De interregibus Romanis

7쪽

Antiquissinio civitatis Romanae tempore, quo reges a senatu et populo ereati imperium obtinebant, ubi rex deeessisset, interreges fuisse eonstat, qui rempublieam administrarent et omitiis novo regi reando praeessent, sed de modo, quo ipsi creati sint, de numero eorum et de tempore, quo imperium penes sim gulos fuerit, diversissima traduntur a tribus auetoribus Livio Dionysio Plutaretio. Livius i. I. e. 17, postquam exposuit nomulo moriuo saetionibus inter ordineseertatum esse, quia et Romani veteris et oriundi a Sabinis sui orporis ei e regem voluerint, hae seripsit: , Timor deinde patres ineessit, ne eivitatem aine imperio, exercitum sine duee, multarum ire civitatium irritatis animis, vis aliqua externa adoriretur. Et esse ivtur aliquod aput placebat, et nemo ab ter eoneedere in animum inducebat. Ita rem inter se eentum patres,deeem de euriis saetis, singulisque in singulas decurias reatis, qui

Summae rerum praeessent, eons oeiant. De eem imperitabant, unus

eum insignibus et lictoribus erat; quinque diorum spatio siniebatur imperium, ae per omnes in orbem ibat annuumque intervallum regni suit. Id ab re, quod nune quoque tenet nomen, interregnum appellatum.

In his errorem inesse apertum est; centum enim enatores recensentur, quem

numerum Sabinis adjunetis duplieatum fuisse satis onstat. Qua in re Livium temere a plurimorum sententia viseessisse parum verisimile est aut multum sis limur, aut causa, ob quam senatum Sabinis auctum tradere noluerit, hae ipsa putanda est, quod interregno post Romuli mortem init 'isentum tantum senato 'res apud annalium seriptores ommemorari videret. Quod uisunque est, em

8쪽

nisi attentius legeris, duplieem interpretationem admittere videantur ambigere enim quis possit, utrum decem, quos imperitasse dieit, intelligatur deeuria, quam

ita imperasse tradat, ut nomen et insignia interregis penes unum fuerint, an deeam interreges ex singulis deeuriis reati. Falsum esse, quod priore loe posui, ostendunt verba praeeedentia, quibus non decuriae sed deeem in gingiuas deeurias reati summae rerum praefuisse dicuntur. Dionysii I. II. e. 7 hae verba sunt: a rari ἐνιαυτῶ βασιλευ μὰν οὐδεὶς ἀπεδειχθη Ῥωμαίων, ἀρχῆ δέ τις εν --λο- μεσοβασίλειον, ἐπεμελεῖro τῶν κοινῶν, τοιονδε τινὰ τροπον ἀποδεικνυμιήνη τῶν πατρικίων ο καταγραφέντες εἰς τὴν βουλὴν πο Ρωμυλο διακοσιοι το ἀριθμον οντες, τε πην, διενεμηθησαν εἰς δεκάδας ἔπειτα διαελ ροοσαμενοι τοῖς λαχουσι δέκα πρώτοις ἀπέδωκαν αρ-

νιν τῆς πολεως τὴν αυτοκρατορ αρχήν. 'Κκεινοι οἱ ἄμα παντες ἐβασίλευον, οἰή ἐκ διαδοχῆς -ρας πέντε ἔκαστος, ἐν αἷς τας τε φαβδους εἴχε καὶ τα λοιπα τῆς βασιλικῆς Θυσίας συμβολα Παρεδίδου ci πρῶτος αρεις τῶ δευτέρω τὴν μεμονίαν, κακεινος τῶ τρίταν, κα του ἐγένετο μάχρι το τελευταβω διελλλυσης δε τορ υ χις δέκα βασιλευσι τῆς πεντη νθημέρου προθεσμίας Βεροι δέκα τὴν ρχὴν παρελαμβανον, καὶ παρ κείνων ἀνθισαλλοι Dionysii igitur sententia est, senatum dueentorum patrum in viginti d eurias deseriptum fuisse non singulos in singulas decuria ereatos, sed omnes senatores ad interregnum accessisse, quod per omnes ita in orbem ivisse, ut deeuriae singulae quinquaginta dierum, singuli ex decuriis quinque dierum imperio potirentur. Quae ratio ut apertior quam Liviana ita parum probabilis est. Cujus quasi undamentum est, quod aequatur dignitas et honor senatorum, qui sorte ducti deinceps omnes nulla aetatis generis virtutis ratione habita ad imperium aecedunt. O in Romana ivitate laetum putabis, quae semper primeipum imperio addicta fuit Nam ne postero quidem tempore, quo ea esset im-

