장음표시 사용
41쪽
violentum regimen assuetus esset, Germanos in principes
Haecque in Germania Capitulationis origori vix enim est, ut gens aliqua ita in alterius potestaten concedat, ut cuncta unius arbitrio regi elit sed regem eligendo , legem normamque regiminis praescribere solet ipse tamen non minus Rex est, quod a populo me Tyrannidem exercere queat, provisum sit. Ex cujus principii neglectu puto, oritur , quod juris publici doctores , quid de Germania sentire debeant, ipsi nesciant. Mons S: f. L . . Nulli omnino statuum , nec ipsi Imperatori licet, jus suum vi Marmis prosequi, sed si quid controversiae inteceOS XoItum , unuSquisque jure Ueriatur. η Notari debet, lectores omni occasione uis , suam pro reliquis statibus praerogativam firmandi. a Vid quae ad 4. XXIV. notata Μiror Conventus hos in desuetudinem abiis e i signe Electoralis fastigii munimentum. λημνη est Imperii tribunalibiis usus utriusque linguae estis regulariter tamen Omnia germanice ventilari debent hinc Sabaudiae Duci, aliisque statibus in Camera usim latinae linguae denegatum este , refert L I ad Capit Caro- V. p. ara. n. q. In causis vero Italicis ac Circuli Burgundici latina lingva admitti selet.
ta quo vero D. M. LUT HERUS, instigatus a stis, ISII primum indulgentias ' impugnare, ac deinde monitis Cardinalis C Aa ET AN nihil deterritus, ad convulsionem ut ciriorum veteris Religionis, itum progredi coepit, imsignis rerum conversio accidit. Aliquamdii ncor II 6. dia tentata; sed neque iterata comitia, neque amica colloquia nec tandem Tridentina Sunodus, serius profecto im dicta, ullius fructus erant. Cum vero Imperator,
42쪽
icto eum Papascedere, IOANNE PRIDERI CUM Electo rem Smoniae, i Ha L LP PM M Laiadgravium publice proscriberet, ad arma ventum; sed cunes ando victoriam, ista Gestate sine dubio reportandam negleXerunt Elector SaXOniae bello captus capitis damnatus, ab Electore Branden- burgico sit, certis legibus exoratus est Landgravius Hassiae iontanea deditione captivum se stitit. Tandem inito Prita cum H EN Ra CG II. Galliae rege Occultissimo foedere, MAURIT IU Elector Saxoniae ALBERI Us Brandelaburgicus Caesari securo bellum indicunt, simul ac inferunt, successsu omnino prospero idque consecuti sint,
Issa Ut Transectio primum Pasiauiensis, ac deinde Pax religiose
ISSS. brevi conderentur. decisione articuli principalis dissidentis religionis in aliud tempus ejecta.
Ese tum temporis argius concedebantur, ut exhausto Pomtificis aerario fidelium Eleemosynis suppetiae ferrentur. Sic in Recessibus Imperi passim vocatur religio catholica, Exeunte seculo XIV. disciplina ecclesiastica immane extitium passa erat, ac dudum remediis opus esse visi ci sed Germania regnaque Septentrionalia abusibus istis, quibus
oppressa fuerant, in tantum horrorem conjecta sunt, ut maXimam partem animum injicerent, atque hoc obtentu jugum Ecclesia infausto omine excuterent. RUE U Ra Inst.
credendi formula quorundam Protestantium . ab hac urbe dicta Augustana. Eodem anno initum est foedus SchmaD caldicum , quo Protestantes mutuam sibi defensionem stibpulati contra vim , si quae eis religionis ergo inferretur. Qui licet Electoratum consecutus , Principes Imperii tam propudiosa captivitate detineri, indignatus est. v Paciscentes spes semper pulcherrima fovit, fore, ut
amicabilis aliquando compositio sequatur quam in ipsa
43쪽
Pace estphalica ART. g. 8. non enitus amiserunt . Sed compositio haec hilinanitiis clesperatur ab iis , quibus aulicorum principia politica in dies accrescens de retiagione opinandi licentia perspecta sunt sane eam Catholiacis seque a C addictis haud cordi esse, scripta factaque
eorum produnt , amicabilem non adeo redolentia. Ex Protestantibus vid is ENNI Ggs ad L . a T. V μδ. Lit mei L. Num vero LoENI I scripta eo conduceno subdito.
Post pacem religiosam tractabatur aliquoties de componendis fidei dissidiis; sed opus saluberrimum languit
Interea Protestantes non minus, quam Catholici status jus reformandi in territoriis sui famino rigore eXercuere, multi ue Episcopatus ab illis cum eisne onere eXenati sunt. Quare Imperium rursus in fastiones divisam est, hae aldictis uimnens , Catholici ligatu conflantibus , conscripto 6o9.
