장음표시 사용
71쪽
Saxifragae Salices. ad EUROPAEA; ejusmodi sunt Euphorbia Seneciones annui. Companulae Chenopodia. Stati es. Valerianti Locustae. Scorpitiri.
ad AMERICANA SEPTENTRIONALIA; hue
spectant furarant i teres Phasalides. Pobgalue Eupatoria Phloges. O ercus Heli nihi. Almehiades.
ad AMERICANA AUSTRALIA; quors tim refe
Pos sorae Solana spinosa. acti. ad CAPENSIA ad haec pertinent
ad ASIATICA AUSTRALIA; talia sunt I fura clanthes Impclientes. Hibisci. Phaseoli. Si C. ad ASIATICA BOREALIA; his adduntur Artemi rogali. Allia.
Haec prolixiora genera eo magis suspecta ha-bonda esse ex ASTERIBUS judicamus, nec non QUILI CUBUS, pulchre a Cotesboeo delineatis; quae omnes in Patria si pe ita similes Vadunt, ut per gradus descendant ab una in alteram, Ut Autoptes Celeb pros Latinius ipse fatetur etiamsi Creator singulas fere reliquarum distinctis limas fecerit. Onus in nos susciperemus pergrave, si soli omnem hanc commixtionem in regno quoque Ve- setabili excutere, eruditoque orbi specierum hybrida
72쪽
PLANTAE HYBRIDAE.bridarum ortum, in quem erat inquirendum, e suadere conaremur, cum res sane maximi momenti sit, quaeque reformationem non minimam in re
publica Bolanica, me judice, essicere posset. Interea nobis satis erit, anuam hujus scientia aperuisse, si Bolanici ab iij non aberrant, facile videbunt quae sit ratio, quae caussia dissicultatis determinandi species distinctas plantarum optatam attingeremus metam, si illustres Bolanicos incitare, hisque calcaria addere aluerimus, ut Xacte ad minima attendant, ac dispiciant, an ejusmodi generationes, cujusmodi in dissertatione nostra, ut verissimiles pro postlimus, sit Veniant, ne diutius arietatestanti ponderis praetereamus, multo minus in Osterum desideremus. In lucem illa proferentur, si plures, junctis viribus, Min diverss locis, praeter ob serUationes, Xperimenta quoque instituere Vellent, circa quam plurima Vegetabilia, inprimis circa, prolixiora encra, quo necessario res vel confirmetur, vel etiam ratio aliis dematur diutius nobiscum haesitandi. Si vero corroboretur testimo niis hoc confirmetur, non potest non hocce haenomenon Varia adferre commoda, atque in propagatione' satione plantarum economicarum maximo nobis usui esse.
Problemati ferius perpenso haec addere visum
1 Hybridam generationem in Animalibus dari certum est: ex qua tno Vadere natos Mulos, nullos
73쪽
, Hybridam generationem in egetabilibus dari
ex Mercuriali nnua foliis multifidis. tu pars.Ι7IS. quae periit. ex Veronica puri g. . floribus abortientibus Upsaliae persistens. 3. Congeneres plantas facillime sub saecundatione misceri. ex Bro lsca cum Rapain Napo certum. 4. Dissi ne rarius licet, tamen interdum misceri. ex Veronica spuria g. . indubitatum. s. Mixtis dissinibus, fructifcationis structuram insilia cum matre convenire, constat e Mercuriali meronica et . Accidentalia attributa Colorem, Magnitudinem Odorem, Soporem, Plenitudinem non sub ructura omprehendi e Bolanicis notum. 6. Mixtis dissinibus aut Congeneribus ipsam He ham filiae saepe vadere patri similem, constate Veronica dicta g. i. 7. Illustratur hoc exemplis: Cuniculo comprimente Gallinam, pullus Xclusus erat Gallus lanatus, Observante ReatimUrio. Planta ipsa est Fruit cotio Herba plantae est ejusdem orta, uti in Insectis. Vita plantae est medulla, quae continuatUr Usque in semen; quod secundatum prius a substan-riae corticalis parte staminea Aman. acad. 2. p. 224.
