Panegyrici veteres

441쪽

JULIANO AUG. I. 6. 1509 dubia contuinaces, in redivivum furorem nefandis stimulis excitatas ' Quas omnia obstinatam, et immobilem Principis maximi tandem Vicere patientiam. 2. Itaque cum in ipso molimine oppressisset Alamaniam rebellantem, qui paulo ante inaudita regionum, fluviorum, montium nomina exercitu victore peragraverat,' per ultima ferarum gentium regna, calcata regum capita supervolans, in medio Illyrici sinu improvisus apparuit. 3. Vidimus selices illius comites viso stupentes, urbium populos dubitasse credere quae videbant. 4. Non aliter consternatas arbitror gentes, quae primas lapsum coelo excepere Palladium. Virgines, pueri,

foeminae, tremulso anus, titubantes senes non sine magno attoniti ' horrore cemebant Imperatorem, longam iam Subgrarium armorum onere, currentem, properantis anhelitum sine sensu lassitudinis ' crebriorem, sudorum rivos per sor

tia colla manantes, et inter illum pulveris, qui barbam et

actas in novum furorem. Uictorem exercitum traduxerat trans regiones, Hos montes ne notos quidem de nomine.' na, defatigationem senιire non videretur.

aduersum iugum Pnteol. Rhenan Steph. Livin. Rivin. medietuo furore; Guelph. Vet. Putean. et Livin. xc Lang. Bertin. xe Schonitov. P. Steph. Grut et recenti in redivivumfurorem. Μox Quin o obstinata Rhenan. et L vett. Principis tandem Rhenan. H. Steph et Rivin. Priseipis maximi tandem et Putean et edd. recenti. f. anpra II 6.- Itaque e. lino Guelph. Rhenan Steph. Livin. Rivin. Itaque e. in tym Exe Selionhov. Bertin. Cuspin. Grut et recenti. I risi sin moeri. Puteol. Rhenan Steph. Pata-rol. Varatu ori Rittera. Meperiant Cellar et Baun improvisu aperuis Puteol. Cuspin. Η. Steph. Rhenan Steph. et Rivin. t. apparuit et Putoan. Guelph. Livin. Et reeenti et si eonj. Rhenan a Bertim vis omites. Μox, dubitasse, rederent eam Arrita. 4 Eddo veti quin prolapaeum eostis. Vide Noti. Varr. properantes anhelitus cori. Acidal. crebriores a rit os edd. volt crebrio-

NOTAE' In ipso molianstri ad est, tum, retne Diomedes et lysses fatale il- eum prope abesse rederet, ut Gai lud signum sustulerunt. me multo Iias invaderet post Graeei Trojam post decem anno- Palladis Palladis simulaerum rum obsidionem, tutelari hoc numinemn quod eo tempore quo ara et spoliatam subverterunt Virg. n. templum minervae struebatur, do I. Is .eaelo lapsum sibi in templo aegit. ' Non sine magno Meoniti, ste. Quia autem erat in satis tamdiu Tro ta indueenda haec postrema vox at-j in incolumem foro, quamdiu intra tonitio ejus moenia simulacrum illud serva-Dj0jtjgsui QOO le

442쪽

I510 MAMERTINI GRATIARUM AECTIO capillum oneraret, horrorem, micantia sidereis ignibus Iu mina. 5. Voces gaudentium oppresserat miraculi, tudo. Cessabant ossicia Iaudandi plus quam Iaiulanda ce nentibus. CAP. VII. I. Suffcere quidem poterat ad expeditiono praesentium negotiorum sola properatio, sed non sutaui Principi nostro, reipublicae una ratione consulere. uva pariter aggreditur pectus nullis unquam Iaboribus satig tum . Ut uno eodemque tempore et componeret fidissim rum provinciarum statum, et barbariam omnem, admoto propius terrore, percelleret, longistimo cursu strum I cuit navigari. 2. Pro sancta Divinitast quae navigati

vis illius fuit pompa, cum dexteriorem inclyti flumini ri

pam utriusque sexus, omnium ordinum, armatorum riuo

inermium perpetuus ordo praetexeret despiceretur ad Ia vam in miserabiles preces genu nixa barbaria ' 3. Omnea urbes, quae Danubium incolunt, aditae, omnium audita decreta, levati status, instaurataeque fortunae innumerabimhus barbaris data venia, et munus pacis indultum. Qui properationem illam contemplabitur, nihil egisse, praeter viam, Imperatorem putabit; qui gestarum rerum multitudinem considerabit, properasse non credet.

