장음표시 사용
11쪽
Μ. Haupt, Ind. Leot Berol. 1855. F. Ritschi, Dis alexandrinistaen Bibliothehon unis demersis Ptolemaeem opusc. I. 1838. W. Hortaberg, Quaestionum Properi cap. H. is imitatione poet. l. Hal. 1843. Meinehe, Analecta Alexandrina, orol. 1843.
C. Dilthsy, De Callimachi Cydippa, Lips. 1863.
L. Schwabe, Quaestionum Catullianarum liber Gissa 1862. O. Schnoidor, Callimachea, Lips. 1870. R. llis, Catulli Veron. liber. Oxon. 867. A. Baehrens, Catulli Veron. liber. lips. 1876. E. Rohdo, Dor riochissis Roman undissino Vorlauser Loipgig 876. Bemhardy, Grandris de Gr. L.
Idem Gr de R. L. Non omnibus populis contigisso, ut in animi ingeniique consormatione pariter progrederentur atque in republica augenda formandaque ipsa docemur historia nec difficile est intellectu quam raro evenerit, ut eadem gens qua aetate imperii sui finibus quam latissime prolatis summa apud exteras gentes auctoritate polleret maximaque res domestica administrandi peritia excelleret, eadem simul ad summum cum aliarum litterarum artiumque tum poeseos eveheretur fastigium. Atque ut ab antiquis temporibus exordiamur, unum soriis tam selicis invenies exfmplum thonienses, quippe qui eadem fere aetato qua Pericles utilitati reipublicae prospiceret, in omnibus etiam vitae cultioris partibus studiisque tantopere floruerint, ut Sophoclem et Phidiam Thucydidemquo viderent aequales. Eadem ratione, ut exemplum e recentioribus promR-mus temporibus, gentis Britannicae ingenium excolebatur et consormabatur; nam si paucos exceperis annos, quibu a iusto humanitatis cultusque tamquam gradu recedobant vel prorsus in nullam partem se movebant, quo melius confirmata et corroborata crescebat respublice, eo laetius morescebant non modo eruditas antiquitatis studia verum etiam sermonis patrii litterae. Itaque idem ille populus, cuius navigationes neque ultimae hules glacie neque Libyci solis aestu terminantur, cuius imperio tot gentes reguntur, cuius ingenio artes quae ad utilitatem vitae pertinent excoluntur omnes, et medii, quod vocant, aevi et nostris temporibus adeo abundavit poetis, rerum scriptoribus, philosophis, ut etiam hac in re plurimas gentes superare
videatur. Satis habeo monere, duardi Tertii aetatem protulisse Godolredum Chaucer Elisabethae Gulielmum Shahospeare et Baconem Oliveri CromWel aetatom Joannem ilion denique nostrum saeculum Georgium Byroni litor iudicandum esse de Germanarum gentium rebus, suis est qui ignoret 2 Sed ut in universum res sntis nostrae difficiliores sunt ad intelligondum
tuam Histrum quas novimus gentium, ita, si quaesiveris quomodo actum sit, ut Germanorum viri docti et poetae vernaculam linguam per tot saecula penitus repudiarent et tarde demum litterae nostrae renascerentur, tam variae sunt causae, ut paucis explicari omnino nequeant. Id unum velim tecum reputes, nobilissimos Germanorum poetas non multo ante extitisse quam in eo esset ut respublica sunditus everteretur omniaque corruerent. Quid quod Franco
12쪽
litterarum artiumque florem non prius pervenerunt, quam unus, cuius arbitrium pro legibus habebatur, imperaret omneque recuperandae reipublicae studium exstinguere Ludovicus agnus. Sed no aequo longius digrediamur, priusquam ad id quod in hac commontatione nobis est propositum veniamus, nostro iudici mirum non est, quod Roma orbis terrarum dominatum demum artium liberarum aetatem auream ingredi coepit, cum republica in praeceps data primum quidem nobilitas, denique inus summam rerum arriperet populus Romanus, qui omnes et corporis et ingenii pes eorum quos subegerat in suam convortebat utilitatem quomodo actum sit, ut multis post Graecos saeculis eruditionis cultusque summum gradum ascenderet, cum e rebus gestis tum e natura et indole eius plane perspicitur. Namque Romanorum ingenium quatenus res usque ad historiae primordia integumento sabularum involuta persequi possumus, tale suisse apparet, ut ad vitam communem easque artos quas huius vitae commodis inserviunt omnia referrent ideoque liberales artes pro gravitate sua ac ieiam quadam severitate contemnerent. Unde factum est, ut in duobus potissimum studiorum generibus, quae a dulci Camenarum commerci sane longissime absunt, omnem operam collocarent, in iurisprudentia et belli artibus, quas tam impigre tamque rospere excoluerunt, ut ceteras antiquorum temporum gentes omnes multo superarent. Hanc palmam quis est qui eis detrectaverit 3 Quid igitur mirum quod Latium linquam non viros tulit regendae reipublicae scientiores militiaeque peritiores, quam qui in arnasso ingenii exercitationem sive animi quaererent obloctationem. Nam in illa urbe, ubi Jani templi valvae per tot saecula patebant, optimae