Marini Frecciae I.C. patriti Neapolitani, ... Tractatus de praesentatione instrumentorum ad ritum magnae curiae vicariae. Cui accesserunt infrascriptorum iuris consultorum tractatus eiusdem materiae, Paridis de Puteo. Francisc. Ant. iud. Rob. Bernard

발행: 1590년

분량: 713페이지

출처: archive.org

분류:

521쪽

BER NARDINI PANDI,

GRAVI NATIS VID

COMMENTARIA IN RITU

Magnae Curiae Vicariae Neap. C L XIIII.

DE PRAESENTATIONE

. exequutione Instrumentorum.

PRAEFATIO.

Itistitia correctiva hic Tractatus subalternatur.

RVemadmodum Aristoteles s Ethic. s. Adstruit, Primum

Iustitiae genus in eorum contributione subsistit, quae inter eos diuidi pollunt, qui in ciuili inietate uersantur Alterum in morum correctione & comertiorum, quod item bisariam distribuitur, Sicut enim contractationes . Aliae uoluntariae sunt, Aliς inuoluntariae: Ita Iustitiae genus quod ad eas pertinet uoluntarium unum est, Alterum inuoluntarium; Uolii inmotum comvitiorum Iustitia ut inuoluntaria mittamin inde bitis cos stit, uel contractibus;propterea iuris haec portio qua de instrumentaria exequutione agitur,commutatiuae Iustitiae sub alternatur. Commutatiua enim Iustitias ut doctissimus Caellius lib. Antiquarum lectionum x 2. cap. 48. inquit ipsam rei di sparilitatem qua res rem excedit Alteram, ad aequalitatem Artimethica quodamodo pro- Portione nititur reuocare,nullamque habet personarum rationem; &ideo nihil refert bonus ne debitor sit,Malusue creditor Sed damni iaterstitium spectat modo quod oeeditor subiret si non filisfieret. Tristi cur in debitores exasperabant rumium Ex hac doctrina mutus author mihi est Aristoteles demanasse puto, quod debitoribus perfidiosius tergiversantibus ac saepius fraude agentibus, Eludentibusq; non medioam pCenam prisci legum lato-

ces irrogabant.

Debitores sim m eruitium ducebantur eum filiis ac nepotibus. Caeli. lib.7. cap. χα testatur quod qui AD Alienum primitus conflabant

522쪽

flatant in seruitium a creditoribus ducebantur,& quod grauius muLto est, adducebantur item fili; de nepotes. Item uenundabantur cum uxore ac filiis, grauiora perpetiebantur.3 Eminentiores interpretes in parabola debitoris Math. i 8. produderunt in litteras, quod a creditoribus debitores olim uenum ibant, quodque ab omni pietate dissitum est, uenudaban tur quoque uxores eorum, ac fili j. 6 Aut quoque Gell. lib. noctium acticarum 2 o. p. pri. legem in. tabularum refert in ergastulum quodammodo de carnificinam de brutores seruiliter everberatos nectitalle; & propterea nexi Appellabantur; De his Carl. nuper citatus inquit, oblita erat squalore uestri, sardior corporis habitus, pallore ac macie perempti, ad liqc ferὸ prolixa barba, capillique efferabant speciem oris,uix ut noscitarentur in tanta de formitate. 7 Eadem i. tr. tabularum illud quoque praecipiebatur horrendum protinus & ab omni humanitate sequestratum, quod & Geli. de qumque Rhodigi n. memoriae tradiderunt; si creditori non satisfaciebatur. habebantur debitores in uinculis die, 6o.lnterque eos dies trinis nundinis continuis ad praetorem in comitium producebantur, quantetq; pecuniae debitores forent pronuntiabantur.

Debitores capite oΓm puniebantur. 8 Terti js deinde nundinis capite pς nas dabant: quδd si plures forent creditores secum si uellent que partire corpus addicta sibi hominis

permittebatur.

Mius nostri ratio ex Arast. s Compari ut ego Arbitrorὶ ratione ritus hic noster praecepit,qubddebitores ostenso debito statim carcerentur & e uinculis ex audiantur

si quid opponere sese praeserant, nullique dubium quδd constitutio

praedicta lucidica est. Canar. in tracti de exequutione instrumenta Φ3 i. Alex. in l. si alia. f. eleganter. st. soluto matrimonio Anna b. col.

523쪽

Praestio . .

