장음표시 사용
11쪽
sequens Inscriptio satis elegans satis, & v
tulta reperta fuit Romae anno Is p r. mense Ianuario sub Isset ratio Papa IX. Cernitur nune in Archiuo Bas. Vatic. p rieti Fxa tot anno I 6oo.Canonicorum cura alta palm. Io xa quinque, quae S Antiquitatu amantibus,mira voluptate abrum citur, mira attentiones obseruatur, miro studis, ac diligentia legitur. Obseruandum est ioGrutero tria esse menda . unum a m is set. Alterum, ut ita dicam, inaurationis. Tertium in ipsa 1nlcriptione ubi legendum est, sensu, non sensi. Non enim eo anno, non m inauraretur pauimentum effossa fuit. At pi rum exteris venia danda est.
12쪽
V R S U S J nomen viri. non bi aliquis insulse diruto sermi euius nominis fuit etiam collega Polemij consulis annos 38. & multi viti sanctitate praestames eodem sunt nomine i signiti, ut videre est in Martymbo. od quidem nomen adeductum fuit ab aliquo Vru, serae eventu. Sic Valerius di afuit Corvus , seu Coruinus: quia bestib. Visio , & Varrone 3 ex cum Gallo quodam pugnanti Corvus omen victoriae fuis. Sic Cornelius Scipio Asina: quia cum Sponsores ab eo poscere tur, Asinam produxit in forum cum pecuniae onere, quasi pro sponsoribus praesens pignus, id quod Macrobius retat. Sic Fabius Pateor quia , cui scribit Plin lib. I Map. 8o insidens in navi Buteo auis bono auspicio Duci ei fuit. Hare auis vulgo discitur Porana. Sic Taurus fuit quidam Philosephus Platonicus, qui de differentia sectarum Platonis, & Aristotelis scripsit, fi ruitq- - Antonino. Sic Leo, qui fuit Platonis Auditor; GaD .lus qui Consul extitit cum Flacco anno ab Urbe condita sacinaco legissator Atheniensium: deniq. Gryllus Xenophontis filius, de quo Aristotiles meminit. Quod autem , non casu,
sed data opera nomina imponerentur, testatur S. Cyprianus in Praef. ad Cornel. Papam de Cardinalib. operib. dicens. Sohari Matres infantulis nuper editis , in ipso vita introitu aptare vota bula. ct ex aliquibus praecedentibus, vel circa stantibus causi , vel ex genere, vel ex mentibus imponere nomina, Oma Togatus dictus fuit eodem modo, quo Q. Trabeas Poeta ,
valde a Tullio laudatus, quiq. post Terentium, di Turpiliu,dec. A et obti-
13쪽
s obtinuit inter Comicos octauum locum: quare, sicut a tr bea Trabeas; sic a Toga Vrsus dictus fuit Togatus . cui viventi, (vt patet inferius statua erecta fuit. Sic etiam a penula ducitur penulatus.. Cic. pro Mis. Cum via,e vehereturia taeda penulatus . A pileo pileatus, Liu. .Bell.pun. ct lana assa, vetatis e stilibus , Olcmes exulati sunt. Hi c Vrsus fuit L rinus , seu Romanus: nam Thati erant Latini, siue Romani: palliati vero Graeci. Hinc comediae, & fabulae Togatae, hoc est Latinae. Iuvenal. Sat. I.divunt ergo mihi recitauerit ille Tog MI ; de quibus etiam Seneca Epist. 8s. Togatus vuIturius dicitur apud Apuleium is, qui in agendis causis nimia, &miportuna verbositate utitur: Senatores Togati incedebant viro Um nor rerum dominoX gentemq. Togatam. Tabernariae Togatae erant Comediae, in quibus inducebantur non nobiles, sed personae viles. Varia erant Togarum genera. Toga candida, qua induebantur petitores Magistratuum. De qua Plindib. p. cap. II. In riga candida bis repulsa notatus d Populo. Toga p ra , quae & virilis, quam tyrunculi assumebant, de qua Lucan.
