Lucanus

101쪽

LVC. N estum studiis ciuilibus armaparabas, P riua sed bella dabat Iuba concitus irae. Hunc quos quo sit peros,humana, polluit anno L ege tribunitia selio depcllere morimi C urio tentare Libyamque auferre tyranno, Dum regirum te Roma Sint memor ille doloris Η Ocbellumseptri fructum putat es retenti. H ac igitur regis trepidat iam Curio fima, E t quod Gesreis nunquam deuota iuuentus Illa inimis castris,nec Rheni milis ni undis E ploratus erat Corfini captus in arce, I nydvss nouis ducibus, subius priori Fas utrumlue putatsed postquam languida frut 'C emit cuncta metu,nominiaque munia valli D stita fuga, trepidula mente profatur Α udendo magnus tegitur timor, via civemni Ineprior, cumpum miles defendat in aequum Dum meus est, uariam per dant ocia mentem E ripe consilium unaae,aιm dira uoluntasE nyesulat presso galeae texere pudorem. Quis conferre duces meminit quis pendere cauta Qua stetit, inde mei ueluti fatalis arena

M uneribus non ira uetus concurrere colit,

P roductos odere pares fretatus apertis 'I n struxιt campis acies, quem blanda futuris D eceptura malis belli fortuna recepit, N am pepulit Varum cumpo, nudata, sic aT ergafuga, donec uetuerunt cultra, cecidit.

T riba sed postquamsperat praeba Vari S unt audita Iubae, laetus quod gloria belli.

102쪽

o bscurat p=uam per iusta sidentia finiam,

Hocsolum metuens incautus ab hoste timem

M ittitur exigua qui praelia prima lacessat, E liciat manu numidis a rege secundus visibi commissi simulator Silbura belli, Ipse inua regni uires in ualle retentat. Aspidas ut Pharius cauda solertior hostis L udit,o iratas moena prouocat umbra, Obliniansscaput uanasserpentis in auras Effuse tuto comprenὀit guttura morsu L etferam citra saniem unc irritu potis E xprimitur nuces fluunt pereunte ueneno, F raudibus euentum dederat fortunaferoxq; N on exploratis oceulti uiribus hostis, C urio nossιιmum castris erumpere cogit, I gnotis equitem lum decurrere campis. I psi siub aurorae primos excedere motus S igna iubet calbis,multum,frustraq, rogatus V t Ibycas metuatfraudes, infectas semper P unici bella dolis eri sortuna propinqui T radiderat 'tis iuuenem, Ilumque trahebat A uthorem ciuilesium i per ardua ducit S Ga1κper cautes abrupto limite signa, C um procul e summis constecti collibus hostes F raude sua cessiere parum,dum colle relicto E fuseam patulis aciem committeret arvis, I Ille figam credenς simulatae nescius artis,

V t uictor medios aciem proiecit in agros,

T Uc primum patuere doli, numilei; fugaces

103쪽

LVC. V ndiq; complitis clauserunt montibus amen, o b stupuit etiικ in imul,perituraque turba,N on timidi petiere fugam,non praelia fortes, Quippe ubi non sonipes motus clangore tubarum. S Ga quatitpulsu,rigidos uerantia frenoso ra terens, stargit, iubas subrigit aures, Incertos pedum pugnat non stare tumnitu. F sed iacet ceruix,stimant sudoribus artus, o ras proiecta squallent arentia lingva,

P ectora rauca gemunt, quae ereber anhelitus urget,E t defecta grauis longe trabit Iliapulsus, S iccus sangumeis durescit spuma lupatis, I amis gradum nes nerberibus timulis consti,

N ec quamuis crebris iussi calcaribus addunt, V ulneribus coguntur equi, nee profisit ulli C omipedis rupisse moras,neque enim impetus illis, I ncur usque'st,tantum profertur ad hostes, E l spatium laeulis oblato uubiere donat. Α e uetus Apher,equos ut primum emisit in agmen, T me campi tremuere μno,terra, soluta Quantus bistonio forquetur turbine puluis, A era nube pud teκit, traxim tenebras.

V t uero in pedites fatum miserabile belli I ncubuit,imis dubii discrimine Martis Α ncipites'eterunt cinus ed tempora pugnae

Mors tenuit,neque enim licuit procurrere contra

E e miscere manus te undis septa iuuentus C omminus obliquis rectis eminus hamso bruitur, non uulneribus,neesanguine sol mT elorum nimbo perituran pondere ferri,

104쪽

LIB. IIII. E rgo dotes fanis paruumstipantur in orbem,

A csiquis metuens medium correpsit in agmen V ix impune buos inter conuertitur enses.