8. Viva experimenta ulterius desiderantur de pluribus plantis hybridis, semine fertilibus
74쪽
9. Varietates plantarum tantum solo ortas era, &cultura adeoque mutari, falsum est. Pisonia aut Narci sus plenus, solo non mutantur in non plenos, nec ideo speci diveris.1 o Hybridam plantam ex montana palustri natam, Xpetere solum tertium, non alienum est. Frustra ideoque quaeruntur juxta filiam semperavi ataVique. Haec omnia hypothetice proposuimus, quum ea videamus e longinquo uti remotissima & tamquam minutissima, quamvis in se sint maXima, sed quae secula reservarunt Bolanicis non dum natis , qui quum eousque aliquando perVenere huic fundamento reformationem totius Rei herbaria forte superstruant, specierumque arietates longe aliter ac nos distinguant, sorte oliter plantarum genera determina
75쪽
subjicit IOHANNEM GEOR. EVERSI EN
I aliae 752 Febr. 9.B. L. Cum ambitus Medicinae maximum hoc O ceperit
incrementum, eo quod pleraeque ejus partes elaborato sunt ac tantas summiti tamen ejus o-hur confidere videtur in accuratissim: N Morbi Medicamenti cognitione. quando oculos in proesens hocce seculum conjicimus, multa a Clinicis dere-litta quas implicia esse sentimus, quae tantum abesttit negligi debeant, tit potius in memoriam revocanda sint, fum Artem salutarem exercentibus. Ollodcum ita sit, saepiuscule mecum inquisivi in causas com
76쪽
3mmis ignorantiae , per quam plurima eaque egregia prorsus Remedia deo praetereuntur, ut obsolefcsint penittis me mea, usiliacunque demum sint, judicia,
tuae, C. L. censurg, dum specimen edo acndemicum,
simpliciter submitto, quod, quamvis recisum, prout id scilicet res angu la domi fert felix sit faustumque, S tibi gratum lUt urem plurima jaceant Medicetmenta, id non tinet, sed plures conjunctim efficiunt rationes, θ'
quidem I. Consuetudo, quoe uti late per orbem terrarum,so etiam in Medicina dominatur. Hinc Medici quasi
e more recepto certa praescripserunt remedia, parum perpendentes Utrum Oti responderet Uentus. Huc etiam referenda est crebra medicamentorum mutatio. Beccabunga Borrago, Buglossa, Plantago, avfata,
non uni fere nisi Oleraceae. Consolita regalis nullo usa insignis, nisi sorte ad Syrupui violarum adulterinum, ad quem adhiberi non debebat. Confolida media, Cardiaca Euphra a Polium reticum, Janus, runella, ex consuetudine potius, quam ex rationibus botanicis, in officinis servantur. Centumno iam retinuere Medici. Usam Irsi, quamvis summe adstringentem , neglexere Hepatica alba, os Solis, casu in ossicinas irre, serunt Carlina, egregium in hysteria remedium, nescio quo fato praeteritur Macrae illae Verbenae nullo, nisi vetuis statis testimonio, merito ossicinalium numerum augent.
p. Theoria Medi orti: Dariu S 3 otbefes, pro diversis Medicina 'tatibus diversi funoe. Caussas scilicet morborum proximas, medicamentorum iri
77쪽
corpus agendi modum se nosse putarunt, ex his principiis vires medicamentorum deducere sustia
Olim in acutis medicaminibtis calidis volatilibus tint.
Hodie commendantur acida , refrigerantia, diluentia, phlebotomiae, potus debilitantes. Moschus, Ambra, iahethum medicamenta in exanthematicis habita quondam sunt fortissima, qualia nunc esse delierunt. Sed haec forte dies ventura reducet. Atque sic sua tandem laus, suusiaque honos constabit Imaria, Matri γlvae, Abelmoscho, Geranio oschato, quae hodie raro ad Xanthemata pelialenda adhibentur quamvis certis jam pridem observationibus de viribus illorum certiores facti simus.
