Petreidos libri 24

301쪽

- 301 Ipsaque praeScriptOS peragrabit libera campos,

Audens naturae arcanum SuStollere velum, Et caeli explorare vias, cordisque repostas Humani latebras, primae aque Semina rerum.

Tunc media Italia silvestri exibit Aquino Sol ille, aethereo qui affusus lumine cunctas Exolvet nebulas, Sophiaeque arcana releget Spicula divinae: terreno corpore visus Angelus aethereis libabit fontibus hausius, Et nova prodibit sanctis sapientia labris completura suis omnem Splendoribus Orbem. Mutatae interiora animae molimina pandii Vis fidei, exultatque foras, cordiSque repostis Molibus exterior cultus respondet imago. duas graba extuderit pulchras mens vivida formas, Templorum facie, mollemque humana voluptas

Sensum inspirarit, forma graviore recedent: Inlus agens vis arcanis egressa loquelis Augusto sensim consurget corpore, ternas Auxilio extimulans ad magna invenla Sorores 7β. Irbibus in mediis super aedificata domorurn culmina consurget moles allissima lempli, Atque Deum versus, fra tigia Summa, minaeque Multimodae lendunt praeaculo vertice in auras, dualia sustolleni animae Suspiria caelo. Namquod suaviloquo reSOnans modulamine oberrai Murmur, perque cavam paSsim diffunditur aedem, Suave movens animas, tumulisque immola piorum furpura demulcens ' Propter solemnia nata

0rgana dulce sonant media testudine templi: nica 3 0x inlus vario discrimine Foces

302쪽

Εxprimit innumeras; turri pendebit ab alla

Aeris honos, pulsansque suis tinnitibus auras Christiadum ritus cunctis signabit in horis. Una fides populos, vox advocat una: VOCalos Idem concentus terrestre relinquere coenum

Imperat, et caeli dat gaudia nosse futuri. Romanum eloquium fato servabit iniquo Christiadum genitor: loto complexus in Orbe Christiadum populos linguis diverSa Sonantes, Ne quae praelata ingrueret discordia lingua yy,

Ei sermone uno natos comprenderet omneS

I loquium exitio servat vetus, atque latinae Majestalis honor facundo sanctior ore Pontificum, arcani vulgabit credita veri, Quod cunctas uno sociabit foedere mentes. Constitit hic Senior: ceu si miranda sederet Ante Oculos rerum emgies, stupefactus inhaesit; Et stupefacta piae lenuere silentia turbae. Quae vaticano nova surget gloria colli ldam neque agonales circensi pulvere Iudos Auriga educet, neque Iuci impune siIentes

Borrida celabunt humanae opprobria sortiS. Omnia mulabunt venientia saecula: tellus Quae rubet innocuo lucescens Sanguine, Surget . Magna Dei domus, et terrena maior in Ora Et venerabilior. Dominus sua templa replebilMaiestate sua, occaSuque vocabit et ortu Submotos populos, eadem qui aliaria posceni Unanimes, eademque precum donaria sistent, Qua prior allulerim mea sceptra vicarius, atquc Nunquam casuri perlaei moenia regni.

303쪽

- 303 Constitit hic iterum, neque longius ire notata Ante fores templi patitur sua gloria: nomen Τ' conspectat PETRi ET PAULI: lacitusque quievit, Atque humilis, caelumque luens: Sal gloria nobis, Per nos dia tuum si vesti l gloria nomen.

