M. Tullii Ciceronis opera

141쪽

α Memsto, priviam vim. ivitas est larum in senatu Entellino multa. II murae imis iniuriis ageret, hoc latit: si ad cella, t. nac aestimatione consederetur, velle iaculos senatui pollicari sim mentum an cellam gratis , n positae is tas peculum uin strutitias minis deest v

aor Perspicere vos cera scio , Neuri quantopere hoc expediat, non ad inpu'tatem conditioris, sed ad minima mal rum Humda : nam , qui mille modium Verri suae partis in cellam gratis dedicit iduo millia nummam , aut summtim tria dedisset idem nunc pro eodem numera frumenti in VIII millia dare coactis est: hoe arator assequi per triennium eri. fructu suo non potuit vendiderat instrv mentum, necesse est. - hoc munus in hoc vectigal aratio tolerare, hoc est, Sicilia ferre , ac pati potest populo Romano serat potius, quam nostris magistratibus Magna est pecuma: magnum, Praeclarumque vectigal si mod id salvi provincia , si sine iniuria socioriam pere pere possitis nihil detraho. Magistrati-,us tantumdem detur in cellam , quantum semper datum est quod praeterea Verres imperat, id , si facere non possunt, recusent si possunt, populi Romani potius hoc sit euigia, Ptia praeda praetoria.

142쪽

aoa. Deinde cur in uno genere seis menti ista aestimatio constituitur Si est aequa, & ferenda : debet populo Romano Sicilia decumas det pro aemulis tritici modiis temos denarios : sitia habeat

frumentum Data tibi pecum est, Verres: una, qua frumentum tib emeres in e lam: altera , qua frumentum naeres a Duitatibus , quod Romam mitteres DN d tam pecuniam domi retines is praeterea Pecuniam permagnam tuo nomine aulam: ac idem in eo frumento, quod ad populum Romanum pertinet exige Mem aestimatione pecuniam a civitatibus & refer, quam accepissici tum resertius erit aer

rium populi Romani, quam umqtiam fuit. ao3. At enim istam rem in publico se mento Sicilia non ferret hane rem in meo fiumento tulit Perinde quam autaeqnior sit ista aestimatio in tuo su in in populi Romani commodo : aut ea res, quam ego dico, 6 ea, quam tu fecisti, inter se genere inauriae, non magmtudine

tecuniae disserat. Verum istam ipsa re,

im serre nullo modo possunt ut omnia Temittantur, ut ominus iniuriis, et ea, mitatibus, quas te praetor tulerant, in posterum liberentur istam cellam , Deme istam aestimationem negant se uno modo serre posse.

LXXXVIII. Mulis phoetis Agm

143쪽

gentinus ud Cn. Pompeium consulem nuper homo disertissimus, Momni doctrina, Quirtute marissimus , ero tota Sicilia de aratorum miseriis graviter, ac copios dixisse, ac deplorasse dieitur ex quibus hoc iis, qui aderant nam magno conventu acta res esto indignissimum sedebatur; qua in re senatus optim , achenignissim eum aratomus egisset, lar' gh, liberaliterque a masset, in ea re praedar praetorem, bonis Verti aratores; se non mod fieri, sed ita fieri, quas laeeat, concessumque sitietos. Quid ad haec Hortensiue cillam esse crimenes hoc numquam dicet. Non magnam hac ratione pecuniam captam ne id quidem dieet. Non insuriam ae tam Siculis , ataue aratoribus i qui poteri diecte' Quid igitur diem' fecisse alios-Quid est hoc 'utrtim erimini defensio , an comitatus exsilio quaeritur 3 u in hac republica, an in hac hominum libidine rac ut adhuc habuit se status iudiciorum)

etiam licentia , non ex jure non ex aequitate, non ex lege , non ex eo, quod oportuerit, non ex eo , quod licuerit ;sed ex eo , quod ali is secerit, id quod reprehenditur, recth dictum esse defendes et . Fecerunt alii alia quam multa Dcuris hoc uno erimine isto genere defensionis arteris trium quaedam omnino in te singin

