장음표시 사용
621쪽
6 12 UES LI t, DE CORPOR 13 colon interim ureamq; tenuiore gracilioremq; quam rectu obtines: & quam
to colon recto magis conterminu est,tato quoq; ipsius tunicae crassiores, m
liusq; enutritae c5spiciuntur.Ιntemautriusq; intestini tunica transuersis dum tinat circularibusq; fibris,sisdemq; Dequetissimis abundat: externa uero incolo intestino transuersas quide nanciscitur, sed&rectas quoq; quamplurimas obtinet,non quidem secundum uniuersam intestini superficie protensas, sed inferius dutaxat i superius,ubi colon' depressum esse diximus.Secundum Gnim eas coli impressiones rect ς fibrae protenduntur,& coli tunicae ibide sunt robustissimae,admodumq; spissae:& ut Galenus de pluribus animalibus innueba colon fortibus ligamentis utrinq; singulis inibi constringitur, secundum longitudinem desuper ad inferna porrectis: quod mehercule &hominis seripsisset, nisi illius intestina canum intestinis eiusmodi ligamentorum Gesecarentibus, respondere putasset Porro exterior intestini recti tunica per totum intestini ambitum rectis fibris admodum frequentibus pastim abunda adeo ut haec plures rectas quam orbiculares sertiatur. Caeterum' tertia . hucrastarum intestinorum tunica, quemadmodum & tertia gracilium tunica, a mesenterio ipsis uasa porrigente pendet. quanquam coli intestini pars,uentriculi fundo attensa,priuatim in hominibus abi' inferiore membrana omem p 'nuti tertiam ascistat tunica, quod haec coli sedes eius membranae beneficio ita dorso Srmetur, atq; reliqua intestina mesenterii interuentu dorse colligari ΔΓ O iam nouimus.Coli itidem &recti intestinoru uenae Sc arteris, quas pauciores hic intestina gracilia adipi untur, a portae& magnae arteriae ramis mdent. Colo quidem intestino toto progressu,qui a dextro illo ad sinistrum fere renem pertine arteriae uenae*,non secus quam ieiuno dc ilio, implantam tur,ex alto scilicet sursiam seriatim conscendentes . at parti ipsius inferiori asinistro rene ad rectum usque intestinum ductae, & ipii pariter recto,uenae arteriaeque,perinde a ' duodeno' porriguntur una enim insignis uena apodi ramis in mesenterium excurrentibus enata, dc arteria etiam ab ' illaprinci pium ducens, quae ab arteria magna ad mesenterium sub uaserum siminalium mortu depromitur, secundum dictam coli partem dc rectum inte- ρὰ
stinum mesenterio suffultae, recta protenduntur,acua progressis sirculos se- .riatim unoque ordine intestinis offerunt. Verum de intestinorum uenis ac re lib., γοῖ terijs in mesenterij descriptione rursus pertrai abitur.Neruos autem crassiora haec intestina cum gracilibus communes habent,& utraq; lento uiscidoque ob humore intus oblinuntur.Exteriori autem coli intestini superficiet,qua id re- proximum est,& ipsi quoque recto, pingues quidam appendices magnoisis i numero passim sibinde ac peculiariter adnascutur. Dein rectum intestinum 'uiusculos noluntariae iscium excretioni praefectos sibi priuatim uendicat: quos quum in secundo libro sim persequutus, non est necesse hic quoquer Λέ , vi censere. Sed admirabilis potius Naturae industria nunc consideranda uenit, c, di
quae intestina primum potissimumq; extruxit, ut horum beneficio quicquid
in cibo uetriculi opera elaborato esset succulenti,ad iecur tinguinis ossicinam ducereturi dein ut faeces,& quae si19ui inepta essent, debite eXcemerentur. praeterquam quod intesina coquendi alterandi ui modica etiam prodesse credimus,ut a uentriculo stilicet prius confect a, ab tutius paulum in ipso per intestina ductu emutarentur Atque ad hos sane seopos Natura respicies, int stina artificiosissime fabrefecit. quod enim praecipue neq; gratia edussionis crementorum, neque concomonis, sed ut id quod in cremore uersum . per uenas assumptu in iecur totum deferatur,intestina ad eum quem diximus
622쪽
