Palladii Rutilii Tauri Aemiliani ... De re rustica libri 14

11쪽

s PALLADII ita nobilius 'unt. Aquilo uites sibi obtestis secundat,

auster nobilitat. Ita in arbitrio nonro est,utrim plus h heamus,an melitis. Nec ista 'ijs caret. ag in temperatis agris serendum sit,tamen si siccitas longa est,femina locari tutius in auris, quam in horreis seruabuntur. Viae malitia aeque Cruoluptati, Cr utilitati aduersa est. Qui agrii coli Irauem tributis Geditorem patitur, cuisne spe es solationis astrictus est. Qui arando crudum μαι inter sucos relinquit, suis fructibus derogat , terrae

ubertate insima Foecundior est culta exiguitas,quam magnitudo neglecta. Nigris uites omnino repudies,nisi in prouincijs,in quibus eius generis quo acinaticiu fert c sueuit.Longius adminiculum uitis incrementa producit. Tenerain, er uiridem uitem 'ri acie ne recidas. Omnis incora sarmenti avertatur a gemma,ne ea stilla,quae fuere cosumit extinguat. Pro macie, uti soliditate uitru num trienda sarmenta putator inrugat.Terra pro*nda quod Graeci asserui oleae grides a Aores efficit, stuctus minori res,er aquatos,ac I s,magius atmrcae proximos. Aeroleas tepidus iuuat,er uentus mediocris sine ui, er hora rore perflabilis. Vitis, quae ad iugum colitvre,per aetatem ad hoc perducenda est,ut locis molestioribus quattuor podibus a terra, placidioribus uero sieptem summitas rius insurgat. Hortus,qui coelo clementi subiacet, Cr yntano humore percurritur, prope est, ut liber sit, er nullam mendi disciplinam requirat. Subligatio acerbis uuis βαcienda est,quando excutiendi, aut rumpendi acini nulla Νrmido est. Ligatura in uitibus locum debet uia rare, ne unum si per Viduitas conterat uinculorum. Fostomus apertus uitis oculus uideri caecabitur stes magna vir

demiae, idco,dum est clausus,fliatur. Terrae altitudio

12쪽

DERER Vs T. LIB. I. pnem cum secunditate, si ad stumenta, duobus pedibus explora: quatuor ueros ad arbusti, uel uites. Vitis nota vella ut sicile incrementum culta consequitur, is interiritum celerem,si negligatur,incurrit. Modum tene aestimatis Acutruibiti tuis in assumptione culturae, ne superatis viribus,excedente mensura, turpiter deseras,quod amomgauter assumis. Semina plusquam annicula esse no debet, ne uetustite corrupta non prodeant. Frumentam cytis quidem v ano robustius, sed mensurae minus rondet.Oαmnia,quae feruntur, escente luna,er diebws tepida sunt serenda: nam tepor euocat jus includit. Si tibi ager est Diuis inutilibus te his eum diuide,ut loca pinguia purus reddas novales, loca sterilias luis temi die patiaris, quia illa naturali ubertate restoden haec beneficio utantur incendi . sed sic urenda distingues,ut ad incensum gmni post quinquennium reuertaris in efficies,ut aequam liter uel sterius gleba cum foecunda contendat. Graeci iurabet oliua,cum plantatur,π legitur,d mundis pueris,ais virginibus operandum. credo recordati arbori huic eflepraesulcm castitate. N omina sementora superfluum est

praecipere,quae aut loco subinde,aut aetatemαntur. Hoc satis est,ut eligamus praecipua in ea regione, quam colia inuquel exploremus adueri. Lupinus, Cr uicia pabulam

rus uirides succidantur,crstitim supra sedlas eorum radices aretur,stercoris si nilituditie agros foecundant,quae ct exaruerint ante, quam proscindas, in his terrae succus

aulertur. Ager aquosus plusstercoris quaerit, siccus misnus. cali iis,maritimιε, iccs,apricis,campestribus locis Oamne opus vinearu maturius inchoetur,' trisynediterraneis,humidis,opacis, nonnmS locis tardius, quod no solude mensibus, aut diebus dixerim, sed etia de horis operuo A a I di.Omne

