장음표시 사용
61쪽
nae: amqn sunt iam cibus, potus, n-
guinis missio , cucurbitulae in instrumentum chirurgicum sub remedio prchenduntur , medicamenta ta- men non sunt vocanda , unde sequitur ut vi Chus a remedio non distin- guatur, nam reuera species illius remel di est , quare omnis victus est remel dium, non tamen e contra . proinde decipiuntur aliqui dicentes vires ex se indicare victum , cum victus sub remedio comprehendatur,ut di ximus,si vires indicant vi num,ergo indicabunt remedium; quod absurdum est per se tamen sui conseruationem, custodiam,visu perius dictum est,indicant.
TI omnis remediorum materia La habet quatuor scopos, sc.qualitatem,quantitatem,occasione na, utendi
modum, de quibui quatuor agit Gal. lib.ad Glau. cap. i. quodvis enim remedium necessario debet habere hos qua
62쪽
tuor scopos, nam remedia non quae uis, sed qualia sint, aut quanta quavi occasione, vel quouis utendi modo adhiberi debent. Sed obiicies; Gai in ar med. cap. I. duos tantium scopos recenset, scilicet qualitatem Quantitatem ergo sibi ipsim et contrariatur. Respondeamus Galenum recensuisse quatuor scopos, quia tunc agebat de morbis curandis,in quibus profligandis necessari sunt quatuor scopi , in arte vero medica agit de sanitate tuenda, in qua conseruanda non est necessarius modus utendi, nec
occasi, sed sigillatim de singulis aga
mus,initium sumentes a qualitate. Per qualitatem remediorum hac in parte non intelligimus primas , secundas, vel tertias qualitates seu facultates medicamentorum, ut aliqui salso sibi persuaserunt; sed per qualitatem remedii,species,genus, SP differentias,vel naturam remedi intelligimus , quaerissidem natura remediorum , ut superiti dictum est, ad quatuor capita reuoca tur, vel ad tria, ut lib.de p. sc ad Trans.
63쪽
docebat Gai quae quideria remediorum qualitas sy mmetria propria ab indicatio
ne&a morbo sumitur. Deinde ab indicatione a natura totius vel partis , consuetudine,aetate, sexu deliberatur. Per quantitatem remediorum , vim remediorum intelligimus, non tamen mollem, certa enim remediorum quantitas nec lingua proserri potest, nec calamo perscribi, ut Gal. i. ad Glau docebat, certa reuera artificiosa coniectiar, metienda est quantitas ei d medicamentorum , vel dicitur alterantium, vel guacuantium, vel quantitas victus; qu retiam sub remedio comprehenditur, ut superius diximus;quantitas medicamen
torum alterantium ex astet tu ex natura totius uarii', ex ambiente, ex certa
partis substantia, ex situ partis desumitur quantitas vero euacuantium medicamentorum ex affecto, viribus tam quam consentientibus, vel prohibenti- bus, vel ex natura totius vel partis,ex aetate,consuetudine, ex ambiente, ex eotumacia humoris qui euacuari debet, desumitur pituita enim maiori quanti-
64쪽
tate euacuantium medicamentorum
indiget quam bilis. Tandem victiis quantitas desumitur ex viribus potissimum,e natura,aetate,consuetudine, ex
ambientei morbo prohibente. Occasio nihil aliud est quam opportunum tempus ad agendum quae occasio duplex est , una uniuersalis, altera sarticularis, ut Gal. lib. ad Trans. docet. Vniuersalis occaso est opportunum tempus ad agendum commune omni bus , quae ex postulantibus auxilia cabsentia impedientium desumitur Par ticularis vero occasio est tempus opportunum ad exercitationem alicui
remedi particularis, qua desumitur ex particularibus postulantibus auxilium, particularibus impedientibus, quae quidem particularia postulantia vel impedientia multa esse solent , quae particularem occasionem seu particulare tempus ad aliquid agendum variant, desumitur occasio praescribendi medicamenta siue alterantia , siue sint eu cuantia,sive vietias, siue potus, vel somnus, vel vigilia, ex particulari morbo,
65쪽
tempore,quae omnia ex particula sexercitatione remediorum manifesta sunt ut Gal. locet toto, lib. b. Per tendi modum iitelligere debemus rationem administradi remedium,
an semel a nobis, an saepius illa sint administranda, qua sorina,qua substantia, cui parti sint adhibenda, qui sit euacuationis locus conferens, quae venas secanda. quoties, quae omnia ex praedictis indicationibus elucescunt. Caeterum antequam rationalis medicus remedia per indicationes explic tas inueniat in ad morbos curandos accedat prius debet inuestigare an morbos possit curare nec nam si non polliant curari, non sunt praescribenda remedia quae aliis suere praesidia, ne a vulgo infamentur, ut II meth. cap. 9.testatur Gal.Cognoscet verὁ an morbus