lib. I. Pura venerabilis aquae, quam currus ornante Toga et ita dicta: quia nullo purpurae , vel auro praetextu in ora ornata erat,vi inquit Budaeus. Toga praetexta sic vocata,quia ut inquit
Petrus Mossellanus in cap. a 3. Aul. Gellij, auro & gemmis erat intexta, vel quia purpura erat insignita. Toga palmata sic nuncupatar quia palmis in signum victoriae erat elaborata. qua Triumphantes induti vehebantur. Mart. lib.T. Merere Trium. phoi palmataeq. ducem , ct c. Toga pinguis, de qua Tranquit. in Augusto ; erat crassa, & aduersus frigoris iniuriam apta. Toga picta a picturis sic nuncupata. Capreol. in Gord. Togampnctam primus TZmanorum priuatus suam , est propriam habuit , P Lamprid. in Alex. Togam pictam nunquam nisi consul accepit. Toga feriata erat, quae in octo & ferijs gestabatur, de qua Plin lib. I. Epistola s. ad Praesentem. Toga puerilis, cuius meminit Gelaib. I S. cap. . cum iam adolescentuli Roma pratextam, di
14쪽
puerilem Togam mutassemus. Toga Pulla erat nigri coloris, qua
in funeribus veteres utebantur. Toga rasa, de qua Plin. lib. 8. cap. 8. Toga rara, quae raro gestabatur, Martial. Lis nunquam, Toga rara, mens quieta. Hinc (ut Pierius Valeria lib. o. Toga , fumitur pro homine ciuilia negotia agente. Toga rustica , idest Domus vel tectum rusticum. Hinc Titinnius Gemina, Si nos scorto constituit, claues illico A rudi iubeo rusticae ne sit Toga copia, ides tecti. Formam Togae describit, Quintil.lib. i l .cap. 3. dicens, Ism Togam rotundam esse , O apta camam.
eius prior me sis cruribus optim/ terminatur et poclerior eadem portione altius , quam cinctura , Oc. Non omittendum, quod
Romae erant duo loca dicta ad Vrsum Pileatum, vel quia ibi erat Statua Vrsi habentis in capite pileum , ut scribit Andreas Fulvius lib. a. Antiq. Rom. , quod multi alij affirmarunt: vel quia ibi erat Imago, aut Statua alicuius serui in libertatem asserati Vtsi nomine gestantis pileum in signum libertatis: quare a
Macrob. lib. I. Satur. cap. I I. Seruos ad Pileum vocare dixit,
id est ad libertatem, di Tranquit. in Tib. Seruis frustra ad Pi-leum vocatis. Persius Sat. s. Haec mea libertas, hanc nobis mlea donant. Tranquit. in Nerone cap. vltimo . Ut plebs pileata tota Urbe discurrerit , & Plautus Amphit. Ego hodie hic raso e pite caluos (id est caluus ) capiam pileum. At Serui iure belli capti non pileati, sed coronati vendebantur. Hinc fluxit illud dicendi genus , Sub corona videre ; ideo erant melioris condi-.tionis quam Pileati, qui diccbantur etiam apud Quintil. Serui ultimae conditionis, ct de his intelligit Columella ( ut Rhodiginus putat lib. et s.cap. ar. mentionem taciens de seruo delapide empto, id est de scelesto, ac digno, qui de lapide, seu de saxo,& rupe Tarpeia praecipitaretur: Sic Cicero dixit. Tribunos - de lapide emptos. In A ictis S, Martyrum fit interdum mentio de Ur ' Pitcato. Prior locus sic dictus erat, ubi nunc est Ecclesia vetustissima S. Bibianae ab Urbano vi II. nuper magnifice, achilendide instaurata. De hoc loco legitur in Aetis S. Bibianae,
15쪽
gi qui ait Anastasio Papa sepultus est in Carmiter
I ad Umum Piliatum, & in antiqua Inscriptione posita in E cleua quadam iuxta S.Bibiani deiecta legebatur: Anno Domini et . Octobris . . .eDedicationem huius Mesem a SS.Simplico.Paustim , ct Beatricis ad Carmiterium Piliati , & in lapide marmoreo rixo ad parietem Ecclesiae S. Bibianae legebatur dis vocabatur antiquo tempore Uris Pilemi, O modernhumore Mon erium S. Tibianae, OCAlter locus ad Vinim Pileatum,erat extra Portam portuensem,
