Caroli a Linne ... Amoenitates academicae; seu, Dissertationes variae physicae, medicae, botanicae antehac seorsim editae nunc collectae et auctae cum tabulis aeneis

발행: 1785년

분량: 484페이지

출처: archive.org

분류: 식물학

41쪽

pLANTAE HYBRIDAE.

Neque hac occasione praeterire positimus stupenda Dei praescripta Hae enim species Hybridae, etiamsi genitalibus instructae sint, familias tamen suas prOpagare vi ac ne i quidem possimi.

An eiusmodi partus hybridi in regno egetabili quoque existant, adhuc exemplis non satis perspectum est, cum leges generationis egetabilium hoc seculo primum evidenter innotuerint, de cetero egetabilia climates sertilitate terrae ita mutentur, ut Una eademque planta, in diverso solo nata, pissime videatur parentibus sat dissimilis arietas. Quod si a me quaeratur utrum noVae plantarum Species, per miscetam duarum diversarum, oriri possint, an quotidie oriantur Me principiis theo. reticis, quantum oculis cernere possumus, ad haec responderem, libere declararem sententiam meam negando. tenim non solum videmus rudimentum seminis in germine longe ante foecundationis tempus Verum etiam conspicimus Corticem se evolvere in Calycem, Librum abire in Corollam, Lignum evadere in Stamina, Medullamque immediate produci ad ipsum Semen Immo in Graminibus, aliisque onocotyledonibus reperio medullam continuari ex radice in ipsum semen, materiamque pulposam ibi essicientem, quando semen decidit, abrumpi. Et quando e terra pullulat semen, excrescit quoque' radiculas exserit in eo puncto,

quo diruptum erat, adeo ut libenter pro certo Qindubitato haberem, embryonem ante sectindationem in germine suo, medullar nnilem latere. Video quidem, nullum semen ante saecundationem germinare, pollen sub florescentia stigmati rorido adhaerere, ibi rumpi, contentum pollinis ab ipsopistillo absorberi, ac ad ipsum semen subire Facile tamen hoc nihil aliud, quam elasticum quid

42쪽

PLANTAE HYBRIDAE.

esse, primum motum seminis faciens, Necdhamio crederem, nisi species hybrida animalium aliud

suaderent, quae ad similitudinem non solum matris, verum etiam patris accedunt. Cardo argumenti pro statuendis plantis hybridis, videtur tamen a posteriori corroborari. Constat enim omnibus, Bolanicos utpote o Uriae sortium, BoerhaaVium, Micholium, Ponte deram,

He vingium cum reliquis sub finem prioris seculi, quidem ad tempora Cl. Praesidis hujus seculi,

innumeras collegisse novas plantas Europaeas, Veteribus ignotas sed quod obserVandum, qua maximam partem similes Veterum, ut Vix figuris distingui potuerint. Cum itaque characteres sum cienter defecerint in hisce plantis, non potuit non LD. raeses has referre ad matres suas, sub nomine VARIETATUM, quae colore, odore, Vore, nag iudine, tempore pubescentia c. disserebant, quod aeutissit hi quoque Bolanici, ut Pusaeus, Ro3mus,Gronootus, Hesterus, melinus, Guettardus, alibardus hendo mus, Gorterus, Blitinerus c. post illum approbarunt' continuarunt. Dictum quidem est has arietates ex solo loco, climate ' ortas esse ideoque tantummodo accidentales Interea tamen huic resormationi Variae subjectae sunt, quae Bolanicos plurimum sollicitabant in determinandis speciebus, ad quam scilicet speciem merito reserendae essent, quando duabus miles erant, inuidem ita, ut ne unica nota in planta upestionis, etiamsi distinctissima, maxime singularis, inUeniatur, quae non in alterutra ambarum occurrit. Crescitque haec hybrida in eodem solo cum ambabus, tamen a Veteribus non observata. Haec primum Vari Bolanici uia observabant has plantas in quovis solo constantes negabant esse varietates, quia perficientes erant, nescii quod ex alia causa, quam a loco oriae essent.