pem Arma, qua per populum summa rerum gereretur, senatus Unquam aequa

dae dignationis studiosus erat Aeeedit alia aussa, quae Dionysii rationem parum probabilem esse demonstrat. Nam si dueentorum senatorum deineeps per quinos dies interregnum fuisse sumis, trium annorum spatium Reitur, quo orbis per omnes verit. Quae imperii diutumita parem eonvenit magistratui, qui ad breve tempus sumi solebat. Neque id ita exeusari potest, ut minime neeessarium fuisse dieas, regnum ad multos pervenire, quod etiamsi intra pameissimos plerumque steterit, tamen quod sorte dueerentur aequum jus omnium

fuisse. Nam ipsum Dionysium de orbe, qui per omnes verit eootasse ex erbis eius apparet, qui senatum primum in Meurias dividi solitum esse seribit, .has deinde sorte duetas ea lege imperio potitas esse, ut post quinquagenos dies

9쪽

novae de Hae e derent . Quid quaeris, apparet Dionysio, qui Romana instituta ad Graeeorum normam migeret, similem interregni rationem obversatam esse, atque in Atheniensium senatu obtineret, in quo alternarent prytanes, ex quibus medri sorte ducerentur, quorum unus et senatui universo et populi omitiis praeesse Qualis ratio et ab instituta apud Romanos reipublieae ratione et ab ipsa interregni natura abhorret. Quae si reputaveris, Di nysii in omnibus, quae l. l. de interregno tradat, auetoritatem nullam esse intelliges, qui quum ea quae apud annalium seriptores de interregno tradita periret, aut inter se aut eum reliqua reipublieae Arma ob senatorum, opinor, numerum, quem diversum traderent eonciliare nequisset, ipsum seribere, luisse eonsentaneum est, quae eum notionibus, quas de rebus Romanis one pisset, eonspirarent. Et eteris loeis, quibus de interregno loquitur, verba non sunt ea, quibus ratio ab ipso inita eonfirmetur. Nam non sorte duetos, sed

ereatos, neque universum senatum sed eri . numerum fuisse eosque maximos natu et honoratissimos quosque, denique interregem a senatu reatum sueeess rem sibi ipsum nominasse scribit. L. III. l. ελευτήσαντος δέ ο/ις βουλὴ καθίστανον ἐκ τῶν πρεσβυτέρων του ἄρεοντας mi μεσοβασμον ἀρχὴν εἰς ρHσμένον τινα αριθμόν l. eod. e. 36. Μετὰ δὲ - 'Ο-λλίου Τυλλου τελευτὴν ' μεσοβασίλειος υπο της βουλῆς ἀποδειχθεῖσα ἀρχή κατὰ πατρίους Θιατμους αδελται βασιλέα τῆς πολεως Μάρκιον ἐπίκλησιν 'Aγκον l. eod. e. 46. Μετα δὲ τον Ἀγκου Μαρκsi θάνατον η βουλη

ἀποδείκ-σι μεσοβασιλεῖς ο δὲ συναγαγοντες εἰς ἀρχαιρεσίας το πλῆθος αἰρουντα βασιλέα Λευκιον Ταρκυνιον unum loeum addidisse sufficiat l. VIII. 90 βουλῆ πολυν

ἐσκοπε χρόνον, ἔ- χρησεται τοῖς πράγμασι - ην δὲ η μὲν αυθαδεστέρα γνώμην δικτάτωρα ἐλέσθαι τῶν ἀρχαιρεσιῶν νεκα - δὲ ἐπιεικεστέρα μεσοβασιλεῖ. ἐλέσθαι τους πρεσβυτάτους τε και τιμιωτάτους ανδρας, οἷς ἐπιμελες ἔσται τὰ περὶ τἀ ἀρχὰς, οπως κράτισται γενησονται, προνοηθῆναι τον ἀυτον τροπον ονπερ ἐπὶ - βασιλέων τῶν ἐκλιπόντων γιγνετο. Ταυτν προςΘ κένων τῆ νψαν τῶν πλειόνων ἀποδείκνυτα προ αυτῶν μεσοβασιλευς υλος Σεμπρώνιος 'Aτρατινος α δ αλλα κατελυθησαν ἀρχαί ουτος ἐπιτροπευ- σας τὴν πόλιν ἀστασίαστον, σας ἐειν ἐμέρας, ἔτερον ἀποδείκνυσιν, ως περ αυτ ora