13쪽

PALLADII A. Omne opus rusticu, feri praecipitur,nes cito est,

si ante quindecim dici,nes tarde,si post quindecim fati

Fr re ita omnia maxime utantur patenti campo,Crsoluto,er ad sol e recliui Spiis Cy cretosa, er humida terra bene in Cr triticu nutrit:ordcu agro soluto desedlatur,er sicco, iam tu lutosostasim moritur.Trimestris satis locis frigidus er nivosis conuenit, ubi qualitas ctim humecta est,caeteris raro restodet euetu. Semen trimestre locis tepidu melius restondebit,si seratur autuno. Si necesu si coget in salsa terra aliquid operari, extremo autumno plantanda est uel conserenda, ut mulitia eius hγbernis imbribus cluatur. Aliquid etiam terrae dulcis, uel arenae subiiciendum est,si illi uirgulta committimus. Seminari mediocri terra instituere debemus,ut ad meliore quae sata suerint, transstrantur. Lapides, qui insupersunt, bdicine rigent, tite struescunt,idcirco satis,ambustis, Cr uitibus

nocent.Tστ quae circa arbores mouetur, ita est uicibus

permuranda,ut ecquae in immo fuerat,ima succedat. Interitissis arboribus crates Aciemus, terram prius trunco a moventes,Cr mox laetamen,ut sic opus naturae bene' cla alternante cumuletur. Agripraesulem non ex dilectu, Cr tenere educans seruulis ponas,quia Aducis praetcriti amoris impuniritem culpae praefientis expectit.

De agri Hectione,uel situ. . T I T. V I I.

I N eligendo agro,uel emedo conoderare debebis, ne bonum naturalis foecuditatis colentium deprauauerit inerti σ in degeneres surculos ubersolistracis expenis derit,quod quamuis emendari posit insitione meliorum, tamen harum rerum sine culpa melior usus est,quam cum spe corrigendi serus euentus. I ii seminibus ergo Ioniis rumpraesens emendatio poterit esetan vineis maxime

14쪽

conisderandum,at 3 uimeson est,quod pleris scerunt pudendo sine tantum, er latitudini pastinorwm, semina situm stituentes, uri steriliques saporis indigni, quod

grandi tibi labore constibit, ut corrigas, si agrio consepares uitiis talibus occupati .Positio trita agris, qui clia gendus est,ea sit. In frigidis prouincijs orient aut meriis diano lateri ager ese debet oppossitiΗ,ne alicuius magni montis obiectu,bis duabus partibus exclusis algore rigescat. t per parte septentrionis remoto,aut per occideirtis in uesperi sole dilato. In calidis uero provincijs, pars potius septentrionis optanda est, que er utilitati, Cr ποαluptat Cr saeuii aequa boninue restondeat. si uicinus est fluuiu3,ubi statuimus abrica sedem parare, eius debonus explorare naturam, quia plerutique quod exhalat, inrumicum est,a quo si talis sit coueniet refugere conditore. Palus tamen omnimodo uitanda est, praecipue quae ab austro est,uel occidente,σ siccari consueuit,aestate propter pestilentiam, uel animalia inlinica,quae generat.

De aedificio. TIT. VI II.

