장음표시 사용
11쪽
serunt, doctrinis,. praestitisse videtur. Celeberrimitin medicum fuisse, non seli
AUGUSTI curatio probat, mox uberius enarranda, verum etiam compositiones medicamentorum plurimae; ipsi propriae, et a posterioris aeui medicis,. ut in moria effcacium. medicinarum suarum perstaret, literis mandatae. Medicame
tum ad icterum ScRIBONIVS LARGUS, O panacaeam Musae GALENVS, h)pastillos ORIBASIVS, e) allos pastillos AETIus, O antidoton MYREPSUS, Gcollyrium MARCELLVS, f enarrant , ut alias compositiones medieamentorum ab iisdem auctoribus aliisque eidem adscriptas descriptasque uaccam. 'Nouas etiam insolitasque suo tempore medendi vias lagressus est, cum enim incidisset insanabilia visera, viperas edendas dedit miraque celeritate persanaustiGquam medicinam nostris demum temporibus ad varia cutis vitia dimillime si nabilia esicacissimam experti sint Indiae occidentalis incolae, medicique illos
imitati. Fortunae autem suae in exercQnda medicina famam summopere auxit eum a suetis his temporibus medicorum doctrinis et ab ipso adeo ΛScLEPIADz praeceptore defiecteret locoque calidae, qua Romani frequentissime uti consue. uerant, frigitam aquam ad Varios morbos commendaret, eamque contra medico-ium aeui sui morem ad curandas humanas affectiones frequentius adhiberezLaias celeberrimas ob thermas, quae generatim neruis prodesse putabantur pedibusque aut cogendibus luxatis fractisque, quibR ad aluos laxandas, vulnera s nanda et ad capitis auriumque morbos eximias Virtutes Romani tribuere, damna
uit et HORATIO defluxionibus et lippitudine veΣato suasit, ut celida per medium frigus perlueretur.
G compos medic. I Io.h de compotri medicament. see. De. VII, 3 O IV. de loc. ecl. cur. c. I 27. Duo . L. III db tEtr. I. Serm IV. cap. Ia. II, 2. cap. 32. e Sect. I. de antidot. I 23. de medic. Cap. 8. ag Plinio testae XXX, ia. Qui locus probat Antonium Musam etiam med etianae quae manu Opem fert, operam dedisse, non sucto admodum his temoomod0, qui meditanam manu administratam
12쪽
quae si hyems. Veliae, quod coelum, Vala, Salerni,
Quorum hominum regio et qualis via: nam mihi Bajas Musa superuacuas Antonius, et tamen illis Me facit inuisum, gelida cum perluor unda. Per medium frigus. OFrigidam aut0m impense laudando eamque ad varios morbos seliciter adhibendo, inprimis autem curatione felicissima, qua AUGUSTUM a desperato paene m0rbo liberauerat, effecit, Vt Bajae, quibus antea frequentissime Romani ad U0rb0s utebantur, a pluribus relinqueretur, eodem HORATIO teste: Myrteta relinqui Dictaque cessantem neruis elidere morbum Sulphura contemni vicus gemit, inuidus aegris Qui caput et stomachum supponere fontibus audentClusinis, Gabiosque petunt et Digida rura. b primum frigidae med cinae apud Romanos auctorem ANΤONIUM M SAM Romani mediet copiose imitati sunt, damnatis balineis, maxime autem CHARMIs MASSILIENSIS, qui PLINII temporibus Romae vixit frigidaque penitus, ut videtur, ex ANTONII MUSAE mente consiliique, quod HORATI0 dederat, usus est. Etenim, ut PLINII verbis utar, frigida etiam PFbe vis a ribus limari persuasit mersilue aegros in lacus. Videbamus senes consul tres usque iis ostentationem rigentes. c Frigidae autem virtutes maxime probauit, cum AUGUSTUM eadem a U0rbo admolum ancipiti et periculoso, pertinaci arthritica destillatione cum e0π0ris colli quatione, liberaret, adhibita antea contraria penitus medicina, calida videlicet, potu, lamentis, corpore adeo crebro ea perfuso, ipsoque adeo conelaui tam arcte clauso, Ut frigori ne minimus accessus pateret. Pristinam autem omni modo sanitatem restituit Digida, ut per limgissimum tempus sine Multa valetudine viveret, adhibitis simul refrigerantibus medicinis, testibus cu
13쪽
SIO. a) SVETONIVs eurationem ita enarrat: Grattes et perlaulosias 'valetudiaxes Augustas per omnem vitam aliquot expertus est: praecipue Cantabria domi. ra, cum etiam destillationibus istiuore vitiato ad desperationem redactus ererem et iam et ancipitem medendi rationem necessario subiit, quum calida fomenta non proderant, frigidis curari coactus, auctore Antonio Musa. Lavacris et potio
nibus frigidis AUGUSTUM ah ANTONIO MUSA restitutum D Io monet,
quum nihil eorum, quae maxime ad sanationem Opus erant, posset facere. Frigidas autem potiones vim salutiferam suam a lactuca maxime habuisse, PLI NII locus probat: Est quidem lactucis natura refrigeratrix, et ideo cessate gratae stesmacho fastidium auferunt cibique oppetentiam faciunt. Divus certe Au glistus lactuca conseruatus in aegritudine fertur prudentia Musae medici. tam
priores cauerent religione nunc omni caret, is tantum recepta commendatione, ut seruari etiam in alienos menses eam o melite repertum sit.