D en atrum globus quantum pede prima relao

C on strinxit gyros acies,non arma mouendi

Iam locus est pressis, 'pataque membra teruntur. F rangitur armatum collisio pectore pectus, N on tam laeta tulit victor pectacula Maurus, Quam fortuna dabat fluuios non ille cruoris,M embrorums uidet lapsum o ferientia ferram Corpora,compressium turba stetit omne cd Duer. E uitet inuisas dirae Carthaginis umbras I nferiis fortuna noui erat illa cruentus. Η annibal,sp uni tam dira piacula manes, Romanam superi libyca tellure ruinam'

P ompeio prode se nefas, otis Senatus Apbricanos potius uincat sibi. Curio filias

V t uidit campis acies, o cernere tantas

P ermisis clades compressus fmgunte putiis, Non tulit afflictis animam producere rebus, A uuperare 'gam, ceciditque in strage suorum Impiger ad letum et fortis uirtute coacta. Qui I nunc rostra tibi prosint turbatdforumb, V nde tribunitia pbebeius signifer arte Arma dabas populis quidprodita iura Senatus, Et gener, dissocer bello concorere iussiἶΑnte Moes,quam dira duces pharsalia confert,

s pectandum tibi bellum ciuile negatum est. Η as urbi miserae uesbo de sanguine poenas Ferre datis, iustis iugulosic ania petentes

105쪽

LVC. F elix Roma quidem, ess habitura beatos, S i libertatis superis eam cura ptioeret, Quam uindicta placet libycis en nobile corpus P qcit dues nulla contectus Curio busto. Α t tibi nos,quando non proderit istasidere, A quibus omne deuiseniumsuafama repellit,

D igna damus iuuenis meritae praeconia uitie.

Haud alium tanta ciuem tulit indole Roma, Α ut cui plus leges deberent rectasiq senti. P erdita tune urbi nocueruntbecula,postquam Ambitus, o luxus, opum metuenda facultas

T ransiuerso mentem dubiam torrente tulerunt, M omentum fuit mutatus Curio rerum,

G aborum captus spoliis, o C aris auro. Ius liset in iugulos nostros sibi sederit ense S ylla potens,Mariusin ferox, I Cinna cruentus, C aesarea' ; domus feries,cui tanta potestas C oncessa exemere omnes.bie uendidit urbem.

106쪽

s In macedum ferras miscem aduersa ferundis S eruauit fortuna pares, iasparaserat b moB ruma niues, gelido*; cadens Atlantis olympo, Inflabans dies qui dat noua nomina fallis, Quique dolit primus ducentem tempora Ianunti

Dum tamen emeriti remamet pars ultima iuris

Consul uterq; uagos belli permunia pares E liat epirum .peregrina ac fordidasedes R omano cepit proceressecretas rerum Η pes in extremis audiuit curia tectis,N quis castra uocet tot sh ictas iuresecures T Offasces docuit populos uenerabilis ordo,N m Magnipartes,sed magnum in partibus estici V t primum ni aestum tenuere filentia coctum,

L entulus e celsa sublimis sede profatur. I udole fi dignum latia i sanguine priseo

R obur inest animis,non qua tellure massi, Quams procul tectis cupissedeamus ab urbis, C emite,sed uestrae faciem cognoscite turbae, C unctas u4Furi primum hoc decemite patres, quo iregnis,populis liquet nos esse Senatum.

N uel hyperboreaepidu'rum glaciale sub Vrse, y et plaga qua torrens aufus, uaporibus axis,

107쪽

LVC. N eepatitur noEPes,nec iniquos cresceresoles. S i fortuna ferat, rerum nos 1 mafcquetur, Imperiumq; comes tarpeia sede perusta G allorum facibus, Veiosis habitante Camillo I Ille Roma fuit,non unquam perdidit ordo M utabo sua iurusolo, maerentia tecta C i sar habet ut asch domos, legesci, flentes, C lausus institio tristifora, amasolos I tu iudet patres,plena quos urbe fugauiti O rdine de tanto quisquis non exulat, bicest. I gnaros felerum longas in pace quietos B ellorum primus sparsit furor, omnia rusus M embra loco redeunt, en totis u tribus orbis H esperiam pensans superni et bostis in undiso brutus illyricis, libyes squallentibus amis. C urio resarei cecidit pars magna Senatus. Tollitesigna duces,satorum impellite insum, S pem uestram praestate Deis,fortunas tantos D et nobis animos, quantos fligientibus hostem C ause dabat, nosti um exhausto ius clauditur anno, V os quorum finem non es Vensura potestas C onsiulite in medium patres, Magnκη, iubete Esse ducem, beto nomen clamore Senatus

Imposivit, funein reges,populis, merentos Sparsius bonoslelagique potens Phoebeia donis E xomata Rhogos, gelidus inculta iuuentus Taygetifama ueteres laudantur Albeme.