305쪽

fNOTH. Simulaera prioris - Cant. Rahae. 3. Sol et luna steterunt, in ta hernaculo suo : in luce sagittarum tuarum , ibunt in splendore fulgurantis

hastae lucte.' Mereede locaru- Malila. XX , S. Cum sero aulem factum esset, di tit dominus vineae procuratori suo: voca operarios, et redde illis mercedem, incipiens a novissimis usque Bd primos. Te Dionysi instens - Gravissima inter Gallicos ipsos Scriptores est quaestio isthaec de primo parisiensis Ecclesiae Ponti sies. Nos Baronii opinionem secuti sumus, cui auctores non inferioris profecto subsellii adstipulantur - Video per castra. Subila christianae rei rincrementa veteres Omnes deteribunt, praecipue Tertuli: Apolog. 37. Hesterni sumus , et Vestra omnia implevimus, urbes, castella, municipia . conciliahula . castra ipsa, tribus, decurias. Palatium, Senatum, sorum : Sola vobis reliquimus templa. Finere Iabores Suet. XLIX. Jamque equites appropinquabant, quibus praeceptum erat, ut vivum nitraherent. Quod ut Sensit. . . serrum jugulo adegit, juvanto Epaphrodito a libellis. MIyma Iisdem pene verbis Jesus apud Luc. 19. Hierosolymorum dellexit interitum: Venient dies in te. et circumdabunt te inimici tui vallo, et eircumdahunt te, et coangustabunt te undique et ad terram prosternent te, et sitos tuos qui in te sunt. Quod antea Isaias XXV, 2. Posuisti civitatem in tumulum, urbem sortem in ruinam, domum alienorum, ut non sit civitas, et in sempiternum non aedificetur. Nonne completa ipsius Domini vox dicentis: Non manebit lapis supra lapidem '' Templam Nolanda praecipue sunt verba Iosephi de hel. jud. lib. VII. cap. 18. Deus profecto, Deus ipse cum Romanis ignes Iustrales ipsi templo injicit . et civitatem tot piaculis plenam excindit. Et cap. 10. Tem plum invito Tito exuritur. Et 24 sic spolia in triumphum perducta describit. Spolia vero alia passim serebantur : eminebant autem ea quae apud Hierosolymam in templo reperta sunt, mensa Burea, ponderis talenti magni. et eandelabrum similiter quidem auro laetum . . . Post haste autem portabatur lex Iudaeorum . novissima Spoliorum.' Ardeaeunt Romae- Incendium urbis sic narrat Dio in Tito: Anno so-quenti . Tilo ad visendam calamitatem Campaniae profecto . multa Romae eonflagrarunt; quod incendium tamen non extiterat ex terra. Nam Serapium. Septa, Isium. templum Neptuni. balnea Agrippae . Pantheon. Dii ibitorium . theatrum Gathae, scena Pomprii. octaviana aedificia una cum Ithris , templum Iovis Capitolini, eum proximis templis igni consumpta sunt. Ita et malum divinum potius quam humanum fuit.' Pelleae - Ap . XVII, 4. Et mulier erat. eircumdata purpura. Pt c elao, et inaurata auro, et lapide prelioso, et margaritis. babeus poculum au. t. II . 39

306쪽

reum in manu sua, plenum abominatione, et Immunditia sornicationis eius. Et vidi mulierum etiam de Sanguine sauctorum , et de Ranguine muri rum