Florentiae primum est hoc statutum. Bal. in l. s. C. de pignoribus Areti. in d. g. eleganter Castrensis. in l. pri. ff. de constituta pecunia. R man. in consi. Iro. circa Corn. in consilio trigesimoprimo uideturin 3. & illud etiam Perusi. Bal. i i l. etiam. C. de exequutio. Rei tuis dicatae in consi. 18. istud in consilio 38. praemissis in consi. q9. cuius idem est initium in s. Angei in d. g. eleganIer Iac in l. error. C. de iuris de facti ignorantia. Atque idem Mediolani Homo. . in cons. 97. quaestio, id queque item Anchonae Cor. in consi, 3 a G. Videtur in pti, Alex. in consi. ii s. Vita in 7. Firmi etiam Cori in cons. Ita. uiso iaprimo Alex. in cons. 1 o. si promisisti in Q Alsisti quoque Cor. in cos. 3 r. videtur in 3. Terdonae. Bal. in consi. 33 s. sicut in J. Cortonae Corn. in cons. 9. uiso in pri. Tu derii Cor. in consi. II a. uiso in pri. Burgi. Corn. in consi. a 9 . inconsilijs in 3. Caesenae. Alex. in consi. I 26. repetitus in 6. Castellae Abdi in consi. s. circa in 1. Egubij A sel. in consi. i 2 i. Nicolaus. Canarij ut destiam et patita Canar. test Iur in Iractati de exequutio. instrument. quaest. 63. uerum illud Tusciae generatim statutum est Bal. in d. l. etiam Ias. in d. l. error, Ripens.

in l. obligatio A. col. T de pignoribus: atque item in Italia perpetuo sunt eiusmodi statuta Bart. In l. Pri. Tiudicatum solui Canar, in Lira

loquuntur. Canasi in d. tractat. 4. item S. Bari in tractat. de instruis ment. Iuventulat. p.p.P. q. Alex. in Lait pretior. f. si iudex. s. de re iudicata in l. si cum dotem. . eo autem tempore, is soluto matrim

nio Iasini. final. L6. C. de edicto diui Adriani tollend. in L quae delegato.T delegatis Aquens. in l. s pacto quo poenam. C. de pactis Deci in L in bona id ei eodem iit.C. de pactis, Annibat in l. si in sulam coLo. ff. de uerborum obligatio. Ripens. in d. s. si iudex nu. I. Cagno in Al. intestamentis. nu. 9. Corn. in cons. 238. uisa in s. Boeta in decisi as s. computus in a. Bero. inq. 7. statuis cauetur.

Ritus hic num procedat in curiis regni inferiori ni Et ideo probatissime dubitari solet an hic ritus in Regia curia Ioquens protrahatur etiam ad alias huius reges inseriorest ritus s . nuncupatim optimit qu5d non. Puteus uero nostrarum legum interpres nulli secundus, in sindicatu vers. instrum earum, adstruit, quod de consuetudine rosius regni non obstante eo ritu ad curias inferiores noster hic ritus etiam extendatur. Ritus hic aduersatur iuri communI. Hoc uero confestum est santur quς de instrumentis

524쪽

Ego autem Censeo quod ricus 4 . nuper allegatus correctus sit per alios ritus subsequentes dum eis rituum collector addiderit non solum ritum nostrum procedere in Regia curia uerum in aliis etiam curijs, atqui in ritu nostro praesertim id super additum est, dum ibi dicitur in ipsis curus uel altera ipsarum: idem quoque est in ritu a nostro 7. & item in 2 3. a nostro eum connumerando. His non inscite opinor uel improspere aut quod ille ait in insipide ptaefatis: Aggrediamur nunc huius ritus prouinciam &ab ingres Iu de his contracte mus, Quae instrumenta concernunt, ut possint ad formam Ritus nostri exequi.

PRIMA

525쪽

QUAE INSTRUMENTUM CONCERNUNT XX. DECLARATIONIBVs

Consistit.

p RIMA DECLARATIO.

L L V D vetb in primis testatum uolumus, quδd Ritus

hic intelligatur in scriptura ad hominum memoria m&cta,sic enim instrumentum descripsere. Canar. in tracti de exequutio. instrumentiq. 3 3. Pennens. in rubrica C. de fide instrument. & Aquens. in rubrica.C. de edendo. Tenium person non exequuntur ad ritus noctriformam. . A quo inserpuit quod personae instrumentorum non habent par tam exequutionem ad huius nostri Ritus se am Feli. Dec. in rubii. de fide instrumentorum Feli. in c. peruenit primo de testibus coge dis. Tiraquet. Abunde in reuactu uti pii. f. a. Slos. Pri. nu. M. cum sequenti.