3. Neglactus Specifcotionis Morborum. Hinc praestantissima ad morbum quendam in uno homine debellandum, remedia, immo ero illa ipsa, quae ob insignem Virtutem specifica nuncupantur, in alio adhibita, vel nihil omnino juVant, Vel aegroto ossiciunt, sempe profutura, si species morbi utrobique esset eadem. Itaque quamdiu edici non disponunt hanc de morbis doctrinam ad eum modum, quo Botanici plantarum scientiam dudum Ordinarunt, non poterit non dubia saepius & fallax esse medicina.
Quod si quis Colicam haemorrhoidalem lethorse adgrediatur spirittiosis, calidisque carminativis , quae Colicae sa-tulentae corporis tardioris, frigidi conveniunt nae is gravissimi erroris sentiet in aegio specimina tristissima, cujus rei vides in Dis Med. ni Arch. Baec Do Medicam Dona est. c. exemplum memorabile.
4. Praeceps imp silensque is licium de venenis, eorumque a medicamenti differentia, quae non nis gradu irium inter se discrepant. Hinc antecessores, dum opinabantur plantam quandam Is venenatam, aegris eam Xhibere ViX ausi sunt.
78쪽
Laurocerasus neque in lithi neque in syphi litide, quam
quam laudabile remedium, usurpatur, ob veneni latenistis suspicionem. Pulyatilla, cujus radix strenuum ad hysteriam auxilium, obsoleta est cum Helvigius obser-Varet quendam syrupo ex ea parat illum, interire; quasi vero potus inebriantes ideo exsecrari homines de-herent quod ab usu illorum quidam & rationem' vitam pessumdant Lignum Cottibrinum, in ictu venenato quartana celebre etiam Vitatur assandragorae uium com mendare nemo fere audet, quamvis vires ejus ad podagram monstraVerit Schap Perus. Belladonna, ut virosa in usum non Ocat tu , quem tamen ab ea insignem ad tumores iam marum compescendos ex speetare licet.
s. Abusus circumforaneorum , ad mortes experimenta. Hi abster riterunt a clari sitivis medicamentis aegros ita ut Medicus ea propinare Vereretur,
quandoquidem sormidolosus aegro adversarius deni vel potius sucum faciebat, idem ei destinari pharmacum, quod aliis dudum mortem accelerasset, per se isdem innocens, at intempestiva adplica
Veratrum olim deploratos sanavit morbos, erroribus autem Agyrtarum .dos justo sorte majori factum est, ut in desuetudinem abierit, reviviscere autem incepit Elaterium Colocynthis. Franguia corte heroi eum est purgans; Medici tamen eum praescribere vix sustinent, forte vestigiis territi audaculorum , qui nimiam eius exhibuere portionem Opii fum, vel externum diu recentiorum plurimi reformidarunt.
6. Timiditas medicorum X cautio, ne regi is no erent e thendis remediis validior itus. Quam ob rem lenta potius medicamenta, veluti seduli spectatores, Uam strenua adhibuerunt.
Ex hac forte ratione Statiliani China corticem aversantur, quamvis ignorantia Boranices elegerit Cascarillam, eximiam sane in exacerbantibus, ceterum non omin malugnitatis expertem. Elaterium, quod drasticum quidem est, minime tamen tam horrificum, ut ne in hydrope adhi-
79쪽
hiberi queat, Squillam, cujus vis incidendi vise
dum maxima, diu medici usurpare Veriti sunt, cum justam utriusque dosin ignorarent. Gumini uitae, quia mochlicum, mittitur, quam Quam Turcae usum ejus ad quartanam nos docuerunt, ex Perimenta . D Praesidis in os comi nautarum Olmenti instituta confir
7. Dolies medicamentorum perexigus. Dum enim Medici nimis cauti fuerunt in exhibendis medicaminibus, in id inciderunt incommodi, ut opem ferre laborantibus non postent. Et, at tir enim, veremur ne Medici compluries hoc nomine hodieque peccent, dum proponunt drachmas herbarum pro infuso, ubi unciae erant sumendae. Contra
Agyrtae, intrepidi perfrictae frontis homines,cipe id prpestant egregie, in quo Medicum probi
tatis studiosum deficere Videas.
