장음표시 사용
381쪽
Nam ne agricolam quidem, aut gubernatorem disputat one,sed usu siem. Cuius rei non est certa cognitio , eius opinio certum remediu habere, si potest: Verum est' iod ipsam curandi rationem nihil plus conseri quam experientia. Neque ignorare medicum oportet quae it a. gri ahura humidum magis, anna agi Wisiccum corpus eius sit, validi nerui an infirmi, frequens valetudo an rara , es-que cum est , vehemens esse soleat an lenis,breuis an longa. Io Interest enim an fatigatio morbum. an sitis,in frigus, an calor,an vigilia, an ines secerit, an cibi vinique abundantia,an intemperantia libidinis. ii Cum par scientia sit, tamen utiliorem medicum esse scias amicum, quam extra
11 Bis in die cibum capere potius quam semel, potest homo, semper quam plurimum, dummodo hunc concoquat.1 Concubitus neque nimis concupi sce-dus, neque nimis pertimescendus est: rarus, corpus excitat,si eques soluit.Cum autem requens non numero sit, sed natura ratione aetatis 3 corporis , scire licet eum
non inutilem esse,quem corporis neq. Iam
382쪽
guor neque dolor sequitur. I Cauendunt, ne in secunda valetudine aduersae praesidia consumantur. is inbecillis stomacho, quo in numero magna pars urbanorum , omnesque penὸ cupidi literarum sunt,obseruatio necessaria est, ut quod corpori vel loci vel studii
ratio detrahit, cura restituat. Ex his igitur qui bene concoxit, mane tuto surgere qui parum, quiescere debet de si mane surgendi necessitas fuerit, redormirc Qui noconcoxit ex toto conqii iescere , ac neque labori se, neque Mercitationi,neque zgOtio credere.
i Scire licet integrii corpus esse , cum quotidie mane urina alba, dein russa est: illud concoquere,hoc cocoxisse significat.1 Si lucubrandum est, non post cibum facere, sed post concoctionem. i l Post uictatem nihil agendum. Qitem interdiu vel domestica vel ciuili ossicia tenuerunt, huic tempus ali- fio se itiandum curationi corporis est. Pram a autem eius curatio exercitatio est, quae semper antecedere cibum debet: Exercitationis autem modus& finis esse debet sudor.aut certe lassitudo quae citra satigationem sit. io Nunquam utilis est nimia satietas.
383쪽
. 37γsaepe inutilis est nimia abstinentia. Saepe s qtia tute imperantia subest, durior est in potu quina in esca. 1 Secunda mensa bono stomacho nihil nocet, in imbecillo coales rit. 11 Vbi expletus est ali ui et, facilius concoquit si quicquid assumpsit potione aquae frigidae ita cludit, tum paulisper inuigilat deinde bene dormit. 13 Cum quis mutare aliquid volet, paulatim debebit assue cer et Neque ex salubri loco in gravem. neque ex graui in salubrem transitus iatis
et Ne l. ver,ex multa fame nimia satietas, neque ex nimia satietate fames idonea est. 16 Neque ex nimio labore subitum ocium, nectite ex nimio Ocio subitus labor sine noxa est 27 Periclitatur c cui semel dc qui bis die cibum incontinenter contra consuetudinem assumit. 18 Quod contra consuetudinem est,n cri seu molle seu durum est. 19 Nimis ociosa vita utili non est, quia potest incidere laboras nec sit s. 3 illud nos te oportet, ii id ex labore sudanti si igia Poti pernici Ou:um cst, at-
384쪽
que etiam di sudor se remisi,itinere satigati inutalis. 3 Vomitus inutilis est gracilibus imo Decillim stomachum habentibus: Vtilis est pleni biliosis omnibus, si vel nimiusere plerunt, vel parum P a coxerunt. Nana
siue plus est quam quod concoqui possit,
periclitari ne corrumpatur non oportet Si vero corruptum est, nihil commodius est, quam id, qua via primum expelli potest elicere. 3 Deiectio autem et licamento petenda est,ubi venter suppressus parum reddit ex eoque inflammationes , caligines, capitis dolores alisque superioris partis mala increscunt. 33 Sed purgationes quoque ut interdum necessaria suiu, sic ubi frequentes undi periculum asserunt Assuescit enim non alicorpus, ob hoc infirmum erit, cum omnibus morbis obnoxia maxime infimit iasiit. 3 Vinum dilutiu pueris, meracius enibus conuenit.