Utrimque Xercitu, VocatiS JUe in auXilium sectis Meris Post decennium erupit bellum tricennales, Occasione rebel 16I9 lionis sollemicae ortum, Edicto restitutorio FERDINANDI 62S
Imp. ingravescenS, pace ragensi nequicqUam evinctum. 163Ρost variam belli fortunam, rebus Catholicorum in pejus ruentibus, cogitatum est de Pace A. 6 I. scepti onmsteri Westphalorum snabrugis congressii A. 164 . Absoluta pacificatio A. 16 8 OnVentum, ut re in I6 8 Imperio religiones auctoritate publica vigeant floreantque de quibus valet regula Ut inter utriusque religionis status omnes ringulos sit aequalitas exacta mi tuaque, it sim quod uni parti justum est, alteri quoque sit justum
Uide artrictitam Imperii apud TR U VIM M. Yarii instiper de reservato ecclesiastico, sola amicabili compositione in causis religionis , die annoqiae normali jure reformandi ac dioecesserio , pari numero Asisssorum M
44쪽
-- Reformati in Augustana Confessione comprehenduntur, ac simul Protestantium nomine veniunt.
μκη Quousque illa se debeat porrigere, non satis liquet obscura sunt verba Quatenus Reipublicae, Constitutionibus Imperii , praesenti Constitutioni conformis es. Summatim dici potest, talem esse apud nos Reipublicae formam, quae
omnium statuum exsequationem non facile admittat. Η Ε - NIGIE ILL ' medit. V. p. ay lit. X. MAE κη' Cons. L. P. ARΤ. V. I. Perpetuita hujus pacis eadem est, quae pacis religio PeJusque valorem Germano impugnare haud licet, nec attendere ad protestationem si lennem LNNOCEN II X cujus rigorem subsequentes PDpse temperarunt, declarando verbis factisque retentionem bonorum catholicorum ordinibus , ad religionem catholucam reversuris, a se indultum iri. Sic nempe e re Visum.
Ad litteram x cu Princip. in pubL ecci catθ. p. r 6. Qui C. XIV. N XV. totan belli seriem succincte nitideque e
Interim, Germania tot tantisque malis agitata, status publicus non potuit non insigniter mutari convellique. 1llud praeprimi notandum , Imperii ordines ARΥ. VIII. s. gaudeant L P. superioritatem territorialem jus suffimgji, aliaque insignia jura non tam consecutos, quam in tramquilla eorundem possesssione firmatos esse. Pontificis quoque potest a in Ecclesiastici aeque ac secularibus multum imminuta temerataque hi sane Ultro prudentesque hodie abstinent Romani Antistites, neque electionis negotio amplius se ingerUnt.
Dici non potest, quanta religionis dissensio mala invehere sit apta Cons, o L v I xidans laHenriade ebant L . very 30. seqq. p. m. T. Quos O mi elegantiam , atque ut dictis meis aliquid omamenti accedat, huc transscribere mihi temperare haud possum:
45쪽
ii pretend fur es c eur uia olivoi despotique, Qui velit te fer en main converti te morteli, Qui dii an heretique arrose les auteli, Et sitivant uia seu Lele, ou interet ou guides, Ne fert uii Diei de palx, que par de homicides. Sane enim homines caedi cruciari ob qualemcunque Dei
cultum, etiam quibus ea crudelitas formidini non es: miserari debet r. volve omnino Ga oua Anna Bel L. Lp. m. I. seqq. 4 LEUR Ins jur ecci P. III. C. X. g. subi de Processit Inquisitionis , pari crudelitatis specie , ita ait se Atque hoc est in Hispania omnium spectaculorum maXimum quod ut eo terribilius reddant, impaeniten- aes , sacci S nigris , quibus flammae infernales Haem6, num figurae depictae, indutos, in rogum conjiciunt. Hac se severitate opus es existimant, ut metu mali quidquid Iudaeorum ac aurorum superes , qui ingenium nosm dum mutarunt, in ossicio contineatur. Alia Francis de sententia , persuasis , ad ulciscenda crimina ecclesia mica , cum Episcoporum sussiciat auctoritas , opus non se set elegatis Xtra ordinem, qui ad ultimum in tribunal se ordinarium abire possent. Nam verendum est , ne ho- mines, alienae jurisdictionis administri, mandati regulasse migrent, culpasque ac siispicione augeant, Xaggerent- que, ut sit, quod agant. Porro inconcinnum est, ut in se terris, in quibus per duo secula haeretici non tolerantur, se quotidie inventi sint, qui puniantur. Praeterea metus ille typocritas quidem, at vere Christianos non faciet. Se- , Veri-
46쪽
veritas utilis est reprimendis nascentibus haeresibus sed
ut onmi tempore , atque omni loco ad praescriptum e , gum striEte adhibetur, sacra nos ra exosa reddit, efficit, que, ut justitis obtentu maXima mala Patrenoer Fas quidem est Principibus omni secta suas purgare ditiones, sed ignis animadversione e medio tollere crudele nimis, nihil ιim indole veteris Ecclesiae commune habet.