M asyliisque siue donatur libera phocis. Tune Sadalensortem jue Cotyn utimque per ema

108쪽

LIB. V. Deiotarum, O gelidae dominum Rhasipolin orae C ollaudant, libyamcn iubent aut re Senatu S septifero pactere Iubae pro tri 'astrati

E ii tibinon fida gentis dignissime regno

Fortunae Ptolemaee pudor, crimens DeorumἰC ingere Pello pressὸs diademate crines Permissumseuum in populos puer accipis ensieri A utinam in populos, donata est regna Lagi, A eressit Magri iugulus,regnum sorori E reptum euacem, ne 's,iam turba soluto A rma petit Gru,quae cum popul vitares

C asibus incertis,o caesa sione pararent, S Olus in ancipites metuit descendere Martis A mius euentus,finem ' expromere rerum

S Ollicitasuperos, multoss obducta per annos Delphici 'tidici referat penetraIia Phidi.

Hesperio tentumcluantumsemotus eos, Cerdine Pamasus gemino petit aethera colle, M ons Phoebo, Bromio psacer,au numine mixto D elphica Thebanae referunt trieterica Bacchoe. Hossolum filictu aerras mergente cacumen

E minuit,pontoque fuit discrimen astris. T is quoque uissummam seductus ab aequore rupem E xtuleras,nnoque iugo Panisse latebas. V lior ibi repulsae premeret am Myoera partus M aris adhuc rudibus Paean Phylonquitiis Explicuit, cum regna neniis, tripodasib teneret. V e uidit Paean uastos telluris hiatus D minam pirarefidem,uentosvi loquaces

109쪽

IV C.

I ncubuit, adyto,uates ibi factiιs Apollo. in is laret hi uperu, quod nume ab aethere pressum

D ignatur calcas indusum babitare caueritas Q κis terram mili patitur Deus omnia cursus A eterni secreta tenens,mundique futuri C Onscius, ac populis sese proferre paratus, C ontinus, ferens hominum, magnusin potensi; S iue innit 'tumseu quod iubet ille canendo F it 'tum forsan terris inserta regendis A ere libratum uaciso quae si fΗ net orbcmT otus f pars magna Iouis Cyrrhaea per antra

E κit, o aethereo tralatur connexa tonanti. H oc ubi uirgineo conceptum est pectore numen,

Η umanam feriens animamsonat,ora, uatis S olvit,ceu finitus summis urgentibus aetnam V ndat apeκ,campana fremens ceu saxa vapora

C onditus Inarimes aetema mole Typhoeus.

H oc tamen repostum cunctis, nullique negatum N umen, ab humanisolanis labes rorisu indicat,bdud illis tacito mala uota fissurro C oncipiunt,nam fixa canens,mutandus nulli M ortales optare uetat, iustisque benignus S in e dedit sedem totas mutantibus urbes, V t Tyriis dedit ille minas impellere belli, V Galaminiacum meminit mare,su stulit irasT elliaris flantis monstrato fine,resoluit A era tabificum,non ullo saecula dono N osti a carent maiore Deum,quam Lifica sedes

Q uod siluit,postquam reges timuere, tum,

E seuperos vetuere lotur,nec voce negata

110쪽

LIB. Voc yrrhaeae moerent uates, templis 'iuntur I ustitio,nam siqua Deus sub pectora uenit, N mimis aut pena est mors immatura recepti, A ut pretium, quippe Himio dictus furoris C ompages humana labat,pu pusque Deorum C ouaιtiunt fragiles animas.jic tempore longo Immotos tripodas,ua' dontia rupis Appius beseeriistrutator ad ultima fati S Ollititur,susI.ssedes luxure uerendas

Ainsistes,pauidamq; Deis immittere uatem, C distalidis circum latices,nemorum p recessus P baenonoen errore uagam, curisse uacautem Corripuit, cogiis fores irrumpere templi. L imine terrifico metuens consistere Phoebas,

A temere ducem noscendi ardore futurac assa fraude parat quid spes ait improba veri et e Romane trahit Muso pamus,s hiatu Conticuit,pressiis Deum,suspiritus istas D estituit fauces, mundis in deuia uersum D uxit inerseu barbarica cum lampade Phython

Arsit, in immensas cineres abrere cauemas, E t Plaesi tenuere ui seu sponte Deorum

cymia silet Orici de est arcana futuri

c armine lonDiue uobis oommissa Sybilia,S eu Paean sobitus templis arcere nocentes, O ra quibus soluat nos,o non inuenit aevo. Virginei patuere doli,'citique negans N uminibus metus ipse fidem.tum torta priores S tringit uitta comas,crines s in terga Jolutos

C endida 'ocilai complectitur infula uum.