vires et opes Justitiae inserviobant et arti ingenuis vero artibus, quae nisi otio et pace foventur omnino florere nequeunt, quamdiu domi ordines de sua quisque conditione publica decertabant, quamdiu orbis terrarum e divino oraculo Iuli subolis imperio non prorsus parebat pacatus, litterae non suum habebant honorem. Itaque Italia usque ad aetatem reipublicae dilabentis, quamvis Graecia ab antiquissimis temporibus primum quidem pedetemptim, mox maiore impetu ad Italorum cultum humanitatemque vim suam conserret, nihil, ne historicorum quidem studiis exceptis, tulit quod cum praeclaris illorum operibus posset comparari. Maximi vero et gravissimi momenti sui ad Graecorum ingenium cum Romanorum studiis artius coniungendum Corinthus a Mummio eversa, et Graecia suo iure et libertate privata atque in provinciae Romanae formam redacta Roma enim quamvis victrix ingenii Graeci gravitati reluctari adeo non potuit, ut brevi Graecorum cultus et mores omnes vitae partes amplecterentur tantumque ad Romanorum naturam indolemquo consormandam atque perpoliendam valerent, ut a Graecia subiecta Roma expugnata esse haud temere diceretur. Namque sermo Graecus non solum eo tum consili colebatur et tractabatur, ut litterae atque opera Graecorum intelligi possent, sed etiam ab hominibus nobilioribus in usum communem adhibebatur. Itaqus .aerentius Varro aliique priscorum morum quasi propugnatores, qui his studiis obniterentur, ne mores totiusque vitae institutio peregrina recepta disciplina corrumperentur, rapido temporis cursu superati sunt et abrepti. Adde quod voluptatibus illa aetate in dies latius grassantibus bonorum morum corruptelae cultus victusque Graecus deliciarum plenus succurrebat. Quocumque animum adverteris, Graecos grammaticos, rhetores, philosophos eosque haud raro egregio praestantes ingenio in nobiliorum aedibus invenies, plerumque et litterarum et artis gymnasticae Graecae, qua antiquae Romanorum exercitationes obruebantur, magistros, recitatores, itinerum comites. Nec parvi aestimanda sunt itinera, quae adolescentes in ipsius Graeciae litterarum artiumque Disjtjgod by
13쪽
domicilia ac sedes Athenas, nilenam, Rhodum susceperunt, non modo ut elegantioris vitae si politioris humanitatis praecepta ex illis haurirent, verum etiam ut efficaciores orent ad rompublicam bone administrandam summosque in ea honores capessendos. Quod commercium quo magis ingebatur, eo plura fieri non poterat quin scripta Graeca importarentur; mox totae Grascia in Italiam migrabant bibliothecae, multa quo latius propagarentur opera in sermons Latinum vertebantur.
Iamiam igitur ad litterarum Romanarum tanquam cardinem illum perVenimus, quo tempor in nova formas transierunt, cum Romani sive iudicio sive amitate quadam ingsnii impulsi si litterarum Graecarum generi diligentissime operam navare coeperunt, quod cum primo legendo cognovissent et adamavissent, mox suapte ingenii vi et impetu incolers conati sunt ita ut ps totam illam aetatem auctoritatem obtineret. Ut enim in eloquentias studio egregia illa Atticorum exemplaria, imprimis Demosthenem, neglegebant, ita ne in poetarum quidem genere eligendo e vivo illa largoque fonte inde ab Homero usque ad Sophoclem scaturiente hauriebant, sed quasi in secundae mensae frustulis acquiescebant, quam ab artium patria tulit Aegyptus. Neque vero miri illius Romanorum et Alexandrinorum oedoris causas difficile indagabis. Nam cum fracto ingenti illo infimoque Aloxandri Magni imperi Graecia ipsa deiecta iaceret, singulaeque civitates eversae essent, simul cum morum disciplina etiam sermo Graecus corrumpi, ingenii Graeci vires elanguescere, ipsaeque usae obmutescere coeperunt. Una docta litterarum studia tutum praesidium inuonerunt ac receptaculum aulam tolemaeorum Alexandrinam, quae urbs sedes acta est hominum ingeniosorum, qui id maxime agebant, ut ingentes illas opes a maioribus acceptas colligerent, conservarent, in ordinem redigerent. Multiplicis igitur variaequo doctrinas imprimis grammaticam spectantis iactatione illa aetas insignis; neque certe falluntur qui veras Graecorum litteras antiquiores iamdiu absolutas ante illa tempora fuisse contendunt ac persectas. Neque enim Ptolemaei aut summa liboralitat aut artificiis tempora illa revocare valuerunt ad divinam animi flammam, cui Graecorum poesis debebatur, excitandam idonea, o docti illi viri Serape et use custodes atque alumni, quippe qui re vera peregrini essent in Aegypto, a plebis Alexandrinae commercio ex omnium gentium colluvie permixtae omnique et rerum gestarum et humanitatis communitate carentis ac praeterea ob mores perditissimos infamis, intelligi aut quidquam proficere potuerunt. Ne