Quaestiones Juvenalianae [microform]

11쪽

seho et Pap. s. v. artocopus; chol. V 69 et Pap. S. V. Mygale schol. VI 1 et Pap. s. v. exodium schol. VI 83 et Pap. S. V. haros schol. VI 29 et Pap. S. v. arentum schol. VI 25 et Pap. s. v. oreris schol. VI 459 et Pup. s. V. titulus schol. VII 9 et Pap s. v. machaera schol. VII 13 et Pap.

s. v. lata; chol. XI 69 et Pap. S. V. SparagUS.

6 In Cranierimusniensi' denique haec exempla inveni: Conseras a D. I 157 et Pup. s. v. aconitum Hai n. II 53 et Pap. S. V. OEphius min. III 40 et Pup. s. v. liburnum; Hasn III 50 et Pup. s. v. culina; aD. VI 11 et Ap. s.

v. rivalis mira VI 133 et Pup. S. V. hippomaneS. Ex his eXemplis satis apparet rationem quandam, ut iam antea dirimus, inter C0rnuti commentarium et scholia deteriora intercedere sive haec e illo fluXerunt Sive utraque commentae communi fonte hausta sunt. Itemque scholia ithoeana et Seholia deteriora aliquo modo inter se cohaerere videntur. Multo Saepius enim quam viri docti usque adhuc putaverunt et Cornutus ipse et scholiorum genus deterius partim integra partim mutata vel in breviorem formam redacta scholia promunt, quae apud Veterem Scholiastam invenimus. Cuius rei exempla non nulla afferam

Vetera accedunt. hiribus enim quam sexaginta locis scholia

Ρithoeotia usdem fere verbis repetita in illis manuscriptis in-Veniuntur: I 9. 20. l. 66 71 96 100. 104 111. 116 II 53. 61 m 29. 36 38. 4. 1. 64. T. 76 79. 1. 90. 4. 108.116 1 36 137. 158. 168 186 199. 213 214. 21. 233. 34.

Τ Conferas . r. ermatini Schediasma de scholiorum Iuvenalianorum genere deteriore. Gottingae 849 Conferas rameri in D. I. Iuvenalis satiras c0mmentarios Vetustos. Hamburg 1823. ' De exemplis, quae e satira tertia congessi, adeas Sch0penum l. c.; alia invenias in duobus commentationibus Gighii, quas iam Supra com

2 de glossis Η. Keilii in memoriam revoco collationem, quam editor ipse margini commentationis suae subscripsit etd0inde irgius in recensione illius commentationi paucis

exemplis amplificavit Philol. Angeiger X, 479).3 L0cis, quos . alinius pr0legg. ad Persium p. 125 adnot. 2 e Cornuto ipso assor II 169 III 38 VI 45 addoro

possumus VII 154, ubi apud Cornutum haec legimus: Cambre nomen fabulae nobis ignotae', apud Probum aliae: gambrersepetita historia vel sabula ab aliquo tum scripta 4 E scholiis, quae Oehlerus cum Hermann e codicibu8 uaeellen8ibus commmucavit, haec exempla descripsi: VI eodd. Oehleri: artos panis, copos labor hinc artocopos pani operator

vel pistor Probus Vallae art0pta pistoris VII 61

eodd. Oehleri sanam dicit pauperiem quae anos facit Valla paupertas, quae cogit poetam anum esse. VIII, codd. Oehleri nasum minorem dicit vel vetustate ditritum a statua vel quia in proelio nasum amiserat. Vetus Seholiasta: nasum minorem dicit vel detritum a statua vel quod in praelio nasum amisit. X, 125 codd. Oelderi Ciceronem contra hilippum scripsisse docent. Vetus Seholiasta nam in Filippum magnifico dixit. 5 Cranter mi niensis et Vindobonensis his locis consentiunt cum vetustis scholiis II, 33 eod. Ha'. Ossas carunculam . pro partu. Vetus Scholiasta ossas pro partu. VII, 6 eod. Hasn.: Cyrrhae Nisaeque Montes sunt, in quibus Apollo et Bacchus

coluntur. Vetus Scholiasta . . . . Cyrra enim et Nisa montes

sunt. XII, 3 cod. H n. Reginae Iunoni. Vetus Seholiasta: Iunoni alu Fortunae. II, 3 eod. Vindobonensis: 0Ephia Coliphia, ut quidam dicunt, sunt membra virilia de fermento

et messe composita . . . . Vetus Sehol. pulmentum SiVe membrum Virile. 6 Librorum manuscriptorum Achaintrii Xempla praebent eodeae Fauchetii, eodem Aleaeandrinus, eodem Memmii. II, 124 coriae Fauehetii: Segmentum vestis muliebris, qua nuptae Utuntur . . . Probus Vallae: Iegmenta, quibus noVa nupta amicitur

III, 186 eod. Fauehetii Isse metit barbam i e tondet barbam ... Volus Seholiasta: id est tondet. VII, 23 eod. Aleaeandrinus:

12쪽

crocuam absellam vocat paginam .... Tetus Scholiasta . . . .

