C. Plini Caecili Secundi Epistularum libri novem

7쪽

Iovem epistularum libros a Plinio editos esse auctore constat Sidonio pollinari, qui epist. IX. 1 addis inquit et causas quibus hic liber nonus

Oela superiorum voluminibus adcrescat, quod C. Secundus, cuius nos orbitas sequi hoc opere pronuntias, paribus titulis opus epistulare determinet. o Murata autem proximis a Sidonio saeculis harum epistularum memoria decimo saeculo tria extiterunt exemplaria cum scriptura verborum tum dispositione epistulamin aliquantum inter se dissimilia e quibus exemplaribus unum genuinum novem librorum numerum, sed membranis aliquot casu interceptis minutum, servaverat alterum octavo libro misso, non pro octavo posito,

turbato praeterea in quinto et in ultimo libro epistularum ordine, octo libros exhibuit tertium denique libros quattuor primos cum sex primis libri quinti epistulis complectebatur praeterea autem in eo codice quarti libri epistula vicesima septima omissa erat unde evasit numerus epistularum centum exarac

igitur stirpe cum triplex librorum genus quo posterior aetas usa est propagar iur, non simul diversis exemplis descripti codices apparuerunt, sed paullatim alio genere post aliud reperto universus epistularum numerus in lucem prodiit. Nam cum post eam quoque aetatem quam dixi a paucis Plinii epistulae legemuiu , primum reliquis duobus generibus latentibus centuria epistillarum ex re exemplo quod tertio loco posui ducta doctomun hominum manibus versabatur cuius modi codice tertio decimo saeculo usus est Vincentius Bellovacensis. qui in Speculo historiali lib. X e. 67 Plinii epistolas ad diversos circiter centum se repperisse ait et paucos flores ex huius epistolis excerptos quos subiecit ex his ipsis centum epistulis petivit eosque ita comparatos ut ex verborum seriptura cum libris manu scriptis quorum hodie copia saeta est collata intellegi possit ad id genus quod dixi Vincentii codicem pertinuisse habemus autemhllius stirpis testem Vincentii aetate aliquanto superiorem Florentinum codicem quem in bibliotheca Laurentiana inter eos libros qui illuc e bibliotheca norm-- S. Marci, cuius olim in numero re notatus, travecti necdum in numeros relati sunt inveni is igitur est membranaceus forma quadrata minore, subuam saeeuli decimi, ut mihi videbatur, in Germania scriptus. nam et scrip-

8쪽

iv PRAEFATIO. turam et formam libri talem esse iudicabam, qualem alias in codicibus β. Nagari in Laurissa observavi qua in re nisi oculi et memoria me sesellerunt, eum si in episto vim Gai Plinii quem undecimo saeculo in monasterio N, Eariano extitisse catalogus ab Angelo Maio in Spiculegii Romani voluiuine quinto editu p. 190 indicat hunc ipsum Florentinum codicem esse dicas continet autem post Apuleii libros minores inde ad 41 Plinii epistularum partem eam quam in archetypo huius stirpis suisse dixi. nam quae post sextam libri