Tam felicem autem curationum suarum successum ANTONIUS MVSA non ubique expertus est. Sanato enim quamuis hoc modo AUGUSTO in extremam a diro morbo desperationem redacto, MARCELLVS, breui post in similem valetudiuem delapsus eodemque ab ANTONIO MUSA modo tractatus supremum diem, DION Z bb teste obiit, indeque factum est, ut scrtunae potius quam arti HORATII interpretes plurimi AUGUSTI sanationem tribuant, non reputantes, aduersa, quae in morbis accidunt, saepissime extra Omnem medici culpam euenire. Si autem DIONIS sides vlla in re suspeea est, in hac certe ab omni falsi suspicione liberari nequit, quum PROPER- TlVs, e) MARCELLI familiaris et coaetius, Baias admodum. inuisas habeat, qu0d amicum suum occiderint. lnde patet mortis culpam maximam in Baianas aquas cecidisse, aut nimis diu adhibitas priusquam MVSA in auxilium vocare tur, db ut contraria sua medicina morbum praefocare nequiret, aut neglectis relictis-
O Eleg. Iis. Libr. III. Hinc etiam quidem Marcellum in Stabianis aquis frigidissimis mortuum referunt. cons. Creli. di . de Aritonio Musa id. Io.
14쪽
isHisque MVSAR consiliis, cessante frigidarum medicinarum et refrigerantium
f. V. ob sanitatem autem AVGUSTO cum tanto vitae periculo decumbenti se-lieiter restitutam ANTONIVS MVSA h0noribus amplissimis ornatus est. Pe-euniam multam AUGUSTVS et senatus Romanus dederunt. ab Statuam, aere coibrab, iuxta signum Aesculapii statuerunt. O Ipsam autem hanc curationem, ob principem in re publica virum, Patriae patrem, ab eo sanatiuu et conseruatum, tanti fecere auctores, qui AVGUSTI historiam perscripserunt, ut sola ANTONII MUSAE opera Augustum ab ancipiti morbo liberatum esse perhibeant. PLIΝIUS etiam dum ANTONIVM MVSAΜ nominat, curationis laudem ubique paene si inui perhibet, Ut mox Augustum eius operae prudentiaque conseruatum, ob contraria medicina graui periculo: exemtum, O suaque prorsus prudentia restitutum
ab aegritudine peri beat. G, Iisdem paene verbis SVETONIVS f et DIOCASSIVS O in historia hac perscribendae usi sunt. S. VI. Viro tam praeclare de se promerenti annuli aurei ius AUGUSTUS concessit DIONE teste, h) tanta pecuniae summa ipsit data, ut censui equestri suffceret. 0 Quo ipso amplissimo equestris dignitatis iure ANTONIUM MUSAM
s) Octav. 8 .n hist. Lib. LIII. loe. citat. h et quidem solo. Suetonius enim etsi Autonii Musae merita in Angustum si
quoties memoret, praemiaque Musiae data copiose enarret, annuli tamen daia 'ti nullam mentionem fecit.