. . . . tabellam id est paginam. VII, 89 eod. Alamandrinus: Semenstri auro rotundo anulo semenstris lunae similitudinem habente: nam semenstris dicitur luna in medio menSe, quando quinta docima st displistor eius tota est lumine plena Vocataque Si semenstris ab eo quod seniis et mensis i. e. medio menSe quando leuissima est. Probus Vallae digitos anulis eXOrnat qui semestris Similitudinem lunae ferunt semestris autem luna dicitur cum mensi modium permenSa Si Spatium, aut, inquit robus quintam decimam dicit hoc est, cui, ut plena Sit, parum admodum deest .... VII, 192 cod. Alemandrinu8 . . . . Ut autem discernantur nobiles ab ignobilibus, patricii a noviciis, subsuebatur psellis caprae in calce calceamenti Vetus Seholiasta hac lunula nam adsuta calceis discernuntur patricii a noviciis. III, 231 cod. Memmii . . . . vel unius serri possumus esse domini vel unius horti Lacertae enim in hortis esse solent. Probus Vallae . . . . aut lacertam pro horto posuit. per quem discurrere et latitare consuevit.

7 E Pupiae glossario haec exempla adscribam Papias: Rbdomen Graece . pinguedo carnis Velit Sehol. II. 86 Abdominuporeae pinguedine .... Pupias Cadurtum dicitur tentorium, quo merces proteguntur Vetus Seholiasta: VII, 221: alii tabernaculum aut tentorium dixisse sc dicunt), quibus

merce Sun protegere consuerunt. Pupias rechedipna vestis parasitica Vetus Seholiasta III. 67 Vestimenta parasitica . . .

Pupias: forica cloaca publica . 0rire dicitur foras ire . inde laricas dicimus cloacas obus ollae III, 38 sericas cloacas forire enim, inquit robus, veteres dicebant deicere

ac dehonerare ventrem, hinc orire foras eicere 8 Soholi Moeana nuper edita quinquies ubi Vetus Scho hasta duas explicationes praebet, unam solam exhibent II, 86.

Seho Me. abdomine pinguedine. Vetus Scholiasta pinguedine aut intestinis. III, 6 Sehol. Nio. 0chidimna rechidimnum indumentum parasiticum. Vetus Seho vestimenta parasitica vel galliculas Graecas currentium ad cenam. IV, 118 Seho Nic. devexae inclinatae. Vetus Seholiasta inclinatae et per clivum descendenti V, 81 Schol Nic. squilla genus piscis.

11 Vetus Seholi ista: unus piscis aut commari. VI, 403 Scho Nic. Seres sunt populi Scythici Vetus Seholiasta Galliarum gentes aut Scythae. Tum ubi scholiast Pithoeanus verbum verbo explicat vel breviter indicat, noster scholiast iisdem fere Verbis usus interpretamenta transcripsit. Veluti II, 1 hirsuto

pilos II, 165 ardonti amant VI, 34 simpuvium vas est

aptum ad sacrificium Saepissime etiam e vetere explicatione verbum, ut ita dicam significans, Xcerptum inVeniaS e. g.

legimus II, 56 Aragne virgo Lydia I, 8 farrago materia. III, 17 hospes Scipio Nasica V, 10 cognata similis. V, 2 tria nomina fur. V, 171 vertice capite. VI, 392pr0tulit ad deos illos.

Hic subsistat numeratio. Inde sequitur 3 Si modo scholia

in codicibus interpolatis servata ex recentiore quodam Commentario fluxerunt, huius commentarii auctorem reliquias veterum Scholiorum easque haud exiguas adhibuisse. Commentarius autem, quem Cornuto tribuere Solemus, tum Solum isse communis fons scholiorum deteriorum esse pote8t, cum pariter ad Sch0ha vetusta accedit. Utrum autem commenta illa, quae n0mine Cornuti seruntur, ita comparata Sint necne, quandoquidem pauca frustula tantum adhuc edita sunt, in medio relinquimus. Interim satis habemus demonstrasse, quali communis fons deteriorum scholiorum putandus sit, Si modo viri docti recte statuunt hoc genus scholiorum e continuo quodam

13쪽

il lium in iuvenalis saliris duplex recensio statuenda sit.

Primus Ηρinrichius vestigia duplicis recensionis in Iuvenalis satiris exstare suspicatus est.' Sed cum ipse p0stea de hac re aliter judicaret variasque lectiones, quas libri manu

scripti duobus locis VII 13 et VIII 147 praebent, potius

pravo monachorum studio tribuendas esse existimaret, satis

hab00 illius viri docti sententiam hoc loco uno verbo tetigisse, praesertim cum alterius loci VII 139 scriptura ut redeant veteres in deterioribus tantum libris inveniatur speciemque glossemati prae se ferre videatur, ' alter aut0m locus VIII147 accuratius infra nobis tractandus sit. Neque est cur diutius moremur in Paldamo, qui sat VIII

v. 7 investigasse sibi videbatur duplicem recensionem poetae ipsius, qui in Corvini commemoratione Sibi non constans primum quidem Versum Corvinum posthac multa contingere virga composuit, deinde autem eum delevit'; nam si modo poeta in suo ipsius libro manuscripto quaedam delevit, non admodum probabile esse videtur ea sive a poeta ipso sive ab iis, qui post mortem illius editionem satirarum denuo curaverunt, nihilo minus in novam editionem recepta SSe.