3 Hyeme plus esse conuenit, minus, sed a1 eractus, bib re. At Vere paulum cibo deniendum adiiciendum q. potioni, sed dilutius tamen bibendum est. Aestate ut sae
pius tendum cibo,sic exiguo est. Per Au
385쪽
379 tum num propter coeli varietatem pericui tum maximum est , itaque neque sine
veste, ne lue sine calciamentis prodire oportet: Cibo vero iam pleniore uti licet, ni inus sed meracius bibere.
6 rei u Hyem non perniciosa, Veietutissima. neque Aestite vero iis l. Autumno utilis est, tolerabilior tamen per Aut sinum est. Aestate in totum , si fieri potest, abstinendum.
Saluberrimum Ver est proximo deinde a b c Hyems, periculosior Aestas, Autumnus long .periculosi stimus. Ex tena pestatibus optimae aequales sunt suem dae:
siue calidae Pestina a quae variant maxime: Quo fit ut Autumnus plurimos oppi imat. Saluberrimi sunt e reni dies meliores pluuii, quam tantum nebulosi, optinuque Hyeme qui omni vento vacant Aestate, quibus fauonii pernant. Si cnus aliud vetorum est, salubriores septentrionales qua subsolani vel a strani sunt. Ventus ubique sere a mediterraneis regionibus veni us salubris, a mari grauis. Aetas media tutissima est, qua neq. iuuentae calor nelicia cctutis rigore insc- statur.
386쪽
38os Longis morbis Genectus acutis adoles
Corpus aliae ira habilissimum, quadratum est, neque gracile neque obelum: Nal 5ga statura, ut in iuueta decora est, sic matura senectute conficitur: Corpus gracile, ius rinum: tic obesum hebes est.
Facile securus est aliquas in iis qui saepe sine peractito euasit. Si sipeciosior ilenior aliquis coloratior factus est suspecta habere bona sua debet quae quia neque in eo teli ibi tu subsistere, neque ultra progredi possunt, sereretib quasi ruina uadam reuoluuntur. Pelusi amen signum est ubi aliquis contra consuetudinem emarcuit, decorem coloremque amisit, quoniam in his quae superant, 'quod morbus demat in his quae de uni, nota eliquod ipsum morbum s rat. Mali morbi testimonium est vehemeter ex cerebro spirare.
Io Vomitus syncerae pituitae vel bilis periculosus, pei Hrque si viridis aut niger est. At mala urina est in qua subsidui subrubra aut liuida deterior in qua quali fila quaedatenuia atque alba, pessima ex bis si tanquam ex sit furibus factas nubeculas repraei catat, diluta quoque atque alba vitiosa est,
387쪽
sa est,sed in pli reneticis maxime. Aluus autem mala est ex toto suppressa. Periculo laetiam quae inter se bres fluens, conquiescere hominem in cubili non patitur, utique si quod descendit, est per squidum aut albidum aut pallidii, aut situm an s. I c quod
excernitur malum est, exiguum glutino sum. liuidum, biliosum, cruciatu iii aut peioris odoris quam ex consuetudii e nia lues in syncerum. V in Lucro rubra tenuis in magna cruditate esse, o sueuit Pelii in tamen ei praecipueq; mortiscra, nigra, crassi, mali odoris. Aluus quoque variara distreta reddens pestifera est Sed aegrum in praecipiti iam eis denuntiat, quae liquida,e.idemq. vel nigra, vel pallida, vel pinguis cst, utiq. si in igna Deditas odoris accessit. II Omne auxilium corpori aut demit aliquam materiam aut adiicit, aut euocar. aut reprimit, aut refrigerat aut calfacit,aut durat, aut mollit. 11 Sanguinem incisa vena mitti nouum
non si Sed nullum pene morbum esse in
13 In mittendo sanguine non tam annos medicus numerare, quam vires aegrotantis aestimare debet.
et Tenuioribus magis sanguis, plenioribus magis caro abundat.
