Richardi Dinothi Normanni Constantinatis De rebus et factis memorabilibus loci communes historici

171쪽

tus Gallos ferytotius regni possessione deje

cit. Henricu S Octavius Hibernos late perdomuit, Scotos acie devictos interfecto eorum rege, caesa etiam ad internecione tota proponobilitate Gallorum societatem abjurare, M

secu foedus inire coegit. Validissimas urbes in Morinis 3 Nerviis de Gallis coepit fuso eorum equitatu, qui in equestri militia primas partes semper sibi vendicarat. Ad egregiam Anglorum laude cedit, quod sui generis authoribus nunqua bella gess4re. Item quod bellu gerentes cum hostibus manus coserere parant, prellio statim constroversiam finire, hoc modo bellum quantumvis atrox brevissimo temporis paci Ahohu eonfectum redditur. Decorum militibus,u-4λὴ, '

tile vulgo institutum siquidem tota belli cu Hadu

des in viros militares no in rusticos cadit,oc sita ad quos laus pertinet, etiam Sc periculu. Ad eorum itidem insigneac peculiarem laudem facit, quod post dilaceratu Romanum imperium bonaru iterarum studia prius aspud eos in preolo fuere, quam in continenti 3 potetissimo manarchq Carolo magno ad codendas nobilissimas duas Academias su soresac adjutores fuerunt Metropolis ejus , insulae viris, opibus, potentia, divitiis quo Λοις:que, elegantia, Sc reliqua felicitate omnes urbes, quq ad occidentem spectant facilessu-rat, ad quam accedunt negociationis causa ex omnibus Europi getibus mercatores.

Vt autem ipsorum floria maxime enituiti

172쪽

ita 8c calamitates non vulgares sensere.Nobilissimum enim regnum passim populationibus vastatum,ac aliis belli cladibus deforamatum saepius,primo Danis, qui ibi sedes suas figere,ac Anglicam gentem subjugare conati sunt postremo a Normannis, qui nocontenti imperium Anglis ademisse,sed en

POLYD. tem etiam delere, & instituta mutare Obba.et Is luerunt Leges sanctissimas a superioribus regibus latas, bona ex parte aboleverunt,&suas minus aequas intulerunt. Vnde non semel propter illas abrogatas, quas populus repetebat, civilia bella exorta Sed graviora kdiuturniora mala a Dacis & Scotis passi sunt, qui nunc victi, nunc victore alternante victoria insulam more praedonum annosse centum quinquaginta diripuerunt,ustque ad Edoardum maiorem post intestinis bellis fluctuantes Guillelmum Normannuevocarui, qui ad se imperium transtulit Gallicum bellu saepius repetitum leno'atum gravissima hominum actura vel in ipsa victoria attulit. Sed hoc illis fuit praecipue calamitosum,cum propter Ioannis regis intolerandam tyrannidem Angliae proceres Ludovicum Galliae regis filium in insulam ad. vocare, M regem suum declarare, jusjuran- dumque illi praestare decreverint,&ii parere,quos toties devicerant Gravius adhuc eis fuit,cum a Carolo septimo Francorum rege avita possessione, quam per aliquot se- eula retinuerant,discedere coacti sunt Ma-

173쪽

jores iis etiam calamitates bella civilia de fatactiones principum attulὸ re, quascum maxima crudelitate gesserunt. Paulo ante moratem Henrici tertii duae exitiales factiones exortae sunt, Albae rosae, Rubrq, quae diu Angliam misero vexarunt, cum populus in POLYD. partes diductus alterutram factionem fove lib. ar ret. Sub enrico quarto tantum fuit sedi ARGEN.tionum, ut cum uno in loco revellerentur, LIL in alibi multo vehementius renascerentur sed Chron. post amissum in continente imperium miti 1eriae adauctae percontinuos enim triginta annos inter eos civilibus bellis in mutuam perniciem certatum quo temporis curriculo regiae stirpis homines amplius octoginta

trucidati plebs etiam per se turbulenta tri buta pendere detrectans maximos tumultus edidit. Ε viginti Sc uno regibus vix unus fuit, qui popularem seditionem non fueriteXpertus Caesi vero aut imperio dejectri in illis tumultibus duodecim reperiunturi hoc cum non sine multa caedeae maxima rerum perturbatione fieri non potuerit, ut gravem POL ΥD. calamitatem Anglica genti attulit, ita insi sib.I9.gne probrum4 ignominiam no vulgarem.

