Joh. Christophori Wagenseilii ... Exercitationes sex varii argumenti

91쪽

ExERCITATI SECUNDA.

Tantiam iber ille splendidus,& quantum conjicere licet,

tum in Orbe unicus,continebat qui, sine dubio, cum Bibliotheca Scorialiensi reliqua,ante annos non adeo multos,proh dolor incendio conflagravit, haud unquam reparabili cum damno Rei Literariae. Equidem,non ausim pro certo assii mare , praesens arcanum teganographicum fuisse Trithemio cognitum,praestat tamen Omnia, quae ille se tenere aes avit, imo, majora No-sstrae enim,quam prodidimus, secretae artis beneficio,non tantum longi inae remoti colloqui possunta sed duo, quorum neuter, Ubi terrarum gentiumque alter legati habet perspectum Lad quae, Trithemtatuim mysterium, se, quantum apparet, non e tendit. Medicinalia quae annectuntur, ego quantivis facienda, nec sicincestu caritura,firmiter animum induxi meum. Est in Urina hominis, magnum ad depellendos morbos varii generis, praesidium, atque noveram quondam in Austria, virum spectatae existimatio-onis,jam grandaevum,qui nunquam tota vita,alio medicamento, quam urina propria in morbis fuerat usus .in semper conValuit. Ille,non minus medendi arte, tuam rebus aliis famosinimus Franos tra Josephin burrhis, quem Romae Inquisitionis ilicium captivum nunc detinet, Amst elodam autem agentem, conVeniebam, se plurimum in morbis de peracissimis,ad remedia CX urina sano-rum puerorum rite parata, nec incassum confugere serio asseVer

bat. Quantum Saliva sani hominis,si frequenter sorbeatur, etiam ad longa vitatem conferre queat in nupera Panegyri Academica, faciande, more suo,disseruit,Nobilissimus Archiater noster Mauriarim Umannus. Anne igitur minor nobis utilitas a Sanguine rite

adhibito,quo ipsius Dei, mi Crocosmi hujus sapientis imi architecti indicio, vita,& salus ejus continentur, speranda fuerit Et Vero, ut de Vnguentis Sympatheticis nunc nihil dicam, cum in Gallia Anglia Medici Excellentissimi,per Sanguinis Transfusionem tam filiciter aegritudines extremas hactenus sanaverint, viderint ipsi,

quod nos perhumani generis, cujus tutelam agunt, incolumita

92쪽

dis Ex Ester TATI SEevNDA . Obtestamur,an non satius sit neglecto modo tam dolorifico,&π- riculis pleno, imposterum SanguineHumanum per illam viam in Corpora nostra immittere,quam Deus Natura pharmacis assumendis pararunt. Imprimis,cum in eo,qui transfunditur Sanguine,parva sit Spirituum copia, quos conferto agmine, Chymia sua arte,in coagulum consstipat Subinde,hocNoribergae accidere soletaut cum alicui malefico a carnifice caput praes inditur, adsit Epilepticus, qui ferventem e trunco ebullientem Sanguinem haurit,& deinde se in pedes conjicit quantum potest ,currit tu quoad virium deliquium passus,concidit in solum Maccepimus, tales

Epilepsiae symptomata, haud amplius fuisse passtos. Quo solo experimento,multa, quae divinum nos rum Fragmentum complectitur,fidem accipiunt, triplex robur Dum illi igitur In comparabiles Viri,iis,quae nos evulgamus, explorandis intenti erunt,nos Vota pro successu faciemus,ut gloriosas Coronas,quas,O HOMINEs SERVA Tos jam meruerunt, aliis super alias quotidie cumualent, clientibus dum Deusti Fata sinunt,firmam valetudinem, sibi parent immortalitatem. Sic,uni promissis,utique satisfeCi Carno ἰ rissimcnempe, suppeditando tibi Arcanum Steganographicum, cum miris medi caminibus. Sed quia sanitatis tuendae non minor ars est, quam amis te reparandae, faciam, ut veritas quoq; constet nuperae pollicitationi quia,Lisesium Hebraicum,de Sanitate consimandi, me tibi traditurum spoponderam, unde hunc pariter in praesentia super addo. Attulit hunc quondam adis Viennae in Aus ria,cum morbo implicitus decumberem,R Sunde inter Iudaeos, qui tum ibi, ante hanc expulsionem, in suburbio morabantur, prae aliis do ctrina,accandore, culus opera,in obtinendis multis rarioribus litahris,valde utilis mihi fuit,ac salutaris. Est hic libellus vorsa,atque sic difficili plane& concisa oratione.compositus , multaque insiti-Per Autor, etiam praeter Grammaticae analogiam, interdum sibi