Heinrichius in ommentario su p. 330 haec scribit: Ie glaubtesonsi, de Dichter honne Aelbs in neue Abschriste seiner erhe eine Veranderun gemach haben und es flangten sic nachher eide Lesariennae einander fori in Handschristen die nae demersten und revidirten Origina gemachi urden. VII, 139 teile sic die Codices ebensalis 2WischengWe Lesarten die allem Ansellen nach beide vom Dichter herrithren Esis aber aue seli m0glich, das hier viede die Monche anderten. Illud ut redeant veteres nihil aliud esse videtur, nisi interpretamentum ab aliquo adscriptum, qui verbis sequentibus Ciceroni-ingens protasin addidit; quod I0ssema postea librariorum neglegentia, ut Saepius, progenuina lecti0ne fidimus eloquio in textum inlatum est.

Multo maiore autem sagacitate atque laudabili sane ratione eandem opinionem persecutus est eussetius, cuius Sententia, Si omnia, quae de hac re passim disputavit, breviter comprehendas, fere haec est Iuvenalis, qui ipse novam Satirarum editionem curare animum induxerat, partim additamenta quaedam ad libri manuscripti sui marginem app0Suit, partim pro Versibus nimis languidis graviores atque aptiores adscripsit. Iam ii, qui post mortem poeta novam editionem fecerunt, non modo omnia quae in margine libri invenerant, prava pietate commoti in textum receperunt, Sed etiam ex aliis poetae reliquiis quaedam ut ab oblivione vindicarentur, ubicumque non perturbato sententiarum ordine addi poterant, interposuerunt. Quo factum est, ut primum in codicibus nostris, qui omne ex altera illa recensione urisse videntur, saepius loci inveniantur, qui eum antecedentibus et Subsequentibus forma ac Sensu non arte cohaerent, sive quod additamenta illa poetae ipsius neglegentia non satis subtiliter contexta Sunt,

sive quia editores hac in re leviter atque inconsiderate se gesserunt; deinde contigit editoribus, ut nimis anxie vel eos loco SerVarent, quo poeta ipse sine dubio deleverat aliis versibus, quo Substitui volebat, ad marginem adscriptis. Huic opinioni parum convenire videntur ea, quae euMEuSad I, 9 sq. disserit', ubi vorsus 69 I librariorum neglegentiae tribuuntur. Iam de errore librariorum loco commemorato tum Solum cogitari p0test, si in libris manuscripti8, quibus textum descripserunt, additamenta poetae etiamtunc margini apposita invenerunt, id quod ne cogitari quidem pote8t, quia nostri codice certe non ad librum ab ipso Iuvenale scriptum revocandi sunt, sed ad novam editionem post mortem poetae factam, in qua additamenta illa iam certo ordine textui interposita erant. Orro quam putida diligentia aut si mavis quo pravo iudicio praeditos fingamus veteres editoreS, qui meraS verborum mutationes in novam editi0nem receperunt sicuti

Τ Conferas eius commentationem in Musei Rhenani tomo XX p. 153 et ea, qua idem vir doctus brevius disseruit de hac re in adn0tati0nibus ad translationem satirarum p. 173.

14쪽

- 14 VIII, 14 sq. ). 0d his omnibus nihil tribuendum esset, dummodo, quae euvlium singulis locis offenderunt, ullam vim haberent; sed quantum video ille saepissime nodum in

Scirpo ut aiunt quaesivisse Iudetur. SiVe quod quaedam, quae poetae marime propria Sunt non recte perSpeXit, Sive quia de Verborum coneXu tanquam bScuro atque perpleXO non recteitontid0m dubitavit. Sed ut iam ad ipsos versus in quibus duplicis recensionis

vestigia invenisse sibi visus est eussetius, accedamu8, quinquieS, si euGli credimus. Iuvenalis, ubi sententia nimis langueScere videbatur, aptiora atque graviora Substituerat quae Una cum illa prior et frigida sententia prava editorum religione prodita sunt. Cuius rei exempla a Teusselio primum promuntur Sat. I v. 73 I et 7-80, de quibus haec scribit p) . . . . beide

Sane offendere leviter attendentem potest quod poeta ad rem, quam Omphiribus exemplis iam illustraverat et sententia generali v. 73-76 quasi ad finem perduxerat, nihilosetius redit atque denuo a via deflectit; sed quaeritur, num haec neglegentia Iuvenali ratione prorsus aliena iudicanda sit. eussetius autem duplicem recensionem a poeta ipso factam hoc loco XStare suspicatus difficultatem non modo non expedivit, sed etiam auxit. Nam omissis versibus 73-76 ea, quae sequuntur . 77-80. minime cum antecedentibus cohaerent, ubi Iuvenalis Signatorem falso et matronam veneficam media in via sibi occurrentes et divitiis, quae criminibus debent, se laetantes fingit. Neque satis intellegitur quomodo poeta inde a versu T subito hanc ima-

Quod enim codices VIII 147 et 16 praebent scripturas Lateranus' et Damasippus', euiselius ad poetam ipsum rev0candum atque prava editorum diligentia has varias lectiones nobis proditas esse contendit. Decimus Iunius Iuvenalis Satire liberseigi von . Hertzber undU. . eusset. Stutigari. 186 p. 173. et Mus Rhen. an. XX p. 153.