AEDIFICIVM pro agri merito,Cr pro 'rtuna domini oportet institu quod pleruns immodice umptu difficilius est sustinere, quam codere. I ta igitur aestimada est eius magnitudo, ut si aliquis casus incurrerit,ex aragro ii quo est,unius ann aut ut multu bieni, pesione rem paretur. Ipstus autem praetorij situs sit loco aliquatenus

erectiore, ' sicciore,quam cetera, Cr propter iniuriam βndamentis,eriit laetostuatur pectu. Fundamen autehoc modo poneda sunt, ut latiora sint ex utras partes nupedis statio, quam parietes inseup 'ueri corpus increscet. Si lapi uel to*s occurrat, facilis causa est collocaridi,in quo sculpi tantu findametisma debebi unius peradis alti

15쪽

12 PALLADII dis altitud incuri Don .Et si solida,uel eo brusti inueunietur argita quint uel sexta pars altitudinis eius, supra terram Atura est, fundamentis deputetur: quod si

terra laxior uerit, modo maioris altitudinis obruantur, donec munda sine ruderum susticione occurrat argilla,

quae si omnino desi quartam mersissee sufficiet. Studena

praeterea ut hortis,or poma*s cingi posit,aut pratis.sed totus Abricae tractus unius lateris longitudine, in quo frons erit,meridianam partem resticiat, in primo angulo excipiens ortu in solis Dberni,er paululum ab occidente auertatur hyemali. I ta provenis ut per baemem sole illustretur,eν calores eius aestite nonsentiuLDe hyberni Misc testiuis mansionibus,

dc pauimentis. T I T. I X.

FORMA tamen debet esse eiufinodi, ut ad habitationem breuiter collectas Cr aestit Cr bdiemi praebeat manis sones. Quae bγemi parantur ita sint constitutae, ut positeuhγberni solis mimpropemodum cursus bilarare. In his pauimenta opportuna esse debebunLPrimum in abriacis planis earu obseruandum est,ut aequalis, solida contignatio fiat,ne gradus ambulantiam tremorem fabricae

titubantis excutiat. Deinde ut axes quernae cum aesculeis non misceatur. Nam quercus humore cocepto,cu se coeρerit siccositorquebitur, T rimas in pauimeto faciet oculus aute sine uicio durat. Sed si quercu suppetente oculus desitsubtiliter quercus siccetur,Cr transuersus,atq; direactim duplex ponatur ordo tabularum, clauis frequentibus fixus.De cerro,aut figo,aut sartio diutifime tabulari duis rabunt,si stratis super paleps,uel filice,humor calcis nusis quam ad tabulati corpus accedat. Tunc superstitutati bis rudus,id est saxi colusi duas partes, cum una caecis tempera

16쪽

DE RE R V s T. L I B. I. temperatae costitues.Hoc in ad sex digitorum erasitudiis nem 'ceris, er regula exploraueris aequale, si loca Deis malia fiunt, tilepauimentu debebis imponere, in quo uel nudis pedibus flantes ministri haeme non rigestant. Inducto ris rudere uel testiceo pauimeto, gestos,Cr calcautos stiὴλ carbones cum abulone,Crfuist cir calce perani ces,Cr bulas impensae crasitudinem sex uncijs iubebis imponi: quod exaequatrum nigra pauimenta'mabit, ersiqua Νndentur ex poculiquelociter rapta des gent. Sed si aestiuae mansiones syn Orientem folilitiae , er paratem septentrionis albiciant,o uel temcerum sicut se pradisimus accipiant pauimentwm,uel marmora, vel tesseriras,uel scutulaue,quibus aequale reddatur angulis, luteriae busq; coniunctis. Si haec deerat, si pra marmor tu gni cernatur,aut arena cium calce inducta leuigetur.

De calce, arena. T I T. X.

PRAETEREA stire est necessurui construenti,

quae calcis,Cr arenae natura sit utilis. Arenae ergo misciae genera sunt tri nigra, caua,r :omniam praecipue rust meliorimeritisequentis est cana:tertiam locum nigra posidet. Ex ijs,quae compressa manu editstridores, erit

utilis fabricanti. I tem si panno, uel linteo candidae uestis instersa, ex excissa nihil maculae reliquerit, aut sordis, egregia est. Sed si Uius arena non jerit, de luminibus,

aut glarea,aut littore colligetur. N arina arena tarditos Accatu Cr ideo non continue,sed intermista temporibus confisuenda est,ne opim onerata corrumpat, camerariam

quos tectorias albo humore dissoluit. Nam miles arenacementitiis parietibws, er cameris celeri siccitate utiles sunt melioress,sistitis,in effossae sui, calci miserantur. num diuino μι aut pruin aut imbre Mansunt. Fluuiaules tecto -