388쪽
382M Satius est Maceps experiri auxili uim quam nullum. a Simorbi ratio patitur, sanguinis de rtractioni tempus aptissimum est die, aduersae valet id mi secundus aut tertius. Sed aut aliquando etiam primo die sanguinem mittere necesse nunquam utile postra
diem quartum est, cum iam patio ipso materia&exhausta est corpus corrumpit, ut detractoto imbecillum id facere possit, noli posti integrum. a od ii vehemens febris urget in ipso impetu eius sanguinem mitteres, homine iugulare est. Expectanda ergo remissio, de ista medicina fere in biduum diuidenda: Satius enim est primo leuare aegrum, deinde perpurgare quam simul omni vi effusa fortasse praecipitare. i Cum sit crudo minime mittedus sanguis, tamen ne id quidem perpetuum est, neque enim semper concoctionem res expectat:Nam si ex altiore loco decidit aliquis, si contusus est, si ex aliquo subito casu sanguinem vomit, quamuis paulo ante sumpsit cibum, tamen protinus ei materia demenda est: idemque etiam in aliis repentinis casibus dictum sit. Mittere autem sanguine cum sit expeditissimum,usum habenti, tum ignaro dissicil-
389쪽
dissicillimum est iuncta est enim Venaar teriis, his nerui Ita si neruum scalpellus
attigit, sequitur neruorum disiciatio ea quae crudeliter hominem consumit At arteria incisa neque coit, neque sanescit, i interdum etiam ut sanguis vehementer erumpat efiicit.: Incidenda ad medium vena est , ex qua cum sanguis erumpit colorem habitumque eius oportet attendere Nam si iscr.issus&nige st, vitiosus est, idc6que uti hie effunditur Si rubet tellucet, m- teger est , eaque missio sanguinis ad eb noprodest, ut etiam noceat, protinusque is upprimendus est.2 Semper ante finis faciendus est, qui manima deficiat.1 Vehementi malo nisi aeque vehemens
auxilium succurret non potest. 23 Medicamentum non semper aegris prodest, nocet semper sanis.
et Initia morborum prim dira fame sitimque desiderant, ipsi deinde morbi, mo- delationem,ut neque alius quam expedit, neque eius ipsius nim tum sumatur. Neq; enim conuenit iuxta inediam protinus satietatem esse Mubd si sani corporibus etiam inutile est, ubi aliqua necessitas fa
mem fecit, quant inutilius est in corpor c
390쪽
aegro Neque vita res magis adiuuat laboranteio, qui in tempestiua abstinentia. Plus alimenti est in carne quam in Ilo alio cibo. 16 Brasii casubcruda aluum mouet, bis cocta stringit.
Natura repugnate nihil medicina proficit. Magis tamen ignoscendum medico est parunt proficienti in acutis morbis qui in in longis luc enim breue spatium est intra quod si quod . non pio fuit auxilium,aeger extinguitur: ibi, mutationi termediorum Heliberationi tempus patet, at eo ut raro,si inter initia medicus accessit, obseque aeger sine illius vitio pereat. Illud ignorari non oportet, quod non omnibus aegris eadem auxilia conuemul. Oportet itaque ubi aliquid non resipodit, non tanti putare author em quanti aegrum, experiri aliud atque aliud. In acutis morbis serius aeger alendus est, ut primo dempta materia impetum sangar In longis maturius, ut sustinere
spatium affecturi mali possit. Multum interest ab initio quis recte