0 Quod manifeste ex Dionis loco patet: και δια τουτο κο&-πι - ροι τε του Aυγουsου και παρα της βου ς πολλα, και το χρυσοι
15쪽
omnes equitum Romanorum immunitates acquisiuisse certum est, probantibἹ,
SENIO, R Ili. O pluribusque aliis. .
Quod annuli aurei ius, quo donati in equestrem ordinem evecti sunt, liber. tis aliisque e ciuibus Romanis, qui censum equestrem non habuere, ab imperato ribus, post Augusti tempora frequenter datum est, partim ut merita in se aut rem publicam collata amplissimo hoc Virtutis praemio ornarent, partim ut partes suas augerent atque confirmarent hominibus ipsis ob acceptissima praemia perpetua gratitudine adstrictis. Sic ipse IVLIVS CAESAR, eum: bellum aduersus POMPEim moliretur fidemque militum imploraret pro concione, existimatus est densus equestres pollicitus singulis, quod vero opinione falsa accidit. Navi eum in alioquendo exhortandoque saepius digitum laeuae manus ostentans, a minaret, se, ad satisfaciendum omnibus, per quos dignitatem suam defensurus est, annulum quoque aequo animo detracturum sibi: extrema conpio, cui facilius erat sidere covesonantem, quam audire, pro dicto accepit, quod visu suspicabatur: promissumque ius annulorum cum millibus quadringenis fama distulit. O Eandem dignitatem sequuti imperatores amicis libertisquo dedere, Asiatico liberto VL
sto et senatu multa et usque annuli aurei datus'est, nempe ob pecuniae multae tantam summam, quae equestri censui constituendo susiceret. i Q ad Scribon. p. I 8 bb dri. de Anton. Musa S. 9.cb amoenit. philolog. med. p. I7o.
o Sueton. Iul. 33. Qui locus etiam probat datum equitum ius semper pristis
imperatorum temporibus censum equestrem suppositisse, nec dari potuise equestrem annulum Vlli, qui censum non habueris. Temporibus quae Augu- isti aetatem exceperunt, cum annulo dat0 census equestria raro datus est.
16쪽
psi, H operam plurimam insumsere. Magis adhuc eadem dignitas posteris ten poribus peruulgata est, IUSTINIANO eam, ceu consequens et effectum mani missionis, Omnibus libertis concedente. b Qui de medicorum priuilegiis scripsere in liberandaque medicina Romanast omni seruilis ignominiae macula insudarunt medici et philologi, annulo aures MASAE dato inprimis probare studuerunt medicinam temporibus MVSAE non
seruilem, sed potius scientiam fuiste, quae, exercentibus cum plurima pecunia in-sienem dignitatem conciliaret. Sel haec ex unico exemplo deducta probant quidem, medico cuidam, cb principis omnibus suamnopere dilecti vitam conseruatam, praemia amplissima data esse, medicinam autem horum temporum a seruili conditi0ne non liberant. Neque tanti putanda equestris dignitas e sit ANTONIO MUSAE concessa, admodum Nulgata iam Augusti temporibus, publicatis cal nitatum ciuilium temporibus complurium equitum Romanorum bonis, quae ad alios translata, cum Equestri censu dignitatem simul ad ignobiliores familias detulerunt.
Equestris autem annulus licet equestres census temporibus IVLII CAESARIS et AUGUSTI simul comprehendat, manifeste id probante SVETONII supra iam citato loco, quo militum cohortes opinione falsa putabant Caesarem sin igulis equestres census pollicitum, cum in concione dignitum ostetitaret, et DIO Ng, liberti tamen annulo aureo ab imperatore donati, licet dignitas ipsis vera equestris hoc annulo constitueretur, , mi'r in spectaculis locus, equestri censu, qui ad ' equitem Romanum necessario requirebatur, accedetate, in equestrem t naen dignitatem saluo patronatus iure transiere. Hinc is, qui ius annulorum impetrauerat, ut ingenuus ex PAVLI c) mente habebatur, quamuis ab haereditate eius patronus non excluderetur. Hinc ex VLPIANI do mente libertinus, sit ius anulorum aureorum impetrallet, ingenuus quidem intelligebatur, saluo tamen
prudent. illustrant. syntagna. Lib. l. tit. V. I7.' I ll.
o L. IX. ad leg. Iul. et Papiam. Dig XL , lo. d) L. I. ad leg. Iul. et Papiam. Dig. XL, IO.