quinti epistulam addita sunt, epistula septima et octavae pars usque ad D m-riori, ea recentiore manu saeculo quinto decimo scripta sunt singuli libri maiore spatio relicto et maioribus litteris satis aperie distincti sunt ipsa inscriptio tamen in solo secundo libro addita est in reliquis ei cui rubricarum cura mandata erat relicta ceterum ante me Fridericus Lindenbrogius librum excusserat, siquidem schedae Undenbrogianae, quibus Cortius usus est, ita cum huius codicis scripturis consentiunt ut non dubitem quin ex hoc ipso excerptae sint, praesertim cum Lindenbrogium Florentiae Marcianos codices usurpasse constet praeier hunc codicem autem unum eiusdem generis librum Marciano antiquiorem extitisse novi Riccardianum, quem a Gorio Florentino collatum habuit Cortius ipse enim librum, quamquam et a Lamio in catalogo codicum manuscriptorum qui in bibliothecariccardiana Florentiae asservantur , Libum a. 1756 edito, et in indice manu scripto quo nunc in Riccardiana bibliotheca utuntur indicatus erat, frustra Florentiae quaesivi indicabatur autem eodem numero atque Plinii uaturalis historiae codex, ut nesciam num de numero erraverint ii qui indices consecerunt, an compluribus membranis quos in fine eius codicis deesse vidi perditis epistulae interciderint et de aetate quidem codicis Lamius saeculo circiter nouo vel decimo, Dorvillius, a quo commodatis Gorii schedas acceperat Cortius inter saeculum decimum et undecimum scriptum esse librum dicit scripturae autem ea est cum Marciano codice consensio ut aut ex eodem exemplo utrumque descriptum aut Riccardianum alterius sontem esse appareat qua in re non praetermittendum est quod, quamquam quattuor tantum epistularum libri cum parte quinti in codice scripti erant minus accurate enim quattuor libros dicit Lamino, index tamen epistularum, qui in eo fuisse dicitur, in quo cum inscriptionibus epistularum prima cuiusque epistulae vecta indicata essent, ad finem quinti libri deductus erat unde intellegitur, nisi sorte ex ipso Riccardiano universam stirpem natam esse suspicari volumus, de quo propterea quod oculis usurpare librum non licuit, certius statui nequit primarium codicam a diligenti librario expressum olim vel quinque libros vel integrum epistularum numerum continuisse, deinde ultimarum membranarum taleaura saeta ad eum qui nunc est numerum redactum esse sed Riccardiano co-

9쪽

PRAEFATIO. Vtice amisso, praesertim cum in scripturis codicum reserendis admodum neglegentem esse Cortium intellexissem, praecipuam huius stirpis memoriam Madiciano, quem Florentinum dico, contineri volui. nam qui praeterea extant centum epistularum codices, ii omnes ita comparati sunt ut alios quos ipse vidi et examinavi ex Florentitio ductos esse adfirmare possim, alii quorum scripturae ab editoribus exhibitae sunt nullum praeter hunc ipsum usum habeant sunt autem quos ipse vidi hi Bemensis Bonganii 136memb. 4 saec. XII. Parisini Regii 8558 memb. sol saec. XIV, 8560 chari sol saee. XV, 8607 chari sol saec. IV. Vaticani 1777 sol saec. XV et 1778 memb. 4 saec. XIV, Laurentiani plu-iei XLVII, 37 memb. 4 saec. XV et 34 memb. 4 saec XV e quibus is quem ultimo loco posui reliquos libros, octavo tamen omisso alia manu additos habet. Atque haec de centum epistularum exemplari quod longo temporis spatio interposito octo librorum exemplum excepit cuius nulla extat memoria praeter codices saeculo quinto decimo in Italia scriptos et ex his quidemininium de quorum aetate certo constat antiquissimus est codex Archivii Cassinatis 332 membranaceus sol , anno 1428 ab Antonio Marii filio Florentiae scriptus quo fit ut primis saeculi quinti decim annis horum librorum archetypo videatur in Italiam adlatum esse quae quibus codicibus per maximam huius saeculi partemus est, si aut ex illo octo librorum aut ex Florentino centum epistularum codice ducti sunt sed novicii ocis Ilibrorum codices extant permulti, omnes quidem, sive ipsum archetypon valde corruptum sui sive nelgegenter ab imperito librario quem reliqui sequebantur expressum, pessime scripti, ceterum coni uni originis vinculo ita inter se nexi ut nisi librariorum erroribus et interpolatorum mutationibus non discedant nam praeterquam quod alii aliis erroribus corruptum exemplum repetebant, multa in primis libris e centum epistularum codicibus invecta, nonnulla Italorum coniecturis novata sunt neque ex alio sonte ductos esse credas aut Laurentianos duos phitei XLVII 31 et 32, qui septem libris dispositas epistulas exhibent aut Ambrosianum Η. 54, in quo posterior epistularum pars inde ab octava quinti libri epistula scripta est e quibus Laurentiani priorem epistularum partem ex Florentino ductam habent in reliquis ordine N-iato id quod non raro in his libris factum est, ex octo librorum codicibus pendent: Ambrosianus autem ut in fine subscriptionem octavi libri habet, ita totus hanc sectam sequitur ex his igitur Italicis codicibus cum alii ab aliis editoribus in auxilium vocati sitit, ipse elegi Dresdensem D. 166 membranaceum forma quadrata minore, qui fuit olim Caspari Barthii cuius libri scriptura cum in priore epistularum parte alia manu de exemptio centum epistularum correcta e set ita tamen ut quid antea scriptum fuisset plerumque cognosci posset, o rectore neglecto solam prioris librarii manum curavi ordinis autem epistularum