Sunt et iam eadem res proposita novi exempli illuStratur. Huc accedit, quod oratio pro indole ac natura Iuvenali Sane apte et concinne procedit neque quidquam offensionis habet. Conseras exempli gratia ut XV v. 179 q. ubi oratio, OSt- quam poeta maiorum simplicitatem cum sui temporis luxuria iam antea v. 161-72 comparaverat et de sceleribus ex nimia luxuria ortis in universum disseruerat . 173-T8, tamen ad eandem simplicitatem denuo redit. Huic exemplo Simile St, quod invenitur III 104, quo loco, quamquam quaecumque de

Graeculo adulante dicta sunt verbis non UmUS ergo RreS comprehenduntur, tamen denuo ad eandem rem revocamuri).

Addam denique duo exempla se satira exta petita. Nam quaeStiones, quae versu 161 et versu 266 proponuntur multo aptius et accommodatius sane locum tenent aut in Xtrema parte totius satirae aut ubi poeta rem propositam Saltem ad finem quendam perdi it .

A Si cum non nullis edit0ribus hunc versum removea8 Verba iactare manus, laudare paratus ' 0 apte sequuntur . 100-103, ubi tantum illud aliena sumere vultnm facie uberius expositum est. Talis Sensentia, quae et proxime antecedentia v. 100-103 c0mpleetitur et simul ad sequentia traducit, ubi poeta in universum omnia, quae de adulante Graeculo inde a versu 86 dixit, comprehendit qualisque v. 104 continetur, omnino desiderari non posse videtur.' Neque irgio adstipulari possum, qui versus T-78 Iuvenali abiudicat. cf. Phil. 1877, p. 293 sq.). Die gange Reth gur Satire heraus- sordernde Zuge o v. 22 an is de Leser Orgesithri ais in Bethe on Bildern die te dem Dicliter, o jedem aut de Strasse egegnen, W das Laster irentlic sicli eigi undisiegretch inhergehi. Die losse Consta- tirun Von hebruchssallen und eheimen unden im haustichen Lebeugehor nichi in dies Rethe, sonder allensalis in de Digende Teii, o das heutgutage massenhane Vork0mmen alter moglichen aster esprochen Wird. v. 87, 1r.) Sed conseras . 22-23 et v. 55-56, ubi poeta neque istos sceleratos in via sibi occurrentes fingit neque pondus ac vim habere videtur, quod spado, Maevia, maritus doctus spectare lacunar, quodcumque in se admittunt, impune faciunt. Tum pergit, irZius: Zeige die Verse 63 . in Steigerun gegenube 4 ff., dies gegenube 30'. so is da- gege de neue Ansat mi de phrasenhanen quem patitur dormire mattund schWachlich - vergi. v. 51 ff. 73 ff., o de Les6 oderiore geWisser-

15쪽

etiam . 146. Verum de ceteris me assentientem non prorSUS

masse de Begleiter de Dichter aus de Strasse is die Uendung,dormire geradegu unpassend , de sol de Betressende de Gedanhe an dies Unguehissalle ei Einschlasen hommen de ih im Schlas storen 3Ιam gradationem, quam irrius huic parti satirae subicere vult, ubesse persuadere mihi non potui. Quomodo enim exempla v. 23-30 a poeta allata et V 30 sq. gradationem continent Porro ut quem patitur dormire non magis inane atque putidum est quam quid referam v. 45), ita prorsus apte dictum esse e Terentii Heaut Tim. v. 30 apparet, ubi nihilo magis de

Vero somno c0gitandum est.

y l. c. p. 204 et Mus Rhen tomo XX p. 475.' In libello, qui inscribitur Zur riti und rhlarun de Satiren Iuvenals. Κ0nit 1871. p. l.

apud Virronem cenantem cogitari non posse; nam si ita se haboret seque Virroni neque Trebio bis idem cibus apponi posset. Sed ne de certa cena cogitarem me impedivit, quod fercula miro ordine enumerantur, quod fungi reapse bis apponuntur cf. v. 14 et . 146), quod denique poeta et mullum

et muraenam, non mullum aut murenam in ferculis domino appoSiti enumerat, quam Sententiam einerigius particulam,aut suo arbitrio interponen verbis subesse vult. Itaque Sic opinor Virro et Trebius, qua ratione Iuvenalis in nominibus hominum uti consuevit homine quidem Sunt, qui re vera antiquo tempore ViXerunt, Sed ut poeta per totam satiram modo illos modo universum genu talium hominum alloquitur, ita non certam cenam, Sed totum illud cenarum genus in mente habere videtur. Qua re mussu et muraena Sine offensione componuntur, ut postea fungi v. 11 et . 146, neque est, cur cum Teutatio

duplicem recensionem SintURIBUS.

