장음표시 사용
471쪽
metallo peris illata soleat dissicilius curarit quae res mihi suggerebat, ut examinarem figuras nivis, quae nunc hoc immodico frigore delapsa est. Sperabam fore ut transvi- aeremus' per tenues particulas , minimum
ut per pediculos, pulices, syrones, dc ope cujusdam quasi pelluciditatis, seu tra sparentis; hoc , inquam, sperabam, sed
frustra. Socii enim mei, licet instructi Sc o dinario , dc extraordinario Microscopio, nihil poterant observare notatu dignum. Hujus inquisitionis ansam mihi prsbuerat Α -
rum tuorum Num. 39. pag. 293. ubi tradititur, in Germania, a. I 666. mense Martio,
vel circiter, delapsam nivem reserentem figuram columnarum, jam tetragoniarum , iam hexagonalium, cum eleganti basi, dcvereice ampliore, prout capita columnarum ampliora sunt. Forsitan peritior investiga io per optima microscopia inveniat aliquando, qua figura constent particulae roris congelatae in pruinam i , vel in quas figuras seu angi los paniculae nivis comprimantur frigore. Si nubes essent continuum 5c integrum corpus aquae, non possent penitus arcere visum Lieeat In Philosophicis novis, iisque iniebiigibilibus terminis uti. In Anglico perperam, into Sao , I, e. in nivem.
472쪽
ab aspectu solis & stellarum ; nam magna
profunditas aquae non aiceret earum a1pectum. Sed cum particulae sint divisse in nubibus, necesse eu per eas abscondi lem, prout istiusnodi profunditas seu crassities spumae Sc nivis eundem absconderet. Sed in hoc paragrapho volui indicare mutationem,& utilia experimenta , quae possint fieri &institui in quibusdam liquoribus, per crystati ligationem, dc sorsitan amplius perpetrificas Valles.
7. Observavi sontem, qui tempestatibus quibuscunque gelidissimis novissimorum decem annorum, exiguum riVulum producebat,qui dissulas per amplum tractum pascuorum, servabat omnes ripas dc oras Virides, &immunes a congelatione , dissolvens nivem ,& fumum exhalans ubicunque finxit suo pertingit. Et hanc virtutem calefactivam utrinque ad quatuor, quinqueve pedum distantiam retinet, quacunque fluat, donec ipse tenuis ille rivulus illabatur & evadat inquendam alveolum. Inde conclusum velim, ex hujusmodi rivulis , rite consideratis, majorem utilitatem capi posse in emol mentum culturae hortorum , & Philos phiae. Sobrii hydropolae , qui addicti sunt munditiei, &simplici diaetae, possunt odin re & sapore percipere, ac indicare magnam diversitatem aquarum ; quae magis Vel minus sint petrificae ue ει quae magis dissolventes
473쪽
petrificationis; quibus adsit nutrimentum, quibus vero minus. - Imo sorte assiduitate, additisque instructionibus, iidem magnam partem thesaurorum nostrorum montium dc collium , totiusque mundi subterranei, prodere possint per Qntes, & vapores vallium. Educamus canes sagaces aci indagandas perdices, emolumenta Vero, quae caperemus ex Virorum solentum investigatione
sentium pro bolis, salibus, mineralibus lapidibus & metallis; ad sanitatem, comm
da, ornamenta, & salutem, penitus. negligimus. Hic vides, qua ratione per valles, puteosque profundos, instructos suis materiis, atque ita testas, ut per aperturas seu orificia, pro libitu ampliora vel augustiora ', invoni amus effectus aeris in introitu, & per remitantes reditus, & per mircturas cum seb- terraneis vaporibus, plures effectus, qui vix appareant per ullam inventionem v lstruetiiram Pneumaticae machinae e Ita e periri licet, quales effectus producant omnis generis minerales vapores in quibuscunque materiis, quando agitantur impellente &resultante aere, perrecta vel contorta orificia diversarum figurarum, vel ampliora,ves arctiora Utrum cortices, an ligna arborum sint aptiora recipiendis salinis, alii vaporibus 3 Et annon communes Vaporis salini possint appropriari aliis virtutibus
per' Ηie videtur in Anglico aliquid deesse.