17쪽

ε PALLADII ales tectorijs iram poterunt conuenire. Sed sῖ uti necessest maris amen erit commosim prius ea lacuna humoris, dulcis ii regi,ut uitium salis aquis suavibus eloci deporinati calcem quos ex albo saxo duro,uel tiburtino,aut columbino fluuiali coquemus,aut rubro, aut spongia, aut marmore.Postremo quae erit ex stillo,cir duro saxo seu cturis couenit:ex fistuloso uero, aut molliori lapide, tecto Vs adhibetur utilius. In duabus arenae partibus calcis urina miscenda est. In fluuiali uero arena si tertiam partem testae cretae addideris, operam soliditas mira praestibia

turri De lateritiis parietibus. T I T. X r.

Q U O' D S I lateritios parietes in praetorio facere volueris,ssiudstruare debebis, ut perfictis parietibus, in milite quae trabibus subiacebit, structura testicea cucoronis prominentibus sat sesquipedali altitudine, ut si corrupi e tegulae,aut imbrices Merint,parietem non posse fini stillicidia penetrare per pluuium. Deinde prouidenadum est,utsiccis, Cr ageratis parietibus lutcriths induis casur tectorum, quod bumdita, ac leuibus adhaerere non poterit, er icto tertio eos prius debebis obducere ut terictorium sine corruptione suscipiant.

De lumine altitudine. T I T. X I I.

IN PRIMIS studendum est in agresti fibric uenitam luce clarescat:dcinde ut partes temporibus diuisas, ficut supra dixi,cogruis partibus Hirrumus, id solus;

septcntrion ,hIbernus meridiano,urnus,er autumnales

orienti. M rectura uero haec seruanda est in triclinqs, atrique chbicubs, ut quam latitudo,o' longitudo fuerit, in unum computetW eius medictas in altitudinem confriasin De ca

18쪽

De cameris canniciis. T I T. X I I I.

CAMERAS in agrestibus aedictis exeamaueria utiliorithomatre,que Scili inuenietur in uilla. Itaque aut tabulis Sci αs,aut canis, hoc genere. Asberes ligni Gallic vel cupresi directos, Cr aequales conflituemus in eo Ioco,ubi camera facienda est,ita ordinatos, ut inter se sesquipedalis mensura sit vacua.Tunc eos catenis ligneis ex iunipero, aut oliua, aut buxo, aut cupressis fictis ad contignationem sus endemus,er binas inter eos pertiacas dirigemus tomicibu3 alligans. Pssea palust em canαnum,uel hanc crastiorem,quae in usu hi, contusum ficta,er 'ictim iuncti crate subnectimus, Cr per omne statiucum ipsis allis ibus, Cr perticis alligamus. Dehinc primδimpes a pumicea induemus,eT trulla aequabimus, ut inter se cannarum membra consi iugat. Post arena, er calce coaequabimus.Tertio tu si marmoris puluerem mistu cum calce ducemusta poliemus adseummum nitorem.

De opere albario. Υ I T. X I I M.

O P V s quos albariu sepe dolemi, i calce debetabimus adhibere,cum multo tempore fuerit macerata ergo ut utile probes,ascia calce quali lignu dolabis. Si nusquaacies elim offenderit,er si quod asciae assere fuerit moliciatq; uis osum,constit albarys operibus conuenire.

De tectoriis. TIT. XU.

PARIETUM uero tectura fieset sortis,er nitiada.Prima trullis frequetetur inductio. Cusiccari coeperit, iteram inducatur,ac tertio.Pul haec tria coria ex marmoreo gin uno cooperiatur ad trulli. Q diae inductio ante mirae diu subigeda est,ut rutrum,quo calx βubigitur, mundum Icumrss. Haec quoin marmoris grani inductio cum fleotari coeperit, aliud corium fibtili s oportet imponi r fle

19쪽

u PALLADIIcr soliditatem custodie Cr nitorem.