de quo in Martyrologio Rom. sub die g. Octobri legitur, Roma ad Urmam Piliatum S.Candidi Martyris. Nec silendum quod pilare non est cui nescio quis dixit pila ludere, sed pilis vestire: sic Avianius in Compit. scripsit, Corpus meum nunc pilare pri-mum coepti, id est pilos emittere. Nonnius, Pati dum poterunt, antequam pug non pugnae) pilant. Interdum significat pilis Udare, ideo Mart. 6. Extirpa smihi crede Pilos de corpore toto.Dq. pilare tuos testimicare, ehc. Nonnunquam, Premere, sic Homus Poeta vetustus, Percutit atque hasiampilans praepondere favit. Ennius , Inis loci trepidat, pilatasq. aetheris ora. Hinc pilatim adverbium , id est structim, vel presse. Scaurus, Pilatim exercitum duxi. Asel. Semp. Sive pilatim , pia passim iter
facere rationi.3 Uitrea Ex vitro: non (ut aliquis existimauit ideo dici
vitream et quia tenuis, & perlucida esset eo modo , quo dixit Varro, Media vitrea aestate; ct vitrea toga. Veteres non si tum vitrea Pila, sed etiam latrunculis vitreis ludere consu uere. Hinc latro Vitreus apud Mart lib T. Epigram. ad Paulum. Ei Uitreo latrone clusos: & apud Ovidium. Hostis Uureus legitur fac pereat Uitreo miles obuoste tuus. Qui quidem Iu-dus appellatur laterculorum, vel calculorum, quia laterculis,
seu calculis colluditur, qui aliquando fiebant ex gemmis, ideo cecinit Mai t. lntiidiosirtim si ludis bella latronum Gemmeus cretibi miles, edi hosis erit. Quoniam igitur veluti lationes ij carum culi
16쪽
euit allos. adoriuntur . hinc factum est, ut nomen latruncula. rum , seu latronum sibi nomen vendicauerit huiusmodi ludi
genus . Aur. Prudentius in Enchir. vitreum rorem, dixit . s. luci. dum, & clarum cum cecinitia Et is forte alp vitreo de riserigabant . Ausonius dixit Nimbum, vitreum . s. vas ex vitro .
Qiprimus pila tuis primus nuncupatur, vel quia Vrsus fuit praecipuus inter collusores, vel quia (quod magis credibile
est) inuentor fuit pilae vitreae. Sic Auson. ad Paulin.Ep. 2I. sontem in ipsi procreatus Pegasi Primus nouorum metra iunxisti pedum. Huc quidcm ludum arbitratur doctiores fuisse huiusin di, ut adeo diligenter, tantaq. dexteritate pila vitrea luder tur, ut nullo paeto huc illuc agitando stangenda esset. Nec sane memini alicubi fieri mentionem apud veteres, & recentiores de vitrea pila nisi hoc loco Varia pilarum genera recem set Mercurial.lib.et. lib. s. cap. q. Pila lusoria apud Plin. quae di, citur etiam Manuaria, & recussabilis a repercutiendo dicta,& Italica apud Lael. Autes. vulgo balli damanb: ' Pila clauaria sic dicta actam Italice Pilitia, de olim percutiebatur claua plumbata, ut Iunius asserit, qui autumat eandem fuisse cum
pila trigonali, cuius formam ait Mercuriat. lib. as.p. s. extare in nummis Aurelii Antonini, censetq. lib. s.cap ib. 2.cap. s.
non diuersam fuisse a pila parua, quae , & manuaria. Pila pa- ganica, lana seu pluma, vel pilo inserta , sic dicta fuit, quia ,(vt Iunius scribit ea utebantur Pagani , id est pagorum incolae. Hanc Felicius in Onomastico nominat dicam fim, de qua Mait. lib. I . me que di cilis iurges paganica pluma se e minus laxa est ,-minus arcta pila. Plia caelestis dicebatur cum in caelum excepta manu verberabatur, de qua Pollux. Illa refracta cum solo allisa itendidem resultat, cuius meminit Eustathius. Pila communis cum partes hinc inde expulsam scitet excipiunt, & expedite vltra metam remittitur, de qua Pollux.in Omonast. Pila impostoria dicitur, cum vni ostensa, alteri mittitur, ut Eust. placet. Cum pila percutitur missa a datore
17쪽
