Petreidos libri 24

341쪽

- 341 pontificem captum, sed libera verba loquentem

Et sacra tractantem semota Valentia servat Vix cinerem exanimum romana Ecclesia habebit Effusa in lacrymas, melioraque lemp0ra Sperans Fratrihus exemplum romana Ostendet in urna. Al semel irato pelago, majora lumeScent Aequora, nec Romae deerit constantia major. Moenibus aequoreis Venetum collecta coibit Pontificum virtus: suffragia libera Romae Praeficiunt alium, mansuetiS moribus agnUm, cum saeva congressurum feritate leonum. Gallorum illo petens lapsas sarcire ruinaSFoedera componet primum, regemque polentis Imperii accitus Sancto sacrabit Olivo.

Quis non tranquillae speraret tempora pacis Pontifici lamen instabit congesta malorum illuvies: dilione sua spoliabitur. Ille impavidus, faciusque malis erectior ibit, ibit in exilium, violataque jura queretur, Factique auctores Christi prohibebit ab aris. Fontem ad Bollaqueum Stabit ter circiter annos. injectis at qui Reclor magna aequora Sepsit Aggeribus, jussitque mari: Ne longius ito; Amplius insanos nolii saevire furoreS. ille diu victor, robur lolO Orbe Coaelum In belIa educens, gelidas irrumpet ad Arctos. Non hIemis mediae discrimina certa cavebit Imprudens; sabit Boreas violentior, atque Densabit glaciem: dextra malesumpta minaci Arma cadent, victusque gelu remeabit inermis.

Jam pompae festique dies, jam laeta parantur

342쪽

- 342 Gaudia; festivis jam plausibus assonat aether. En erit ille dies, festo cum excita triumpho

infremet Ausonia, alque animis sublata secundis Pontificem passis reducem amplexabitur ulnis ingredere, o Pie magne; lua te sede receptum Vaticana iterum lueantur culmina, caelo Brachia pandentem, et populis plaudentibus omen Perpetuae pacis, melioraque Saecla Precantem. Talia narrabat Petrus, mirataque lurba dure triumphanti, romanaque lempla petenti Plaudere Pontifici properat: lamen Omnia mulat Bes nova continuo. Breviori noctis abacto Curriculo, humentes caelo dimoverat umbras Sol Oriens; portam vigili statione tenentes

Excubiae aeratas reserant de more fenestras Continuo immissus radiorum lucidus Ordo Constiterat summo super ipsius Ore loqueulis. Ecce autem subitus matronas concutit horror

Praecipue; ingenies inopina silentia plausus Excipiunt; animo exilii subit hora propinqui:

injectis dolor ultro moris violentior ardet, concussique animi luctu, subitusque per omnes It gemitus. Tanto nequicquam obstare dolori Conspiciens Pater ipse gemit, frontemque reclinans

Naturae nequiit primos compeScere moluS.

Mox ubi tris lilies laxa exultavit habena Liberior, coepitque ingens subsidere murmur, Assurgit graviora loquens, Guloque micanti

343쪽

Ardescens Senior: Laer mas abstergite, Nali, Jamque alios polins Christi cantare triumphos Praestiterit. Magnis mulant praecordia dictis Christigenae, intentisque oculis Ventura canentem Expectani: Summi secreta stupescite Regis consilia, o Nali; modico qui tempore luctu

Desinii ingenii sanctam squalescere SPonSam, omnia mox mutans, majori lumine vestit, Aetalis ver purpureum, laetamque juventam Artubus instaurans: vetuli si nubis aquosae Scinditur extemplo gremium, noctemque hSememque Et raucos lonitrus, et loto plurima caelo Fulgura contremuit tellus: mox aeris Oris Abstersis, redit aethereo Sol laetior orbe, Itque dies purae fulgescens lucis amictu. At tu foedifragis, ratio, tremefacta ruinis Vertere vela retro, Cursusque iterare relictos Docta viam melius quibist si pacta tueris Foedera, si fidei numen testata sororis Veridicum oraclum nudieris, virtutis acumen Exacues iterum ipsa luae, et Pax alma redibit. Dum tot doctrinae dum lol sSstemata rerum Naufragio in misero scopulis alliin recumbunt, Una eademque manens Romana Ecclesia stabit. Uno non poterit subnili cardine mundus, Inque vicem variae gentes venientque cadentque; illa throno innitens solido, plenaque micabit Majestate sedens, cunctis immola procellis. Anglia dum saevo in certamine fulminat Indos, Dum Cereris leges aequalo examine librat, Dee ullo antiquam motu propellere labem

