam hora pugnae, si Dis placet,ustro citroque minis literis praescribitur; adeoque bella nostra ex decretis,ut Thuci Llib. r. ait,vel ut Galenus,veluti naves, ex commentariis gerula tur,quo nihil stultius fieri potest. resestas, ait Citi t.bita. 7. a te rationem en , maxime iuberi, in quo raro termittitur te ora Ggere. Unde accidit, ut,teste acerrimo scris

Imperium

66쪽

ptore, distantibus terraru alii, nsit apo Zi Gad rantur. At Cap. XXIL

hercule Rege .it Livius hiar lum i pessim mis, δε- minιrerum temporumque, trahunt cuncta cons aris, no Puntur. Quam comparationem Alexandri cum Romanis Imperator,bus, imitatiis est Tacitus in compalatione Germanici cum Alexandro,lib.a ann L c d , inquit δα arbiterrerum,si re nomineregi Wssu,tantopromtim assecuturum Oriam mίtitia. In bello enim nihil mauis praestat, quam unius regimen .id quidam collega axit apud v. lib.6. regimen omnium rerum. Aquidbelu- v citerroris i ruar, in viro uno esse sibique de ratum in animo esse Camisto summittere Imperium; nec quicquam de majestatesua de' tra tum credere. quoum sati ejiu vixiconcinisset. Et lib. . Tres, inquiit, dele is habitoprofecti ni Hos documentorumver et amplurium imperium bello inutio esset: tendendo ad aquisi uecon λ ius, cum aliud hi videretur, aperuerunt ad occasionem locum hosti. Hinc apud Turcas,superiorib annisainan Bassa totum septen- p 'nium, etiam praesente Principe, supremum belli imperium, ea j trotestat ν δ mpe 'ipse in castris exercuit, teste Sorantio

in Ottolo. Quo etiam cotii ho britanniet Princeps Procancellario suo chartas publicas tradebat,sea sigillo suo obsignatas, quibus in publicis negotiis pro arbitrio suo uteretur: Cominae. lib. Ib. i. de hujusmodi chartis Gunteius, Impressoplurima χην Deprense esse vacuo apud imitam chartis sex Aristoteles adiem praesentein intelligen

' NIS LIBRI PRIMI ARNO

67쪽

ARCANIS

LIBER SECUNDUS.

Triplex civilis prudentia. triplex Reipubi stati . ex eo nascuntur totidem Arcanorum Reipubl. species. Q c Ar ot arcana regia alto flentio praeterierit Aleisorum praecipui autores. R e L N A, in specie sic dicta, ficio triplicia, ex triastici illaitatu imperii. Naim ravnctas uiones Ommait Tacit. Diu . primo ci, aut gubre rara . Unde triplicem prudentiam notarunt Aristot les,Cicero, de cumprimis Tacit.lib. 3. annal. Olim in t Mevas da,velcumpatro ni scenis vulginatu , , quibu modis tempera Ver haberetur Senat questoptimatum

.uenia qui maxime perdiu cerant, ca uti tempor insipientesereribantur conversZe . tu, nesabo rerum, q mi πη- periret, haec conquirit disin re uerit. Hoc est,crassa Mine va ; aliud est nosse rationem gubernandi popularem Rempubi va ; aliud est nosse rationem gubernanai popularem NempuDualiud aristocraticam, aliud regnum sive principarum. id quod notarunt Historici in civibus Florentinis: eorum qiiosdam gram

68쪽

vero neque sub principat neque stanteRepubl. locum habuis se. de paucisputocontae. Pro hacRerumpubi. varie- tate,& cir hancprudentia, ariantetiam Rerum bl. arcana, sive sephisinata. Vel enim sint Aristocratica, vel Deniocratica, Aram

