Vera et brevis eorum narratio, qvæ tam in pacifìcatione qvam terrestri bello inter Suecos & Danos tractata et gesta sunt [Olai Martinus Helsingius]

21쪽

L Iu non ab uno,uel paucis, sed a plurimis a m ipso oppido Scaris,sub initium mesis Augusti, curi ibi R. M. praesens adesset. Eodem tepore ad oppidum Sca- ras confluxerunt rustici e finibus cpisuri.

te mi, crudelitatem Danosv ametantes, necti non auxiliu Scopem aduersus hostes tam immanes, a Rege Serentissimo stolano,ia suppliciter implorantes: Quare S R. lina sius M. omnino persequendum bellum iudicauit. Ac proinde mox hic deliberaria coeptum est, utrum recta Elaburgum vexara vero Vardbergam, ut hostis intercludi posset exercitus ducendus seret.

Consiliariis visum est hostem apud Etrum burgum primo petendum esse Quocircat R. . iter Elzburgum versus eo aniat, mo ingreditur, Ut cum hoste omnino conici figeret, si expediaret taeterum in itinerest nunciatur, quod hostis raptim castra nam uisset, seo in Hallandiam quanta potuitia festinatione, recepisset. Unde dc R.

22쪽

nec crustandum putauit, sed ad persequedum hostem properat. Accidit terea eo die, quo Scaris discessum est responsum a Rege Dania adferri, quod istiusmodi erat tantum abesse, ut pacem propositis conditionibus Dania Rex aesturus cset, ut potius summis viribus se bellum moliri significaret. Itam circa Regni fines lustratione exercitus habita, Mitteris ad ipsos in oppudo Uar erga de deditione pra missis, ipsum oppidum Vardberga simulac tuc

Ar Uardbergensis die xxii Augusti

obsidione a nostris cingitur. Sed curva certis nunchs relatum emet Dania Rege

propria in persona non occursurum,

quin alium quendam,nomine Danielem Randizau, exercitui praeseditam me, via sum est ecfiliarη praesentibus,nec non et ipsis militibus,minime consultum, ut RG a Malastas regni limites egrederetur, quin omnes uno ore rogabant,ut in Reg

23쪽

no ipsius Maiestas dignaret remanere, 8 quem vellet exercitui praeficeret, se omnem obedientiam Legato Regis,qu admodiam Rex inpiaesentia effet, Prae stituros Mandatum agitur datum est NL colaol e militi aurato peditatui siue

a Legionibus praeesset Equitum Magister

aut Iacobus Henrici constitutus, qui abo R. M. mandatum si renue exequetes peri tubicinem ab ipsis in oppido denuo mi-ς, litari more requisiverunt, se ut R. M. te Suetite dederent, id i facerent, fore ut ii non tantum Ciuibus ipsis ac IncoIis eius

oppidi vetera priuilegia integra serua: rentur, ipsim in suis possessionibus 8c

i, bonis tuti permaneret, sed et militaribus 1 etiam hominibus plurima ex ris pers obia uerentur, quae Danaae Rex dare illis te et nebatur, ac soluendo non esset. Illi auata tem truci vultu respondebant, tantum f. abesse de deditione ulla ut cogitarent,

v Πςquidem magni oppugnationem M ut cerent

24쪽

eerent, seu periculosam illam iudicarent, rati prope impossibile fore, ut ciuitas vallo fossa, Dadeo munita, Wantea semper contra hostes inuicta, expugnaretur. Postridie eius diei tubicen denuo ad illos in oppido cum literis mittitur,quihus serio illi admonchantur, ne periculuipsis tam manifestum contemnerent. Ipsi

multis tunc conuiciis tubicine cum literis repellere, interminantes si saepius reuerteretur, futura illi ut amplius non parceretur Sequeti die colloquiitii cum nostris

ad horae unius spacium petiuerunt, quod ipsis et concessum est Hora colloqui j constituta, venerunt tres e ciuitate, sed non ob aliud c ut apud nostros quid ageretur, explorarent, & suo ipsos more deliruderet. Cui rei argumeto inter alia fuit, pc primum illi ad oppidi porta reuerte rentur, qui supra Vallum crant, mox iri nostros eiaculati sint, etiamsi hora illa so

cialis nondum elaps esset.

25쪽

Suces igitur cum viderent frustra de

deditione hostes sollicitari, pararii eo et sequeti die, quae ad oppugnationem foret necessaria, ita ut vi oppidum aggredi decreuerint die Augusti xxvij. Sed quia ne tunc quidem rite omnia parata inueni hantur,ixaecipue quibus fossam, quae, dari non potuit, arte traiicere oportebat, ideo dilata est expugnatio in noctem staquete: Erant in Onia ita disposita, ut ipso in oppido aliud non scirent, quam eo die

expugnationem certo futuram, sicut etiam faeti sunt leues aliquot assultus, quiabus represssis redditi sunt, qui sortiter iulas excipiebant, eo audacioresac animosiores Tandem prima noetis vigilia coe-Perunt nostri arte ignem ab illa parte, qua ventus flabat, in oppidum ad dimidium so noctis iaculari tam copiosum, ut extingui non potuerit, qui passim ille grassari coeperit. Quo viso nostri sua in statione collocati, dato signo hila