10쪽

vi PRAEFATIO. perturbatio primum laeta est haec, quam, quia pariter in omnibus huius seelae codicibus conspicitur, ex ipso antiquo exemplari derivari, quod in quinto libro inde ab octava eius libri epistula sic dispositas habet reliquas 21. 15.10-14. 16-20 9 in nono autem qui in illo octavus est, sic I. 2. 6. 7. . 12. 17. 21. 24. 25. 30 31. 32 3. 4. 5.8.10. 11. 13.14. 15.18.19. 20. 22.23. 26 27. 28 29. 33-40. nam sexta decima epistula in his codicibus deest praeterea peculiari errore iniresdem eodice quattuor libri primi epistulae 8. 12.23. 24 suis locis omissae in finem eodicis reiecti sunt. ceterum, quoniam primarium octo librorum codiem initio quinti decimi saeculi in Italiam adlatum esse supra dixi, ante hanc aetatem primus inter Italos Plinii mentionem fecit Colutius Salutatus in epistula ad cardinalem Patavinumdata, quae in codice Gaddiano X superiore extat, his verbis, posiqnam de Ciceronis ei Senecae epistulis dixit s. I quid reseram Plinium, Ausonium, Symmachum vel Ennodium, apud quos suae congregationis vestigium nullatenus reperitur' quae si cum iis quae de codicibus e Florentino descriptis dixi contuleris. facile tibi persuadeas centum tantum epistulas e Florentino ductas Salutatum legisse, eoque ipso codice, siquidem de me rardiano non satis constat, intermortuam Plinii memoriam apud Italos suscitatam, deinde locupletiore codice

invenio auctam esse.

Tandem sub finem demum saeculi quinti decimi eius quoque codicis qiii novem epistularum libros continebat apographa, neque ea tamen statim integra. reperta sunt nam primum, paucis annis postquam principem editionem ex octo librorum codice de exemplo centum epistularum correcio Valdarserus expressit Venetiis anno 1471, pars ociavi libri quo priora exemplaria carebant, edita est in ea editione quam sine loci et anni significatione anno 1474 Ioannes Schurener de Bopardia Romae expressisse dicitur desunt autem in eo exemplo ea quae sunt in octavo libro inter epistulas 8, 3 navium patiens ei 18,11 ε - qua emera media quod utrum editoris socordia an codicis desectu acciderit nescio. nam ipse editionem rarissimam non vidi praeterea, ne vulgaris librorum ordo nuitaretur, ea quae accesserant noni libri numero inseripta in fine collocata sunt: neque in prioribus libris, si quid ex iis exemplis quae Romanam editionem repetierunt iudicare licet, quicquam mutasse videtur Schureneriis in his autem novo codice, sed qui quattuor tantum libros primos continebat usus est Pomponius Laetus, qui editionem Romanam anno 14M sactam curavit quam quidem editionem e vetustis membranis expressam esse primus vidit Io M. Heusingerus in Emendationibus Plinianis Ismael anno 1739 editis non vidit iamin hanc praestantiam ultra quartum librum non pertinere ipsae autem scripturae ab Heusing adnotatae docent Pomponium usum esse eo eodice qui nunc in-