Cum barba et eam a squalere misere, et oculi eo MMis--frigeravi.

Auctae operi

rem, a risoamoeri Guelph. Vet. Puteati. Vet. Livin. Cuspin erebriore P. Steph. et at veti onerarat edd. ante Arnta oneraret et Putean. Eti nouelph. quod elegantius, ideoque restitui. Amis. CAP. VII. I seere quidem edd. vett. .eare adem et Putea Bertin Moeri Gud. Exe Sehonhov. et Cuspin. 2 Guelph. adi immiserabistis.- Danubium olunt ori Livin. D. ae lunt eidat auditae Puteolis Rhenan. H. Steph. Livin. Rivin aditiae et Pntean. et Liun Bertinis Exe Lang. Cuspin. P. Steph. et meenti instaurata aqua uelph. nisu insime edd. ante Pat rol.

NOTAE

minis inquamJ Iavanum laboris Oeel inquit, v eonant amplissime.'belliei patientissimum fuisse testan Innumerabilibus arbaris Fortis in ejus vitae scriptores, inprimisquo vadis et Saxonibus, quos Inlianus Ammianus Chariettonis et jusdam transfugae νε- Pro ameis Diuinitas Infra eap. a delevit, et ea eonditione ad pacen xxvIII. Illi pro sancta divinitas admisit, ut nunquam contra Roma- gaudentibus cunetis; quo ora ξ qua nos arma serrent. Dj0jtjgsui OO le

443쪽

δ1IMANO AUG. I. s. 1611 CAP. VIII. 1. O nucundia potens Graecia omnium tuo-- principum insta in m us extollere solo potuisti sola factorem gloria ad verborum copiam totendisti. 2. Tu navem unam, propter auruli veneris furtum, et virgini impium, in coelum usque sublatam sideribus onsecrasti. Tu uerum, inventorem serendi, draconum alitum curru volantem, omina in terras sparsisse jactasti. 3. Quid tu. si ad serihendas, celebrandasque rea Principis nostri aut mum adjeceris, de Iuliani lembis liburnisque motura es 'quae non modo nihil cuiquam adimunt, neque urbes hospita populantur, sed citro omnibus populis immunitates, Privilωa, pecunias largiuntur. 4. Qua dignitate describes classem, per maximi fluminis tractum remis, Ventisque -- litantem tum Principem nostrum, alta Puppe sublime non per ejuscemodi agros frumenta spargentem, Sedra manis oppidis bonas spes, libertatem, divitias dividentem; tum ex parte altera in barbaricum solum terrorem bellicum, trepidanisa fugas krmidines obaerentem l P. IX. a. Iam quale illud fuit, quod Istrum' adbue

444쪽

I512 MAMERTiNI AERATIARUM ACTIO navigans beneficia tua usque ad Adriacum, Tyrrhenum, Epiroticum porrigebas ipso enim tempore levati equorum pretiis enormibus Dalmatae; ' Epirotae ad incitas ' int Ierandi tributi mole depressi, providentia, Imperator, tua

non modo miserias exuerunt, sed amplam etiam atque

Ientam revexere sortunam. 2. Urbs Νicopolis,' quam Divus Augustus in monumentum Actiacae victoriae, tropaei instar, extruxerat, in ruinas lacrymabiles prope tota conciderat Iacerae nobilium domus sine tectis sora jamdudum aquarum ductibus pessumdatis plena cuncta squaloria et pulveris. 3. Certamen ludicrum, lustris omnibus solitum frequenturi intermiserat temporis moesti deforme justitium. Ipsa illa bonarum artium magistrae, et inventrices, Athenae, omnem cultum publice privatimque perdiu

Ad extrenuis ast alia re etia Reeeperunt.