43쪽

pLANTAE HYBRIDAE.

mum nos ad hoc Problema deduxerunt, utrum duae diversae plantae tertiam procluXissent, an ut hybridae conssideranda essent, cum Bolanici his primum temporibus generationem plantarum optime norint, quales mutationes in plantis hinc deducantur, observarint in Brassica aliisque 'b. Itaque quando species quaedam V antea incognita, duabus aliis 2 exacte assimilans obvenit, ita, Ut omnes notae, quibus ab una 2 dignoscebatur, in alter j inveniantur . contrario, ut Omnes characteres, quibus haec 2 dignoscitur, in

illa J ostendi possint, suspicamur hanc I thybridam, ex illis duabus originem suam duxisse; quemadmodum hoc in Variis evictum est speciebus, illa matrem agnoscimus, quae in fructificatione cum planta quaestionis convenit, illam Vero patrem, quae fructu a planta quaestionis differt. Et quo haec eo evidentius proponantur in posterum, ΜΑ-

TREM signo , ATREM plantam HYBRIDAM V designabo.

Cum natura Ualde locuples sit, nec non in operationibus suis varia, nihil fere crederem, quam quod experimentis Vinci, manibus palpari possit; quare ad essecta ipsius naturae jam progredior, quidquid ipsa demonstraVerit, examinatUrus. Interea tamen non e toto patiatur se absterreri Lector ab inexspectata hacce doctrina ut absurda ac nova, cum alios jam dudum hanc praeternaturalem, Ut Videtur, specierum mi tionem suspicatos esse animad. V rterimus, Uemadmodum Marchand ''o exemplum

unteum de MERCURIALI soliis laciniatis allegat, quam ex dissimili quidem patre ortum duxisse exi stimat, quae tamen speciem propagaUerit. mob. D.

η Amoenit Acad. Ol. I. p. 73o.

44쪽

Praeses in dissertatione de Peloria ' θ Yompila quaedam dedit, quae assii mare videntur partus hybridos inter vegetabilia quoque Xistere. Celeb. D. Gmeliu ' videtur eadem vidi sit in aliquibus Deilphiniis. Demonstratio nostra, nixa exemplis, cum inscientia naturali principia veritatis observationibus confirmari debeant, ut evidentior evadat, distinguemus plantas in certas phalanges. I. BIGENERES ex diversis generibus ortae.

Saporiaria. Chelidonium. Draco ephal.

II. CONGENERES ex diversis speciebus ejusdem

Generi S.

19 Helianthus.sta Rhus. α Dipsacus. Thalictrum. 29 Alchemilla. 3234 Carduus.

18 Verbenss. et Centillarest.

45쪽

pLANTAE HYBRIDAE.

1. V UERONICA phiria; psaliae in Horto Academico inta Ipso primum orta est. I AB II. 2 VERONICA maritima. J VERBENA Icinalis.

Plantae Spuriae Radi perennis, ibrofa emittens futuri anni rudimenta herbet. Catilis pedalis, teres, incanus , rectris , instructus Ramis laterretibus, . f. 4, longitudine fere caulis, articulatus. Folia inferiora caulis oppositu petiolata , lato lanceolata, sed pinnatim incisa laciniis inaequaliter serratis, incisis , si nubus patulis, lateribus approximatis; subincana, margine de- sexo, vos supra profunde aestratis. Petioli inferuntur artietilis, ut coeant tu utroque latere catilis. Folia

superiora per tria quatuorve genicula terna fere. Spica terminales Flosculi numero se, ut in reliquis

Veronicis.

Et uno pulvillo,' haud longe a se invicem crescebant, neque longe ab his lecta est haec nostra planta , quae antea nulli Bolanico visa est. Altitudo, Statura, Color incanus catilis' foliorum, Caulis teres Spicae structura, Corollarum color confirmant illam agnoscere Veronicam matrem. Neque dubium est, Verbenam j patrem ejus esse, in eodem enim ioco crevit; si sores rotunditas caulis cum colore dematur, acutissimus Bolanicus diXisset esse ipsam Verbenam solia enim ita Xacte eadem divisura singulari, Vasis supra profunde sulcatis, ut Xcepta magnitudine eadem omnino videantur. Flores etiam minores quam in , nec floribus Verbenae majores . Folia quoque interdum terna ut in , opposita ero pleraque ut in . Floruit quidem haec planta omni anno felicissime, in annaam quo haec edimus 17 33, viviradicibus facillime immutata multiplicatur, nullos vero fructus maturavit.

46쪽

36pLANTAE HYBRIDAE. q. U ARCTOTIS Calandula.

ARCTOTIS triseis.

