Panegyrici veteres

431쪽

ITA AEL CLAUDII IULIANI. 499

spiritum tumore cohibente Venarum, epota gelida aquaquam petiit, medio noctis desecit anno aetatis 32 cum annum unum et menses circiter septem ab extincto Constantio imperasset. Haec Ammianus. Ceteruria hujus corpus Tarsum Cilicias delatum magna populorum mortuo illudentium cavillatione, ibique conditum est, si Ammiano credimus si vero Gregorio, tangen fides est, a terra

ipsa, quam Iulianus Sceleribus Suis Inquinarat, excussum, in mare projectum est.

Fuit excellenti et amoeno, sed levi, alio, Vana Deorum superstitione et magicis artibus depravato ingenio, philosophicam quandam gravitatem Melans, ac sophistarum grege semper stipatus Homo loquax et scurrili dicac,

tute ac popular aurae Praetor modum serviens. Ita sum

stitiosus, ut etiam Iamblico philosopho, quemmercurium appellabat, tanquammicomedia tutelari Deo saceret. Ceterum omni literarum genere excultissimus, ac lingua imprimis Graecae eritissimus, liberalia opum, IuX- et Voluptatum contemtor belli et pacis artibus praestans, boris et inediae patiens, selix, justus, praeterquam in Christianos, quos omni genere crudelitati vexabat, literarum literatorumque amantissimus, nisi si Christiani forent.

432쪽

DE AUCTORE PAΝEGYRICI,

ET QUO TEΜPORE AC LOCO HABITUS SIT. MAMERTI Nus a Iuliano Augusto consul factus hac ora

tione Principi gratias agit Pronuntiata est anno Christi

CCCLXII. cum, ut ex astis apparet, consulatum gereret

Nevita est ' Quis porro Mamertinus illo fuerit, ex qua patria oriundus, nullibi, quod sciam, proditum est. Ego facile putem hunc Messana oriundum fuisse, sic enim Μessanenses propteriamertinos hospitio exceptos dicti sunt Mamertini Rus mentio fit in variis locis apud Ammianum lib. I. XI. AxIII. Atque etiam ipse de se non semel loquitur hoc in Panegyrico. Ex quibus locis omnibus constat Mamertinum praesectum aerario suisse, tum Praesectum praetorio per Illyricum, in cujus provinciae administratione peculatus reus, absolutus est, ac tandem Iuliano consul actus. An vero amertinus hic idem fuerit, atque ille cui Panegyrici Ii et i II. Maximiano dicti attribuuntur, neque velim assirmare, ut ad hos Panegyricos observavi, Propter spatium septuaginta annorum inter ill rum et hujus Panegyrici tempora neque ausim Prorsus negare: nam tum cum hanc orationem dixit admodum aenex suisse videtur, ut constat ex Paneg. cap. XVII. Sed a teneris annis, ab aetate puerili ad hanc usque canitiem, sonsulatus amore flagravi.'

433쪽

PRO CONSULATU

GRATIARUΜ ACTIO

IN Exordio reddit rationem en pro praefectura aerarii et praetura eum Juliano imperatori gratias huc usque non egerit, id agere consul aggrediatur: quod nempe in prioribus dignitatibus imperator aut suae aut publicae uti . itatis rationem habere videri potuerit in eonsulatu vero dando ejus tantum eui datus est. BINRiBinio Prima hi jus orationis parte imperatoris virtutes recenset; altera pro accepto eonsulatu gratias agit. I. ARs Perstringit ejus vietorias, reeeptas an virtute Gallias, subactam Paene omnem barbariam eap. III. Iterum de Gallia tum a barbarorum Vastitate, tum a judieum quibus subessent tyrannide et avaritia ereptis, deletos Germanos, jus restitutum, emendatos ejus virtutum exemplo mores, eap. IV. Quae omnia mirum quantum a Juliano Constantium alienarint.

eap. v. Iulianus in medio Illyrici sinu derepente adest, hic et ubique Victor, e . r. Istrum navibus transeurrit barbarornm terrore tanto, ut suyplices veniam petaut, cap. II. Ad Adriam, Tyrrhenum,maeotidem Pugnat et vincit, Nieopolim instaurat Eleusinam et alia Μaeedoniae, Illyrici et Peloponnesi civitates restituit, cap. ix. Patiens laboris bellici, e strensi cibo eontentus, cap. I. Sibi asper, in alios facilis, sibi parcus, 3 alios liberalis, cap. 3I. Castus, in castris perpetuus, RP. XLII. Sic peragrata vietoriis Thraeia de sublevanda urbis annonae penuria cogitat,

eap. XIV.