ullis et Livin Bertin Caspin. P. Steph. et recentio ad Idrimm .dd. vetti ad Hadriaeum Gud ad Adriaeum Moeri. Pror irotieum, quod e eodd. Guelph. etmoeri recepit Iaeger Maeotidem habent edd. et t. Mareoticum et Putean et Cuspin. Μοοι eum et Livin. Mereoticum Bertin Mox eo ipso enim tempores vel, ipso enim tuo tempore ori Jaeger ad utinas desunt in edd. antiq. extant vero in et Putean. et Livin Bertin Μceri Gueiph Grui. et reeenti re aerunt fortunam edd. vett. reverare et Livin.- Guelph. trophaei instar Pro eo ideria, et Putean habet Meiderau.- Eleurina e--

fluvio supra in Plinii Paneg. e. II. adductus in summa angustias, tunc not. . dicitur 'redactus ad incitas.' mam ad Adriaeum sadriam J Id est, ineltas, lineae sunt, unde ieri ealeuit ad mare Adriatieum. Tyrrhenum non poterant. Ita Erasmus. atque Id est, mare Tyrrhenum, quod et hoc proverbio saepe utitur Plautus. Tuscum et Etruscum dicitur, is me opolis Apud Aetium condita da os ae Epiroticum sMaeotidem est ab Augusto, in Actiaeae victoriae

Vide supra Paneg. III. Is memoriam.

DatinataJ Populi Illyrie ad O r Justititim nasi juris statio , seu ram maris Adriatici. Epirota Grae juria dicundi in publieo aliquo lueturiae populi, ad mare Ionium: quorum intermissio. Livius: Dietator jum regio nune Albania dicitur litium dieit, laudi tabernas tota ad inriιa metaphora dueta a urbe jubet, vetat quenquam privatin Iudo caleuiorum, in quo unus certus quiequam rei agere. Justitium tis lautus, quem Regilli vocant, in am interdum sumitur pro eessationa sua linea immotus asservatur, neque exigendi aeris M. dies. inde movetur nisi in extremo diseri Athenari Urbs ad fluvium Ilisanuamine. Cum ergo significatur aliquis ita in ea Achaia parte, Maerat a

445쪽

AULIANO AUG. I. 10. 513rant. In miserandam ruinam conciderat Eleusina. 4. Sed innuersas urbes, ope Imperatoris relatas. enumerarose Iongum est: scire satis est, cunctas,acedoniae, Illyrici Peloponnesi civitates unis aut binis epistolis maximi Imperatoris repentinam induisse, novatis moenibus, juvem tutem; inquas omnibus locis scatere; quae paulo ante arida, et siti anhelantia visebantur, ea nunc perlui, mundari, madere sora, deambulacra, gymnasia laetis et gaudentibus populis frequentari, dies festos et celebrari Veteres, et B vos in honorem Principis consecrari. CAP. . . Si quis mortalium, in aliquam coelestem speculam nube sublatus, paulo ante vidisset moesta omnia, semiruta oppida, desolata moenia, ab indigenis solitudanem, exulum turbam is si nunc in illud idem editum reponatur, ac despiciat cuncta laetantia, agros consitos, urbes frequentes, aquas oppidis influentes, magnifino cultu non privatas aedes,' sed publica tecta surgentia, dites, pro terrarum in

Reformaιas. Repente instauratis maris mas rimati M. Aderaria Bertin mensi conj. Livin. με - onMph conelph. urbis opere Pro epistriis, Gud habet liueris. Exe Sehonhov. et sitim Mariantia. Pro mundari Livin eo . in dari. P. X. Pessime Guelph. ainatem a Mneam Amta. Etiam male idem eod. semiruta. Idem Pro marina, idem eod. mraia Rhenan. H. Steph et Rivin. I. a. is mune; et Putean Guelph. Exe Sehonhov. Livin. Grut et recenti is si nuἡe Gnelph. orbesfrequentes Μseri urbesfrequentari. Rhenan. H. Steph. Livin. Rivin oppidissuentes; et Livin Bertin Guelph. Exe Sehonhov. Cuspin. P. Steph. Grut et reeenti. o. in entes Puteol. apin Rhenan. H. Steph. Livin et Rivin privatas aedes, se magni a Vet. Putean. Vet. Livin Bertin Guelph. Μsari Grut et edd. Menti priuia -- dea, sed putii . Paulo post, sert et Ouolph. mugitiis personare. Guelph. miraritur eum brevi. Idem codex Rhenan. H. Steph. Rivin. Misam in Vet.