CALENDULA pluvialis. Hanc plantam V originem suam debereri cuismillima, Vix dubium est, cum nullae notae reales illam ab ea distinguere possint, etiamsi qua notas accidentales satis inter se differant; at omnes notas

accidentales, quibus planta nostra a matreri di Dfert, habemus in Y cum qua in Capite bona spei crescit, quam itaque patrem judicamus. Differt autem sequentibus notis: les V angustiores, longiores, ramosiores quam 2 Folia angustiora, minus villosa, simiLim Pedinaculi apice adspersi inter villo setis rubris ut in nec setis hyalinis ut in . Pedunculi ante orescentiam ' peracta eadem gerunt Calices nutantes ut in ' nec erectos ut in . Pedunculi florentes nocte' interdiu erecti, ut in es', nec nocte decumbentes ut in . Corollae radii noctu ab hora ria Vespertina, in 7 .mam matutinam, spiraliter contortae ut in g, nec noctu erectae ut in P. Corollulae disci ante explicationem nigrae ut in f, nec lutei ut in Radius subtus purpurascens ut in nec subtus virescens ut in Corollula

radii XII. s. XIII. lanceolatae, raro trifidae ut in f, nec numero XX ad basim tripartitae ut in . Flores triplo minores quam in , adeoque magnitudine Q. Anthercle nigrae sunt, ut in f, nec luteae ut in .

Omnes hae undecim notae, quae Vi ac ne Vix quidem unum characterem specificum constituunt,

distinguunt quidem nostram plantam V ab , sed

quoniam hae notae omnes deprehenduntur in nihil probabilius esse reor, quam hanc U agnosceres ' pro patre S plantam pro matre cum nulla

49쪽

aliae notae exstento in uno eodemque loco natali inVeniantur accedit demum quod haec semina in disco erat, nec uisa in radio, contra legem in Arctotide 2 receptam, ubi semina e radio, non vero e disco prognascUntur.

Caulis V qua staturam, teneritatem insignem simillimus est , quemadmodum etiam qua totam fructificationem, immo colorem. Folia vero omnino J sunt, ut vix discerni possint Etenim neque pallida, neque subvillosa sim ut 2 sed glabra, atroViridia, ut j. Praeterea neque ista latitudine ad basta, neque obis dilatatis dentatis ut 2 gaudent, sed fere ad basi in lacinias profundas fustia,& primaris laciniae versus basi sunt angustiores nec latiores ut in , adeoque exacte respondent aequando conferuntur Catilis etiam major est. Haec non ex Sibiria, cum reliquis Delphiniis, per semina allata est in Europam a Cel. D. melino, sed e orta tamen in horto etropolitano, unde in hortum psallensem missa est, ubi hodie optime ex seminibus propagatur cons. Hort. U. p. ISI L.

Haec V reser 2 tota structura & partibus omnibus, ut dissicile distinguatur nota aliqua essentiali, at Vero cum coincidit acie tristiore sicciore. Catilibus teretibus striatis' minus angulosis, quam in cf. Altitudine qua excedit 2 bis vel ter .attingit staturam Herba subvillosa tota ut a nec

50쪽

18 PLANTAE HYBRIDAE.

nec labra ut 2 adeoque gerit faciem & fructuram odor gratior in hac fortior quam in ῖ, quod in Hybridis pluribus obtinet. s. I ASCLEPIAS nigra.

ASCLEPIAS Vincetoxicum. CVNANCHUM acusum. Planta simillima est , ut Bolanici eam quoque ob causam haesitarint, num statuenda esset distincta species nec ne ' . Quando autem aestates paulo calidiores sunt, incipiunt summi Caules convolvendo naturam patris gerere,' praeterea aeque nigros fert flore ac j qui color, exceptis Cynanches speciebus, in floribus rarissimus est, nec X- cmplum datur in regno vegetabili oris alius Variantis ab albo naturali in nigrum.

6. U APONARIA bbrida concava anglica C. B. SAPONARIA O inalis. J GENTIANA aliqua.

Saponariam 4 2 ortam esse, tam evidenter habitus, ut vi dubitare fas sit, approbat sibi ipsi vero haec aponaria dis limillima Foliis concavis facta est, quod species luxuriationis disci est, cujus substantia magis dilatatur, quam ipse margo Partum autem hybridum potius foliis multiplicari, hoc facile nobis persuademus, a sequentibus Crispis plantis inducti Corolla confirmat patrem plantam monope talam fuisse, cum illa monopetat infundibuli- formis sit, a deterea quoque numerus staminum minor, quam alias in Saponariis is quoniam flos, ut etiam tota herba in V proxime cum Gentianis

con 'eniat, nominarunt Oh Bauhinus, Barretie-

SEARCH

MENU NAVIGATION