17쪽
patroni iure. Hinc lege etiam Romana cautum est, ut alimenta libertus, annulo aureo, consentiente patrono, ab imperatore donatus, a patrono sibi relictaeuii sequeretur, c libertus autem, qui annulorum ius inuitis aut ignorantibus patro. nis acceperat, eodem iure priuaretur. hJ Ipsi quoque legum Romanarum inter
pretes celeberrimi, DIONYSIVS GOTII OFREDVS c G. A. STRUVIus haliique in eo perfecte consentiunt, quod liberti, annulorum aureorum iure in petrato, ideo tamen liberti esse non destinerent, sed saluo ex omni parte patro natus iure, ipsorumque iure, quo alimenta a patrono consequi poterant, equi. tum quidem honoribus omnibus fruerentur, ob patronorum tamen in e0s iura, quae equestris conditio non infirmauit, ab equitibus distincti essent. Vive. bant, notante satis commode et probante praeclare STRUVIO, O liberti, qui annulorum ius acquisiverant, tanquam ingenui, dignitate Romanis equitibus ae. quales, sed moriebantur tanquam liberti, imaginem tantum ingenuitatis, impetrat O annulorum aureorum iure consequuti, quod etiam GOTHO FIREBVs hadfirmat, dicens, annulum tributum libertis esse ut equites sint, vel quasi equi. tes, nempe Vt equitum quidem immunitatibus ex omni parte fruerentur, alia tamen equitibus Romanis propria non consequerentur, Veram nempe et ab dea.ri obligatione liberam ingenuitatem. Quibus omnibus rite perpensis aequi harum rerum iudices sacile intelligent, annuli aurei ius rei publicae Romanae antiquis temporibus ciuibus Romanis ingenuis et equestrem censum habentibus proprium, ab imperatoribus Romanis libertis tributum, haud tanti ni iste, ut ex hoc iure, peculiarem professionem eXercell-ti cuidam ob singularia merita dato, in ipsam pro sessionem, aυt in omnes ealli postea exercentes eadem equitum. Romanorum priuilegia ceciderint. C0mmisenes enim admodum fuisse equites Romanos ex libertis, imperatorum temp0ribbus, inprimis post IVLIVM CAESAREM et AUGUSTVM, ex HADRlAXI rescripto, quod VLPIAΝVS c excerpsit, 'ex COMMODI hy lege, qua iiis an-
Q Papinian. L. I. responsor. Dig. XL, IO. hJ Mardian. Institui. L. I. Dig. l. c. o in not. ad Dig lo c. citat. d) Synta . iur. civit. c. addit. Petr. Mulieri P. III. eXerc. go. L. XL. tit. Iosede iure annulor. aureor. S. 59. Vid et quos ibi citat auctures. O in libro cit. l. c. ad siti. f) in not. ad Dig. XL, IO.
Lib. I. ad Leg. Iul. et Papiam. Dig. l. c. M Marcian. instit.. I. Dig. l. c
18쪽
lorum aursorum omnibus ademtum est, qui id inultis aut ignorantibus patronis acquisiverant, et ex eo intelligi potest, quod IUSTINIANUS omnibus ii heriis ius annutarum siue discrimine concesserit, nullo certe equestris census respectu habito, ad quem, testante etiam ARNO Bro, ab qui diserte dicit pecuniam annulas et priora loca in spectaculis donare, primis imperatorum Romanorum temporibus diligenter semper respectum est. Medici autem quidam, speciosam dignitatem arti accedere putantes, cum,
quae seruilis antea Romae saltim ex parte fuerat, ab equite 'Romano exerceretur, priuilegionim et immunitatum summam in hunc annulum MVsAE datum contulerunt, Omnes, qui Romae post ANTONIVM MusAM arti medicae exercendae 0peram dederunt, equitum Romanorum dignitate et immunitatibus usos adseruerunt, et medicorum nobilitatem non ab arte, quam profitentur, et exercent nobilissima utilissimaque generi humano, sed ab annulo aureo ANTONIO MUsARD ΑvsvsTo dato deduxerunt, h) insolito sane modo et ab omni veritate quam maxime alieno, putantes forte viliorem reddi saluti seram scientiam, si equestris dignitatis ornamentuta, quod fortuna sola MusAR AVGVsTuM a graui morbo liberanti dederat, posteris medicis decederet. c) At parum firmo fundamento nituntur, quae ad medicorum Romanorum post Musae tempora equestrem dignitatem probandam producuntur. Habemus manifeste medicos Romanos seruos, libertos post Avo Ti tempora florentes quod de AsCLEPIADIs adeo celeberrimae medicinali familia, cuius nomem in maximo honore apud Romanos