aulas quidem regiae splendor aut regum gratia, quos non omnes Optimis artibus savisse constat, nec templorum privatorumque aedificiorum maiestate nec pomparum magnificentia compensari illis poterat patria, libertas, amissa vera immortalium fides lisae cum ita essent, mirari non licet, quidquid poessos et illis temporibus ad memoriam nostram pervenit, prorsus carere divina illa animi incitatione, neque iniusto nobis sacere videmur, si viros illos strenuos, qui cum in bibliothecis instituendis digerendisque summam collocabant oporam, tam multa milia versuum condebant, non pluris facimus quam facundos illos Francogallos, qui cum vitae condicionibus haud dissimilibus uterentur, munificentiam et bellicam gloriam Ludovici agni frigidis suis versiculis celebrabant Alexandrini, cum non multi extarent aequales qui iudicare possent, praecipue sociis ac sodalibus carmina sua condidisse videntur, quorum fabulas plerumque ex remotissimis temporis antiquissimi angulis congerebant; quidquid autem ingenii vere poetici deerat, suppetebatur ingenti glossarum sarragine, contortis sententiarum structuris, amplis digressionibus, vasta doctarum rerum congerie. Atta-Dj0jtjgod by
14쪽
men plerique elegantia quadam atque tersa nitidaque ratione erant insignes. ullus autem totius hominum generis et saeculi sui ingenium magis expressit quam Callimachus, qui optimo iure omnium eius aetatis instar poetarum iudicatur. Ceterum cum commentationem nostram si instituerimus, ut de Callimacho susius alio loco agendum esse videatur, mittamus sum et
Antiquiores enim eorum poetae, imprimis Naevius, Ennius, acuvius usque ad Ciceronis aetatem cum sano usi iudicio poetarum Graecorum principes spectarent, Alexandrino vero qui eodem tempore florebant, neglegerent, viri docti quo tempore respublica collabi coopit tanto studio illos scuti imitatiquo sunt, ut magnas mox litterarum artes genere suo amplecterentur atque continerent. sque vero mirari hoc quidem licet. Iam enim monuimus magnum inter Graeciam et Italiam praecipuo post Corinthum deletam intercessisso commercium, quo actum est, ut multi Romani in Graecias urbibus diversa oeseos Alexandrinae genera, magnusque praeceptorum Graecorum numerus, inter quos Parthenius Oeta elegiacus primum obtinebat locum, Romam confluerent. Sed ad has adventicias causas accedunt innatae insitaeque. cprimum quidem similitudo quaedam rerum publicarum status atque rationi afferenda est. Namque simul cum civitatis libertate oppressa et in Romanorum imperi et in Alsxandri Magni regnisquo inde natis, magna illa vis quam populus ad litteras afferebat, in dies adeo minuebatur, vix ut illa in natura moribusque gentia iam positae esse viderentur. Hinc Romae homines nobilibus locis oriundi eo facilius Alexandrinos secuti sunt, quo magis Romanorum, domo iam diximus, ingenium severum et vitae semper usum spectans naturae poetarum illorum, qui Alexandriae bibliothecis praeerant, non erat dissimile. Itaque omnes qui tum Romae ingeni valebant, polita tersaque Alexandrinorum opera respiciebant curiique tragoedia et carmen vero melicum, id quod Milo intellegitur, vix colerentur Alexandriae carmina didactica epyllia, poemata prima quaque occasione usa legebantur explicabantur, imitatione exprimebantur
Unus Lucretius prorsus carebat sociis, quippe qui spreta mole illa doctrinas undique congestae non sine causa vestigia Ennii optimorumque antiqui temporis poetarum vestigia sequeretur. Num autem si, ut erat sibi constans et sortis gravisque, primus omnino inter poetas illius astatis locus vindicandus sit - nec desunt qui ita censeant satis dubitari potest; quamquam principatum ab eo minime abiudicaremus, nisi exstaret etiam Valerius Catullus. x hoc planissime emi potest, Alexandriae possis genus quam penitus tum invaserit litteras Romanas, atque ne ingeniosos quidem et ex semet ipsis aptos viros efficero potuisse, ut auctoritati illi, quam formae limaeque aequales attribuebant, prorsus non parerent. Nam etsi Niebuhrium ad nimium processisse iudicamus, cum summum quem Roma unquam viderit poetam esse Catullum λ contendat et parum apte eum cum praestantissimis Graecorum poetis comparet, tamen quo saepius ea carmina, quae ex suo ingeni Catullus condidisse apparet, perlegimus, eo magis iis adstipulamur, qui egregiis ingenii animique virtutibus adeo aequales poetam Veronensem superavisse putent, ut inter Romanos certe pauci eius pares esse vidsantur. Namque amatoria eius poemata non solum verum sincertimque animi motum et calOl R6mische Geschiehte III. 8. 27. me gr6sste Dichter, en Rom gehab hat, is Catuli Erha gana dieselbs Volikommenhei Me die grieehischen lyristaen Dichter.