ANClaudem prae caeteris gentibus , tutore Itali, qudd militarem disci Vβοβτ-plinam consummatam 3e absolu tam reddiderunt, de tribus muri ip/rtibus saepius triumpharunt. Etsiati misi s

174쪽

tem ad quartam monarchiam, de qua superius dictu, hoc proprie pertinet, tamen post dilaceratum imperium plurimi etiam usus suit, gloriam insignem a tulit veteris disciplinae qualiscunque observatio in arcendiS, aut depelledis barbariis, qui certatim Italiam tanqua certamitaedam petebant. Diu quidem graviter a variis nationibus bello cl- nicti fuerellain tamen in hoc dignoscitur m- z FAR victus eoru animus, militaris Virius, 3c lingu AEVCL laris constantia, quὀd magnis exercitibus SA33LL. non cessi Ere sed non reformidato periculo audacter cu illis conseruere manus . nunc victores,nuc victi cum demu cedere fortuna coacti sunt,no animos propterea desponderunt sed viam, qua victores expellerent non minus prudenter, quam feliciter inUenerui. νRogo Herulos enim per Gotthos,hos per ire OS, Loneobardos per Francos imbus nec mi a quibus licet principes rectores acco- perint non propterea patriam suam L alliae M. His su ectaeasse passi sunt. Quibus in rebus per

astendis Romanoru pontificu industriama

ime enituit qui peregrinas gentes in x/si

dominari semper impedierut In no etiam adparuit insignis eoru prudentia,quod ut, religionis pretextu plerosq; principes stianos dicto obedientes reddidere,&ab ius sacroru petere persuaserunt, quod certqItaliam maxime illustravit. Inde enim in ea

natu novum, potens, augustum,&maximo

formidabile imperium. Vigua autemRSi-

175쪽

mὸ Romanorum pontificu potentia ab adventu Longobardoru in Italiam usq; ad C ,roli octavi Gallorum regis expeditione his

enim temporibus propter censuras,anathemata&arina terribiles omnibus feret gentiabus venerandi uore. Nec inter Italo Gui hirum laudes haec postrema recensenda, quod TY ni re navali plurimum excelluore hac enmacolonias in alieno solo condidere, mercatu 'rae ratiune cum ingenti suo comodo amplificavore,&deferocib. populis in nes vicisto, mas reportavδre. In bello sacro egregia opera naUarunt, terrestribus enim copiis comeatus importarunt novos exercitus in supple mentum transvexerat,4 cum hostili classe, quae cursum avertere, de descensione prohibere conabatur,reportata semper victoria dimicarunt. In ea re multum praestitἡre tres celebratissim respublic Pisana, Genuensis MVeneta Post expulsos Longobardos quinque principatus insignes, amplar virium ere-xhre Veneto ru,Mediolanensium Floretin qrum,Pontificis Neapolitanom,ita, non sola feliciter barbaroru excussore jugum sed suam gente utilibus legibus, laudabilibus

anstitutis gubernarui, diu cum Germanis dea inperio decertarunt, licet sede 3c dignita, tem imperialem amissierint tamen ab illor do inmatu se exemere victoriam satis ampi ie adeptos rati, si potentem validam e

tem, de Romanis mundi est ribus victri ei in suas sedes repulissent.

176쪽

x o REB. NATVR AD Sed in paranda hac insigni laude gravia

mala perpessi sunt,siquidem a Barbaris pausa Italia mutationem gubernationis legum, . in consuetudinum, morum, religionis,linguae.

C., vestiment ominis A Theodosii tempor1υ bus variarum gentium Barbari in eam irruis

i . . . bardi, Saraceni, Pannonii, Normanni, cirrci,Hispani, Manci, Germani Centum' sexaginta annis Herulis Gotthis, Longobara dis Graecis graviter adflicta Belligerantis bus Gothic Longobardis cum Graecis MFrancis direptiones Deversiones urbium depopulationes agrorum tantae,iamque crebrae fuerunt, ut inde fames pestesque s quutae, innumera hominum millia absum-PRQς Q Thittit. Post ejectos Longobardos Q multo feliciora tempora sequuta sunt. Gi- bellinorum, Guel forum funesta nomina. velut horribilii diuturno quodam terrae motu, humana divinaque omnia concusserunt. Diducti siquidem Itali in partes, insana