habebatur, REI NEs1vs O probauit, et supra, addit iis copiose testibus, de aliis etiam pr0batum est. Nec ipse unicus annuli aurei ANΤ0NIO Mus AB daci testis Da o dicit annuli aurei ius medicis concessirin esse omnibus Romae medicinam exercet tibus, sed immunitatem, hoc est . Quiritium ius libertatem que artem libere exercendi non ipsi modo ANTONIO MusAE, sed omnibus quoque eandem artem eXercentibus in postenim quoque tempus concessam esse. eb Nemo profecto suerit qui ex immunitatibus praeceptoribus, grammaticis, a IVLI 0 cAESARE et Α - cv3T0 concessis, annulorum ius iis cum his immunitatibus datum esse autumet. deo Libr. IV, quem locum etiam Gothostediis citat. O Lampe tr. de honoribus et priuilegiis medicor. L. Rhodius ad Scribon. p.
18o. Mandri antiquissimae medicinae Origines, ela comi On. t p. 75. Dan. Vinth in libr. cit. ex parte etiam Ricbter in disi . citat. o Hinc etiam in plerisque uniuersitatibus literariis, his, qui in idoctorum medicinae dignitatem promouentur, annullis aureus datur ceu equestris dignitatis signum, quam Augustus Nusae suo dederat. Sed falso: quae enim Musa acceperat, in posteros medicos cadere non pollunt.
O epist. ad Casp. Hos mann . et Ruperi. XLVIII.
19쪽
de medicis autem post ANTONIVM MusAΜ Romae medicinam faeientibiis codi. plurium opinio haec fuit, nullo certe modo probanda et ex eo facile confulaniada, quod AususTus, popularis aurRe captandae caeterum tam auidus, ciui uri Romanorum honorem studio maximo Conseruauerit et commendatis adeo adi
lectissimis sibi et principibus in re publica viris seruis aut e seruili genere nati
ciuitatem Romanam et honores alios ciuibus Romanis tantum Proprios perti. naciter denegauerit. QS. VII.
Viro qui tantam in medicina laudem, depulsb Reliciter AususTI diro m0r , promeruerat, libri quidam descripti sunt, alter de diaeta ad Maecenatem, cunMARCEL 1 de medicamentis empiricis libro, cuius partem esicit, Basileae I 536. nee non in collectione HENIACI STEMIANI cum MARCELLO editias, NOrimbergae
etiam cum Sexti Placiti de medicamentis ex animalibus libello , et cum ille. 'ronymi Acoromboni Eugubii tractatu de natura et usu lactis MDXXXVIII. typis excussus, b) cum HIPPOCRATIs operibus omnibus a LINDENIO O iterunt editus, alter Vero de herba Vetonica, solus aliquoties, cum APv II herbario, GALEm libro de plenitudine, POLYBI de salutari diaeta, BENIvENir de abditis
morborum caussis, nec non cum PLINII VALERIANI eXcerptis ex CAIO PLINIOsECUNDO editus. Librum etiam ad OCTAVIVAT CAEsΛREM conscripsit, iaquo diligenti cura summaque breuitate singula curationum genera comprehen, dit, quem coram MAECENATE CAESARI ipso, Vt medicinae sibi faciendae cum. pendium haberet, tradidit, prout ipse in libri de diaeta ad Maecaenatem f. i. testatur. De diaeta libellum ANTONIO MusΑΕ celeberrimi viri vix tribuerunt, HippocRATI quidam adscripserunt d) ΜARCELLO alii, O IANVS CORNARIvs D10-CLI, graece quippe scriptum, quum MVSAT latinas Origines, at falso supp0ne, rent. Ipse autem liber licet quaedam contineat quae recentiorem paulo doctrinam redolere videntur, infra fusius exponenda, nec de frigidae ad sanitatem edim seruandam firmandamque virtute aliquid in eo scriptum sn, quod factum Drte' esset, si MusAM auctorem haberet, ex altera tamen parte plurima continet, quaec Sueton. OctaV. 6O.b titulus huic collectioni hic est : Sexti Placiti Papyriensis de medicamentis
ex animalibus libellus. Antonii Musae ad Maecenatem suum de conseruanda bona valetudine instructio. Item tractatus utilissimus de natura et usu lactis D. Hieronymi Acoronaboni Eugubii, ordinarii clarissimi gymnasii Patavini. Norimb. apud Ioannem Petreium 1738. in qto. Fabricius bibl. lat. IV. 2. P. 5-7. t. III. NOrimb. I 537. editam esse hanc collectionem dieit, forsan typographi errore. e 9 Hippoeratis opera edit. van der Linden. t. I. p. 6so. O cf. nobilissimum doctissimumque Gruneri, V. Ill. opus, eensium librorm Hippocrateorum S. 39. p. 3. 2S. I Q.