15쪽
rem spirant, sed etiam quamquam ad Veritatem Omnia vides expressa, summa arte sunt polita. Quo accedit varia rerum et numerorum copia quibus plerumque prospere utitur, atque ita ut suam servet naturam proprietatemque.
Attamen quoniam etiam Catullum maximis potissimum carminibus exempla Graeca secutum esse satis patet, ne eius quidem carmina summis illis vitiis non laborant, quorum in Alexandrinorum poematis nos taedet. Sed de his infra fusius agemus. Hoc loco id tantum ad rem illam explicandam atque excusandam addimus, etiam ver ingeniosoque poetae lyrico splendidissimisque praedito acultatibus, cum iuvenis esset, rationem suisse habendam eius poesis genoris, quod illo tempore vigebat, et nisi praematuro Obitu suisset abreptus, provectiore aetate animi imperante impetu vincula illa naturae repugnantia excussurum fuisse.
Quod Goethius contendit, et gentibus et totis populis nonnunquam viros nasci singulos, in quos totius gentis et reipublicae virtutes ac vitia quasi in unum corpus coaluisse videantur, id in antiquorum et in recentiorum rebus tam saepe accidit, ut a vero illud minime abhorrero satis eluceat, nec quicquam sit negotii tales afferre viros, qui aetatis suae ingenium atque indolem exprimant. tque ii illis potissimum temporibus existere mihi videntur, quae insignia sunt aut studiis in easdom semper res conversis aut littorarum inopia quadam atque sterilitate. Sed etiam tum cum litterarum studia vigent ac florent interdum fit ut existant qui a similium multitudine, nisi praestantia atque earum rerum quas cum his communia habeant, haud differant. Satis est nominasse Lucianum, Erasmum, Voltarium, quorum quisque quae ueritasqualium eruditionis ot morum summa plane declarat. Ac si Alexandrinos percensueris, quorum e scriptis quales ipsi fuerint iudicare licet, vix dubitabis quin omnium eius aetatis poetarum doctorumque virorum instar habendus sit Callimachus. Sed propiore satis difficile est verum iustumque do eo facere iudicium, quod et omnibus litterarum partibus operam navavit et saepe secum pugnat atque adeo sibi non constat, ut sententiis vel maxime contrariis quas viri docti de eo tulerunt, auctoritas quaedam sit vindicanda. Quoniam autem Cyrenensis Oetae ingenium cum ad omnem Romanorum poesi tum ad Catulli, ropertii Tibulli carmina elegiaca maximi suisse momenti in propatulo est, Omnibus temporibus fuerunt qui gravissimam illam quaestionem moverent, nec sorte unquam prorsus disceptari poterit, cum parvis tantum fragmentis iudicium nostrum nitatur. Difficile enim osse, aut ut verius dicam, omino vix fieri posse, ut ingenium virtutemque Callimachi paucis complectaris, intelliges, si in aliorum gentium littoris similia quaesiveris, neque enim quemquam invenies quem cum hoc viro roteo simillimo iuste conferre possis. Idem dicendum est de comparatione cum Mnsardi a me supra instituta, quamquam docto huic ranco-Gallorum postae haud pauca cum illo sunt communia, sive indolem spectas ipsam sis magnum quod habebat uterque ad litteras excolendas momentum. Nam quicunque qualis fuerit saeculi XVI. litterarum condicio, non ignorat, Ronsardium, Antonii Μ et amicum, cum Europae terris ad Occidentem spectantibus peragratis magnum rerum usum prudentiamque sibi parasset, libris omnis litterarum generis conscriptis et multis poematis, quae et obsoletis et novis inauditisque locutionibus turgebant, compositis, nanctum esse, ut 2Dj0jtjgod by
16쪽
ita dicam, principatum sermonis atque Oeseos, quippe quem non modo reges summis honoribuaasficerent, verum etiam, quod multo gravius est, ingeniosissimi Gallias et Italia homines singulari colerent admiratione Attamen plurima eius carmina rigida nimisque artificiosa nobis videntur, cum rursus elegiae eius, quales fingunt Francο- Galli et picurea, quae dicunt, carmina suavitate atque simplicitate nos delectant. Eodem miro modo inter se discrepant, quoad
hodis iudicare licet, Κυδίππη venustissimum Callimachi python, et ineptum carmen quod inscribitur 'Iβις. Ceterum Callimachus quod triginta sere annos natus postquam iam multa conscripsit aditum ad aulam Ptolemaeorum sibi patefecit, et paullo post Museo praepositus suique iuris