II PAM. Imperatoris in se beneficium amplificat, qnod consulatum Meeyerit non meritias, quod in summa virorum bonorum opia, quod minorem magistratum petens, quod sine largitionibus et ambiendi labore, quod in tenui re et ambiendi ignarus, voti eompos fieri nunquam potuisset, eap. XV. Quod uno eodemque anno aerarii publici cura, praefeetura, et onsulatu insimitus sit, cap. xxii. Redit ad commemorationem virtutum impera, Dj0jtjgsui QOO le

434쪽

15M MAMERTINI GRATIARUM AEOTIO

toris, erius in fovendis litaris, revoeandisque artihus studium eommendat, eap. xxIII in omnium animis sibi eoneiliandis industriam, cap. xxv. in eligendis amicis prudentiam, in eosdem fidem, cap. XVI in summo honorum apte modestiam, in condonandis injuriis elementiam eap. XVII ac praecipue insularem in se et eollegam humanitatem. In fine denique aecepti a tanto imperatore beneficii nunquam futurum ae

immemorem pollicetur, RP. xxI.

CAP. r. I. ETSI scio, te, Imperator, et cunctos, qui consilium tuum participante posse mirari, quod nunc demum gratias agere exorsu sim, quasi beneficia in me tua coeperint a consulatu: satebor tamen, quod ingenii, cujus me poenitet, conscius.' etiam nunc tacere Voluissem, et prorumpens licet hujus in aeria gaudium intra arcanae laetitiae

conscientiam coercere. 2. Sed Sio errorem nostrum, sive consilium, congesta, et coacervata in unum beneficia vic

runt, atque in id redegerunt necessitatis ambiguum it mihi aut indiserti, aut ingrati esse sama subeunda, malui eloquentiam potius, quin Pietatem erga te ossiciumque meum desiderari. 3. Et sane in his honoribus, quibus me prius

honesturas, minor esse causa ad agendas gratias videbatur.

deest in edd. ante Jaeger. CAP. I. I Imperator Auguste Bertin exoraua sum Edd. ante Jaeger. qni Cuspin recepit exorsu arm. Putool. Rhenan Steplia Livio. Rivin tu famarearum; et Putean. et Livin. Bertio Exe Schonito. Bri Guoiph. num edd. Grnt et Beenti intra areamino vapin an ira areanae 2 Sed eum

sine eonj. Livin. inu. b. vicerunt a. in id redererin malit idem Livin. ox, que deest post frium in selph. unde Amta conj. pietatis erra te scium. - Et fama Gnelph. honeMaxis Puteol. Cuspis Rhenan. Sιε . Livin. Rivin. al. eat. --Maraa et Putean Bertin. inrt Guelph. Grut et recenti et

NOTAE

435쪽

JUL AMO AUG. l. 2. 166 4. Nam quod tum me semin- publicum ' curare volutati, cum quaereres Virum animi magni adversus pecuniam, Itheri adversus offensas, constantis adversus invidiam, meque, qui

tibi viderer musmodi, delegisti, idque eo tempore, quo exhausta provinciae, partim depraedatione barbarica, partim non minus exitialibus quam pudendis praesidentium rapinis, ultro opem Impera ris exposcerent, vilius, saepe anteactis temporibus ludo habiti, in sesens stipendium Lot

rent, quoquo modo videbar honorem onere pensare. 5. At

cum me praetoriis praefecisti et provincias de te egregio meritas meae fidei tutelaequo mandasti, ingena judicii tui

sun mumis; sed in eo Bon mihi solum, quem tanta pote late suminxeras, verum etiam negotiis tuis commodasae aliquatenus videbares