Legi relegique tabulas Pacis estphalicae, nilque reperi
Statibus imperii concessiim , quod non antea tenuere mo
do. Certe eos in negotiis publici jure suffragii jam olim usos ex dictis liquet ac si quid noviter forte adepti sunt,
tanta non est , ut statum mox adhuc Monarchicum illico Aristocraticam mixtamve , aut nescio quam irregularem,
monstrosamque regiminis formam induisse asseri queat. Id saltem magnis litteris exprimi debuisset igitur sicut ante fuit, si1 nunc est. Vid L 'ORACL de reflecte confulte par te fouoeraim de laterre edit. 7 3 p. seqq. VOLT IRE . c. bant IV. ver
Deinde vero arctiore clam Imperatoribus Capitu-ISJ8. lationes iniri coeperunt. ERDINANDUS I. neminem contra pacem religiosam turbatum iri spondet. 1164. AXIMILIANUS II vivo parente electus eum in modum adstrictus est Ut avulsa ab Imperio recupe, ret vectigalia US JUe monetam cudendi, absque, Elactorum consensii, Ut si concedat , eorumque usurpa, tores andati S. C. Ompestantur. rotestantes deni, que eum ab Advocatia Sedi Romanae liberum esse jusse-1s 6. serunt. RUDOLΡHUSII. quae parens promise 1612. , rat, denuo stipulatuS MATHIAS his legibus imperium , nastus inlectorum unione Terem confirmatum, eo, rumque exemtioni a Judicio Roth ellensi non contraven- ,, tum, collectas Reipublicae bono impensum iri. In νγ seuda
47쪽
, seuda Italiae Imperiique, tum rite recognostanturq, inquirat Imperator Stapulae Rhenique telonia nimium, aucta tollantur: lectores, si de his conveniantur, non es nisi apud Cm S. AI in judicio stent; ae nulla vero, vectigalia sine eorum assensu deinceps concedantur. Si, quem jure monetandi abuti contingat, ab eodem suspen- , datur, nec nisi Electorum praescit in integrum restitum, tiar. ediatiSJUS monetandi aliaque insignia privilegia, non ConcedantUr Regem Romanorum , si e re Imperii, Videatur, vivo Caesare eligere iis liberum sit. P Gesta, Vicariorum confirmentur fetida concedantur ad nor, Nam primae investiturae. In arduis negotiis ivst ligen, Sachon ab initio Electorum saltem consensu utatur Im- ,, perator udicium aulicum bene riteque ordinetur, ,, alterniS saltem annis revideatur. FERDINANDO IL, ut in seuda Italiae inquirat , denuo injunctum quibus, Electorum consensu vectigalia obvenerunt, eos subditos, que ab iis liberos fore stipulentur 'Steurae Imperii, si
,, non eorUm Consensi alienatae, retrahantur: Vicario, riam jura a nemine in 'nari fas esto seuda caduca ne- , mini deinceps concedantur denique Consiliarii aulici in , administranda justitia Capitulationis Caesareae nunquam
, immemore stanto. Cum us publicum Imp. Rom. Germ. Capitulationibus potissimum contineatur, placuit ea, quae huc maXime faciunt, ubique succincte exhiberes ex iis vero de Germaniae statu optime constare debet. Id forte nemini incognitum priori Capitulationi semper adhuc addi quaedam, eisque neo .electum adstringi. Occasionem , qua hoc illudve Capitulationi insertum, brevibus hinc inde indicabo.' ' Carolus V. id usque egit, ut Ferdinandus regiam dignitatem Philippo cederet sed noluit ille , statusque violenti Hispanorum regiminis jam dudum pertaesi erant.
48쪽
Ab Austriacis id semper omni cura actum, ut vivis paren tibus filii eligerentur , sicque quam directe non poterant, oblique adepti sunt hereditariam quasi successionem. Esthyc recentissima eorum cura, quam ut pacat hoc tempore secunda excipianis Vota , cordati Xoptant. Vid.