tactus est, summi suisse momenti ad viam quam hoc e tempore ingressus est, per se patet. Namque amplissimae Bibliothecae pes impigro eius ingenio animique sollertiae materiam praebuerunt maximam et ad tantum procreandi Studium impulerunt, ut, etsi perum, quae composuisse sertur, numerus nimium auctus 8se videtur, omnium quos unquam suisse scimus bibliothecariorum existeret πολυγραφώτατος. Inter parvas Callimachea poeseos reliquias, quas et ipsas vim suam in litteris Romaliis exercuisse constat, extant etiam epigrammata, quae quamvis haud ampla sint, ut fert huius generis natura tamen satis Varia habent argumenta, neque ego quidem in praestantissimis attiadae peribus a numerare dubitem, cum praesertim haud pauca sint non insulsa lepidissimi;- quo facetiis insignia. Ceterum idem valet in aliorum poetarum Alexandrinorum quos quidem novimus epigrammata velut Asclepiadis, et in ea quae heocriti atque Alexandri Aetoli nominibus circumseruntur. Atque omnino plurimum profecisse in hoc potissimum genere doctos illos viros apparet, quo cum amplioribu poemretis peram darent spiritus saepenumero desecisse videtur. Ex epigrammatis autem verius quam ex aliis operibus natura atque ratio illius aetatis cerni potest namque logia, tabulae votivae, aceta iudicia, carmina adulatoria Arioagmine per ora nostr incedunt, quo toto in genere Cyrenensis, qui et hac in re saeculum suum expressit, facile princeps aestimandus est. Quo factum est ut magis magisque illud in usum veniret, neque solium apud Graeco Romano8que, Verum etiam apud posteriores gentes post renatas saec. XV et XVI. littora singulari quadam floreret auctoritate. Quod autem ad ipsa Ptolemaeorum tempora attinet, nulla o lia poetae et grammatici aciliu perficere potuerunt, ut regum reginarumque gratiam atque liberalitatem sibi conciliarent quam epigrammatis, vehi Berenice cum Venere comparatur et Callimachus Arsinoae nonnullos versiculos conchae inscriptos dedicat. Quam
quam et Battiadas et Apollonii Rhodii, adversarii eius, extant epigrammata quibus de se ipsi gloriosius praedicunt. Multa praeterea, id quod facile intelliges, versantur in rebus amatoriis, ut apud nostrum quarta sere totius voluminis pars. Atque magnam profecto affert delectationem ad hominum animos penitus cognoscendo animadvertere, quantus fruditis illis hominibus in pulvere bibliothecamim umbraticam usque vitam degentibus calor corporisque formositatis cultus atque admirati superfuisse videatur, ad Phrynen aliquam vel Thaida vel aliam χφροδίτης πανδήμου sacerdotulam summis laudibus extollendam Iam vero, quod multo magis quam haec omnia miros nos habet, haud raro apud eos grave quiddam ac triste, quod a vero Graecae antiquitatis ingenio prorsus abhorrere videtur. Vix tamen negari poterit, haec tum lasciviora carmina illos consecisse, cum admodum iuvenes essent neque iam ad elaboratioris artis sustis Summam perVenissent. Imprimis delectamur, si quomodo ipsi perlectis illis versiculis affecti Disjtjgod by
17쪽
simus dicero licet, multis poetae 3Tenensis epitaphiis, quorum sermo, etiamsi vel de servis agitur, saepe eiusmodi est, ut veram humanitatem sincerumque spiret amorem i). ot igitur huic generi, quod elegiaeam et didacticam, quam vocamus, poesin Vitaeque quotidianae sapientiam angustis finibus amplectitur, Callimachus, quem et ipsis epigrammatis cum Apollonio Argonauticorum auctore, acerrime certasse notum est, certam quandam formam, absolutam ac psessotam dedit; et admodum illo doctissimum quemque atque eruditissimum Romanorum pro captu ingonioquo gentis delectatum esse est perspicuum. Sic Catullus lepidissimis suis epigrammatis tanquam telis usus est adversus magnam illam aequalium catervam quorum mores iram eius concitaverant. Sed hoc loco non uberius nobis agendum est de ea re, quae quamquam summi osse momenti ad possis Alexandrinam vim ac proprietatem in propatulo est, tamen ad id quo maxime tendimus, id tantum valere videbatur, ut in transcursu saltem Age tractandam putaremus. In hoc igitur genere cum primas desere partes Callimacho nemo dubitet, de ceteris eius carminibus magna semper fuit inter viros doctos dissensio. Inter quos satis est duos nominare, Viackenarium, qui Cyrenensem cum Sophocle comparare ausus est', et Gulielmum Herigberg', cui Callimachus, in plerisque eorum carminum, quae nunc quidem comparent, versificator potius videtur esse quam poeta. Quorum utrumque modum excessisse non difficile est probatu Nam de eis Alexandrinorum poematis, quae proprie vereque dicuntur lyrica, notum est fragmenta ad nos pomonias paucissima. Ac ne in hoc quidem genere illi bona antiquorum temporum exemplaria imitati sunt, sed mixta quaedam genera conlamaverunt, qua re esticitur ut ad unam certamque regulam iudicium vix dirigere possis. Neque ulla sere metra invenerunt nova exceptis lascivis illis versibus Sotadeis' et Galliambis, e quibus quales fuerint illius aevi mores cognosci potest