modum, Ebricata sint, collectu es promptisiimum. Primo quidem, quod in nullo animali constructus sit uentriculus 1llis organis coliguus,quibus egerendo idem expurgatur. quamuis non postibile esset, uentriculu ad anum usq; extendi Deinde, qubd plurimis animalibus intestina in multos frequentesq; gyros Sc anfractus inuoluuntur Postremo, quod constet uentriculum cibum non antea demittere, quam probe illum confecerit. Ventriculum igitur sedi non esse contiguum, aut illi recto saltem meatu ductu ue iunctum, siquido commonstra aliud concoctionis esculentorum,stud uero redditionis digestionisci organum fieri oportuisse. Qtnppe si idem omnino existere metuendum euesines equenter uenae crudum inconcoctumq; inumeret cibum:qui postmodum aiecore male c5fectus,homini inutilis noxiusq; foret. Sed S redditionis instrumentum, quod non recta a uentriculo ad anum tenditur,at
quamplurimis orbibus & anseanibus spirisq; ne o us hominis nutrime
tum non exuctum elabatur ) inuolutu uisitur, nunc dicta confirmat.Si enim alius uenter uetriculo succedere essetq; ille redditionis,sicut hic cococtionis, promptuarium,nequaquam exiguo tempore, plurimum alimenti per uenas stequentes in iecur sitsciperetur. Nunc autem per innumeras uenarum s boles, ex uarijs illis copiosisq; intest noru anseactibus, quicquid succulenti a uentriculo confectum est,in iecur prompte transsumitur. Alias uero si raris uenarum orificijs parum cibi in cremorem uers continuo incideret, tarda de diuturna succederet digestio quum necessarium si ora uaserum elaboratum succum tangere. Si uero alter magnus ueter priori subtenderetur, cibus omnino modicam eius uentris sedem tangere solam nimirum eam cui proximus attiguusq; suis parietib.esiet.atq; ita prscipua cibi portio,quantacunq; stilicet esset
in profundo, seu medio eius uentris spacio,venarum apprehensiones suctusq; effugeret. Sed nuc demum trasitus angustia cibum in exiguas c5minuens particulas, cogit,ut is propemodum totus tangat intestinoru tunicam, ad quam uente suis osculis connivent. Etsi enim quid in transitu primi anseactus, uasorum ora effugerit, per secundum quidem tangit: &si huc praeterlabatur, tum omnino per tertium,aut quartum, uel alium eorum alis actuum qui Kequentes numerosiq; subsequuntur,ut tandem nullus essu a aut latea aut excidat
cibus ad nutritionem utilis, quando lege Naturs & morbo liberum corpus dipensaturi latestinorum itaq; anfractus, ut quicquid succulenti humidique in
confecto a uentriculo cremore esse uniuersum distribuatur, comparati sint.
Et id praecipue tenuium intestinorum munus est Crassa enim,& si ipsa quoq;
ad succorum distributionem conducant, priuatim tamen in hoc conferunt, ne continuo,sed per longa interualla egeramus. Haec enim tanqua Uenter aliquis siccis excrementis,uti uesica urinae,subij ciuntur,excrementaque ita in iulis colliguntur, ut repente uniuersa simul e/uci queant: sic tamen, ut & hinc aliquis homini usiis accedat . quippe si gracilium intestinorum suctum albquid praeterfugerit, quum longiori mora excrementa in crassis intestinis resideant, ipserum uasa id exugunt. Quod autem commemoratis iam usibus, quae de intestinorum construmone supra scripsi, omnia competant, obiter' deo quoque nunc subnectam. Haec itaque ad uentriculum statim, a quo cibum Hiis φλ accipiant, opportune locantum' Duodenu dein, etiamsi id fuisset utile,innul-- los tamen ans actus ducitur,qubd sub uentriculo,qua fertur,nullam omnino uacuam sedem obtineat,in qua apte in gyros flecti queat: praeterquam quod
cibath. portae etia uenae a iecoris cauo prodeunti cedere oportuerit.' Ieiunu uero Scilaum media uentris sede iustissime occupat, quod inibi mesenterῆ' cetro sint
623쪽