Sed ea in re non miihi ιε-ι- mismumina minerum eo notaras, sed etiam rebus ιuis servitas aliquo modo videbaria.

sic etiam eoru Aeidal. Nam tum edd. vett. Nam quod tum me et Pu--n. Vide Noti. Varr. Paulo post, - Deu edd. ante Arma meque quitis Me Lame diis in Livin. aliique Mox voces parι- deprae ιωη barbariea desunt in edd. Rhenan. Puteol. Steph. Livin. Rivin extant vero in Vet. Putean Bertio Exo Lang. Μοari eum edd. Ornt Paria Patarol. Ceular et recenti. inrtem d. barbariea Guelph. eritistitibus edd. nte Arnta. exitialibus et Livin et Guelph. partim mulsea Rhenan Steph. Livin. Rivin. ni veti partim deest in et Putean. M. Livin Bertin. fert. Exe Sehon- hov. Guslph. Cuspin. Grut et recenti eum praesens Cuspin Rhenan Steph. Livin Baiis Rivin et Jaeger eum deest in et Livin Moeri Guelph. Grui. Paris. Patarol. Ceilar. Meum hic plane delendum. aridia. videbatur Guelph. inale. Amta. in eum et Putean a eum Guelph. eommendasse nelph. et edd. vett. Non ommenda e sed eommoda e legendum. Rhenam. --- duas euam Me Lang.

NOTAE

aerarium publieumJ Id est, publi stantini tempova praefaetus praetoris

eam Pecuniam, quam non sine causa neehatur, ni militibus lis praeerat, in Saturni templo repositam esse ob quos imperator in aut eustodiam alle- servavimus in Plinii Panegyr. v. gerat. Postquam vero Praetoriae eo-xxTVI. not. . aerarii praelaetos ab hortos pro axentio turbas exeit Augusto primum institutos addunt aeut post caesum tyrannum, haec dig- Suetonius in Augusto e. s. et Dio, nitas penitus a Constantino sublata lib. v. est, et orbe Romano in nutuor adi Qui tibi videre HusmodiJ Vere, te seu dioeeesen diviso, quatus Praea injiiric haud scio. amertinum saeti praetorio ermiti, qui singulis peculatus reum ab Avitiano delatum praeessent quorum mus raptorio tradit Ammiann lib. xxvII. Galliarum, alter praetoris Italiae,

436쪽

1604 MAMERTINI GRATIARUM AOPIO CAP. II. 1. Porro in decemendo consulatu, remotis ut

litatibus tuis, rationem meae solum dignitatis habuisti. 2. Nam in administrationibus labor honori adjungitur, inio aulatu honos sine labore suscipitur. In illis si laeteris, cimpidas ambitionis esse videaris in hoc nisi aperte et propalam laeteris, ingratus sis. 3. Huc accedit, quod ipsa haec urbs. atque hoc augustissimum consilii publici templum ossicium hujus orationis effagitat. Haec tibi nominis novi, sed antiquissimae nobilitatis, civitas patria est: hi primum editus: hic quasi quoddam salutare humano generi sidus exortus. 4. Hi cives, et populares tui silere me non sinunt, nec Patiuntur, ut quisquam alius auspicatissimo die apud te ac de te loquendi munus usurpet, quam is, qui amplissimo sit praeditus magistratu. 5. Putant, aliquid adjicere ad splendorem laudum tuarum consuli nomen; et recte putant. Adjicitur enim laudum dignitati honoro laudantis. 6. Ac licet, maxime Impierator, publico judicio et nomine agere tibi gratias debeam, tamen ima, quae

pro summa re domi forisque gessisti, nunc ex parte maxima praetermittam, ut quam cyus M ad ea, quae Propria sunt, perveniat oratio.