Lyrica igitur poesi Alexandrinos minimum valuisse perspicuum est, id quod non mirum videtur, quippe cuius ipsa natura atque indoles a ratione ac voluntate florontissimorum illius aetatis scriptorum summopere abhorreat iisque potissimum carminibus prima quaque occasione oblata compositis contineatur, quae deorum regumque tolemaeorum celebrandorum causa diebus estis recitari solebant. Inter quae insignes erant hymni Callimachi, qui licet et ipsi doctrina madorent mythologica, tamen non solum in usum ac delectationem ipsorum grammaticorum esse condita videntur, verum etiam eo consilio ut mutatis ο-minibus gloriam Ptolemaeorum diebus sacris laudibus efferent velut primus hymnus ἐς Λία,1 Anth. Pal. VII. 460. eineve XXVI. Anth. Pal. VII. 459. einelio XVI. Anth. Pal. VII. 19. einelio XIV. Anth. Pal. VII. 19. eineve X. quod eum inter cetera pietate sit insigne hic apposuinius:
' o Μελανιππον ἐθάπτοριεν stiato δὲ δυνομένου Βασιλω κατθανε παρθενικη, -τοχερὶ . ζωειν γαρ ἀδελφεον ἐν πυρι θεῖσα Ου λλη . δέδομον ἐς οἶκος ἐρειδε κακόν πατρος Ἀριστίπποιο κα- 3σεν δὲ πρηνηπασα τον εὐτεκνον χῆρον ἰδουσα δομον.
2 Call. Eleg. D. p. 262 Sophoclis hac etiam parte ut in aliis multis similis fuit Callimachus. 3 Quaest. Prop. . M. 4 Strabon. XIV. p. 468. 4ρξε δε Σωτάδης μὲν πρωτο κιναιδολογεῖν.
18쪽
tuom cum inter ipsas libationes' ad aram Iovis esse recitatum, id quod e primis verbis concludi potest, tum in laude Ptolemaei terrestris dei, versari apparet. Idem etiam magis valero nobis videtur in magnum illum hymnum Εἰς Λῆλον, qu - versibus trecentis viginti quinquo descriptionibus digressionibusque satis variis miseri Latonae parturientis errores, nascituri 'natiquo Apollinis et Ptolemas Philadelphi laudes canuntur. Deinde illud poema quod inscribitur H χρτεμιν plenum Gratiunculis, iisque suavissimis, tanta omnis generis rerum copiRabundat, ut quo omnino tondat auctor, interdum haud facile sit intellectu, quamquam phesum urbem a Ptolemaeo captam designari constat Hymno sexto Eἰς Λήμητρα composito Callimachus narrat quam multa Ceres diutinis passa sit errationibus multisque de locis deas sacris agit, deindo per longissimam digressionem de Erysichthone et rebus singulis ad Cereris cultum pertinentibus. Hoc quoque carmine regis gloriam quo tempore Cariam imperio suo adiecerat augeri voluit. ymno denique Εἰς πολλων Cyrene, Battiadarum patria, quae et ipsa cum imperi Aegypti coniuncta erat, et Ptolemaeus rex victor sub Solis nomine celebrantur. Omnibus his poematis, quorum alia antiquissimis illis hymnis qui Homeri nomine circumferebantur, alia ab iis abhorrent, communia sunt ingens vis digressionum sabularumque, profana cum sacris mixta, multi iique subiti ad res diversissimas transitus, inopinatae deorum αποστροφαί, lyrici et epici sermonis commutatio. x his quoque emi potest, Callimachum id egisse, ut fines omnes inter diversa litterarum genera sive natura sive S Orto extingueret, id quod saeculo illi ad deteriora orgenti diversissimasque res permiscenti atque confundenti prorsus conveniebat. Adde huc quod Cyrenensis verissimum illud πόφθεγμα Aristotelicum αυτὸ η φυσις το οἰκεῖον μετρον ευρεν adeo neglexit, ut versum hexametrum cuilibet dicendi ac sentiendi generi aptaret, qua ex re poesis lyrica quantopere tum deflorescere coeperit ubivis cognoscere licet Nonne iisdem fere de causis apud Franco-Gallos Alexandrinus, qui dicitur, versus inde a saeculo XVΙΙ. Τhoma Cornelio auctore tantum valere coepit, ut omnia poeseos genera ad hoc usque tempus amplectatur Quocunque igitur animum converteris, et ceterorum Alexandrinorum et Callimachi principis carmina, cum ipsi circa extemarum pusillarumque rerum species saepe haereant, carere videbis miro illo concentu, qui inter numeros et ipsa argumenta intercedit praeclarissimorum antiquitatis exemplarium. Quid quod Callimachus nimius suisso videtur in figuris, quae vocantur αντίθεσις et αναφορα adhibendis, quo viti Alexander ope elegantissimus atque artificiosissimus auctor poematis quod inscriptus est Essin o Man, atque eius epigoni adeo laborant, ut et ipsi hac quoque in re cum Alexandrinis recte comparandi esse videantur. Cuius rei notissimum exemplum est locus ille hymni Et Λῆλον ' ubi quattuor deinceps versus incipiunt verbis χρυσεα, χρυσῶ a ρύσειον, χρυσφ, quae sequitur quinti versus tertium vocabulum χρυσέοιο. tiam κωλα aeque longa similibusque constantia verbis ex adverso ponere solet, qua re efficitur ut breves enuntiationes atque abruptae inter se respondeant et oratio oriatur crebris clausulis concisa.