344쪽

Quaeret, et amissum rursus Cognoscere lumen. At tu, quae injustos lenus hac perpessa dolores Caecis vixisti lenebris, occullaque creSciS, Tractando rerum poteris Si accedere ela O,

uuae dabis allonito spectacula splendida mundo Auguror' effractis jam landem libera nodis Praevalida virtute virum, audacique loquenlum

Proposito insignis, longis erumpet ab umbris Illa diu florens, Anglorum Ecclesia quondam δ'.ο, Salve, mihi sponsa iterum, mihi reddita longum Discidium dentit jam pristina jura resumis lΕt Te, quae, arctoa pelagi stridente ruina, Ingeniosa Fales Pontum compescere jactis Dbjicibus, lumidis virtus lamen ignea cedet Fluctibus errorum i longos explesse furores Poeniteat tandem. Magni pastoris ovile Ingredere, o saevo defuncta Hollandia ' bello;

Saecula perque tria audaci insanire tumultu Fessa, jugum tandem crudele excinde parentum. Nec minus ingeniis Germania rapia superbis, Pontificum sacris obsistere legibus Rusa, Dudum anceps, dudum studio infoecunda maligno Vela dabit retro . Dubiae vertiginis umbrae VBnescent, doctisque phalanx liberrima verbis

Suadebit Roma '' amissam reparare Salutem. Cum lumido haud unus surgens Albanasius hoSle CongreSSurus erit: neque Vis, neque carceris umbrae Propositum flectent. Magno ecce Borussia motu Aestuat, atque novae Spem libertatis adepta Plurima Christiadum virtus coit omnis in unum Pro re romana. Veri lux omnia vincet.

345쪽

Victrix excedet pleno certamine Roma. Iamque dies properat, cum animo meliora resumat

Civili dolrila diu jam Hispania bello.

si saepe indomitis languescere corpora morbis Cernimus, atque imis Saevos lenire dolores Visceribus vis nulla valet, non ipsa medentum Auxilia, infecti nisi primum flamma veneni concidit, et serpens Fenis consumitur humor; Haud aliter populi, si lurida membra pererrat caeca lues, scelerum sordes per justa relinquent Supplicia, ingenuus donec purusque recurrat Igneus ille animis vigor, et caelestis origo Seminibus, redeatque integro corpore Sanguis.

0hi cohibete iras fraterna in pectora Versas Vel si bellorum capiat generosa cupido, Sacrilegos pia bella Dei convertile in hostes convertet pia bella feros Hispania in hostes, Et freta transiliet victriX, Maurosque feroces conlundet. Via jamque palel, qua prisca redibiistoria, qua patrum vincent pia facta Nepotes. Quo fletu ignescet Senior, cum caedis iniquae Barbaries siliens gelida bacchabitur Arcto,

durabitque astu romanam extinguere gentem' Graeca superstiti O, SCSthicas SerVala per oras, Imperio anquiret Vastas conjungere habenas, Et populos varia quamVis de Stirpe creatos Lege una, alque Uno cultu et rectore lenere. Excitus Europa clam0r se tollet ab omni,

Ipse et Hyperboreis gradiens Regnator ab oris Pontificem inviset y . Caelo Deus ipse ministrat Insolitum Patri eloquium; mortalia desunt