indulsit. Is,qualis fuerit,ipsum illum qui novam Cracovia ante

annos non adeo multos editionem curavit fugiebat, nec occurric

93쪽

Εxv Retr Arro rige v ΗΠΑ. Schabbetat strime in recenti,&plenissino de Iudaeorum libris opere,quod z, o 'inno inscripsit,inentio. Possumus,citra dispen- dium,nomeAutoris ignorare,nec enim illius 1aotitia,vel hi tu erat profutura. Ex ipso interim libello,sicile constat, fuisse Autorem a Polonum hominem sed ex Germanis ortum, quales iis in Regio-iribus multi sunt, tenaces,& Germanica singuae, institutorum, quibus ludaei apud nos victitant. Fortasse inter suos Medicumegit, nec enim alii Iudaeorum temere, quid sanitati coiadu at sciis id unt,aut Galeni nomen tenent,ad cujus autoritatem noster provocavit. Non tamen est , ut credam,eum multum oleae ac operae in Galeno legendo consumsisse maimonidem magis familiarem liabuit , etsi sibrum,quem iste de sanitate tuen lascripserat, ignoravit. Nam,hic,quantum mihi conapertum,Arabica tantum, Lingua extat, qua illum,sed Hebraicis literis descriptum , versavi in Bibliotheca Imperatoria. De aetate libelli nihil ausim pronunciare,& suspicio est,ad imitationem ejus , qui Schola Salernitanati inscribitur, esse confectum, cujus etiam plurima praecepta referr. Etsi vero,hac ratione,nihil habui valde praecipuum aut eximium,ta iuvat tamen scire, quomodo Iudas ciens , tantopere reliquis mortalibus seiuncta, valetudinem suam curent;quino nostra istis an monitis juvari poterit, quibus ob reliqua studia,non Vacat perdii scere , quae plenius V uberius,alii de hoc argumento sunt commentati. maxime autem omnium, horum sedula lectio, tuos, mi Ortho hin Hebraica Lingua augebit profectus , quam tu

quippe catus, ac sapiens,Vero pretio aestimas, habesque in deliciis. Haec igitur,in me erga te seri amoris, monumentum&pignus,lea benigne accipcre velim,&mihi meisque in vicem perpetuo saueisi re Ita te Deus, per exteras oras alis dire salvum,sanum,incolumem deducat, reducatque olim in patriam tellurem,iis holioribus mactandum,quos integer vitae scelerumque purus, omnigenaricem, eruditionis genere excultum pectus habens, promereris. vale. Scribebam in Museo a. d. x Ianuarii A. cIaso e LXXXVII.

95쪽

SALUTARE Hoc ERIT UMBILI co

TABULAE VITAE:

VITAM ENIM PRAESTAT INVENIENTIBVs

EAM TOTIQUE CARNI SANITATEM.

Brevis intro diis io Hominis , in Viam

Sanitatis ad tuendam corporis valetudinem, utpote

in qua, magnum momentum cultus,qui , E A TU RI, cujus Nomen benedictum sit debetur, situm est. libelli eximia utilitas, ut pluribus communis redderetur , ideo novam ejus Editionem molitus est,Doctor Eximius,Princeps Eruditorum, Virque Clarisissimus, R Chajim,filius Viri quondam Summi Praes antiissimi,ac undique Celeberrimi,BenjaminisLupi Bachnera m CracoViensis Accidit hoc,anno minoris nos orae computationis,quem conistinet Symbolum: Ipse VIesCI seCVrVs, a tranquiLLUS. 166y. Versabatur Libellus jam olim in manibus Iudaeorum, atque consentiunt circa eum Medicorum Primarii,omnia illius dicta esse verissima , ac conducibili piis

mentibus.

Consensu,Viri Excellentissimi,Mediciquega pertissimi, R. Salomonis,Medici Lublinensis. Consensi item, Medici Doctissimi, R. Samuelis Macathiae filii,Medici Lublinensis.