26쪽

res oppugnationem animo valde sorti aggrediuntur. Qui erant in praesidio, cuvnum immodo locrum defendendu habehant omnes ad eum confluui,nec minori-hus animis sese defendebant, nostros vallum scandere nitentes repellcbant ita ut fortuna iam huc iam illu victore fore visa sit polliceri. Erat autem horrendum, 8c visiud auditu spectaculum. In ipsa siquidem nocte intempesta incendium passim in oppido se magis magis ditand

Te, senes,mialiereS, infantuli, huc illuc per

plateas discurreres miserabilem in modum eiulari. Ad oppidi vero moenia tan. to ardore, tanto impetu alter alterum c ficere ac dehcere, Ut nec ferrum nec flammas metuere sint visi. Deinde praeter tota metom displasiones hine indelioredas,tatus erat ipso in oppido propter incendiu, quod late se iam distundebat, gregis carmenti amor indiscretus, ut tubarum

N impanon sonum superare videreL

27쪽

Et in summa talis eiulatus, ut ipsum hontem etiam ad commiserationem commuerit. Durabat autem mutua haec concer latio Sc oppugnatio acerrima sere a dumidio ncetis ad sextam, i horam, tutinam Postq3 enim ita illuxit, ut edom ginques visu discerni possent,et animaditertercia nostri stitionem hostium ad septemtrionalem portam esse desertam, mox eo sese conserunt, confractaque porta intrant. Cumq, qui sepra vallum meridiem versus in statione sua erant collocati viderent septetrionalem oppidi partem a nostris iam occupatam teneri, coeperunt animum magis magisq; erj-cere,& Unus post alter in latebras distrugere. Itaq; Sc nostri illam oppidi parte mox quo invadunt, nec non oppido in uniuersum potiuntur. Iam vero poenitere ipse supra moduccepit, qui antea tam pertinace fuerant, deditionem e facere nullam omnino voluerint

28쪽

voluerint, sibi quod melius non 'nsulis.

issent, ac causam deprecari, sed fuit tarda nimis illa poenitentia. Trucidati intenim quotcit in primo furore militio currebant, ita in ut muliebri sexui parcitu sit, ac pueris, Sciis praetereari armara non poterant, ut sunt senes, wid genus homines Postcb vero primus illa militumror remittere nonnihil coepi let, qui

ipso in praesidio ex hombus adhuc super

erat, arma ia pleri abiecisssient, nostris' supplices fieret, donati sunt vita illoru nopauci, quora in numero fuerunt Germani pedites circiter quinquaginta Scoti equi res centu, Me ciuibus siue indigenis nonnulli Praedam consecutus est noster miles

satis opimarac praeclara Nam etsi oppυ

du incendio totum est absumptu, inuene. Tutin thesauros pluribus in locis re m-tos,quos ignis no attigerat Pinerea erat aede .gri paucae musti diuitns refertar,

cum nostri oppidum occuparent, ad quas

29쪽

incendium adhuc nondum peruenerat Durante aut oppidi huius obsidione. nec non do de a nostris feliciter expura Malo, Venerunt agricolae in Hallandia illa Septentrionali habitantes non pauci, qui apud D. Hogeschelium 8 c Regi Secretariu Ericum Matthaei,de Regis Daniae iniustitia perplurimum uerebant,el ML tu istud ille suis subditis plane funestimo. Disset. Deinde cum iure ad Reg Sueciae pertinere se agnoscerent, c culpa illorum haud factum esset, clitanicam seruituteali adiu nolentes ultinuissent, petierunt

supplices ut funditus non destruerentur, sed in clientelam potius S R. M. Sueciae reciperetur, atque eo pacto ad verum relegittimum Domnum solenni iuramento ad hoc praestito, redire apses tandem concederetur, id quod Sc iliis haud de negatum est, dato nicuilibet illorum Symbolo, quod Saluaguardas commmiliter Vocant.

ii Caetera

30쪽

Caeterum Vardberga vi ad eum m clum,in iam victaim,occupata, deliberari coeptum est, Vtrum ad arcis oppugnati nem mox properandum, an vero aliud

tantisper agendum, quoad Rex Serenissiconsilium 1llis ac voluntatem suam ad Ocis oppugnationem plenius adhuc deci raret, qui tunc ad praedium Orreholmeniti Vestrogothia, ut Onia ipsis in castris necessaria citius eo suppeditarentur, rogressus fuerat. Hoc ideo potissimum ab ipsis consultabatur, quod ar ipsa Sciatur Marte adeo munita ipsis videretur,

ut oppugnationem Rege inclytae mentionis Serenisi imo prius denuo adhuc non consulto haud libenter aggrederentur.

Et quia rumores quidam vani ercbatur,cuod hostis suis opem laturus non PrΟ-cul abesset, Ideo visum est Duci exercitus D. Nicolao B e, kMariscallo amaho Henrici, nec non Sc carteris corasultu, hosu primum ut occumret, cum eo si