346쪽

- 3 6 Arma' preces, lacrSmasque, Dei sueta arma, mo Febit. C0nlracla Usmalidae Sua gSro regna minorifernent, et mediam cursu pallescere Lunam. IIoui quonam recidit quondam nova Roma, pri0ris Aemula' segnitiem supra dum mollior aether stillabii temere, et foedo composia cubili Dormiel, arentes magno e diademale flores Projiciet sensim, FaSlaque elapsa ruina Divilis imperii dissolvi vincla videbit. Dum relinere nequit Sceptrum, frontemque labantem Incurvat magnae sub iniquae mole cor0nae Horrida barbaries, longo defeSSa Veterno, Occidui validis humeris aegerrima mundi Niletur: jamjamque Seni, jamjamque ruenti Ecquisnam miSerans deX iram protendet amicam 'Si veteri Eoo supremae terminus horae

Adpetat, ecqui Snam solietur praedia justus

Heres, aut Veniens Vacua consistet in aula 'Sicubi Petropolis yy commoto erumpet ab aestu, El dominaturus ripis Septemplicis Istri Inflabit ductor, Turcae formidine poenae

Exurgent Somno, Supremaque damna limebunt. Fulgere romano Sseelabunt Iumine solem.

Crediderim' primum Veniet poscentibus orbe Hesperio auxilium: Chri Sti commune sepulcrum Nomen erit belli', Properabunt Gallus et Anglus Auxiliaturi, modo Turcae caStra reposcant Christiadum, et cunctaS Christi vexilla per oras Liberiora sinant Volitare, atque ara reSUrgat, Indomitis loties prostrata assultibus Bra. Tauride longinqua hellum pugnabitur ingens.

347쪽

- 347 At non immani mille Haculata fragore

Tormenta, occiduum mira quae repperit arte Ingenium; Euxini tumidum non mille carinis circumsessum aequor; non oppida lurribus atque Rupis inacessae objicibus, fluctuque marino Deturbata solo, lorpentia corda moVebunt. Christiadum virius Turcarum pectora Vincet. Parebunt Turcae indociles' promissa replebunt Beul si bosphoricis olliomana superbia elatistris concidet, insultans violentior India 'si surget: Quanto purpureus sui labit sanguine Ganges lRilus exosa externos nomenque lalinum Per lotam indignata Asiam violentia gliscet. Christiadum templa irrumpent, peregrinaque Saera Turbabunt: rabiem poterit vitare cruentam Nulla aetas nullumque genus: paSSimque puellae Et pueri, invalidique senes, matresque Virique faedentur: misera undabunt altaria strage, Et vix ingenti poterit conamine victrix Anglia stare loco. Vincet lamen Anglia pugnas, Propositique polens ipsa, et Simul aemula quondam Gallia, collatis signis, extrema Sinarum Regna petent: aliam rerum irrequieta cupido Pertrahel; illatum cultoribus altera Christi Dedecus ullum ibit. Longinqua per aequora vectas Lillore ab Hesperio classes mirabitur Eos

Serior heul studiis; mirabitur agmina tellii Non timida, objectas, tortentia flumina, moles

Spernere, et audaci sub moenia lendere nisu Hac ignota lenus; clausas procumbere portaS, Et male susceptum imperii vanescere nomen

348쪽

caelestis )Τ cernet: vetus instaurabitur Rra, Reclique loco repetent sua munia Christi

cultores, ritusque Sacros cullumqUe reponent. At quasnam video totum procedere in orbem Insuetas acies, SeSeque adhibere virilis

ossicii comites' lectis quacumque puellis Gallia castra locat, cordi opportuna parando Prima rudimenta edoctae primosque labores, Impavidae incedent: non illas frigora dura Sithoniaeque niveS, non India fusca, Sinaeque Impedient. Bellum, tellii qua mille figuras Explicat, auxilium impavidae morientibus adsunt, Aegris lenimenta ferunt, praestantibus Ornant Moribus ingenuos animos. duae seelore, JeSU, Virgineo est virtusi Namquae miracula profersi Lugduno β exibuni operis primordia sancti, Et pueri hesperio prognati Sidere eoos Perquirent pueros. Manibus data SSmbola puris