e udeli dissensione uelphi pro pontifici

bus, Gibellini pro Caesaribus de potentia, di-Ι, .elU anitate vitaque dimicabat. Vnde multa Op-3 pida, castella diu vexata, Hlatὸ vastata a stirpe propesinterierunt.Variae utrinque clasdes, proscriptiones, exilia, illustrium familiaru ruinae Etsi vero pontifices in expellendis exteris multum insudarunt non cesta

runt tamen accersere novos homineS,UOUa

177쪽

principem alique ni eveXerant,pcenitebat eos,&in ipsius perniciem commutata voluntate jurabant Vndeo innia infida, suspecta, M studubia, tumultibus, caede& rapinis plena u- hs , bivis in Italia reddita. Dimicatio de maris imperio inter florentissimas respublicas, enetam. Pisanam Sc Genuensem acerbissimas&luctuosissimas clades attulit Civi si bella Florentinorum Insubrum,Venetorum' Arragoniorum peregrina in perni- .ciem totius regionis attraXθre arma Hispani enerunt, qui profligatis Gallis Neapo- politano regno potiti sunt Helvetii in par tem p taedae vocati aliquot oppida coeperuti Inter hos motus nullus fere locus, nullus POLYD. Populus, nulla privata domus,nullus p in L. ceps fuit a cladibus immunis eo modo se IO V. etum est,ut Italia olim orbis domina per missi assile ferin annos externis gentibus servierit,&quod magis praeteritorum malorum resticat memoriam, nondum eN-terorum jugo liberata est

178쪽

LICI S, LIBER

TERTIV s.

i Vm ubiq; gentium pervicacis ingenii ec

effrenis contumaciae homines reperiantur, qui nullis legum

vinculis in officio comer uno metu a malenciis cohiberi possint: ne respublicae ad publicam

tranquillitatem conservandam praeclare institutae illorum furoribus ponitus extirpentur, cyclopica confusio exitiabili pernicie apud Omnes passim graisetur,Deus, qui ordinis pacis author est,magnanimos illustres viros excitare soler,qui militares labores non fugiunt,nec pericula re formidant, ut quod in rebuspublieis

collapsum est restaurent corruptum tenovent, rudeo indigestum contra perversaria animoru insolentiam ira terpossita autoritate coponant. Cum

enim civilis potestas spernitur,4 s-

179쪽

gum majestas cuilibet scelesto ludibrio est, necessario ad arma decurrendum,ut impiorum audacia inaniani quae omnia confundere iervertere contendi virtute retundatur,quo publica societas contra Omnes sedi tion tumultuum procellas fartatecta conservetur.' lara autem victoriae quas aliquando insignes belli duces stupendas elicitate cosequuntur, nos admonent, magnos heroas

ad gravia bella suscipienda in hunc finem a summo Deo scelarum vindi ce excitari, ut repressa sceleratorum ferocia diutius diutius in pace vivatur. Sic res bellicas videmus securita tem Ornamenti politicis adferre: quemadmodii ex his naturales stabi limentum tutelam accipiunt, qua ratione inducti post res politicas bellicas subjungere

lubet.

180쪽

t 4 DE REB NATURALDE IIS QUI NAVALI

GLORIA EXCEL,

LX quicquam inriniri aut excogitari po teu, quod reb publicu vel in civilibus, vel bellicis rebus is orem utilitatem ada ferat, quam navalis dii ciplina. Nam ut

inquit Xenophon qui classe valent,omnes omnium NMionum commoditates percipere possunt, incommodandi. iadendi, potestatem habent maximam. liquidem gentes vel multo terrarum intervallo distbitae exportatione rerum, quibus abundant, seas rum, quibus niligent importatione indigentiaeJuae mutu opera fuccurreresatiles expedites iniit, siuGopes commodDugere.Nec minor in bello,quam in pace utilitas percipitur: nam qui libero utuntur maris Hirib uperioresfuerint, re providere hocte varia clade a cerefacile pomni p. inferiores, ad versarios a Icertamen provocantes commode ludiscantur. Ideo apud antiquos maximum ad omnes res gerenda3 momentumseemper in classessitum, inqui validiores ea in partesu,e, sepius in bello Meriores evasere. Non injucundum ita-σne Octori fre puto sit de iis, qui rei navesuperati longe maria fulcarunt, regiones antea incognitas ingenti ause aperuerunt, re negociationem illustriorem reddiderunt, exempla uti.