CAP. II. I Verba a remotis ad Ao- desunt in Gnelph. solam utiluati Puteol. Rhenan Steph. Livin. Rivin. Mium dignitalia et Putean. Vet. U- vin Bertin Exe Sehon v. Cuspin. Grut et recenti. Pro Iahor, Bertio. habet labos.- Guelph. ipsa urbs, omisso Me. ox e ritant omnes edd. ante Arnta qui e eod. Guelph. leet nostram restituit est patria edd. ante Amtri patria ea Guelph. et Putean. et Livin Bertin Guelph. Paulo Post Livin. ori exortua es. Puteol ut quisque --.-5 Patarol. alleuaerenim . d. honorim Mis; l. p. Acidat Adserit enim L . honor laudantia. si a uere, maxima Imperator, deleto commate, Baun. nune et parte Guelph. sturnis toti Puteol. Livin quartis oma Cuspin. et P. Steph. quan-- Men. et Η. Steph. .am oua et Putean Guelph.

NOTAE

torto Orientis praefectus dieebatur no ChristiasI. octavo Idus Novem-Μamertinum praefeetum praetorio per res. Illyrieum fuisse ait Ammianus L xxxx. Cui μα-atino diri Kal. Ianuarii. Hae urbs Constantinopolis novo quibus Μamertinus una eum Nevita nomine appellata, quas olim Maan collega eonsulatum auspieabatur. tium dieabatur. - - quantam a Citi me prim- eau J Iulianus Au gime. gustus Constantinopoli natus est an-Dj0jtjgsui QOO le

437쪽

JULIANO AUG. I. 3. κε CAP. III I. An o nunc receptas virtute tua GaIlias, barbariam omnem' subactam pergam quasi nova, et ina

diui memorare, quae in hac Romani imperii parte glori sissima sunt amas laude celebrata, in tantum, ut fratris Imperatoris mereretur invidiam quid enim a te aliud consortis Imperatoria alienavit animum, nisi gloriae tuae splendor l . Testor immortalem Deum, testor ad vicem

numinis mihi sanctam conscientiam meam, me multa co

stanter in hac Urbe fuisse dicturum de his, quae adversus

optimum Imperatorem inclementer, et impie cogitata, a me suscepta sunt, si etiam nunc ' hominum coetus Divus Constantius frequentaret. . unquam prosecto liberi obris, et boni senatoris ossicio defuissem, quominus redarguerem, et convincerem, eas illi in te odii fuisse causas, quae amoris instammatrices, et fidei obsides osse debuerint

CAP. II l. II ego Geptas nune virius Gamaa Guelph. quasi inaudita Pateol. Rhenan Steph. Livin. Rivin. at veti quasi nova et inaudita et Putean. et Livin Bertin Gnelph. Exe Sehonhov. Cuspin. rvt. Et recenti. R mani deest in et Livin. sin famin edd. ante aeger auia famae et Putean Μuari Guelph. Quod recipere non dubito.' aeger Impervioris fraιris Bertin. Turpiter depravatus est Guelph. cum legat, mereatur inuidiam 'Mienavit inimurn nisi inruae, quid enim ... I-σαι is animum, nisa, ster ArntE. mererentur Livin. ut cori. Acidat meravior Guelph. mereret. Puteol. Rhenan. Η. Steph. Rivin. Imperatoris, ut glossema deleret Livin. alienari da. est hoc loeo in Guelph. 2 Rhenan. H. Steph. Livin. Rivin. l. vett. ιαι- α ad virem; Guelph. deum ad uisem Bertin. Cuspin. P. Steph. Grut et meenti. testor ad visem Bertin hae potissimum urbe Pnteol. Rhenan. H. Staph. Livin. Rivin. Divus Iu Mus; et Putean. et Livin. BErtin. Guelph. Exe. Sehonhov. Cuspin. P. Steph et reeenti Divus Constanιivs-- Bertin eiula ni omisso si et 'Non bene.' aeger vique convincerem Guelph. ox, debuerunt edd. ante Jaeger qui e et Putean recepit debuerint.