dienur, totius Graeciae aput et dis nis definita. eiplinarum omnium parens. modi ' I risu supra Paneg. VIIT. 6. Setinea. Supra Paneg. xx. s. Peloponnesi Graeeia peninsula, ne ina Loppidum Atilem ma quae hodie Morea dieitur, Laeedae-ritimum intermegaram et Pyraeum mone famosae. portum Atheniensium. Non priuatas aedes LPro non pri u Maeedoniae 3 Graeciae eleberrima vatas modo aedes, sed intiam. e. regio intor gaeum et Adriatieum, sie infra eap. Is 'Nec viros quidem, mane angustioribus quam olim termi sol mulierealas. id est, non viros Dj0jtjgsui OO le

446쪽

IM MAMERTINI GRATIARUM ACTIOgoniis messibus aegotes, vincente agricolam II voin vindemias, arduos colles, Pri undasque Valles, et lata am-rum' ballatu, hinnitu mugitibus persona, profecto mi M-tur tam brevi cuncta mutata, desiliet e nubibus, et viciniam cuia eupide derelinquet, ut tuis, Imperator, terris muturi 2. Illud vero cujus miraculi ea nominem ullum in tantarerm paratu sensisse dispendium.' in omnia pecuniam ab Imperatore depromi, et quoddam vera vio provimiis pondi tributum. illinc' ad universo suere divitias, quo prius undique confluebant ' Ut in maxima quaestione mi, a quo nocipias, Imperator, qui sic omnibus largiaris. 3. Sed, qui vitae tuae instituta rationemque cognoverit, laciis sontem copiae hujus inveniet. Maximum tibi praebet par simonia tua, Auguste, Vectigal quicquid enim alii in eupiditates propria prodigebant, id omne nunc in usus P

CAP. I. I. Hucusque avius lucrimotus imperii put batur, ut Imperator a ceteris civibus non sortibus lactis, nec splendore gloriae, ae magnitudine sumtuum separa tur 2. Inde nihil necessaria substructionum' in aedibus meses, ingentea aulicorum catervas legionum sumtum sa-

NOTAE

modo. Sie Plinii Paneg. IIl hol. i. III not. alia ejusmodi exempla observavi. Illi J Id eat, ab aerario princi- LM eamporum DP lato eam- is ad populo unde assiuastra c. pos, ut apud Virgil. angusta vi sueret

447쪽

δULIANO AUG. a1 12. 15Ioniis vincebant. 3. Quin etiam prandiorum et e nurum elaboratas magnitudine respublica sentiebat cum Maeantissimas dapem non gustu, sed dissicultatibus aestimarentur, miracula avium, longinqui maria pisces, alieni temporia poma, sessivae nives hybernae rosae. Haec cuncta animus, Voluptatum omnium Victor, abjecit. 4. ΝEquo enim ei parandae sunt picturatae marmorum crustae, et indudo auro tecta laqueata, qui majorem anni partem in nuda humo cubet, et coelo tantum tegatur neque turba institutorum ad delicias ministrorum, cui tam pauca sint munistranda neque tempus epularum ei, qui saepius si tarium prandium ad necessitatem humani corporis c pint, gaudens casuvias cibo, ministro obvio, et oculosortuito. CAP. XII. I. Sed inter haec mirari satis nequeo, quod tam seVere parcus in semet, in cives suos tam liberalia est, ac remissus; laborum asperrimamihi aumeni ut nos quietias et Livin et Guelph. atque Menarum. ox, laboratas deest in Puteol. Rhenan. Η. Steph. Livin. Rivin. laboraras magnundines habent et Livin. Bertin Cnspin. P. Steph. Grut et Oeenti elaboratas magnitudines et Putean Oud et seri Romanus νον amne ba Puteol. Rhenan. H. Steph. Livin et Rivin. Vide Noti. Varr. eonquiritissimam eri et Gud. - gestu edd. ante Livin. non gustu et Putean Guelph. Exe Sehonhov. et edd. re-eenti ita quoque eonu Rhenan. meque e. omparando edd. vett. paramia Bertin. parida et Livin ei parandae Guelph. et Μfert. μακω Gud Puteol. Rhenan. H. Steph. Riviti pieturae Elle Sehonhov. Livio P. Steph. et recenti treta laquearia edd. ante Arnta qui e eod. Guelph. restituit mala mis. ox Livin. ori ei qui minorem . . . A ut is , M. Guelpiu et Vet. Putean. p. a funis. Vet. Putean humani e evit. CAP. II a Puteol. Rhenan Steph. Livin. Rivin parcus sibimet vet. Putean. et Livin Bertin Guelph. Exe Sehonhov. Cuspin. P. Steph. Grui.