Jesu

' Iudaei - Joseph. captivos et Occisos enumerat. Belli hujus calamita-ios nenio melius enumerat . quam ipse in VI, et VII libro. In una expugnasione urbis Jola palae , qua ipse historicus per quadraginta dies sortiter pu gnavit . alque inde captivus ductus cst, quadraginta millia Judaeorum periere. Noliis animadvertero sat est Amphitheatrum Flavium Itomae a Judaeis captivis audin calum. ' Patmos - Antequam in eam quae una Sporadum fuit, insulam relegaretur Joannes Apostolus, exquiSitissima Romae pertulit supplicia. Veluti impietatis reus a proconsule ASiue ad Domitianum imperatorem missus, in servon lis Olci dolium conjectus. Extat Tertuli. auctoritas, de praescr. 36. Ad hes Romam, unde nobis quoque auctoritas praesto est: statu selix Ecelosia, cui lotam doctrinam Apostoli cum sanguine suo profuderunt; ubi Petrus passioni dominicac ad aequatur , ubi Paulus Joannis exitu coronatur; ubi Apostolus Joannes postquam in Oleum igneum demersus nihil passus est, iainsulam relegatur. Velieula - Immani post Neronem vexatione persecutus christita fuit Domitianus, qui teste Eusebio, lib. 3. 17. Neronianae impietatis, bellial iust adversum Deum odii Succ Morem so ipsum professus. Haec perseeu tio, ut censet Pagius, An. Christi 93, Domitiani imperii 13 incoepit. Praeci puos Martyres in medium asserimus. bis) mei-Post Domitiani interitum brevi pace conquievit Ecclesia; a Traiano tortia in Christianos conflata est insectatio, qui mansuetudinis laude , fastus contemptu ut liberalitale omnium animos sibi conciliaverat, ut rei m seculis principibuS acclamari Soleret: Felicior 2 Iugusto, melior Troja ris: sed salsa suorum deorum religione in solos Christia uos iniquus fuit, licet Plinius Bilhiniae proconsul eorum innocentiam luculentissimis litteris scriptis patefecerit. Simeon - Praecipue sul, Τrajuno passi sunt Simeon et Ignalius: ille Jerosol3mitu uus Pontifex cruce assxus Jerosolymis, isto Antiochenus Il0mani missus, ibique in Amphitheatro a leonibus discerptus. Quali Lusdunum - Quartane sit persecutio, an tertiae additamentum quae sub Hadriano cxenit, uescio: utrunaque nomen usurpaut historiogra phi. Certo Justinus Antoninum Pium ab Christianis excruciandis deterruit, proposito Hadriani eSemplo , qui post immanem Christi aliorum caedem, cogutia eorum innocentia , ut, persecutione abstitit. Marius , dux militum, eo imperiante, PaSSuS DSt, ei Publius, Evaristus, Fausiiuus. Antoninus Piu u caede aliquando tempera it, quod, ut ait Justinus, Christiani per mor' Iem victores eraderent, cram iis mori rasel optabile. Sed Imperatoris mi uis rivii SSis, uuii ideo populorum lum ullus quievere : litteris enitu dati ita l

ti tr

307쪽

apnil plurimas et vitalos conquoritur. quod vulgus Christianos expelleret.

et ad morioni us lus porurgeret. Sed ut nil Lugdunenses martyres uoniamus . qui ira in hora internecali. in eam quae V dicitur. persecutionem incidor unu qua Eusebius. per assiduas populorum seditiones. innumerabiles prope Mart Iros per universum orbem Pniluissse testatur. Princeps rescriplo eonfitentes oludio eaedi, negantes incolumes gigni clauSSPrat. cardinis inasar - Ηaoc vera est S. . Chrdinalium origo. sinus Petrus tantam molom sustinere rerum nequitiat . ideoque in parium ministerii assumserat Linum, Clelum . Clementem. Marcum Evangelisiam, qui pontificatus muniis adjutores forent; sed Pontifex Evarisius titulos in urbe presbyteris divisit. ut unusquisque suis par cino terminis distingueretur rnyginus Clorum psr gradus distinxit . ut prosi, Ileri et Diaconi alii superio. res. inserin ros alii haberentur. Ut vero tus e temporis cura loros rogionum, sub prae socio urbis constituti, en quae rPgionis cujus lus erant commoda Bdministrahant, sic nil promovondum Christi religionem sPpl ni Diaconi sop-iΡm regionibus urbis, quae ex Neroniano incondio supererant . praesceli. Superiores Cardinarii fixo Cardinales dicit. Celerum factum psi . lomporum