t Ieremti Ἐreptas ex barbaris, qui Fratris Imperatoris I Constantii

a Constantio Augusto eonixa Mag Augusti, quem Juliani fratrem vocat, nentium evoeati, eum nulli usui ad se quod patrueles es'ent, id est, eam rem esse se viderent, Gallias Po eundem haberent avum Constantium, putabantur. Ita Sommen. v. 2. Jam seu quod Iulianus Helenam Constanisque oppida ferme g. ceperant, in iii sororem duxisset.

qui Iulianua. i Consortis Imperaιoris Constantii. Burbariam omnem Francos in m Si etiam nunc Si viveret adhue

primis ac Gemnanos omnes. Constantius. Is autem ante annum

438쪽

60 MAMERTONI GRATIARUM OTIO CAP. IV. I. Orontissimas quondam anuquisvimasque vehes barbari possidebant Gallorum illa Mebratam i-litas aut serro occiderat, aut immitibus addicta dominis se vis L . Porro aliae, quas a vastitate barbarica terrarum intervalla distulerant, judicum n nine amesariis latronibus obtinebantur ingenua suberant indignis eruciatibus' co pora nemo ab injuria liber, nemo intactus a contumelia, ni qui crudelitatem pra-nis pretio mitigasset ut jam haebari desiderarentur, ut praeoptaretur a miseriamrtuna Captorem. 8. In hoc statu Imperator noster Gallia naceus minimum habuit adversus hostem Iahoris atq o diser, minis una acie Germania universa deleta est, uno praesto hellatum sed emendatio morem, judiciorumque comemtio et dissicito luctamene et periculi plenum negotium fuit. 4.mam ut quisque improbissimus erat, ita maxime Caeaaris rebus inimicus, Vitandis legum poenis de novo scelere remedia quaerebat, et, quia desendere admissa si itia non poterat, in ultorem juris invidiam congerebat.' i. Et cum

obierat tertio onas Octob prope eem exeidisse suspieatur Livineius. Tarsum, cum adversus Persas profi Aut lega eum Aeidalio, Ingenia meiseeretur dimis oneribus eorrepti.

Urbes Quadraginta quinque, si in praelioJ In eampis Argent

Iuliano credimus, atque adeo Burgis, ratensibus dato, ubi Iulianus eum et castellis minoribus omissis Reli paueis militibus septem totius m qua vero Gallia barbarorum popula maniae potentissimos reges eum nutionibus et exeursionibus vastata erat merosissimo eorum exercitu time et inenlta profligavit. Ex barbaria aes sunt Ingenua uberant indignis erueiati aex, ut vulgo aiunt, aut ut amertia tris Ing. ind. me. J Adde suberant, simus sexaginta minia; aptus Fra vel lacerabantur quam ultimam o eorum rex Chonodomarius, et eum Dj0jtjgsui OO le

439쪽

sancti Principis mores atque instituta salsarum vituperati num licentiam summoverent, callido nocindi artificio accu-isitoriam diritatem laudum titulis peragebant ' in omnibua conventiculis, quasi per benevolentiam, ut jactantes I lianus Alamaniam domuit Iulianus urbes Gallias ex λ- villis et cineribus excitavit. 6. Illae provinciae obsessae, expugnes se, serro ignique vastatae beatiores sunt his oppis dis, quas habet sine hoste Constantius. 7. Agatates omnes in castris, hyemea in tribunalibus degit. Ita illi anni spatia divisa sunt, ut aut barbaros domitet, aut civibus juraresstuat, perpetuum prosessus aut contra hostem, aut contra vitia ceriamen. CAP. V. 1. Hae voces suorunt ad insammanda odia probria omnibus potentiores. Si enim comminisci aliqua s gitia tent sent, oicile ipso splendo in dis et gloria relatarentur. Invenerunt accusandi genus, quod nullus r selleret. 2. Sed quid, oro vos, Principem nostrum sacere debuisse censetis ' Romanas urbes hostibus dederet, ne animum fratris offenderet Provincias firmissimas utilissimasque reipublicas sub obtutibus suis vexari ac diripi sineret, ne quid Augustus, quod nollet, audiret ' Flagitiis

administrantium non modo fraena laxaret, sed etiari stimulator accederet, ne inter Principes saceret morum dissimi