ia NT. DES LIL I E CORPORIS proxima,breuissimoq; ducta dc uenae portae rami,& arteriae magnae propa nes illis hic diffundi postini. Porro de ' coli si tu nimis quam misere se torquet sdissiectionum professores,quod id quum excrementorum uelut quoddam sit P, Q, promptuarium, ad uentriculi tamen flandu iecorisq; cauu porrigi cospiciunti de etiam alius quidem colo quia taces continesi innatoq; cpore destitubtur,ad uentriculum ferri uult, ut illius uicinarumq; partium cotactu e maiorem concoquendi uim assumat. Alius aute sub iecoris cauo colon deduci comtendit,ut ex bilis uesicula in illud resudans bilis, incitando, excrementorum gerendi uim feliciorem reddat. Alius uero aliud c5miniscitur:&intereansmo animaduertit, colon mesenterῆ centro non admodum debere uicinum esse,neque id uenae portae ramos cauo iecoris prorimos oportuisse assumere,
quum parum quod exugi deceat ampleYetur.Ut ita grandior dexter ue u nar portae truncus breuiori ductu gracilibus intestinis inserere ac succinctiori uia cibum in uentriculo confectu ad iecur transferre colon intestinum gracilibus cedit, ac ueluti per distantia maxime a mesenterij cetro loca procedit: atq; hac etiam occasione, id prςcipuassea portione sinistra corporis sedemo cupat Rectum autem intestinum illic comodissime reponitur, qua opport
Inusi, rum ne paulatim asseruata egerere tandem 'ueat. Forma autem tereti in nocintes creantur,ut sint capaciora, minusq; iniurijs occursantib. exposita. Atam
gustassent gracilia intestina, ut minima quaeq; cibi portio ab ipsorum tunicis,
adeoq; ipsorum uasis tangatur. Crasibrum intestinorum magna est amplitudo , ut multa colligere possint, ac ne seequentius egeramus opitulentur. Sub-- --. stantia constan facilE quae continet amplectente, A rursus a contentis distem mi viri di apta. Duplicem uero habent tunicam, ut iniurijs innoxie ferendis maps
sint idonea. nam interior aliquado in intestinorum dissicultatibus, alijsq; dimtumis Mectibus putrescit,exteriore salva:unde & aegri nonnulli evadunt Porse interior graciliu intestinoru tunica' interiori uentriculi tunica mollior est, quod nulla aspera intrita ue illa,sicut hi recipiat.Exterior uero intestinorum
tunica exteriore uentriculi minus forte carnosa est, quoniam digessionis potius quam coticoctionis organa sunt Caeterum exterior crasibrum intestinorum tunica,tanto gracilium interiore tunica durior est, quanto illa materiam
continent duriorem, δca sicco magis liberam. Quandoquidem quae grac, libus continentur intestinis, liquida, fluida, aqueaq; adhuc stant: quae autem
Agra crassis, dura. Utraque intestinorum tunica transuersas sertitur fibras, ut o-cyus quod in illa defluit propellant, itaq; cito uniuersias succus adiecurem-gatur. At externa rem intestini & coli tunica, praecipue quoquerectas fibras
obtinuit, ut hae uelut uinculum circularium fibrarum efficerentur, neforte quum illae dura excrementa crebrius protrudunt, inuicem abscedant,diuebiantur que. atque hac potissimum occasione recto intestino, ut quod sicci ra excrementa amplectitur, eius generis tribuuntur quamplurimae. inamquam fortassis non ob id tum ut transuersas colligent, rectae fibrae huic of ferantur, sed etiam ut recrementa alioquin non admodum sequacia, illae auetrahant. Tertia intestinorum tunica secundae uelut propugnaculum est, ct copula, cuius beneficio intestina mesenterij interuentu dorso colligentur.3 enarum πι, Caeterum uenae arteriarq; na&har mihi ex intestinis aliquid elicere credun- 'U' omnibus pari numero ac Dequentia distributae sunt,quod non in omnibus intestinis eadem exugenda saccorum sit copia. Quo enim intestina uentriculoin cotinuitate uiciniorasian eo plus optimi cremoris cotinent: ac proinde isequetiora uase gracilib.intestinis deserutur, pauciora crassis.&parthae
624쪽
ZIS EX G suratione pauciores uens Uentriculo,quam tenuibus intestinis inserunturi quOniam qui in ipse continetur cibus,non semper plene consenus mutatusq; est. ---r Quemadmodum uero uena uentriculum,ut tinguinem illi ad nutritionem