96쪽

Sententias nobiles, ex prae . stantissimis quibusque librismon z fiumn ah in zn ,runa Medicinalibus,praetereas, qua Sau.

haerebam, liceretne eas typis com-

cum morbo antigitur. Ideo ne-emni dis iraio et a P rh au esse est, ut homo sibi caveat, reis Pan pri des nudi bus quae corpori nocent,&c. a. . ctenus ille. Paria habet Thur, in U- 'ri, d zm i d H P nudi τ)a rach Chajim Num. sq. ubi ita le-nD8,P8 und n zzuranos a,dad NI praecopto Divino, tenetur e quisque ita legerere, ut valetudini Arun, o fida da:a P Hazn zem suam tueatur quo sanus exi-Pupnan priui ueri u , is , onfido stat, ad Deo serviendum. Haec ibi. Praecipue vero, anno Viros Eruditos, lucubrationibus deditos , cum vitam agant sedentariam, sine coiriotione libore, tanto magi ex praescripto artis medicae vivere oportet prout infra dilucide explicabitur.Sciendum praeterea,quod,

quana.

97쪽

L . - bitructiones, corpusque aegritu-

. e cibi, tua tenuitate purificant dro ' pni mentem, praecordia sapientiora i ii ciliciunt munde illud scitum Mastu itinum nostrorum f. m. Vina, siuave olentia ,solertes reddunt homines. Contra,omnes cibi crassi, hebetant ingenium. Nempe, uulsae et bus, convertitur in corpus comestoris, Mina exinde fit caro. At restita hominum ingenuorum, qui urbes accivitates incolunt,exemplo ac

argumento comprobatur. Namq; cum hi tenuiore victu,potuq puro,

98쪽

: z no uoue limpido alantur,annon omni genere eruditionis disicientiae pollent prae agrestibus , qui minis farinacei S caepis, aliisque cibis Ipissis impurisque pascuntur Z Quae, cum ita. lint, quanto magis, nos, genteiri sanctam &progeniem castim nam. quibusque Xa men Legem suam, unionibus pretiosi: simis longe anteferendam concredidit, summa ope niti addecet, ut cibos lautos ocsalubres consequamur , quo mela tem acuamus 3 Ecce, ire alio teu.

it multorum ciborum in Lege Divina prohibitio Sanguine enim, v. c. frui ideo nefas est , quia coetobturat. Eadem ratio piscium immundorum, aliorumque ejusmodi ciborum , prout a Bechai Ram-ibam exponitur. Sic quoque cile rimus, etiam Talinu distarum ae o, Sapientiores quass)de curanda valetudine fuisses licitos, unde multa, huc prolixe iacientia passim&ubique offendas. Neque enim confidere licet, per miraculum sis per Deum nostram tuiturum Valetudi nem. Quapropter consilium cepi talia in literas referre, ut publkeprosint propalam in triviis legantur. Defatiga irae, laboravi, nec somnum oetuli meis conce fi . Peperi improbo labore, ex quibus hanc vitae tabulam adornarem, proia ut oculis tuis sone Lector, tueberis, res varias, quibus vita hominis producitur, Nideo libro nomen dedi, VITAE TABULA. Fuit is sic pus meas, ut cuique eX poneretur ad legendam meo semel in hebdo made, aut alternis hebdomadibus. Sic oculos discentium illuminabis. ut meridie similes evadant , omnemque inde propellet caecitatem.

Tota autem intentio mea, dirigitur ad Des gloriam.

100쪽

conceptae,tibi recitandae sunt, cum attentione, nec summis tantum la-hris cujus pietatis usuram inhae vita referes , sed sors futuram aeterni manet repolita Sic coe .lestibus turmis relictis, ad humanas deinde progredi volans , omnibus laboribus tuis praemitte literarum studium,quantulumcunque id fue-

ua P' Uni of rin, fili utaris. Hac ratione feliciter deprolpere verbaberis , in omnibus viis tuis. Verum adVertito,ut neri gotiationem tuam bona fide exerceas leni in , indes retorio die, lehac prima institae tu quaestio Decaeaeris animae devotae exercitiis

scribere non est hujus loci: ideo revertar, ad explicandos complendosque corporis habitus. Mane, ante literarum studium, plurimum

juvat entasse: quippe sic postea

animo composito, Sc mente integra discere licebit. Vnde dixere Magistri nostri f. m. Tredecim utilitates praedicantur de entaculo. ghis binae sunt, quod promovet studium , meditata fideliter imprimit,conservatque. NOVeris eapropter famem Visui vehementern cere, nec ad horam usque prandi

omnem cibi usurpationem differendam esse. Nam, qui nihil degustat cum mane fame stimulatur, is, sub prandium comedens, similis estnio icienti lapidem in lagenam. Interim cavendum, ne quid come Gis aut bibas, nisi fames aut sitis te urgeant. Quin,nec cibus assumendus est, antequam quis se defatigaverit opere aliquo aut laborea sed, omnino itione, aut motu alio facienda exercitati tum demum ulis