successione. ut Diaconi. st Progb3teri non amplius a rotionibus qui hunPraeerant, sed passim ab aedisciis et patrimonii A . a piis viris ot matroni R Leelesiae legatis. qusoque prsesbyteri et Diaconi in Ecclpsiae commodumddministrarent. nomen usurparent. Hinc orii tituli Lucinast, Callisti, ple. qui roditus sive proventus erant ex villis. prasiliis. standis But. Agris, sive patrimonia et honescia quihus singuli aut pluros praeficor nitar. nrfnrem Quamvis Lucii Britannorum regis ad S. Elput horium log sinnem intor commontilias nai rationes rHiciat Basnagius, Ussorii sententiae η stipulamur. qui in Britan. Eccles. Antiqv. 3 scribit. Lucium fuisse rogempnriis Britanniae Romanis subjoeta p. Quid facilius. quam ut Lucius . veracdeligionis studio a R. Pontisco Evangelii praeconses postula rotΤ ii quo insulam jam Christianis institutis imbulam Sedi Apostolicas ponitus adjiceront ' Tertia - Tertio ineunto saeculo nesrhissimas contra Christianum nomen moverunt tempestatos VI Septimius Severus. VII Maximinus . VIII De- eius. IX Valerianus Eusebius Hom. lib. V. de Severianis furoribus scribebat Nobis autem sunt quolidio rodundantes Martyrum lantes , qui nostris speetantur oculis , qui torrpnsur, et ea pilo damnantur. Tertullianus hujus persecutionis acerbitatem describit ot Christianos Sarmentivos, et Semarios. Per convicium vocatos dicit . quod ad stipitem dimidii axis revincti sarmon-i0rum ambitu oxurerentur. Ridicula Deliogabali suppretilio in tantam sao- . ii iam exarsit. vi. teste Lampridio. Christia dum dovolion om nil suum e ullum transferri iussori t. Maximinus trium annorum spatio forociit, sod tanta Do. eius rabie in Christianos incubuit, ut ii, Dionysio filox. apuit Eusebium to Fle, VI, 14. putarint tempus a Christo Domino praenunciatum ndreuis re, quo . ipsi electi, si seri possρt, scandalum paterentur.

308쪽

' Majora ferenti- Senatu, et militibus mutuo sibi Imperatorem de, Πρligendi potestatem vindicantibus, mirum non est, si Praelo rictui aut legio, Lunarii imperii gubernaculum majora pollicenti offerrent. Hinc plurimi uso 'tempore imperatores Salutati; hinc aulicae proditiones , hinc saepius inter regna, qua nullus certus Imperator , civilibus hinc bellis, inde barbarorum incursionibus imperium dilaniantibus. Urbanus - Per tria serme saecula Pontifices omnes Mari Irio ab- μEumpti, ut idem fuerit Petri cathedram regere, ac morti indubiae sese offerre. assui ' clerus - Post Aniherum Fabii situm, cum, surente perseeutione, si 1 de creando Pontifice convenire non possent Patres, sexdecim amplius meus i-bus Romana sedes vacavit, totiusque Christiani gregis per orbem dissust su- hun. Ecepit tutelam Romanus elerus. ' Lami - Qui, persecutione saeviente, tormentorum formidine lene- λω facti a fide desciscerent, lapsi dicti sunt, . quorum plura suere genera : ii deaeque Butequam communione donarentur, legitimam poeniteallam subire u durat. Ea Leo Pater - Ε Leonide Mart Ire natus est Alexandriae Origeaes, io- hi ter graecos scriptores ingenio , et eruditione nemini seeundus - Samarit, iacos ora. Justinus patriam habuit Samariam. Omnium philosophorum secur Irustra lustratis, tandem cujusdam Senis sermonibus vertialem edoetus, Di martyrumque in obeundis Suppliciis constantia permotus , christo nomeu

dedit. Apologiain pro Christianis Antonino Pio, Romanoque senatui nuneu pavit. Sub Marco Aurelio Martyr occubuit, au. 167. Amenagoras Athesiea- osis, Christianus philosophus Apologiam M. Aurelio Antonino, et L. Aureli0 Commodo pro Christianae Religionis veritate exhibuit - Quadratus. Ap0- istolorum discipulus et post Publium Atheniensis Episcopus egregiam pr0 christiana fide Hadriano Apologiam exhibuit, sumdemque Imperatorem adiit, gravique oratione B persecutione compescuit - P. Septimitis Florens Tertul- ω ilianus humanis divinisque litteris celebratissimus; sed salsa severioris disei . plinae specie deceptus in Montani castra transiit, et instituta nova secta, Vita i perfunctus est An. 2i Matini. Sub Maximiano Imperatore id eueuit. cum enim in valles Alpium Christianos persequi missu esset Thebaeorum legio,