Si qui rem accuratius persequi voluerit, reperiet minime eandem Sententiam repeti; nam sententiarum nexus hic est:

16쪽

- 18 Lico mulier omnibus virtutibus praedita sit, tamen mihi molesta est et odiosa, si lias ipsa semper in ore habet. Vel maxime ignobilem feminam praeferre non dubito Corneliae

quamvis nobili genere natae, quae Semper avo VetuStOS RVOrumque triumphos in ore habeat. Ergo nobilitati v. 166 71 vis

quaedam ac pondu accedere Videtur. Tum poeta, OStquam Niobes exemplo ipsam fecunditatem exitio esse . 172 77 demonstravit, Xempli non allatis v. 178-83 de gravitate i. e. de decore muliebri et de forma i. e. de pulchritudine agit. Ita fit, ut virtutes, quae VerS 162 Sq. enumerantur, quodammodo ordine mutat perluStrantur. Ergo Omnia lana atque perspicua Sunt atque mirandum est, quomodo euslatio ulla offensio exoriri potuerit.

Difficili0 et multo magis impedita quaestio est de Versibus 582-84 et 589-91. de quibus Teiislatius ita iudicat λ):,Auffallendrist, das de Circus aberuistis enaunt Wird liber-haup unterscheide sicli Vers 589-91 vo Vor 588 materioli

589-91 eandem sententiam Subesse; nam illud mediocris propter Sententiam Secundariam spatium-roganti non apte de muliere astrologiae imperita, Sed de paupere femina intellegitur. Verum si rem penitus inquisiveris, in utraque sententia tamen variationem quandam inVenieS. In priore enim parte Summa sententiae vis posita est in voce mediocris, in posteriore pondus additur loco, quo paupere feminae consulunt. Qua reversus ita, ut eussehu Vult minime conmiode Se excipiunt.

Etenim inde a versu 69 usque ad versum 591 agitur de mulieribus, quibus non opus S alicubi de futuris consulere, quoniam ipsae Scientia Stellarum imbutae sunt. Quomodo

autem Sententia, quae continetur . 589-91, si eustalium secuti post versum 5814O tre VerSu ponimuS, apte cum ante-

I. c. p. 226. et Mus. lien tonio XX p. 476.

cedentibus cohaereat non intellego. Nam i recte perspeximus in versibus 589-9l vim habere verba consulit ante falas delphinorumque collimnas . oratio tum Solum apte procedit, Si etiam in antecedentibus versibus per oppoSitionem Xponitur, ubi mulieres divites consulere de futuris soleant. At neque de consulendo neque de consulentibus mulieribus in iis, quae praecedunt, agitur, Sed potius de seminis SuperStitiosis, quae ipsae astrologiae peritae sunt ideoque marito multo molestiores sunt. Itaque minime probabile est hos versus a poeta margini adscriptos esse, ut pro alteris tribus versibus 582-84 ponerentur. Neque est cur ad has argutia confugiamus. Verborum enim conexus hic est Multo moleStiores quam seminae superstitiosae, quae de futuri ubique comulunt, Sunt illae quae ipsae astrologia imbutae Sunt. Si mulier mediocris i. e. paupererit, in circo vate consulet, nam Strologiae non ipsa perita erit. Cum divites vates et hariolos in domum adducant, plebeium in circo positum est et in aggere satum ibique mulieres pauperes de futuri consulere olent. Quamvis igitur concedendum sit abundantiam quandam et verborum et sententiarum in loco inesse tamen tantum abest, ut haec res suspicionem moveat, ut indolis atque naturae Iuvenalis propria esse videatur. Circi autem duplex mentio, quae Teutalium offendit excusari potest gradatione per Oppositum facta. Iuvenalis enim ad sententiam quandam augendam rhetorice huic Contrarium enuntiatum opponere solet. Conseras V 1 et

VI 24, quos l0cos 110n nulli docti perperam tentaverunt λ).

Quo actum est, ut oratio hoc loco, ne duorum membrorum concinnitas minueretur, quamquam Oeta iam antea de circo disseruerat, tamen eodem rediret. Restat unus locus, quo Teusselius usus est, ut bis eandem Sententiam variatam esse demonstraret satirae I v. 118 11 9

et 120 123, de quibus ita iudicat ): Mi Rech sagi Ribboch

17쪽

Teile inander aussclitiesse undisnmoglicli 0rselbon Bearb0i- tun angelioren onnen Prorsus neglexisse videtur sussolius verbo contemnendi aliam notionem priore loco, aliam posteriore subesse. Nam in verbis cave sis ut lingua mancipiorum Ontemnas nulla alia vis inesse potest, Si Sequenti nam-SerVi

respicias nisi pro nihilo habere unierschutgen telchinelimen), priore loco in verbo contemnendi inest notio non timendi es 10 is V 90) Itaque nexus verborum hic est Recte vivendum est, ne tibi servorum linguae timendae sint. atque cave linguas mancipiorum nihil aeStimes, quia lingua mali pars pessima servi est Sed ne quis verborum abundantiam et triplicem eiusdem verbi repetitionem in Suspicionem Vocet,

comparet VI 509 et 533 Quamquam his argumentis Teutalii

sententia iam satis refutata esse videtur, tamen non nulla.