dicitur,. ludere datatim V cum vero de tecto ex pitur; &pellitur , ludere expulsim cum denique ultro, citroque repe cutitur . raptim ludere: De pila lignea meminit Avicenna , de qua Mercuriat. lib. 2.cap. s. & alibi ci De ludo pilae scripsit Tiamocrates Laconicus , ut ait Athen. lib. I. cap. 8. & Galenus. Quod piis fierent ex vitro, testatur Plin. lib. 36. cap. 26. dicens, Addita aqua vitra pilae sole aduerso. Haec cum alias non esset Iusoria , ursus fuit auctor, ut ea luderetur. Quod in thelmis hic Iudus fieret , testis est Mart.lib. I. Non pila, non follis, On te paganica ibramis, Praeparat, aut nudi stipuis ictus habes. Idem Iib. ra. Essugere e thermis, . ci circa balnea non es Imputet exceas pias, ut tibi saepe pilas. Non talum viri, sed etiam mulieres pila ludere consueuerunt, ut in Homero legere est. Inuentio pilae tribuitur Nausicae, ut legitur in Athenaeo lib. I .cap. 8. Pila
i i Decentes Idest venuste, gratiose, non insuauiter, ut dixit Athenaeus de Tesibio Chalcidense Philosopho, dicens, pila non inclutanter , ct Te ius . OG Sic ludebat quidam adolescens annoruna fere II, de quo Demoxenus haec carmi
aeaciam Iuvenis lusit pila vix editusi Annis decem, septemque Cous patria et Deum mi tum ferre certe sectissuta , i. c . - .i dem ei mox respiceret hoc .n au . s. I . i, i . ii ra Icam seu Pilam caperet , daretu/ , hinc omnitimi i V lSurgebat iugens clamor et Hic concinnitas, i . . Mos, ordo, quantus explicari nec potest, ci I se vitis, aut sole actis viri m et . Nec quis putare esse . puIchritudinis , t ' s Tanium nee audiui inris nec grati' .ii . . . . Video fui capturus hinc ingens malum' Diu moratus et nunc videor sanus mihi , Nee esse denique , m. a - 6 Lau
18쪽
s 6 raudante populi maximii clamor ui I Dum in livio quαheoE luderet, laustis acclamationibus afficebatur- Ii a P u. in Tiro scribit . Sape cum 'pula, edi voce, tomyn f,i stfautis , Athen.lib. I . ait, tum insedentes intue eiu , pilam eapiens, eiri adens, omnes ut clamabamusi: CEI FOSex. Magnus ex mnibu pectaculis plausis excitatus,'Dhmoxenus; Mam seu pilam embei, dat et urne; hiis eram' ransur qui ingens clamora hanc ob re mi lantesipis viribus dabant op
ram, ut concinnitas ualchlanina retat, pilatis hypetens, aut darent, ut setipsit Atheimsus lib. irea g. vet Thermis Tra uni Iii Thetinis Phola in Irad est exerest tionem , fulta diu rhrum ludorum & Fa-ti in pilae satis constat apud veteres , de vola Mui Mercurialis in Gymna pica. Erant iste thetinae etiam V milianas iuxta Eccle sam S Martini in Moritibus extructae (yiai, sebim atmo
Domini s3. Vetuis TraianuT, ne quis in ijsta daretus, niticeiati, quibusdam diebus; ut Lampridius testatur Ad has Thermas Templum fuit erectum Aesculapio , seu Asclepio, ubi plumbaatis eaesi fuerunt sub Diocletiano. SS. Quatuorcoronati , Seuerus, Seuerianus , Carpophorus, et victorinus Nuncupatae quoque fuerunt, ut dixi Domitianae, de quibus in libro pontificum; qui S. Damasio tribuitur, ubi sic lagitiar: erii Silurae
in orbe Roma iuxta thermas Domitianas , qia que in hodiem
num diem appellatur Titulas Equitrum, S c l, repertae duae tuae Antinoi, quas L eo X. posuit in viridario Vaticano, quae adhuc ibi visuntur Obscitandus hie modus scribendi vetusius, in voce (Traharii pret Traiani: nam solabant veteres interdum duplici si vii inter duus vocales: ideo scribebant, Ais acerri , , Maijam,Troiiam,&c. til, quod notauit Velius gus de otio igraph. dicens, id obseruari, quoties I, est inter duas vocalas:
immo addit aliquando I, triplicari, ut Coniijcios Aditicio , Sic inquiens, crescii ista geminatio O incipis per tria I, scribi clipeii, vi prima scata sit communi sequentes duo, Fcu, ere. . iasi 8 Them
19쪽
i Thremis A in Erant iuxta Pallae , & adlinc extant vestigia retro dictum ioeum. Has secit M. Vipsanius Agris pamno-vibq- a . id est annis a6.ante Christi Natiubtatem. De his Plio, sic scribit. M. Agrippa --m de suo