3 DRoinde illud scitu dignum est, quod ritus noster intelligitur in in I strumento publico,ita enim Lepissime exprimit. Smptura pris ta non exequitur ad formam ritus. 4 A quo & illud quoque proserpuit haud negligendum, quod priuata scriptura neque habet exequutionem ad sermain huius ritus Feli. Dec. in rubrica de fide instrument. Anto. ab Alex. Curi. in L pti. C. de iureiurando obcalumniam pristito Dec. in L bonae fidei col. 3. C. de pactis.Firmian. inGabellis. 3 l. s. p. I. q. dc Tiraques. in retractu ut.Prus. a. Slos. PAnu. o.

526쪽

a s Bernar lini Pangi,

Publicum ct is utenticum quo separantumd s Sed age postea quam hic uolentes incurrimus,adijciatur quaesitum

egregium & non in iube vulgaria modo sed inter classicos quoque uia ros excitatum, quae nam sit disserentia inter publicii m instrumentum& authenticum Z Feli.in c. pri.de fide instrumentum.Curt.Ripens.ini. admonendi. n. de iure iurando aiunt quod instrum etiam publicum fit, tabellione, Autheticum uero ab ossiciali publicitus instituto, inde fit quod scriptura archi vij sit instruinctum autheticum. l.comparationes cum Auth.ad haec,ibi in scripta. C. de fide instrumentorum. Dec. uero in d. c. pri.inquit,quod instrumentum publicum alio dis. fert ab authentico, quia Authenticum fidem obtinet absq; sollemnia bus,publicum uerd ut ei credatur in sollemnibus muniri debet. Ioan .deniq; Vico mercat.in l. 2.C. de edendo utramque opinatione

breui manu perstringens ait, quod instrumentum publicum est quod fit a tabellione & sollemnibus item praemunitur. 6 Ego uero cum piae lictis iamdiu litem habui, quia protocollum non est publicum instrumentum ut dicetur hac p. I . d. & tamen sita tabellione iuris solemnitatibus interuenientibuS ut 9.d. huius,p. uia deri potest. Ratera igitur inuenienda est discrepantia inter publicum instrumentum& authenticum, At qui meo lensu publicum instrumentum est quod iuris sollemnitatibus publicatum exemplatumve est,&ex eo fidei authoritatem sumit.c. pen.& fines. de fide instrumenta Authentia cum uero instrumentum est quod sine publicatione, absque public tionis sollemnitatibus ex se fidei authoritatem habet, unde authentia cum nominatur quasi authoratum, ideo protocollum dicitur Authenticum .l. 2. ff. de fide instrument.

Tublicare o Authenticare quid sit. 7 Ad hoc plurimum facit Aqiuens in auth.si quis in aliquo documento in ingressit.C. de edendo, dum constituit disserentiam inter publia care seu exemplare & Authenticare ad texta n d.auili. Ad h dum probasse uidetur quod scriptura Archi iiij 'sit publica respondit Dec. in . . cap. pri. & discrimen secit interpublicam scripturam & publicum in

situmentum.

Subfrigida certe responsio,quia immo scriptura Archiiiij est instrumentum publicum Feli. in rubrici de fide instrumento.in postremis verbis. Et huic sententiae adstipulantur Ale . colum. 3. Ant. ab Alexan.q.

527쪽

C. de edendo Feli. 7. Dec. q. in capitulo cum causam de probatio.

Facit.l. pri.ff.de fide instrumen.l. notionum. 6.instrumentorum .st.

de uerborum sisnificatio, quae probant quod instrumentum appellari potest quicquid iudicis mentem instruit. Ego uero Arbitror quod instrumentum authenticum dici p otest publicum inspecta alia ratione ab ea quam superius expedimus neq; inconuenit si quidem acta iudicij dicuntur instrumentum publicum Alia quoque ratione prospecta quia fiunt in loco iudicij qui est publicus & coram iudice qui est persona publica Alex. Ant. ab Alexand.

d.l. 2.Cde edendo, de ideo scriptura Archiuij dici potest instrumentupublicum inspecta ratione quia fit ab ossiciali publicitus constituto&

Et in loco Archi vij qui est publicus. TERTIA DECLARATIO. I Llud quoque obseruandum est quδd Ritus noster procedit in inis

strumento sollemnibus dotato a iure praestitutis, Canar.in tracta. de exequutio. instrument. q. I I. Alex. col. . las pri. Ripens. 2.in l. .F. condemnatum. T. de re iudicata Feli.col. pen.Dec.ε. Fallent. 2.eij idem col.fi .fallen t. 2O. in c.ex parte. 2.de ossicio delegati.