possit curari duobus modis, experientia scilicet doratione,sed experientia longo indiget tempore , proinde satis erit rationem adhibere. Quare deprehendemus ala morbus sit lethalis vel non ex quibuidam signis, praecipue quatuor
66쪽
modis, sc.ex substantia partis, actione, usu, ritu partis , ut Gal.docet .meth. cap. I. Ex substantia partis , ut si solum vesica vel membranos a pars septi transuersi vicerata sit, intelligimus illud ulcus non posse curari: ex actiones, ut si cor vulnere affectum sit, non posse curari illud ulcus intelligimus. Ex usu partis etiam id intelligimus, ut si ulcus coniunctum sit cum phlegmorae,intelligemus ulcus non posse curari. Ex positutandem illud intelligemus, ut si renes
vulnerati sunt deprehendemus non possie curari, quoniam vis medicamentorum non poterit ad illos peruenire. Libro autem de conser art med. cap. I 6. Gai has quatuor notas vel modos ad duo capita reuocat,ad acultatem,vide licet, formatricem imbecillam. defe- etiam materiae. Postquam medicus rationalis ex prae dictis notis cognouerit an affectus curari possit, accedat iam ad remediorum inuentionem ad morbos curandos. Ceteterum nota medicum rationalem non curare omnes morbos per indicationes,
67쪽
sed aliquos curat experientia, alios analogismo, experientia enim curantur, ut tota substantia nostrae naturae aduersan
tur, qui quidem morbi ratione inueniri non possitnt,de quorum differentiis non agebat Gal. lib. dedisserentiis morborum, nam ibi tantum agit de his qui ratione inuestigari possunt, quare male Argenterius aduersus Gai agit de litterentiis morbi rum qui ratione inuestigari posse
sui , horum vero morborum curationem qui experientia curantur pollicetur Gai se scriptutum lib. . depmpl. med. facul.Et qua iis medicus rationalis curet morbos aliquos rationali methodo, per indicationes factas, aliquos tamen sola iexperientia , ut diximus, curare debemus,ec non est miscenda ratio cum ex perientia, neque e contra sed seorsum tradenda , quam rem demonstrat Gal.
Analogismo etiam medicus rationalis curat morbos aliquos est enim analogismus a simili ad simile, ut Gal. lib. ad Transscapii ct lo de sub g. p uti tu vero medicus analogismo seu transitu
68쪽
tu a simili ad simile in imorbis curan dis, ut docet Gal. lib. ad Trans. cap. I . quando cauit delitescitis nullam habet obseruationem , sed affectus quana similis est sensibus huiusmodi vero a Dctus non possumus curare per indicationes, quoniam caussa ignoratisr, quod exemplo esticaci docet Gal. loco citato, si aliquis a serpente H emorro his voca to demorsus fuerit, deinde sanguis lar laus effluat,& nos caussam cur id patia tu nescientes nec obseruatione aliqua instructi , auxilium sanguinis profluuium patientis scrib mus, analogismo, quo medicus morbis curandis ut dixi aliquando utitur. De curatione ero morborum , methodo dc via rationali agit Gal. lib. meth ct de r. ur ad G tu. Vtimur etiam aliquando pilogismo in morbis curandis. Est autem epilogis mus via qua ab affectibus ad caussasi rogredimur contrario modo ac in ana-ogismo,in quo a caussis ad affectus progredimur, ut docer Gal. .progu. com. 2.
Atque haec de breui indicationum disputatione suisiciant,
69쪽
E plicatis breui oratione indicationibus, quae tantum ad perfectam omnium affectuum curationem pertinent; breuiter etiam hos fructus in ma- nil habebit sua , qui essentias, caussas,& signa omnium humani corporis esse-ctuum inquirere voluerit. Quare a vertice capitis usque ad plantam pedis illos
describere aggredior. l Decidentia pilorum.
Estai Tecstio capitis, qua niuersi eius capilli defluunt.
Vna est raritas cutis, altera desectus alimenti.
Raritatis cutis signa cognoscemus. Primo,quia pili qui exciderunt,eandem quam antea habebant crassitiem seruant.
Secundo ex caussa aliqua quae praecessit
70쪽
ltares aciunt cutim , scilicet medica mento calido, aut lotione aliqua cale-lsaciente. Signa desectus alimenti colligemus prim ex tenuitate pilorum , secundo ex morbo praecedente,ut febre ardente,
Est morbus totius substantiae infaciens iecur,& humores in eo contentos. Causa. Fit ex venereo congressi ob coniunctam conuersationem, calorem , aliquando ob contagionem. Signa. Sunt dolores,summa grauitas corporis,colli aut merorum,omnium articulo rum perpetuus cruciatus vel pustulae inpudendis rubrae,&c. chores vel tinea. Est affectus capitis tenuissimis oraminibus cutem perforans, quibus glutinosus humor depellitur.