144쪽

lina , quae in nullum alium hominem dici, neque convenire possint quaedam tibi eum multis communia. Ergo, ut omittam tuos peculatus, ut ob us dicendum pecunias acceptas, ut ejusmodi cetera corae forsitan alii quoque etiam secerint et illud, in quo te gravissim accusavi, qui, objudicandam rem pecuniam accepisse , e, dem ista ratione defendes , fecisse alios 'Ut ego assentia orationi, defensionem tamen non probabo. Potilis enim te damnato , ceteris angustior locus improbitatis defendendae relin etur, quam , te absol to, alii, quod audacissim fecerunt, recta fecisse existimentur. LX X XIX. Lugent omnes provinciae: queruntur omnes lineri populi: regna denique jam omnia de nostris cupinatiuus iniuriis expostulant locus intra oce num jam nullus est, nec e tam longi

quus , neque tam reconssitus, qu non , per haec tempora , nostrorum hominum Nhido , iniquitasque pervaserit : sustinere jam populus Romanus omnium nationum non Vim , non arma , non bellum , sed luctum , lacrymas, querimonia non P test. In ejusmodi re , ac moribus , si is

qui erit adductus in judicium , quum manifestis in flagitiis tenebitin , alios eadem fecisse dicet illi exempla non deerunt: reipublicae salus deerit, si improboriun

145쪽

exemplis improbi judicio , ac periculo liberabuntur.

ao8. Placent vobis hominum mores placet ita geri magistratus, ut geruntur lplacet socios sic tractari, quod restat, ut per haec tempora tractatos videtis Curnae a me opera consumitur quid sedetis ' cur non in media oratione mea co surgitis , atque disceditis Vultis autem istorum audacias, ac libidines aliqua ex parte resecares Desinite dubitare, utrum sit utilius, mpter multos improbos, uni parcere, an unius improbi supplicio multorum improbitatem coercere. 2o9. Tametsi quae ista sunt exempla multorum nam quum in causa tanta, quum in crimine maximo dici a defensore coeptum est, factitatum esse aliquid is spectant ii, qui audiunt , exempla ex vetere memoria, & monumentis , ac litteris , plena dignitatis , plena antiquitatis. X C. Haec plurimit solentin auctor tatis habere ad probandum in iucunditatis ad audiendum Africanos mihi, Gatones, Sc Laelio commemorabis 8 eos fecisse idem dices t quamvis res mihi non

Placeat: tamen contra hominum auctoritatem pugnare non potero. An quum eos non poteris proferre , proferes hos recentes , Q. Catulum patrem, C. Marium , Q. Scaevolam, M. Scaurum , .metebr

146쪽

ium t qui omnes provincias habuerunt,4

frumentum cellae nomine imperi erimi:

magna est hominum auctoritas, e tanta, ut etiam dein suspicionem teger po tia Io. Non habes, ne ex his mi an hominibus, qui nuper fuerunt , ullum auctorem istius aestimationis. ub me istam, aut ad quae exempla revocas 'in umis minibus, qui tum versati sunt in valica , quum & optimi mores emine, a minum existimatio gravis habebatur,' iudicia severa fiebant, ad hanc hominum scentiam , 8c libidinem me ad eis et in quos aliquid exempli populi Romanus

statui putat oportere , ab iis tu deis i ni exempla quaeris ' o firmo ne hos quidem mores , dummodo ex in ea, quae probat populas Roman in me la , none , quae condemnat, sequamus. μα--eumspiciam, non quaeram foris, quum habeas iudices , principes civitatis, P. Se vilium , Q. Catulum et qui tanta auctoritate sunt , tantis rebus gessis , ut in illo antiquorum, clari morum hortam , de quibus antea dixi, amero eponam r. a II. Exempla quaerimus,4 ea nonant, qua mi ad uterque horum exercit-4ωhuit. Quaere, Hortensi, quoniam te dicentia exempla delectant, quid me LItane ver Q. Catulus 'umento est usus, pecuniam non eoest. P. Servilita

147쪽

quinquennium exercitui quum praeesset occis a ratione innumerabilem pecuniam Eacere posset, non statuit sibi quidquam ficere, quod non patrem suum , non avum

Q. Μetellum facere vidisset C. Verres reperietur, qui, quod expediat, id licere dicat quo nemo , nisi improbus, secerit, id aliorum exemplo se fecisse dese dat 8 At in Sicilia laetitatum est. X CL me est ista conditio Sicilia p*um, quae optimo Iure , propter vetustatem, fidelitatem , propinquitatem esse debet, huic praecipua lex iniuriae definitur Sed in ista ip1 Sicilia non quaeram exemplum foris et hoc ipso ex concilio utar exemplis. C. Marcelle, te appello. Siciliae provinciae, quum esses pro consule , praelaisti: num quae in tuo imperio pecuniae cellae nomine coactae sunt neque ego hoe in tua laude pono Daha sunt tua faeta, at ueconsilia imma laude digna, lassius illam tu provinciam afflictam Oc perditam me xisti, ataue recreastici nam ho de elliine Lepidus quidem secerat, eui tu se

cessisti. Ouae sunt tibi igitur exempla valSicilia cellae, si hoc crimen non modi, l Μarcelli facto, sed ne lepidi quidem potes defendere. 42r3. An me ad Μ. Antonii aestimatio nem frument , examonemque pecunii revocaturus es t Ita , inquit, ad . ai