ne se impia Superstitione inacularet, alio discessit, maxime hortatore Mauriqito duce. Tota legio decimum quemque occidi pussa est, quam christianam fidem deserere . id Tres surias - Siu Suet. mori. pers. isi. Verabatur universa terra et praeter Gallias ab Oriente usque ad Oecasum tres acerbissimae bestiae Dio eletianus, Maaimianus Herculeus, et Galerius Maximianus saeviebant. Hinc dici non potest, Scribit Eusebius, quot, et quantos Christi martyres in omni' dbus locis , atque urbibus passim cernere licuit - Greer. De Diocletianea inseulatione LactantiuS leSlatur, nullam poenam apud Galerium Maximia Dum levem esse, qui nunquam Sine humano cruore coenubat. Non inSulae,

309쪽

non carceres, non metalla; sed ignis, crux, serae in illo erant quotidiana et Iacilia. ' Semotas erisma - FOvearum genus , quarum tria supra quadra ginta recenset Baron. ad ann. 216. s. Iu iis et Martyrum corpora sepeliri . et conventus et SynBIes, persecutionis praesertim lempore, celebrari antiquissima Ecclesiae monumen tu teSluntur. - Quatuor aligeros- Apoc. VII. Post haec vidi quatuor angelos staules super quatuor angulos terrae , leuentes quatuor ventos terrae, ne starent super terrain, neque Super mare, neque in ullam arborem. Et vidi alterum angelum ascendentem ab ortu solis, habentem signum Dei vivi: et clamavit Oee magna quatuor angelis, quibus datum est nocere terrae et mari, dicens: Nolite nocere terrae et mari, neque arboribus, quoaduSque Signemus Servos Dei nostri in s ulibus eorum. Et audivi numerum signatorum: centum quadraginta quatuor millia signati ex omni tribu filiorum lsrael. molorem - Constantinus Constantii et Helenae silius, qui patre Eb raei mortuo , militum suffragio Imperator salutatus est, auno Christi 306. Duo Romae Augusti simul erant Maximianus et Maxentius, duoqus in Oriente Galerius et Severus. Constantinus Caesaris litulo contentus Galliam , Britanniam , et Hispaniam moderabatur, quodque caput, Christianis liberam Religionis exercendae copiam faciebat. Ceteris omni hus Absuinptis, eum Ma-1enitus Romae per omne nesus rueret, Constantinus e Galliis castra movit, ad Veronam Maxentii duces fudit, et caelesti crucis ostento alacrior laetus ad Milvium pontem pio pe Urbem Maaenitum ipsum prolligavit. Qui pontis ruisa oppressus in Tiberim demersus interiit ' Miltiades- Asor genere, altero sui Pontificatus anno pacem Ecclesiae redditam Constantini Magni opera vidit. lpbi imperator Augustus Lale. ranenses aedes ad habitandum concessit, et imperatorio cultu eum dignatus est, vel uli priuiarium Christianae religionis Antistitem. ' Templa - Devictis Imperii aemulis constantinus liberum Christia. Bae religionis cultum indulsit: col talis ex aerario sumptibus , plura templa vero Deo extruxit, leges in clericorum et Ecclesiae gratiam tulit; nicaenam SI nodum, Pontifico jubente, coepit: lmporii Sedem BIzantium transtulit,

quam a suo nomino constantinopolim nuncupavit.