quae ille praeterea ad sententiam magis stabiliendam attulit, breviter recenseamus Pergit enim L c. ita: Welches is die spatere undiaheriline ZWellat vom Dicliter solbs vorgegogene

au de pragnante Κurge, ted aus Vers 124 Vers 124 r-Wideri namhch avolus Gutile consilium modo, Sed commune dedisti Dieser nutgliche, aber nur aligemein Bat an nurde mi denWorten vivendum est recte gegebene sein Das meiter enthali War aueli ine Rat, namsicli caV SiS, ut contemnas , und War inen de Sicli assensatis aucti ais nutg- sicli egeichnen lassi, um S Weniger aber is aligemein Sed hoc pertinere videtur ad illud commune , contra Verba Consilium dedisti non commode adnectuntur versibus 118-119, ubi proprie non consilium quoddam datur, Sed tantum expo-

nitur, qua re quid faciendum sit. Porro si versus 124, ut

Teusselius opinatur non apte adnecteretur ad versum 123 sed commodius coniungeretur cum Versu 119, demum cum alt0rarocensi0n huius loci v. 118-119 in textum receptus esset. Quod si ita se haberet, aut Naevoli ratio in priore recensione incepisset a versu 125, id quod me quidem iudicio fieri 110-quit, aut pro illo versu 124 in priore recensione alius positus erat, qua in re id offendit, quod hic versus cum duabus loci

recensionibus v. 118-119 et 120-123 Servatus non est. Huc accedit, quod de Sermone Versuum eussetius in ulla causa dubitasse videtur. Nihil dicam de Voce praecipue , pro qua idcirco vel tale quid ub8tituendum Sse opinatus est, quoniam haec difficultas S, quae Supra diSputaVimu de ratione, qua intercedit inter versus 118-119 et 120 123 facile removeri videtur. Neque est, cur diu moremur in variis codicum Scripturi ,nam et nec , quae discrepantia tum solum Toussos opinion0m de duplici recensione adiuvaret, si altera scriptura ad priorem recensionem tantum conveniret, alteram autem lectionem demum editores, cum additamenta illa in textum reciperent, SubStituissent. Verum nec ab hoc loco alienum et pro vitio librariorum habendum St. Neque magis haerendum est in Oce deterior, quam Vel ad Statum quendam et condicionem, vel ad honestatem pertinore colligitur ex his locis Iuvenalis ipsius III . 90. Itemque eussetius perperam in dubitationem vocasse videtur Verba anima cuStodit', quibuS poeta dominum ludere Videtur, qui Servis, ut taceant, maiorem cotidiani victus partem et plus aeris dat, quam dare debet. Omnes hos locos, de quibus adhuc egimUS, propterea communi quodam inculo comprehendimus, quia ubique bis eandem sententiam exstare Teutalius suspicatus est. Aliam viam vir doctus ingressus est in Satirae tertiae V. V. 114-118,

y l. c. p. 189 et Mus Rhen. tomo XX p. 474.

18쪽

11 118. ab antecedentibus abhorreret Sed hac ratione nihil perversius cogitari potest et hic obita laude fraudare

nolim,eidnerum, qui hunc versum certis argumentis defendit. Nam tota hac parte satirae quamvis poeta, ut solet, identidem paululii digrediatur, artes Graeculorum describuntur, quibus,ViScera magnarum domuum d0miniquo futuri fiant et veteres cliente. Summoveant. Itaque iratio aptae procedit Poeta enim rem movis exemplis illustraturus ita pergit quomodo Graeculi in gymnasiis, ubi adulescentes Romanos exercitationes corporum docentes sciscitando et interrogando Secreta domus

elicere studeant. de hac re nihil dicam transi es V 602);

turpissime se gessit stoicus quidam, qui postquam in areae familiaritatem se insinuavit, quamvis grandi natu, Baream, amicum et discipulum eiusque familiam prodere non dubitavit. Ρaucis verbis cita poeta rem omnem narraVit, ut Summam vim unum quodque fere verbum habeat. lorro in iis, quae TeuGlius de l0cutione disserit, modum excessit. Nam primo obtutu offendere quidem potest, quod Versu 11 118, cum antecedentia et sequentia magis ad sermonem accedant, ita comparati sunt, ut genus dicendi disputationis vel dissertationis proprium cimitentur Neque tamen ind cum Teutatio hos versus a Iuvenale vel ab alio postea adscriptos eSSe concludendum est Licet enim Iuvenalis per totam satiram Umbricium loquentem faciat, tamen, id quod poeta dignum est, non ita sermonis instituti rationem servat, ut ubique Suam animi sententiam abiciat. totius poetam saepius neque tantum in hac satira deprehendimus prorsus neglegentem aliquem a Se