- 'Injusta avulsi sit oportet qui hodie ditiones Imperii detinent, pactis , derelictiones, ac belli jure ut plurimum
nituntur. Caeterum cum modus recuperandi Imper tori praescriptus non sit, leniora remedia, velut legationes pactaque, adhibenda erunt armis enim vix tuto locus esse potest. 'ε Ferdinandusa reservationem hanc Protestantium in Capitulationis formula oblatam tolerare noluit, ejusque omissionem obtinuit. ΜaXimilianus II vero eam admissili
hodieque Protestantium Electorum nomine concipi semper solet. a Insignis haec Electorum praerogatiVa, quod eorum vectigales causae non in Camera, processi ordinario, sed Jud, cio aulico , mandati,ia, ventilari debeant. k Num vero ad praeconsultationes reliqui etiam statu a, mitti debeant denuo acriter disceptatur. nosters Siaatό.Rxt. P. II p iJa P. IV. p. P. H. p. III. Era. Add. L. P. Ra VH 9. H Negotia magni momenti haud dubie simi, quae securitatem felicitatemque Imperii concernunt. Reliqlii Germanis status hanc Electorum praerogativam segre terun ac situm consensim seque ab initio adhiberi volunt , mansit tamen hactenus haec clausula. od ipsim argumento est , Tectores siti non immemores esse. .
Postquam Imperatorum munificentia opes Imperii omnino accita sunt, denuo, sed serius de regio Patrimonio cogita
49쪽
tum , exvitio tanti fastigii sumtus ferre queant ne in eloectione opum ac divitiarum Potissima ratio habenda sit. A die factae insinuationis summa Imperii Tribunalia Capitulationem in judicando sequi tenentur. LUM Proc Cam.
Atque hi sunt Imperatores, sub quibus fatalis hic belli tragoedia dudum satis Xhibita est, donec FERDΙ- 636 NANDI III. auspicii pa exoptatissima in Germania re I6 8- floresceret Oi Interim durante bello hinc inde multa per vim atque injuriam fiebant , quin Imperatores potestate sua plus semiel abusi lainc adstristior Capitulatio ei praescripta est lectoribus regii honore competant se facultas comitia indicendi declarandique in bannum Impe- , rii , nec non Vectigalia concedendi, seu concesta prorogaim, di ad consensim eorum sit limitates jus collactandi sce, derumqiae comitiale esto. Constripti milites non nisi ast, defensionem Imperii sint, citatuum territoria permeaim, tes non sint oneri Ordinatio Cameralis, modusque, exequendi observentiar: in Judicio aulico semel cum cau- , sae cognitione decistam non retractetur. In perduellionis, crimine subditurum Vasallorumque , bona eorum seu seu, da statibus in fiscum redigere liberum esto es, gratiae in Cancellaria Imperii Xpediantur Principum, Comitumque dignitta, nisi bene meritis , non confer , tur taclusio Electoris Trevirensis ab eleesionis , negotio nulli sit praejudicio. a Cons. I. XXVJ XXVII bao S Z. est ore ordine haec
omnia concinnare non potui, sed a chronologica serie paulisper recedere oportuit. Prodierat medio belli Arppo LITUS A LAPIDE de ratione
Status , qui P. II C. II seqq. magna audacia in Domum Aultriacam insurgit Tyraniridis insimulat, atque uti Gem
50쪽
mam pellatur, auctor sua rque est. Eo ministri in negotiis publicis usi, Scit videre est, non una vice secuti sunt: multa enim ad salutem Reipublicae egregie monita habet: violenta ver seἶrotanti Germanis subinde medicamenta propinat. Mons Sever MoΝZAMB. de sat Imp. germ.' Aula Caesarea mira semper propensione Rerumpublicarum legatos Electoribus praetulit, forte eos deprimendi ergo :illi vero inodis omnibus conati sunt, ut regio honore in ctarenturi ac Respublica Praecederent.' θ' inim quibusdam videbitur, Caesarem, cui nullae ab Imperio opes, ut militem alat, adstringi, statusque ne hospitationibus quidem gravari. Sed plura ejusmodi paradoxa injure publico sunt, quae, si Vacar, peculiari scripto complecti animus est. --- Ferdinandus II sub laesae Mestatis praetextu multis nobilibus bona eripuit, is coque Caesareo vindicavit : status vero eosdem suo ajorumque beneficio fetida tenere, sibique jus Fisci competere asseverarunt. 8 -- 'Is eo tempore captivus detinebatur, quod Galli partes, cujus protectioni se dabat, incaute sectatus fuerat.
q. XXXII. 1611. FERDINANDUS V. in Comitiis Augustanis
his pactis electus est a se Advocati a Sedis Romanae paci, religiosae non sit praejudicio, ' neque contra pacem Wesm, phalicam ejusque Xequendi modum quidquam ab ullo,, fiat. Electoriim legati immediate Rege sequantur , ,, Respublica praecedant. ediati ab oteris non prote- , gantur. In bello indicendo pangendoque foedere, uti
, sthen, unanimi Statulam, aut si re moram non erat, Ele- , ctorum saltem consensia utatur. Colle, pariter in Co- , mitiis, atque ad normam I. . indicantur, ac nςmini