' Graeeiu - Alexandrinae scholae celebritatem jam antea attigimus, in qua omnium Philosophorum Sectas graecanicum ingenium complexum eri talem universam complere Salegit. Si Arianorum cavillationes Iustrabis , christianae doctrinae Graeca Philosophia primum periculum movit. ' Teque hominem - Dici non potest, quanta haeresum monStra ex inseris prodierint, ut hoc Religionis nostrae solidissimum sundamentum convelleretur. Et sane Si pa catholicorum omnium sides est, ut Ecclesia nee defecerit, nec deficiat unquam, nec ipSa eriare possit, cum ipsa Sit columna

et landamentum verita iis, una Christi divinitate innititur. Bene admodum

310쪽

Chrysost. IIona. IV in Isaiam: Ecclesia firmioribus, quεm ipsum caelum rassicibus defixa haeret: facilius est solem Oxtingui, quam Melesiam deleri. Et nntequam irot in Oxilium : Nihil Eeclosia polentius. Si Ecclesiam oppugnas, vincero nequis omnibus sortior est Deus. Ille videa - Athanasius. vir Aegyptius. Alexandrinas Ecclesiae Dia. conus cum Alexandro Episcopo Nicaenae Srnodo intersuit. et Alexandro in Episcopatu subrogatus Arianam haeresim qua Voce qua scriptis debellavit. Arium ex Ecclesiae communione seclusit. invicto tinimi robore pro veritate praeliatus. Saops sede sua pulsus. saepe eidem restitutus, inter maxima vi. ae discrimina sedit in Episcopatu ann. 46: obiit anno Christi 467. Romae senior .- Plura sane concilia ad fidei verilatem contra haerosos vindicandam colebrata sunt. Nos de Oecumenico primo Concilio loquimur, quod, ox Silvestri Pontificis voto , constantino jubento. Nicaeae urbe Bithiniae collatum est ex universo orhe anno 325. Ei Imperator praesuit. Sit vestri R. P. Legali Osius Cordubensis Episcopus. Vilus Di Vincentius Romani presbyteri eum Episcopis 3 18 interfuere. Audi ius ost Arius in augustissimo illo cootu , et anathemate confixus. Sym holum editum est. quo Dei fi lius Patri ομορυσιος Consulis tantialis desinitur. Quanta sapientia captiosae Bdversariorum B stultae compressael Qui oμοιουσιον similis naturae in sub stiluore volet,an 1. γed vicit useritas '' Immine mortis - Nulla saevior postig in Catholicam Ecclesiam est grassata. Ε Syria in or his pernicioni Arius egressus Christum merum ho-winsem, nullo vero modo Deum esso contondit. S. Ambrosius lib. I de sid. Bd Grali. III. Dei standi Judaei qui carnem Domini crucifixeriani: detesta-hilio ros lamen Arianos arbitror, qui divinitalem Christi cruci subdi iam erediderunt. Arius contra avitam sidem effutiohat: Christum Filium Dei et tempore si natura ei dignitate Patri in serio rona esse, noe nisi gralia et communieatione Deum. Dum collectis suarum partium Episcopis . et per urbela plaudentibus omnibus circumduceretur, alvum exoneraturus seceSsit, Sed disrupto venire si dilapsis visceribus mortuus eSt. faces - Fide verbi in earnati excussa , platonicae philosophiae documentis divina omnia Oxplicars satagontos haeretici, ii, varias disseeli sunt partes . tolum quo Catholicite fidei sundamentum turbarunt. Nusquam opinandi lascivia lθxior proterviorque , nec tam copiosa contrariarum hae resum varietas reperitur. In portu post Nicaenam synodum conquiescere vi de batur, sed alias tempestales incubuere. Nestori uni et Eutychiani et Macedoniam lolam divinam naturam aggressi sunt. Sed post Nicaenum alios omnium Episcoporum conventus celebravit Ecclosia, si Romana Iides constabilita primo Constantinopolitano Anno 38 l. quo divinitas Spiritus Saneli contra Macedonium asserta; Ephesino anno Q l. quo Nostorius damnatus; Chalcedonensi 45i, quo damnatus Eutyches; secundo Constantinopoli lano, 453, quo Nestorianorum reliquiae ex linciae; tertio Constantinopolitano 680, quo IKὐlhil,

pu etia

ltis