Quo in fundo propter insanas illas peratoris convivio eontigisse ait Ca- substruetiones Deile mille hominum pitolinus. versabatur. Et ap. 85. Arsa quas Cibo . . . fortuito γε fortuisu tenetionum snsanis molibus is tum spernere espitem leges sine- presserat.' bant. id est obvium ranliani absti Quaeritissimae dapes Similem Io nentiani et temperantiam mirifleo eum habet Paeatus eap. III et xxv. laudant etiam qui etera ejus vitia ubi plura idori possunt de Rommio Merrime earpunt. rum luxu in eonviviis. Dj0jtjgsui QOO le

448쪽

IM MAMERTINI GRATIARUM ACTIO rebus agitemus, cum illud usu emro animadvertamus. ut, qui remotam a voluptatibus vitam sequantur, dissiciles et morosi sint, sibi parum laeti, sed aliis tristiores, moestas atque solicitas etiam privatas domos laciant. 2. At sanctissimus Imperator impense studet, ut nos pro dignitate

habitemus, ut commodis assiuamus, ut castam quidem, sed hilarem ducamus aetatem cum alios principes labor truces, omissos desidia reddiderit, semperque seriis' Imperatoribus gratia, communibus defuerit industria. Ν que quisquam sibi molestus ita se sacilem ceteris praebuit, ut non ad suum exemplum alios coerceret. . oster Imperator nihil tibi veniae, nihil ceteris molestia ac laboris impartiens, auo negotio omnibus otium praestat, divitiarum Iargitor, curarum avarus, laboriosissima negotiorum praeoptans ipso agere, quam aliis imperare. CAP. III. I. Multi post exactos reges imperium universae reipublicae solitarium cupierunt Νota sunt reco dantibus nomina eorum Videlicet, qui in propria larentes,

affectati regni' supplicia pependerunt. ra. Mitto veteres,

Opes dat larga manu, Olieitudinem vero parre, quod di inimum est mavult ipse exequi, quam aliis praeeipere eaequendum. Tota rempublieam soli regere peroplarumι. et recenti paretis in semet. Edd. ante Jaeger id usu; et Livin. Bertin. Μceri Gnelph. illud usu. Pnteia male animadvertemus. Arnt2. e privaι Guelph. Μceri et edd. vett. etiam privatas et Livin Beritu Gruti et re-eenti. Et sanctissimus Guelph. male. I tr. Imperator studet Rhenan. H. Steph. Livin. Rivin. L impens studet et Putean. Vet. Livin. Bertis. Glielph. Exe Sehonhov. Cuspin. P. Steph. Grut et recenti. Pro communi--a, at habent eomitiis, at eoaua. meeri laboriosissimus negotiorum. CAP. III. Imitelph. nomina rerum videlirae Rhenan. H. Steph. Livin. Navin non propria ferentes; et Putean Vatiean. Vet. Livin Bertin Exe. Lang. Guelph. Exc Sehonhov. Cuspin. P. Steph. Grut et reeenti. 4 pr

NOTIE

Guianimitivi Acidalii legit eo dejeetus est Insuper eversa ejus m. Utrumvis elige domus, addita lege, ut ne quia patrii uectati regat I alludit ad id eius deinceps in areo aut in Capit quod de manlio Capitolino refert o habitaret. Item gentis Manliae Livitis r. 20. ni arietati imperii deeret cautum est, ne quis deinde damnatus de saxo Tarpeio in praeceps M. Μanlius Oearetur. Dj0jtjgsui OO le