- 23 dicentem fingi. Quae res omnibus tam nota est, ut satis habeam non nulla exempla adscribere, quae ad huius loci indolem ac naturam proxime accedunt III 60 28 1. IX48 49. 79-80 99. ostremo quod Τ0ussetius nobis persuadere studet hoc loco non nulla obscura et a legibus sermonis Latini ali0na SSe, Verba maioris abollae' advigius sop. II 41 6 B. Lupus i. c. p. 29 ,coepit Satis explicaverunt. Restat, ut breviter disputemus d alio loco, ubi Τ0uGlius codicum auctoritat nisus vestigia Muplicis recensionis exstare

tribuatur illud constat solam genuinam et antiquam SSe lectionem GLateranus Nam praeterquam quod haec doctio codicis ithoseani auctoritat comm0ndatur cf. v. 147 151 167), defenditur scholiorum veterum lemmatibus cf. v. 147 et 167). quae una cum choliis e vetustis commentariis adscripta sunt

et quibus de vel plus dui tribuendum est quam ipsi codici

Pithoeano. Quaeritur autem, utrum Scriptura DamaSiΡΡUS quae sine dubio specio vetustatis prae se ferre videtur, ad

j l. c. p. 260. 2.

19쪽

poetam ipsium revocanda sit necne. Iam primum ab indole atque natura nostri poetae omnino abliorrere notum Stnomini vero nomen fictum substituere. Ut enim Martialis hominibuS. quo carpit, nomina quaelibet tribuere solet, ita nomina quae in Iuvenalis satiris obviam fiunt, minim ficta Sunt, neque erat, cur poeta nomina fingeret quandoquidem. ut ipsius verbis utar experiri vult, quid concedatur in illos, quorum Flaminia tegitur cinis atque Latina t. e. quia nequalium vitia exemplis e temp0re praeterito petitis insectatur. )Deinde, si poeta hoc loco a ratione Solita re Vera diSceSSiSSet, quamquam nulla erat cauSa, cur diScederet cogitari non poSset. ut iam supra dixi ab editoribus meras verborum mutationeSi novam editionem recepta esse. Denique e Scholii apparere videtur minime utramque Scripturam Lateranus et DamR-sippus ab initio in libris manuscriptis exstitisse. Is enim qui ad versum 147 hoc scholion Lateranus et ipse luxuriosus

quidam apposuit, sine dubio solam lectionem Lateranus novit. Quomodo autem Varia lectio DamaSippuS , quae, ut iam diri, vetusta atque vetustior quam Niceana recenSi QSS Videtur orta sit, certo dici nequit. Facile autem fieri p0terat, ut aliquis illud Damasippus quod quidem Si fere nomen

appellatiVum, Lateranum equorum amantem accuratius designare atque notare arbitratus ubicumque in libro suo manuscripto legit Lateranus', l0SSema Damasippus SuperScriberet, quod postea, ut Saepius librariorum neglegentia tanquam genuina lectio in textum receptum St. Teutalii vestigus insistens quamvis minus Sagaciter neque probabili via ac ratione compluribus locis duplicem recensionem Statuendam esse censuit eidnerus, qui in editione Sua p. 18hanc sententiam protulit: Ist ine Bedactio de summisichon

in Conseras Hediander commentationem de nominibus personarum in Iuvenalis satiris et ea, quae idem vir de hac re brevius disseruit in libro qui inscribitur: Darstessungen aus de Sittengeschichte 0ms . p2g. 1881. p. 465.

Handexemplar de Dicliter . . . . Cum vir doctus haec Omnia tantum suspicatus sit, satis habeo ea accuratius inquirere, quae ipsum singulis locis offenderunt. Vestigia autem

duplicis recensionis investigasse sibi videtur II 143 148, III114 118 VII 181 - 214 VIII 6 - 8. 111 - 112. IX48-49. 120-123, XII 66. Quibus ex locis omittimus primum

lio VerSUS, quo iam supra a Teusseti defendimus, tum VIII111-112, ubi eidn0rus opinionem Suam ne uno quidem

verbo stabilivit, deniquo I 48-49 et XI 16 sq. ubi vir

doctu8, quamquam in prooemio editionis suae duplicem recensionem his locis statuendam esse contendit, tamen non ibi constans in adnotationibus adire iub0 Ribbeckium, a quo hos versus Iuvenali abiudicari et ad declamatorem, quem Oeat, reVocari Satis notum est. Relinquuntur igitur hi loci II 143-48. VII 181 214 VIII 6 8 de quibus accuratiu nunc URe

Incipiamus a versibus sat II 143-48, quos Veidnerus a Iuvenale postea appositos esse putare videtur propterea qu0det ab antecedentibus abhorrent et Gracchi nomen bis commemoratum difficultatem praebet cf. v. 117). Ac primum quidem nominis Gracchus repetitio prorsus defendi videtur iis, quae Supra de hominibus, qui in Iuvenalis satiris loquentes inducuntur, disseruimus; nam qui . 117 nominatur Gracchus, is haud dubi diversus est ab eo, quem in arena gladiatorem pugnasse poeta hoc loco testatur. Deinde hi versus nequaquam totius satirae contextu tam alieni sunt, ut tanquam additamentum sive a poeta ipso sive id quod Ribbeckio persuasum est, ab interpolatore quodam appositum detondi sint. Nimirum Doetschiusi rem ac tetigisse mihi n0 videtur, qui poetam

Vindiciae Iuvenalianae Monasterii 1870 p. 14.