litudo discordiam ' I. Obilom Etruriae adolescentem

Iair Guelph.- Principis merae Puteol. Caspin Rhenan. H. Steph. Livin. Rivin. l. vett. . mores Guelph. Μceri. et Platean. Vet. Livin. Exe Lang. Grut ei recenti P partes Exc Sehon v. falaaνum opinionum, uveriaiο- Num, M. edd. vett. Vide oti Varr. ox, Guelph. per benivolantiam o M p. o. oppugnat Bertin Moeri Gue ph. Cuspin igneque . . . sis oppidis Guelph. CAP. V. Gud Puteol. Rhenan. H. Steph et Rivin. ho nis dedere. Male Guelph. fratris ostenderet. Aruta etiam s. aerendere Baun. Celiari Patariol.

NOTAE

in m rem aptivorum mam ad Con stantio, quis obtrectatorum genepostantium abductus est. nnum est malevolentius.

Lavati uitutis peragebant PQuasi seMes omnes Id cle Iuliano a amoris speei laudabant Iulianum, serit Ammianusia sed revera ut bilem moverent Co Ur-- ----- is Spurina

440쪽

1508 MAMERTINI GRATIARUM OTIOrunt, cum propter eximiam sormae dignitatem multarem in

se steminurum amores excitaret, faciem suam ad oblitera

dam pulchritudinem vulneribus sauciasso. Sed facile init juveni, dignitati corporis decorem animi praeponenti, et

candorem decolorare, et oris nitorem, alte impressis cie

tricibus, devenustare. 4. Num aliquid hujusmodi adve sus amorem civium facere debuit Iulianus ' Ac ne potuit

quidem nisi forte existimamus, patientes vulnerum formas esse Virtutum. Scilicet et candorem aequitatis potuit o umbrare, et a temperantia purpuram ancti ruboris abo .lore, vicem sortitudinis ' indignis confodere vulneribus er ere oculos providentiae G. Dein, nisi ille adolescens severam manum propriis vultibus intulisset, dies et mora, ac non longa' aetatis successio omnem illum florem corporis peremisset. At in virtutibus Principis nostri quanto aeta prolixior, tanto pulchritudo praestantior. CAP. VI. 1. Mitto cunctam barbariam adversus indistoem Romana libertatim in arma commotam, gentesquctam cens victas, et adversus jugum nuper impositum cervico

Ruborem eastae vereeundis. Μox, ne deest in Guelph.- Num a. aduersus Mousmodi Cuspin Rhenan. H. Steph. Livin. Rivin. l. vett. Num a. hujusmodi et Putean Bertin. ceri. Guelph. Grut et recenti. At ne vivi conj. Livin et Acidal receperunt Patarol. et Jaeger avi ruboris L in sancti rubo, et Livin. Cuspin. ο Da prudentiae conj. Livin.- Deinde edd. ante Arnta qui e et Livin. Exe. Schonhov. Guelph. et Cuspin restituit Dein Edd. veit e mora non longa. Vide Noti. Varr. sueeessio omnium Rhenan et Rivin. a virtutibus, vel At enim virtutibus, ori Acidal. CAP. VI. Edd. ante Grut gentesque reeensuitas. Vet. Livin et Guelph.

NOTAE

fuit, ut mai gini Meriptum reperio in nerum formas esse virtutum.'Viennensi qditione. Quam historiam ' Dies et mora, ae non tim ' Quid fusa refert Val. all. IV. 5. si legamus eum Acidalio, Dies et Deum tarri Vox A. Gallio usur mora non longa, Matis successione. pata pro eo quod est 'deturpare. imoirtutis Dat enim in virtu- Uiseri foriuudinisy megm eum ibus Acidal. Lipsio, eruirem foriit istas nam ni indicem Rom. M.LIulianum. ait ille pistol. Quaest iri. 24. Reeens ciet J A Constantio et eervice vis serendi et nervorum eon Constantino magno ejus filio domi- ventus.' Mamertinus supra cap. - . taa et a Francorum incursionibu nisi sorte existimamus patientes ut liberatas. Dj0jtjgsui OO le