449쪽

JULIANO Us. NI 13. 15Uqui Saxo praeceps dati, quorum bona publicata, domus erutae,' interdicta posteris nomina; non paucos, hujusmodi furore vecordes, etiam nostra aetas tulit, qui propter caec'm imperandi cupidinem n serrum ruerunt. 3. Si hos Deus paulisper vitae redditos alloquatur: meus. verbi gratia, epotiane, atque Sylvane,' per infestos gladios, praesentesque mortes imperium petivistis. At nunc ultro vobis potestas regnandi datur, ut ea, qua Iulianus, condiutione regnetis; ut pro omnium otio die noctuque, vigiletis; ut, cum domini vocemini, libertati civium serviatis; saepius Praelium, quam prandium, capessatis nihil cuiquam aus ratis, et ultro omnibus largiamini; nulli gratificemini; iuneminem saeviatis toto in orbe terrarum nullius virginia fama violetur sit lectulus, etiam sine concessis, sed legitimis voluptatibus, Vestalium toris purior aestate Al

pria furentes.- Rupe Tarpeia praeceps dari et Livin. Vide otia Varr.

domus dirutae conj. Juretus non paucis Guelph. et nostra σιas edd. Vett. etiam nostra aetas Bertin. et Livin Gnelph. et P. Steph. In quo tritim codd. auctoritati obtemperandum duxi. Amiz. ineam i evidualem Guelph. - ωιuam Exe Schonhov. ponentesque mortes Livin praesentesque Vet. Livin. Bertino neraque Cuspin. qui Juliamus Guelph. et eum edd. ante Arnig ut cum . . . in neminem serviatis Guelph. ox, ineoneraris sed DHι is Cuspis Rhenan Steph. Livin Puteol. Rivin. I. at veti. Vide Noti. Varr.

Domus erutaeJ Lege diruta, ut Iu hoininis bello clarissimi filius qui

retus suspieatur eum a rebellimagnentio transfugis- Nomina, Poti praenomina se ad Constantium, ideoque Pedestri Nam ab eo tempore extitere qui magisterio donatus fuisset, tandem Μanlii dicerentur, nemo plane qui purpuram sumsit Coloniae Agrippinae. Μarcus antius. Quod feeit ex neeessitate lotius, NepesianeJ Is ex Tristant numis quam ex tyrannidis cupiditate anmat Flavius Nepotianus Constanti feetati enim imperii suspectus mortinus. Ex Goligio vero et Oceone a Constantio destinabatnrs quam ta- Flavius Popilinc Nepotianus. Ex me non effugit, nam in eadem urbe Eutropia Constantini magni sorore, a Constantianis oppressus est. Am- et Popilio epotiano viro consulari iam lib. V. A. Victor. natus qui eum, aeso agnenti ex R Sed legitimiri Alii legunt, et laria eretis, urbem simul et imperium in timis. vasisset, ipse vicissim a Maxentio in Vestalium J Vestales virgines Ves- deletus, caesusque est. tae sacris, perpetuiqne ignis ustodiae

450쪽

IM MAMERTINI GRATIARUM ACTIO manicum pulverem, hyeme Imrinam Thraciae, intectis e licibus, perseratia: 4. prosecto verborum ipsorum molentiam delicatae aures non pote ni auatin o. o. Tantian otiis territi, non modo imperium, sed otium vitam pem si ad insoriores aliquos inferos redire properabunt. . ,-debunt enim justum principatum laboribus, curis, vigiluuinquietum, cujus illi Mnem amoenam et amabilem -- templantes Iahorum aspera non videbant. CAP. IV. 1. Cum igitur , inter egregia negotia itinere consecto, usque ad Thraciae fines perventum foret, curiam

disposito exercitus ommeatu, ad Romanam urbem, mn nae Vacuam, mentem restexit. 2. Quemlibet alium a subveniendi conatibus gravissima mos, tristissimum reipu licae periculum, deterruisset. Sed stipendii provinciarum, o patrimonii sui fiuctibus, tum undique frumentis coemtis usque ad opulentiam abundanitamque esurientem jam urbem rosersit. 3. Dicet aliquis: Quomodo tam multa tam brevi tempore ' Et recte. Sed Imperator noster addit ad tempus,

quod otio auo detrahit. Nihil somno, nihil epulis, nihil otio

tribuit; ipsa se naturalium, necessariarumque rerum Sur

patione dinaudat; totus commodis publicis vacat. 4. It quo grandaevum jam imperium videbitur his, qui non ratione

Vulgatum recta habent eodd. armis. ων das et Livin. vittis a Misis