I Zηνος ἔοι τί κεν α α παρα σπονδῆσιν ἀείδειν
2 In ipso utero matris puerum vaticinantem audimus de Gallis, qui duce Brenno Phocidem sint irrupturi, ut temptuni Delphicum diripiant. v. 62sqq. nimis autem inepte Latonam matrem puerperio excruciatam poeta exhortantem iacit ut prosiliat v. l4. εινεο, γείνεο κουρε, και ηπιος ἔξιθι κολπου. 3ὶ v. 60sqq.
19쪽
Neque vero omnino, quod iam supra monuimus, poetam, cuius ex peribus paucissima
supersint, spernere licet, et hymnorum qui ad nos pervenerunt, duo nobis tam egregii esse videntur, ut Callimachum non modo virum doctum' aut versificatorem suisse, sed nobiliore palma dignus esso appareat. Quis enim est qui non delectetur iis, quae do dulcissima Diana insantula tam suaviter, tantoque animi servore sabulatur ), et carminis illius Εἰς Λουτρα Πάλλαδος, quod medium interest inter elegiacum genus et hymneticum, e loco' ubi iresiam iuvenem,
cum ritoniam necdum conspexisset, luminibus orbatum esse narrat Ibi enim ratio leviter fluit ac commode sermo autem ut est gravis ita implex et sincerus atque quamquam circa ipsius balnei singula haeret, tamen pudica sunt omnia neque quicquam habent putidi. Immo vero nisi sorte crassiore utaris Minerva, facere non poteris quin lenem quendam risum in labris poeta latentem animadvertas. Huc si numeros molliter properantes elegantemque versuum rationem addiderimus, quae in hoc certe pylli a variis animi affectibus haudquaquam discrepat, hunc locum in venustissimis qui austae fortunae beneficio de poesi Alexandrina nobis servati sunt, numerare non dubitabimus. Iam iis quae hucusque adumbravimus e pervenimus, unde mox ad Romanos redire et ad Catullum ipsum pedetemptim acced0re licebit. Quanto enim in honore poetae elegiaci Alexandrini cum omnino antiquis temporibus, tum apud Italos fuerint, non solum e nonnullis Veronensis carminibus, sed etiam tropertio, ibullo, Ovidio, oratio, atque Quintiliano cuius iudici quod exstat , I, 53 sqq. nitimur, plane cognoscitur Elegiam autem lexandrinis, ut ita dicam, patriam fuisse vel provinciam maxime idoneam, cum maiora erant attingenda quam epigrammata, ex iis quae supra de ingenio eorum disputavimus appreret. Nam quo alio in genere diligentia, eruditione, sedulo studio intento labore, argumenti ubertate, plur proficere poterant Ita ius praeter Philetam et Callimachum Aratum quoque, heocritum, Euphorionem, Hermesianactem, Phanoctem, denique Alexandrum Aetolum elegiam, vel potius ἐπυλλιον elegia- cum excoluisse audimus. Cum vero apud Alexandrum, acris facilisque ingenii Virum, mixtum illud poeseos genus gliscens adhuc vel crescens videas, apud Callimachum, praestantissimum condendorum versuum artificem, perfectum habes atque absolutum. Eo igitur molestius serimus quod ne huius quidem generis supersunt specimina satis multa ad verum indicium faciendum nihil enim manibus tenemus nisi Λουτρα Πάλλαδος, Rrmen iam supra a me memoratum, et exigua illa De Coma Borenices elegia, quam Catullum c. LXV satis accurate e graecis expressisse constat ). In tanta autem reliquiarum paucitate multum ad elegiaca lexandrinorem epyllia iudicanda posse profici nemo est quin Videat Neque quicquam de horum opusculorum origine compertum habemus, utrum in παρέργων numero ac nugariim, qualia impigrum illud ingenium haud pauca sudisse verisimile est, putanda sint, an multum perae et laboris in iis poeta consumpserit. Hoc pro certo constars Videtur τα Λουτρά in honorem sacrorum Argivorum eum composuisse Coma autem Berenices, ut erat poeta aulicus, tolemaeo eiusque uxori blandiri. E ceterorum Cyrenensis carminum elegiacorum, quae aetatem non tutorunt, a multis et laudatoribus et detrectatoribus mae-I cf. Guil. Herisberg, uuaest. Prop. p. 189.2 Hymn. Est Ἀρτ. v. 4. ὁ ποτε πατρος ἐφεζοριήνη γονατεσσιν, et quae sequuntur, etiam . 81sqq. 3 Bymn. ἰς Λουτρά. v. 80 sqq. 4 cf. Valehenaer Callim. h. eleg.