20쪽
quae MusAB admodum conueniunt, amicae familiaritatis eum AVI To et M/κ-egsATκ testimonia. MAECENATEM enim, ad cundi corporis curationem omnia explorauerit usuque confirmata celeriter complems sit, amicissimum vocat, qui eum ipso perplures Gnos cum CAESARE AUGUSTO moratus fuerit, quo tempore nec 3IAECENAs, Obseruando Praecepta in libello tradita, in ullum corpori, languorem inciderit, nec AVGVaTVs, quem suum dicit, morestioris incommodi qui equam passus fuerit. Quae egregie cum Valetudini S, quas AVGusTubi expertum este sVETONIVS o narrat, conueniunt, cum crurum imbecillitate arundinnum atque habenarum remedio confirmata, in qua, aliisque leuioris notae passio nibus, pariter a 3VETONIO enarratis, licet Permanserit, nulla tamen molestiora imcommoda fuerit expertus.
Ipse etiam versionis latinae, quae nobis tantum sit perest, auctor, LARoivs DYsIGNATIANVs, sorte SCRIBONIS LARGUS DESIGNATIANVs, b) libri de eompo-stionibus medicis latini auctor, MusAM vermn libelli ad MAECENATEM ait et rem esse saltim aliquo modo probat. Is enim in perscribendis compositionibus medicamentorum celeberrimas usuque probatissimas collegit, in iisque ab Axτο N10 11 A profectam ad stomachi dolorem, Vrinam mouendam, et morbum iEt ritium esseacem. c) Quae coniecturae si non fallent, saltim non aduersa sunt. nota suisse scRIBONIO quae MusΛ elacacia ad sanitateni Conseruandam et ad morb0s expertus fuerit eumque Graecum Musae librum, Vt ab interitu seruare tur et in popularem Vsum transiret, in latinam linguam transtulisse. Denegandus itaque ANTONIO M AZ libellus de diaeta non est, qui esse ei a pro faeculi more ad vario, morbos consilia, sagaci cautoque medico digna. concisa et in augustissimum spatium coacta oratione continet, quamuis in ipso hoc libro doctrinae quaedam occurrant, quae recentiorem auctorem, Galenteae doctrinae inediam redolere videantur. Laque potissimum in doctrina de quatuor
eb Largum hunc Desi natianum Marcellus memorat, praefixa oreri suo de me dicamentis empiricis epistola ad filios, qua iis Hippocrati adscriptam epistolam ad Antiochum regem, epistolamque Musae ad Maecenatem, Hippocrati adscriptam, et a se e graeco sermone translatam commendat. Eius dem Largit Designationi meminere Dis. Si erus, colat. bibl. Gesn. nec non Fabricius, bibl. lat. cur. Ernesti IV, 8.tOm. II l. p. 522. Alii scriptores de rebus literariis, quos copiose euolui, de hoc Largio Des nati ino silent. Contertura mea, Largium Scribonium Largum esse nominum similitudini ni titur, nec est, quod ab ea decedam, donec certiora Edoctus fuero, lieet 'antiqui scriptoris latini nullum exemplum Prosset, qui graeca in lint iam suam transtulerit edideritque,