ἔθος ην, Σπόριον Λάρκιον sqq. de quo l. ins a plura dieentur. Tertius Ioeus de eomitiis post Romuli mortem habitis apud Plutarehum

legitur in vita Numae e. II: - πὸ μὲν ουν τουτων ἐστασίαζον ' πως δε ιχ συγχυ-l cur non interreges ipsi statim sorte dueantur ex senatoribus sed prius oeuriae fiant, in ratione Dionysii aussa nulla apparet. Vecta eius Οι--πρανέ-ς- διενενο θνρσαν ἐς δεκαδας non possunt Vertit dr Via erant, ut Dionysii sententia sit, senatum iam ante interregnum in deeurias divisum fuisse Falsum enim hoe esse ostendit sequella λυτα.

10쪽

σι ει τῆς ἀναρχίας ἡ σώσις ἀπεργάσηται, μετεώρου τού πιλιτευμπος οντος, Dainti Mπατρ&ιο- πεντήκοwrae nou κατον οντων αυτῶν, ἐν μέρει καροον τοῖς βασιλικοῖς παρα μοιο κοσμουμενον Θυερ τε τοι θεοῖς - νεμομισμενα καὶ χρημι ατίζειν, ε - ἄρας τὴ νυκτος,

έχειν δοκε τοῖς ἔρχουσι, καὶ προς το δῆμον ἡ μεταβολὴ τῆς Θυσίας αφα ais τὸν φθονον, ορῶντα τῆς αυτῆς ἐμέρας καὶ κτος το αυτον διάτην ἐκ βασιλέως γενομενον. οδὲ ημα τουτο τῆς ἀρχῆς μεσοβασιλείαν οἰ Ρωμαῖοι καλουσιν. Plutarchi igitur sentem

tentia est, senatores, qui centum quinquaginta herint, deineeps omnes intere ges saetos esse, sed singulorum imperium non amplius duodecim horarum fuisse ita divisarum, ut sex horae ad noetem sex ad diem pertinerent. Quam sententiam exploserunt omnes ut neque per se probabilem et iis, quae reliqui traderent eontrariam. Iure quidem illi suo, sed minus aute, nam qui in res populorum antiquissimas et sabulis inVolutas studium eonverterunt, bene eombrum habent, ex iis quae ipsa salsa sint, saepenumero vera vel erui vel eonfirmari. Niebuhrius sabulam salso senatorem numero, qui a Plutareho tradatur, inniti d et ' eui fidem non habemus, quum nexus inter ea quae Plutaretius de imp perio interregum seribit et numerum senatorum, a quo mehu ua illa pendere vult, nullus appareat. Immo a Plutareho narrata hane originem traxerunt. Nam quod apud annalium seriptores tradebatur senatum, hi res ad interregnum v niret, in deeurias dividi solitum esse, quae singulae quinque dierum imperium haberent, Plutarchus sive quicunque eius sententiae primus auetor filii, ita imtellexit, ut non unum ex deeuria sed omnes deeem deineus eo dierum spatio imperasse rederet; unde singulis dimidia diei pars, qua regnaverint, evenit. Et ho quidem ipsa res docebat, non potuisse dies inter binos ita distribui, ut alteri lueis, alteri oetis tempora darentur; unde diserte mutare a media noete et meridie interregna inita scribit. Fuisse autem in annalibus verba, quibus homo utique Graecus, qui patriae suae instituta animo teneret, in errorem

facile indue posset, eo magis est verisimile, quod etiam Livii verba, id quod

supra monuimus, ea sunt, ut, nisi attente legeris, vehementer dubitare possis, utrum ex decuriis singulis unum solum quinque dierum spatio an eum riseipel Voeabulum κυρων insitieiam aut eorruptum inesse etiam aliam eorruptelam aliquam ostendunt verba ἐν ρει παστων, quae hiatum habent, qualia apud Plutarchum non legitur. De quo argumento eo piose exponet postremo editionis volumae Vir nobis amicissimus c. Sintenta. Et hoc quidem loe vitium laeti transpositione tolli poterit.