474쪽
per diversa genera conicum, dcc 3 utarsi norunt, cortices quarundam arborum plus salis continere, quam lignum ipsum: dc ut plurimum lignum parum salis continet, ubi cortices praediti sunt asperiore vel subtiliore sapore aut vinule; lignum cinnamomi ii sipidum est; ερ lignum Guaiacum non habet dimidiam partem istius virtutis, quam habet cortex. Sed in his tentaminibus cave dum est a periculo compressorum Vaporum. Et si volumus uti proindo, siccoque puteo, ad. validum calorem per mar sitas, veΙ alio modo, meminerimus tentaminum Domini Aule, circa incredibilem gravitatem aeris, procuremus validissimos arcus Secrassos asseres pro tegumento seu operculo , antequam audeamus impellere dc includere aerem, ejusmodi caloribus summe rarefa-Etima. 8. Sed quod me praecipue impulit ad exhibendas tibi has annotationes circa Oper tiones frigoris de caloris, hoc est. Solito frequentiora nunc in usum adhibentur consereatoria Nivis dc GIaciei ; dc Dominus Sola jecit tam profunda fundamenta , ad inventionem naturae, proprietatum , Meffectuum caloris dc frigoris , ut fere speremus, per hunc Philosophiae surculum, si non minus sedulo fuerit ex Utus, quam nunc est
studium Chymiae, non indigniora, nisi se te A majora, magisque admiranda praestitum
475쪽
tum iri , quam hactenus ignis ope effectui data scimus. boepissime interrogo hortui nos, peritosque oeconomos, an omnis generis solum magis, vel citius fertile reddatur, . influentia solari in nostro climate, vel M'gore. Nam haec duo sunt duae manus occi patae in Q illum cuiescunque terrae, Sc aqua ad gratam impraegnationem , ut Vi ilius, olim cecinit,
Ilia seges demum et tis respondet aetarii. Agricolae , bis quaesolem, bis frisOrasen-
lImo cuncti affirmant, frigus Sc nivem citius apud noe maturare fructus, re in re universaliorem ac locupletiorem fertilitatem. Et quod Distillationes quaedam frigore perfici possint, hoc mihi argumento est. Turogatus a me comparasti mihi Thermometrio tenuissimi dc admodum exigui tubuli, inprimis qua susum spectat , ad usque decem digitorum distantiam a capite. Omnes, qui illud aspiuiunt, mirantur qua ratione Vitram adeo tenue integrum huc advehi potuerit. Spiritus vini admodum saturo coalore tinctus est. quo fit ut in illa tenuitateriare videri possit. Exposui illud extra redes meas aeri gelidissimo hiemis maxime intem anni I 66 s. quando venti etiam violenter sexiebant, Durantibushis frigoribus guta
476쪽
tulae rori similes ascendebant in verticem vitri, lue postea sensim delabebantur in tu bulum , & replebant spacium digiti , vel circiter ; erat autem clarissimus liquor uesplendidissimusque, ac fulgidior quavis crystallo , vel vitro. . Contra calori aestivo ex posui validius thermometrum lenti motus ad Parietem Soli oppositum , donec pars liquoris ascendisset in caput ibidemque spacio aliquot horarum permansisset. Deinde inflectesido vel curvando : vitrum, liquorem .st capite parumper separavi a liquore in au-bulo , qui replebat spacium duorum digito rum , primo pallido admodum rubore praeditus. Conjicio eum multum Spiritus urinae continuisse , qui primo fuerat commixtus Spiritui Uini; sed brevi tempore omnis ruabor penitus evanescebat: & ab illo tempore perinansit pellucidus , dc obscurissime clatarus , nulla ratione tam splendidus ac fulgidus , ac alter liquor erat. Si locum hic ha
beat distillatio ejusdem speciei, & non di-xessa a distillationibus per calorem, utique excusari potest mea expressio supra facta, de
coincidentia extremorum. Si vero fuerit distillatio alterius generis, Philosophi novo fatigabuntur penso Sed quicquid sit de veritate hujus vel illius distillationis, certi tamen sis- mus , falsa fundamenta & vanas spes nobis, posterisque nostris plurimum profisisse per
P rotechnia . Et cur non concipiamus ip
477쪽
ciosam spem ex tentaminibus quibusdam in η'chrotechnia Z Verum ego aliud tentamen institui in firmiore Thermometro: per quod, aliaque argumenta convincor , plurimos usus percipi posse ex nostratibus conservatoriis glaciei ad conservationem aliquoriim
corporum, & miras alterationes aliorum,
secundum quod collocata suerint , vel atrius, vel humilius; item vel propius, Ves longius a nive vel glacie. Sed hanc, aliasque materias, speciatim eas quae pertinent ad fertilitatem cujusvis soli maturandam, id que paucis sumptibus, iri ustis hortenses, coingor reservare in aliud tempus. Neque tunc te detinebo meris conjecturis dc propositionibus f sed exhibebo tibi evidentiam certoe dc tutae experientiae , quaeque utilior fuerit,
quam haec, vel prior enarratio est sive cu- . cosa, sive extravagans.