nomine xxci uim Lub mo, dissininum piso Arcus, Op uimenta ex vitro ui a & alibi sic. I evmm ab Agrippa in Germis, sua/ Roma fest..., A Dione isti. ivoeantur Vaporarium lassisl torium Laconicum, siue Laceda monia, cili' et qui Lacrema odii hoc temporis nudari corpora, ct iniu gi oleo praecipue videbgnturio Appellantur etiam Cymnasium,siph Pa ma , ponendo partem pro toto . Eax fuisse antiquisibin alit iligitur exi Dione lib. s s. qui ait. i Macemum ataio m dii caeli. rese reum instituis, a n
o T in il Eniabini, ubi nimc estEcclesia i trita Vincula aedificatae anno Domini p3.ut Eusebius liteteris c signauit De
his Martialis Hic ubi miramsir musicia munera thermas , Austi mi miserra tecta superbus ager e Et Tranquis. in Tito. -- psitheatro dedicato, thermissuetum celeriter myrtiens. Esic illa uenta fuerun duo fragissenta marmorea, in quorum altero erat flamma laulpta cum hoc titulo IOVI. In altero VESPASI
Hin non lore' antio i q6. Mig ciuis Romamus in vinea sita inrumnit statuam aocooenis, quae hodie est in Viridario Vaticarino, d qua sic Pse, Lao orum a Titi imper torus domo, sopus omnibus, Spictura , , in Statuatiae artis perpone sim ; ex uno iapide eum d ii ero draconum e miraselis nexus is reum, sem, tenua secere summi arti es Ageman er ,e' Pobdorus. ., Ambe in dorus Rhosi Coc. Errant illi, qui scribunt hanc statuam repertam fuisse sub Paulo II l. in thermis Antoninianis. Hae fit tunt Titianae thermae. Sciendiapi quod singulis Thermis G nius assignaratur: ideo Pi aderat.lib. a. Cum portis, domibui,Thvmmii, tau so eatis assignari suos Genios.1 o Neronis Prope Ecclesiam S. Eustachij elui vestigia etiam
20쪽
nune visuntur constructae fuerunt ut scribit c meorus
anno 66.s quibus Martialis . Ruid Nerone peius P quid the mi, melius raronianis It de alibi, Neronianai thermas restigerarent. Iuxta erant thermae abalexandro Seuero aedificatae, de quibus Capitolinus Germas eoifimis fui utata eas , quaronian ferunt aqua inducta , quae isexandrina nune dicitur Vet 1 ouantes Qui nam dicerentur marites,scribit Sex. Pompe. ius Festus hoc modo .iouames sidera ratantes di Gad eo cla more , quem factuet redeuntes ex gina milites uitares gemina-ιa O, littera. De loco, amaadeeusae ereptismus. Ouare igitur significat laetari gaudiumque ostendere externis signis, de quo Prudenti in festo SS. Petita, i, di amper ometem cursetant ouanu. lphur. iforuit sub Diocletiano Buccol. r. Aurea re ia Num quiprimis Oualesia cade Agmina Romuleis,
. & Corippus, qui floruit sub Iustino lib. . de illius laudibus sic cecinit. ta radians , ter Cres. Onam auua I Amanitebat. 1 et Pilicrepi I Id est ludentes, qui faciunt, ut inter ludendum Pila concrepet, lanitumque reddat quamquam aliter oed non ad propositum ) scribunt Rhodiginus , Mercurialis, S Iunius Medicus , qui quidem si legisset hanc inscriptionem , non dixisset se non assentire polle viro dotastimo, qui hac voce si b. ficari putat eum, qui pila lusitat, sed ait significari balnearium
ministrum, qui pilos cum forficularum crepitu truncat. Quod quidem iron nego; sed hoc loco Pila ludentem significat. Statuamque amiciso in maynes imperatorum coronis ex lauro ornari solitas ex Herodiano constat. Imaginem intauiae floribus aliqui decorabant, ex Tacito lib. I . Aliorum Si tuae floribus ornabantur. ex Liuio lib. 33 vino, S tute honorabantur, ex Plin. lib. i. epistol. Violat cum Rosis, alijsque solita pe coniungebantur. Pruden. in Caethon. ullo purpureis: a rosarpi omni sagat humus, calesaque pinguia,mmcisi violas. De rosa extat pulcrum carmen Auibam incipiens . Ver erat,