,el Regia. In hac Rep. periculum est Regi, vel a plebe vel a nobilitate, in illa,vel ab uno qui imperium invadat,vel a patriciis ;in ista, veta plebe, vel ne unus totius Reipubi summam ad seu trahat. Hujuscemodi enim civiles dissentiones, ait Cicero in Catthoraci non ad delendam, sed ad mutandam Rempubi Pertinent. De prioribps duobus quaedam tractat Philosephus

inPolit. regiorumvero vix meminit, an quod in occulto erant; My-δυ-- an vero quod ea in vulgus dare, ad principum sinus populo in obnoxios reddere, dubitavit,ut consuleret domitiationi Al

xandria egis sui3 Quod ait Cassiodorus vari Epi' io...um esse meruisse Principi cretum, siquid gno ur,prodi, ceps; nec ido aut quare. Sunt tamen quaedam lib. s. Polit. de Tyrannicis artibus, quarum nonnullas, recte intellectas, ad arcana dominationis regiae, sine periculareseras, de quibuspostea. Ceterum Arca- --

norum popul tum Aristocraticorum . exempla plurima ex Livio, Salustio ,aliisque Historicis excerpi possunt. Regia ero

arcanaomnium acerrime atque sequentissime notavit Coin hiis Tacitus .& hunc secutus Amm. Marcellinus: absque quo Tacito esset, haecdoctrina maximam partem adhucinobscitro

esset. Itaque quod olim dea imotheo ac Phrynidescitum e Timotheum quidem artem fidicinam anxisse, & multis modis reddidisse locupletiorem: sed absque Phrynide fuisset. Tim theum miscem posterior aetas non habuisset; identidem hae . de re dici siet. Etenim absque Aristotele M Tacito

69쪽

Arcana Aristotelica Optimatrum sive patriciorum α:idverius plebem plebis signiscatio. plebs ma vult decipi quam S i

ARcana ig tur Patriciorum contra plebem, sunt recondit: contilia per quaein Repul l. ita inei tur plebs, ut putet se haberes iquod non babet. Hac ei in sellacia la aridus cst populus , cuiluvito aliquid imponere pςr.culosissimi in est, quo ait Livius lib. . Ieru εκ mve o D id ob berii connubis rassipatrinac pubis aerimum cc :umeliosum plebi est LooFot de plebe,n6qualisiuit apud Gallos. Deteile Caesare lib. 3. debet Gall.pene servoriim habexur loco, ius per se nihil audet,& nubii adhibetur consilio cin quos eadem omnia sunt ra,quae do mini hi servos: sed de popul libectatis ainace, i ive ut de Romanis Tacitus, Guicciar l. de Florentinis, de Craninius de quibusdam Germaniae Rebusp.testantur,neque totam libertaten neque totam servitutem ferrepossint. Ceterum Arcana Patri- Ars Hi adversiis plebeii haec fere sunt apud Arist. lib. Polit s. 33.cujus verba huc refer isses e.

is uos ι Sunt tum H arcanas esephi in qua ab optimati μνω apud populum praetexunta quinque: Comitia, Magisnum, Iud

arma ,O armorum usu atque messitatio. circa comitra sic ο

70쪽

rumpotentia poena decemitur optimatibu/,nisi ut dicant, ebi vero me recim: Maciterius Philosophus. Eandem rem innuitLivii cum ait lib. . Patrum ambitioneartibus, Veri, ut obseptumplebisse ad honorem iter: Iciarum haec singula in disquisitumein ve

niunt.

P. II f. Ut a Comitiis abat plebs impune: Patri cir vero si

emaneant, ut puniantur Plebi ad honores via minime occludenda et Occultaratio propter quam Tamiuinius & Antonius, indictis comi atiis,ipsi emanserint. campi Dominus. IN Republica in vel optii nates,vel pauci, snem enim lima hocloco discerno) principatum obtinent, maximum pericu tu esta elebe, ine si ab Imperio prorsu remota est, infensissima est praesenti Reipubl. statutuit testatur Aristat. lib., Polit ap. 7. Cum,inquit, mul tu inopum inci ira ea ratae 'eas honori inri sexcissa est necesse in ea, est itatem e messe in Re . - ω Hinc in omnibus historiis totissensiones ac ciVilia apud G F ovainca