Quod si quis ad solvendum alvum Rhe gr. tantum ij porrigeret, nae is effectu frustraretur. Caprifolium in decoctis adhibituna, sed non ea portione, quae requiritur, quare vis ejus sanguinem mundisiicandi plurimos latet. China dos largior, si quid ea proficies, esse debet. Ad Luem Veneream quae ex regu veg. Petuntur auxilia, etiam parcior forte, quam par est, manu propinantur.
8. Ini itia in re Bolanica Pharmacopoeorum, plantas fi epe adulterinsis pro genuinis Cenditrentium, quibus quando intentus non obtinetur effectus, absterretur ab usu illarum in posterum Medicus.
Pro Hermodaebii ad quae ad Rheumatismum commendatur, interdum Colchici, alias reos cujusdam radicem exhibuere, quae viribus differunt. Itaque incerti rerum medici, illam deserere coacti tandem sunt. Pro Scabiosa Centauream l. v. o8. Pro Acantho Heracleum 231. dedere. Dentariae ad ad odontalgiam egregia, neglecta est, cum Pharmacopaei ignorarent, utrum ex Dentaria 56s an Latbraea I 8. an alia quapiam desumi debeat Pimpinetia Italicae ad adstringens in haemor-rbagiis a Poterio perperam accipitur. Huc refero erro a Ie I ,
80쪽
rem, quo pro 'perico perforato, cuius vis vulnerati Aresolvens, Manthelminthica sunt itur quadrangulare.
9. Mellicorum ignoranti in Botonicis, et incu
ria in improbandiis S liminandis inutilibus, spuriis, ineptis succedaneis.
Hoc quidem antea obtinuisse suspicamur, jam nunc in tantabo tanices luce meliora sperare fas est. Ac mella in calculo eximia, cum carissima sit rarissima, eligenda est ex ejus familiaribus, quae vicibus ejus fungatur. Hic vero delectus opus Bolanici est. Quamobrem generi humano gratificatus est . . Praeses, noti sicando Sie-gesbechiam, utpote proximam, recte substitui Acmelia: quod deinceps confirmavit D. D. HAS SELO UIS ex Perimento, in juvene calculoso lii Upsalia instituto. --nicam, aeque a Doronicum esse veneni suspicione notandam, facile judicabit Oranices nariis, illa tamen innoxia per ignorantiam rei botanicae habita fuit, licet hoc veneni insimulatum. Bellis minor frustra fere magni fit, Ob prpe stantiam virium, quae illi inesse creduntur. Rosmarinum It vestrem praesentissimum esse ad usti Ferinam auxilium, Vix agnoscent Praestici, nisi qui simul Bolanici, quod tamen comprobat hodie ejus Vestrogothis frequentillimus in hoc morbo usus. Melissa Turcita in ossicinis servatur, quamvis multo debilior Canariensi, quae excluditur. Saxifragais alba .rti bra, quamvis neutra memorabile quid praestitit, locum tamen utraque inter ossicinalia obtinet Mechoacannam raro adhibent, ut nimis debilem, cum prae aliis, ad purgandos infantes idonea sit Botr)os herbam ex Europaea planta desumunt, quam ex Americana recipere odor sapor suadent siquidem optimum ad phthisin auxilium desiderant ibeos nigri herba stipites laudabile ad hydro-phobiam dysenteriam febrilem, morbosque contagiΟ-sb alios remedium negligitur, cum de viri hus ejus nihil memoriae Vetere prociderint, quas olfactus facile observat, gustus non item.
Io. Usus Medicamentorum compositorum. Scili
cet cum simplicia rarissime adhibeantur, fit ut ad cognitionem Virium plantarum ope experientiae