Per plateas passim expositoS, fluViosque sinenses Infantes Jesu sacra ad cunabula ducet: Innocuam sobolem paScent lectissima Matrum Ubera: jamque ipso Servati limine vitae Caelestem agnoScent Patrem, qui roscida vestit LSlia camporum, et natOS, Sua Dignora, PaSCit. Jamque Sub auspiciis prognata America SecuudiS, Ul variis Statuere locis primordia rerum Teutonus, atque Anglus '', romana altaria talis Constituet terris: Hi Spana propago praeibit, Ausa prior terrae fines leniare talentes. At variae assimili prognatae ab Origine gentes tribus omnigenis ad maxima quaeque serenturi

349쪽

Barbarus his unis lendet succumbere mundus. Hinc italae virtutis honos, et plurima SedeSPontificum, et crescens semper reverentia Romae. Jam video occiduos populos considere circum

Aestiferam LSbien Α': justo pars territa bello,

Forti Francorum imperio parere conela Romulidum sanctos ritus moresque Sequetur.

Αl vasta in medio regna impacata lenebit Barbaries: caeli velat insanabilis ardor Longius indugredi, et genies penetrare repOStas. At quosnam, Iesu, linquel tua cura quietos Quoi fuscos vultus italas errare per urbes Aspicio 4 Ecce Ligur sancto ferventior igne Finibus Aegrpli pacta mercede coemplos Educat occiduis regnis. AssueSce Sacratis Christiadum ordinibus, bona pubes', ipsa palernos Ad fines remeans, fidei praecepta latinae ErUdies populos, nec vos meminisse pigebit Et Romam et Tiberim, et communem Patris amorem. Quae fugiet tellus romani patris amorem Australi Α' interfusa mari quae plurima nabit

Insula, spectabit vastos contemnere fluctus, centum oratores pacis bona Verba ferentes', Nec dura impediet glacies constricia polorum Verticibus. Magno Iessaeae numine ni Xa Hesperiis audax pubes prodibit ab oris uua via nulla, rates aeterna procella fatigal; Aggeribus semper niveis informis et allo Terra gelu languet , qua nulla innascitur arbor, Nullaque sublimes sese fert arbor in RUrRS Lumine sublustri paucas vix emical horaS

350쪽

Sol fugiens; Christi urget amor glacialibus antris

Quaerere silvestres Vultus: pretiumque cruoris Divini, ei Romae sanctos ostendere ritus Audent, et lImpha populos lustrare salubri. Humanum propius divina polentia ducet Ingenium, amabitque audentius, abdita monstranS, Quae laluere diu arcanis celata lenebris. Monstratas p0lietur opes, USUSque repertis Terrigena, alque novis Confestim viribus auctus,

Naturae m0nita arcanae in sua commoda Veriel, Ostentans orbi rerum mirRela DOVarum. Tum vero Spalium et lem puS, quae forma creatas

Immensum per inane m0Vel, siSliique figuras, Sin delere minus poterunt, molimine Vincent Assiduo: hic diriment longa intervalla locorum Igne Vaporali currus, Siruelaeque lenaci Mille viae ferro; anteibit revolubile tempus Vivax electri lampas, terrasque fretumque Trajiciens dicto citius, commiSSaque portans ΑΤ. Ecquando lotus variis e partibus orbis Una domus fiet' si eadem praefulget eodem Emgies vultu, generisque Simillima Origo, Ecquando una fides, merito Circumdata eultu, Unica Relligio positis operabitur ariS, Atque unus Pastor plenum servabit ovile I a, nova obscoeniS Europe exilo lenebriS, Japlaelo sata gens, Soboli auxiliare Sorori. Et vos Praecipue, que is est custodia veri Tradita romani, gentes prodite latinae: Iamque, Deo monstrante viam, deponite bella Inlcrius. Vobis Oriens sua moenia pandit,