20쪽

ita defetidere Stridi sit: flagitia virori iii Romuliori uti grὶidatim perStringi tur aut monendum est tota hac satira nobiles tantum viro a poeta castigari qui non solum libidini summ0por dolostabili sediti sunt, sed tiam, id quod omnibus Romanis Summo dedecori est, ordinis honestatem neglegunt. Nam illud quod poeta in hac satira tractandum sibi propoSuit, sine dubio indicatur versibus 1 3: Ultra Sauromatas fugere hinc libet et glacialem Oceanum quoties aliquid de moribus audent, Qui Curio simulant et Bacchanalia vivunt Iam

tenendum est verba Qui Curios simulant et Bacchanalia vi-Vunt'. ad quae poeta usque ad versum 1 semper rediit confera V. - 10 19-20 34-35. 36-63), postea prorsus omitti; quo fit, ut iam sola vitia virorum carpantur. Itaque Ribbeckius

primo obtutu suo iure coneXum Verborum in SuSpicionem O-

casse videtur. At tamen . Lupusi recte int0lloxit hic digressionem Iuvenali Omnium consonSu maXime proprium

Subesse ); Sed Vellem, accuratius dixisset de hac re et exemplis rem comprobaSSel. Etenim sicut X 283 6 XIV 76 106 sententia secundaria latius describitur et exemplo comprobatur, ita tiam hoc loco poeta simili Diodo digredi videtur a proposito. Nani in antecedentibus agitur de Salio quodam, qui dignitatis suae immemor Segmenta et longos habitus et flammea Sumpsi et merito poetae bilem movit Huic, qui occulte

Vindiciae Iuvetialianae. 0nnae 186 p. 8.' L igressi0num, quae nobis apud Iuvenaleni occurrutit, duo potissinium genera Sunt poeta a re proposita non prorsus quidem digreditur, Sed rem, quam trΘctat, Saepius secum reputat velut IV 46-56, X 183-84, XI 48-5l. 55-61, XIII 87 89 aut res quaedam, id quod poetae disciplina rhetorum imbuti maxime proprium esse videtur, nimis dilatatur veluti X TT-l20, XIII 3 52 199-210. II poeta a re proposita prorsus digreditur Suelitu ad Sententiam, quae, quamvis per se iam digressio quaedam sit, tamen cum antecedentibus aliquo modo coniungi potest, nova adduntur, quae tum a re proposita prorsus abhorrent . . I ll0-116, XII 06-ll0. b noti raro sententia secundaria, quae cum re pr09OSita

adhuc quodam modo cohaeret, exemplis illustratur veluti X 283 XV 4-106. e res, quam poeta tractandam sibi prop0guit, subito quasi variatur ut VIII 24 sq. X 258 sq. d vel poeta rem propositam prorsus neglexit et aliena intermiscuit ut III 249-53. II 26 sq. VIII 113 136.

pathicum Se praebuit, additur alius 110bilis homo qui aperte in circo se abiecit et t0tum ordinem suum ignominia affecit. Utrum autem poeta facinus, quod isto nobilis homo in se admiSit, turpius putet quam scelus sacerdotis Salii necne, hoc loco nihil interest, quia, ut iam dixi, non tam celera, quam

quomodo quodque commiSSum it poeta Spectare Videtur. In VerSu Sat. VII. 181, quem eidnerus ad priorem editionem Iuvenalis revocandum esse putat, non St, cur diutius moremur, cum Vir doctuS. ut Saepius, id potius Suspicatus Sit, quam certi argumenti comprobaverit. Quid autem deversu iudicandum Sit Doetschius i. c. p. 30 recte intellexit qui prorSUS me assentientem habet. Transeamus ad fertium locum in quo eidnerus vestigia duplicis recensionis invenisse sibi visus est, . 214 eiusdem satirae, de quo in editione illius haec Scripta sunt: Der Versis sentWeder in Interpolation de de Ueberrest iner Ver-

iuventus. Aber etche arte, dies aucti au Sua quemque einsach u ergangent Ac primum quidem de anaphora conseras 191. Quod autoni eidnerus in verbo dirit haeret Sermonem Iuvenalis non satis perspexisse videtur. Iuvenalis enim id quod sermonis familiaris ad Satirarum genu prorsus apti maxime proprium St, tanta licentia subjectum mutavit, ut hoc loco tacito e verbis Sua quemque iuVentus Supplea ,Sua iuventus' Conseras VI 235. 247-48. 374. 21. Certiore ratione eidnerus usu est in Satira OctaVa,

ubi in dubio duplici Corvini mentione v 5 et v. 7 in errorem inductus suspicatur in priore quadam resensione Satirarum ad protasin si coram Lepidis male vivitur pertinuisse Versus 6-8, pro quibus in altera editione poeta versu 1-5 substituerit. Iam haec opinio admodum probabilis esse videtur et si quis leviter attondat admeidneri sententiam facile perduci potest At tamen ne in eosdem errore incidamu atque