478쪽
qco sestia Philophica V. De Respirationis Usu primaris
Diatriba, Auth. Malachia Thru-son M. D. Cui accedunt Aiatmadversumes a Cl. Viro in eandem conseripta, una cum Responsionibus Aut horis. Londini , apud Iob. Martyn , Reg. Societ. TVographum adinsigne Campanae, I 67 O.
YI Ic eruditus Author, dignus Socius RGVλ giae Societatis, in discursu suo super hoc non minus dissicili, quam gravi subjecto,
observat hanc methodum. Primo pro fundamento ponit, motum aliquem in sanguine inesse, dc quidem n cessario. Secunao, declarat, qualis & in1 etuplex motus sanguini vitali tribuendus , atque in eo conservandus sit. Tertio, praecipue annititur probare, quod est ejus primarium institutum,) Respirationem procinrare & tueri sanguinis motum, ubi quaedam praemittit de natura sive proprietatibus aeris, & de spiritaliumpartitim fabrica dc
Deinde pronunciat & ostendit Dpoth feos suae verisimilitudinem, ex eo quod nihil absiliat in se complectatur, sitque intel- Iectu facilis dc expedita, dc quod innumera
479쪽
problemata, eaque dissicillima, quinetiam ab Auctoribus doctissimis pro tantum non insolubilibus hactenus habita, illius ope solvi possint & explicari. Et prim3 docet, quomodo motus progressivus, quem etiam V cat motum fluminum, in sanguine conservetur ope respirationis ; deinde quo pacto fuiditatis in caloris motus ejusdem respirationis beneficio in sanguine conserventur, aere sanguinem premente , ac rem pentinis ictibus pulsante, pinsente , subigente, subigendo autem discerpente, conterente, divellente, ac proinde fluidiorem, mobilioremque reddente. Ubi digrediendo respondet iis, qui negant aeris ingressiim in sanguinem, i. e. aerem sanguini commisceris & explanat rationem fanguificationis, adscribens eandem nec cordi, nec hepati, sed praecipue pulmonibus in natis ; sed in felibus sanguini materno, dc vasis umbilicat,
Deinde, progreditur ad solvenda multa problemata cie respiratione, ex data Dpopothesi. Inprimis, cur respiratio ad vitam tam absolute sit necessaria, scit. quia vitae ratio in sanguinis motu praecipue posita est, qui cito, respiratione sublata, sinitur. Ex qua quaestione ita resoluta dependet solutio aliarum Variarum quaestionum, quae in hoc
libro reperiuntur. Iriis omnibus addit rationem discriminis, V 3 quam
480쪽
quantum pertinet ad respirationem , inter embryones & adultos, solvens nodosum illud problema ita ei, quod vocat Sybietem Mardeanam, nempe qui fiat, ut scelus, s cundis exutus, si semel aerem hauserit postea ne momentum quidem temporis absique eo durare possit, sed confestim mori tur 3 Respondet autem hoc fieri, ob impeditum sanguinis motum, quem respiratio
siet, tuetur Jc conservata Ver enimVero, qui fiat, ut s irationem semel coeptam, finguis, utate requirente, non reVeriatur, ad priorem transiitum per Foramen Ovale, re
mittimus solutionis ergo ad Authorem ipsum, cum pluribus aliis gravibus difficul ratibus, in docto hoc tractatu Occurren