De uitanda ualle. TIT. XVI.

VITANDUM est aut , quod pleris ficerint aquae cos uillas in infinis uarom in ere, er paucoisrum dierum uoluptaton prome babistora siluti:quod elim magis metuemus, si prouincia, qum colimus, de

morbis . itectusspecta s.cui si fons desit,aut puteus, ci

pernas construere conueniet, quibus omnia conduci pos. st aqua tectori . Fiunt autem hoc modo.

De cisternis, d mestha stigiis

daria. TIT. XVII.

sIGNINIS parietibus magnitudo ea, cui delerimns,CrsisFris,cons bruatur,longior magis,quam latior. Huius solim asto rudere solidum relictos oris loco teristicei pauimenti supersu ne leuigetur. Hoc pauimentuomni cura cedendum est ad nitorem,er lardo pingui deis cocto asidue perfricandu m. Qigyd ubi deduno brumore siccatum est,ne rimis in aliqua parte findatur, etiam pararietes simili corio uelantur ob dicer ira post diuturna, solidum siccitatem,aque praebeatur hospitiu.Anguilaias sane,piscesi fluuiales mitti in his, pasciq; conueniet, ut horum natatu aqua stilis agillitatem curretis imitetur . ' sed si aliquando in quocunque loco pauimenti, uel pararietis tectura succae a hoc genus malthae adhibebimus, ut bu mor in exitum nitens posit includi. Rimas,cτ lacunas cisternum Cr piscinas,uel puteos sarciemus hoc genere,er si humor per saxa manabit, picis liquidae quanistrum uotieris,eT tantundem sumes unguinis, quod uocarimus axungia muris zTunc in olla Atrans miscebis,er ques donec hine deindeab igne remouebis.cum uerit eadem refrigerata permistio, iace imulis seupera'

class

20쪽

DE RE RVST. LIB. I. r eres,er ad unum corpus omnia nam reuocabis. cum, uelut itrigmentum liceris, inferes locis corrupti , ac maranantibus,σ prestim summa densitate calcabis. Salutare erit aquis illuc per tubos p es duci,σ opertia immeare cisternu. Nam coelestis aqua ad bibentam omnibus anteis

fertur,ut er si fluens adhiberi posit, quae salubriu non est,

lauacru debeat,eIT hortorum uacare culturae. De cella uinaria. T I T. X V III.

cELLAM uinarium septentrioni debemus habere oppositam stigidam,uel obscurae proximam longe a balanetadtibulis ιmolerquilini 1s,cisternis,aquis, Cr Getemnu odoris horrendi ita inhrumin necessarijs, ut non uina eatur astum: sic autem distosi , ut basilicae ipsius yrma culcaorium Ioco habeat altiore constructu . Ad quod inter duos lucus,qui ad excipienda uina hinc inde depresissi sint,gradibus tribus fre,aut quatuor ascendatur. Ex his lacubus canales strudi uel tubi fetiles circa extremos paαrietes currant, Cr subiectis lateri suo dolijs per uicinos meatus manantia vina defundant. Si copia maior est, meis dirum statim cupri deputabitur,quus ne ambulacra proahibeant,baselus altioribus impositaquei supra obruta Gistia posuimus collocare statio inter se largiore distilites, ut si res exigat curantri transitus posit adnuiti. QAodsi cupιs locium suu m deputabimus,u locus ad calcatori, si litudinem podijs breuibus,σ testiceo pauimento uelitiis tur,ut etiam si ignorata se cupa dijuderit, lacu subdita excipiantur non peritura uina,quae fluxerint.

De horreis. TIT. XIX.

s I T V s horreorum quamuis ipsam septentrioni ea sederet parte,Cr superior,er longe ab omni brumore,eris incσ bini ponendus est, frigidus,ventosius, er