Innrumentorum solemnia. Inuocatio diuini nominis. 1 1 Insignia seu sollemnia instrumentorum semptem praecipue sunt: In primis diuini,nominis uocatio Feli. l. a. Dec. 3.in c. pri. te fide in strument. Alex. 3.Aquens, prima Rui. a. Hermolaol. 3. in rub.ff. de operis noui nuntiatio. Amich. in constit. baiulos col. 6. Cagnes.in Pr logomena digestorum in prin. l.A. Regis nominatio. 3 1 secundo Regis nominatio Feli. 2.Dec. 3.in d.c.pH.Iac Io.Ripens. 28 .inl.admonendi. T. de iureiurando, Corset.in tractat. de potestate Regi q.46.Cassan .in gloria mundi. 3. p. 24. considerat nulla. t 8 s. ALBiet. loco iam citato & iterum in constita instrumenta. per tex. ibi de si Rex non extaret in hoc regno Pennens. in leg. in lacris colum. 2. C. de proximis lacrorum scrineorum docet inlccibi debere pontiu-

cis nomena

sim dominici. et 3 Tertio Anni Dominici Fel 1. Dec. 3. in d. cap .pri. Amich in d. constiti baiulos colum. 6. Gramat.in decis. Io6. in causa colum. 3.&Caue

528쪽

is Bernardini Pandi,

inquit ibi Assiiαὶ ne scribantur per Abacum quia littera ex littera extendi debent quod post glos legraphum idem repetit in constit.

consuetudinem. Dies ac mensis.

I Quarto Dies ac Mensis Feb. 3. Dec. in praefato c. pri. Feli. in c. in literis deside instrumento. Iasini. admonendi col. 6 a. ff. de iureiurando Dec. nol in l. si librarius.ff. de regulis iuris Ognol. in prologomena digestorum in principio col. pen. Scobod. in auth. h dita ad finem C. ne filius pro parte. Hora non est necessarta

II Horae autem exprimitio utilis est, non necessaria Soc. Ias Bal. N uel. Aquens. in l. pri. soluto matrimonio Deci in c. pri. col. . de fide instrument. Fel. in c. capitulum sanctae crucis col. sinat. de rescriptis Fel. 2. Dec. I. in c. pastoralis& Ias. in l. pri. g. edictio uescol 3.ss. de dendo,Cagnol. in l. in ambiguis.ff. de regulis iuris. Indictio. 16 Quinto,indictio Feli. 3.Dec. s. in c. pri. non semel re ito Feli. inci inter dilectos.col. . de fide instr. Ias. 6x. Ripens. 28. in l. admonen di.f. de iureiurando Ggnol. in prologomena digesterum in principio col. pen .in l. si librarius Cirt. 3.ff. de regulis iuris. Atq; sussicit generatim scribere indictionem cum uet &c. Dec. in plus 1 emel citato. c. pri.col. .Ias. Ripens. in d. l. admonendi, locis iam proxime significatis Galliaul. in l. gallus. f. idem credendum col. pen. ff.de libetis & post humis Casilol. in d. l. si librarius nu. et . Gramat. in decisio.

I Cis. in causa col.ε.

Et licet Ias. sibi contrarius col. .Gar. 2o. ind. f. idem credendum di iterum Ias in l. Argentarius in principioA.de eden. Arma exaduersum sumant; Prior tamen opinatio Ium frequentior est Ium ueracior de in ea quoque pedibus coeunt Corn. in consi.93. quia in . Alex. in

cons I9 o. plura in c.

Quin etiam lassiceret intermisisse industionis spatium Feli. in d. e. inter dilectos col. . Galliaul. ind. s. idem credendum col pen. Locus locique locus. 3 7 Sexto,locus ac loci Iocus Feb. 3. Deci 4. in saepe relato c. primo,Paris in c.quoniam contra falsam col. 2. de probatio. Ognol. in l. si librarius ad fin. plus semel citato Bolog. in cons. 3o.&adeo aAfili t.in saepissiuae Relata constit. Batulos col.7.