20쪽
pissime afferuntur Alauae, quae Apollonius Rhodius pro opere satis vili habenda censuit. rο- pertius imitanda sibi proposuit venustissima contii et Cydippae fabula ), quam illi cirpori legiarum inseruerat, quod naufragium Vita non superarit, eo magis est dolendum, cum Callimachea poesis indolem ac formam pulcherrime adumbravisse videatur. Idem sere valet in Ἐκάλην quam aekius η sagacissimo acumine e tot disiectis membris instaurandam sibi
suscepit. Jam ut ad Berenicem transeamus, qua omnis comparatio inter Catullum et Graecos
instituta nisi fundament niti, at certe adiumento uti debet, vix dubitari potest, quin Catullus carmine LXV non solum imitatus sit, sed etiam verterit, id quod hac potissimum ex re colligi licet, quod Callimachi ragmenta 34, 35' , 35 Catulli verbis sere accurate respondent, et c. LXVI leguntur haec mitto Haec expressa tibi carmina Battiadae. Huius igitur carminis explicationem ita instituemus, ut nulla iam Romani ratione habita nil nisi Graeei argumentum
Ptolemaeus Euergetes paullo postquam Berenicen, quae filia erat agae, fratris germani Philadelphi δ), in matrimonium duxit, cum in eo esset ut Seleuc regi Syriae' bellum inferret,
nova nupta absentis viri desiderio deperiens vovisse dicitur, comam vel unum capilli sui incinnum scisum in sano Aphrodites Zephyritidis tamquam αναθxi in deae se esse dicaturini. Quod votum cum solvisset, miro modo pium reginae donum e sacro sublatum est. um Conon assiduus ille caeli siderumque spectator, eo processit adulationis atque latuitatis, ut comam regiam inter astra fulgentem se repperisse contenderet ideoque nonnullis stellis, quae u8que ad illud tempus nominibus caruerant, Berenices Comae nomen indidit Age nunc consideremus, quam docte ex more suo vir Alexandrinus in condenda elogia usus sit satis inepta illa sabula. Licet enim mariti discossus et misera uxoris condicio atque lamentatione argumen tum praeberent satis amplum veraeque elegiae idoneum, si id unum poeta egisset, ut Veros animi affectus moveret, tamen aliam viam ingressus est. Namque astronomicam illam consecrationem, quam leviter tetigisse praestabat, non modo missam facere nolebat, sed etiam saceta Cononis adulatio, quippe quae aequalium iudicio conveniret, adeo ei placuit, ut hanc ostentandae eruditionis acultatem non sibi praetermittendam esse putaret. Itaque quo reginae, quam etsi adulatione magnopere delectatam vix risum tenuisse verisimile est gratiam sibi con-riliaret suoque indulgero animo, morem et inervam vinculo quodam quamvis frigido inter se coniunxit atque conexuit. Ceterum cur ea potissimum quae in contemplatione rerum caelestium versantur, adhibuerit, mirari desines, si tecum reputaveris, astrologiam tanta vix usquam
floruisse auctoritate quanta in litteris Alexandrinorum. emineris velim Alexandri Aetoli, Arati, ratosthenis atque etiam in ceteris Callimachi peribus quantum e reliquiis conici licet summum locum videtur obtinuisse Attamen hac re hi inter se differunt, quod cum ceteri tum Φαινομένων καὶ ι Μνημείων auctor, quem apud Romanos in summa fuisse admiratione ipse Cicero auctor est, ad hominum utilitatem potissimum artem suam conserant, Callimachum ero mythologicis illis digressionibus voluptatis causa carmina ornavisse manifestum est Primis
I cf. Dilthey, o Call. Cydippa Lips. 1863. 2 N. Opuscula phil. ol. II. 3 Sororem Euergetae fuisse sabulatur Hyginus, Astrom poet II, 24. 4 Apud Catullum V. 12 Assyrios.