148쪽

toniici hoc enim mihi significasse , Ἀωnuisse visus est. Ex omnibusne igitur populi Romani praetoribus, proconsulibus, Imperatoribus , M. Antonium delegisti ,δε ejus unum improbissimum tactum , quod imitarere rat hic relim mihi dissicile est dicere , an his existimare, ita se in illo infinito imperio, Antonium gessisse, ut muli isti perniciosius sit dicere , se iare improbissima voluisse Antonium imitari, Guam , si possit, defendere nihil in vitas M. Antonii simile fecisse. Homines inaudiciis ad crimen defendendum, non , quid fecerit quispiam, proferre solent, sed quid

probarit. Antonium, quum multa contra ociorum salutem, multa contra utilitatem

provinciarum & faceret,in cogitaret, in mediis ejus injuriis' cupiditatibus mors oppressit. Tu mihi, quasi eius omnia secta atque consilia senatus populusque Romanus, iudices, comprobarint, ita, . Antonii exemel istius audaciam defendis. XCII. At idem secit Sacerdos Hominem innocentem , c summa prudentia Praeditum nominas sed tum idem fecisse erit existimandus , si eodem consiliose fit. Nam genus aestimationis ipsam a me numquam est reprehensum esse eius aeq-

taS, aratorum commodo, voluntate per

penditur. Νon potest reprehendi illa aestimatio, quae aratori non modo inconinioda

149쪽

non est, sed etiam grata est. Sacerdos , ut in provinciam venit, frumentum in cellam imperavit. Quum esset, ante novum tritici modius denariis quinqueri petiverunt ab eo civitates, ut aestimaret et remissior aliquant,ejus fuit aestimatio , quam annonae nam aestimavit denariis III. Vides , eamdem aestimationem, propter temporis

dissimilitudinem, in illo laudis causam habere, in te , criminis in illo, beneficii; in te injuriae tet 13. Eodem tempore Antonius III denariis aestimavit, post messem, summa in Vilitate , quum aratores umentum dare gratis malebant Q aiebat, se tantidem aestimasse, quanti Sacerdotem meque mentiebatur sed eadem ista aestimatione altersublevarat aratores, alter everterat. ubdnisi omnis frumenti ratio ex temporibus esset, annona, non ex numero , neque ex summa considerandari numquam tam

grati hi sesquimodii, Q. Hortensi, fuissent:

quos tu quum ad mensurae tam exiguam rationem populo Romano in capita descripsisse , gratissimum omnibus fecistici caritas enim annonae faciebat, ut istuc , quod re parvum videbatur, tempore magnum rideretur. Idem istuc si in vilitate populo Romano largiri voluisses derisum tuum beneficium esset, atque con

150쪽

XCIII. Noli igitur dicere , istum idem

lacisse, quod Sacerdotem: quoniam none tempore, neque simili fecit anno Dicito potitis , quoniam habes auctorem idoneum, quod Antonius uno adventu divix menstruis cibariis fecerit , id istum per triennium secisse AE istius innocentiam M. Antonii iacto , atque auctoritate de- sendito. Νam de Sex. quidem e caro, sortissimo atque innocentissimo viro , quid dicetis 3 de quo quis mauam arator questus est' aut quis non ad hoc tempus annocentissimam omnium diligentissiniamque praeturam illius hominis extamavit Diue

nium provinciam obtinuit quum alteramnus in vilitate, alter in sumna caritate sedirit; num aut in vilitate Mummum arator

quisquam dedit; aut in caritate de stim, tione frumenti questus est At heriora kibaria facta sunt caritate Credo et neque id est novum, neque reprehendendum. 2x7. Modo C. entium Vidinis , hominem vetere illa ac singulari innocenta plinditum, propter caritatem fiumenta , quaesierat in acedonia, permagnam ex cina riis pecuniam deportare. Quamobrem non ego invideo tuis commodis , si qua ad te lege venerunt iniuriam queror, improbbtatem coarguo avaritiam in crimen,&in judicium voco. Qubd si suspiciones iri, cere voletis , ad plures homines, 44