Atqui

529쪽

x At qui dubitari solet inter eminentissimos si id consuetudine obliterari possit Alex.que in l. te pupillo. s. qui nuntiat. iis de operis nouinantiatio. Feli. . Barbat. in i 6. ind. p. pri. s cripsere quod sic , sed eorum Opin.legali uigore conterunt Dec. in d. c. pri.col. n cap. 2.col. s. de probatio. Iacob. de canibus in tractat. de tabellio. . sollemnita. Amicti in d.conitu. Batulos coL7.Curt.in tractat.de consuetudine sol. II .col. 2.& Paril.m d.c.quoniam contra faliam col. 26.

QUARTA DECLARATIO.

Iudex contractuarius.

is T Lud ite animaduertito haud neglectu quod Ritus noster procedita quado in instrumento adest cotractitarius Iudex ut in constitutio. Batulos,& in constitutio.instrumentorum. Atqui sortassis sunt cha turarij iudices de quibus loquuntur Alex.in l. si cum dotem. 6 .eo a st o tem tempore. T soluto matrimonio Ias. in l. error. C. de iuris & facti ignorantia Bar. in tractat. le instrument.guarentigiat.p. p. p. q. Maria. in c. significasti. Io.q.de soro competenti Herculan. in l.ait praetor pri. l. ff.de re iudicata Sapia.col 3. gnol. pen.in l .pri. ff.de iudicijs Draquei .in tractat.de constituto. 3 . p. 3 o.limitat.nu. 2 8.et I Hoc tamen procedit quando in loco instrumenti reperitur iudex cubi uero non ellet instrumentum pollet fieri sine eo, ita scribit Glosse- graphus in longobard.de scambianis & Cancellariis Cui hqret Blas. de Marchon ibi quem priuatim habeo. Tabellis iudex contructuarius an utroque fungi ualeate ax Hac parte curiosior fortasse quispiam quaerat an tabellio qui tiam sit iudex contractuaris possit utroque osticio fungi sumendi rationem ut tabellio & uti iudex assistendo Esernitan.& ASic.in se dis quae sint Regalia vers. magistratus inquiunt quod non indiue sum tamen probabiliter allegati pollet quia Tabellio simul de iudex chartularius potest sumere instrumentum guatentigiatum ut inter citatos scribunt Anchar.in consi. 423. uiso Angel in consi. 2 34. viii

530쪽

3ο Bernardini Pandi,

Corn. in consi.99. uisis in 3. Alex. inconsi. 92. videtur in 7. Spectat,qudd de emancipatione dicitur, tabellionem eam recipere polle de si iudex est simul aut horitate praestare, Anget in cons. 99.uisis, Corn. in consi. 238. uisa in corali. 219. illso iii 3. Arridet etiam lscribit Corn. si statutum diceret donationem non ualere nisi iudex ad fuerit tabellionis delumptio lassicit qui de iudex sit in cons. 181. tria: col. pen. in 2. Prior tamen opinatio propter aut horitatem Esetnitan. de Amict. in sori ueisura praeualeret,neque deest ratio ubi namq; statutum requirit laxatum numerum personarum ijsdem non potes duplici os.ficio sungi Feli. colum . . Dec. 3. in cap. ex literis de probatio Fel. 26. Dec. 2 F. Paris. 3 2. in ta quoniam contra saliam &bs adde Dec.in consil o. uiso in pri. v INTA DECLARATIO.. obivij scriptura non exequitur adformam ritus a 3 Aeterum nec illud ignorandum, quod ritus procedit in instru- mento a tabellioue consecto Alex. Iasin l. a. f. pretor ait infimss. qui satis dare cogantur Alex. Ias in l. iuri entium. g. quod sere. T24 de pactis Feli. col. pen.Dec. . fallent. 2. in c. ex parte a. de ossicio delegati, ab eo fit quod scriptura Archi vij quae est instrumentum publicum ut dixi supra hac. p. a. d. non habet exequutionem paratam ad formam huius ritus quia fit ab ossiciali. bestionum qualitates subscribuntur. Verum nec uacantis opere suerit attexuisse huic potissimum loco qualitates tabellionum ac contractuariorum iudicum quas in regno uel maxime habere debent. Sint electi a Regeas In primis quaeritur quod electi sint a Rege ut inconstitutio. iiii

cis deman ij, Hernitan . uero ibi uidetur hoc extenuare in locis dema-nij tantum,&quamuis Amict. . notabit. extendat etiam in terris baronum, tamen ueracior est Eserni tam lenIentia quia . . constit. significanter loquitur in terris denaanu.

Quid si a Baronibus ea6 Ab hoc proserpit quicquid ferant Esernitant de Amict. ibi ac in studia quae sint Regalia uersi. Magistratus dc Puteus in sindicavi cap. de

SEARCH

MENU NAVIGATION