offerant, etiam implicare nihil dubito: ita quoq; easdem uenas, quae cremori exintestinis asiumendo, eodem in iecur trahciendo,famulantur, ad praecipuam illorum pariter enutritionem subseruire, guinemq; ips1s comodum adserre existimo, cremorem intestinis alioquin c5tentum,ad ipsa alenda nihil accommodare quicquid alij sentiano arbitratus. Caeterum intestina neruis donantur, ut infestantes humores dignoscant: quandoquidem si sensus peni tus essent opertia, nihil obstaret,quin ex flaua bile, aut alio mordaci succo im testinum penitus subinde corroderetur, priusquam homo sentiret. iam uero ii iis bilis' meatus in duodenum insertus, intestina bilis influxu stimulans, eorum L, assionem uehementer adiuuat, ac pituitam ipsis insedentem expellit. Atque
haecpraecipua,praeter sicci tenuitat causa est,cur ieiunum intestinum suum quem continet cremorem Ocyus quam reliqua transmittat. nam dum bilis mi adhuc cremori non mixta, intestini lateribus adfluit, sua acrimonia id magis stimulans,ad ea quae continentur uelocius propellenda inuitat Reliquq enim mi inanitatis ieiuni causae,ut succorum optimorum copia,frequentes uenae,pro
ximus iecori situs,& ante iis c omnia deorsum recta tendens intestini ductus, Ec liquidissimus adhuc succus, duodenum magis ieiunum debere esse, documento sunt. Quanquam bilis in ipsum influens, & illud quoq; ad shbitam e cretionem irrita impellitq;. Sed de bilis natura, ipsiusq; meatibus, suo postea loco accuratius pertractabitur. DE ME SENTER IO. CAPUT VI
M E SENTE 'IUM inter caeteras lurasossenilis dec a, mox decima edi duodecima, oeno
perfnctoriis uigesimaquarta. O R P V S-8c με ροαορ Graecis nuncupatum,
Gaza in Aristotelis historia de Animalibus lactes appel- - 'lauit: Cicero autem in tertio de Natura deorum libro, intestinum aliquod ijs Graecorum uocibus dici non admodum recte arbitratus, illas uertit interpretatu ue medium intestinum. Quia uero hic describendum corpus, in intestinorum numero neutiquam uenit comprehemdendum, & quia lactes non idem omnibus significant,& medianum uox parum adhuc recepta uidetur, non inopportune a Graecis nomen mutuabimur Mesenterium itaque quod etiam pinguis membrana, quum etiam reliquis omnibus membraneis uniuersi corporis partibus obesior pinguio, ue ista priuatim nuncupatuo ad posteriorem intestinorum sedem' locatum 1 His .i,h. edi est, uinculum, cuius beneficio intestina inuicem & ad dorsum colligarentur, suturum. Ut uero id adeo insignem usum commodὰ praestet,dura membra , --neaq; constat substantia. Ex duabus enim mutuo attensis accumbentibusq; sus membranis, a peritonaeo originem ducentibus, praecipue extruitur, ipsiusq; α er is formam intestina ab illo colligata, propemodum effingunt,& uariant. Vt namque intestinorum omnium non par anseactuum ductus est, ita quoque non eadem undecunque mesenterij essigies. Quam Galenus forte animaduertens,etiamsi mesenterium omnino continuum si nihilominus tria mesenteria quodammodo in libro de Venarum arteriarumque semone
625쪽
SIS NT. UES ZII, DE COR FORIS recensuit unum medium aliud dextrum,' tertium sinistrum Gelasinuans. e ri si
Ac ipsiam quidem medium appellare arbitror mesenterk partem, ieiunum iliumq; intestina dorse colligante: quae angusto orta principio,in miram am- 4plitudinem latitudinemq; ducitur, ut omnibus ieiuni il*q; intestini connasceretur anfractibus. Dextrum uerb & sinistrum appellare potuit, quod colon hintestinum,& reectum dorse alliga dextrum quidem in dextri iiij region si nistrum uerti in sinistro illo collocans. Mesenterij ita pars gracilibus intestibnis peculiaris, similem omnino cum ' inferiore,&colon qua secundum uem I miriculi fundum exporrigitur continente omenti membrana sortitur Gomtum. EX magnae enim arteriae & uenae cauae tunicis, quas ea uasa secundum uniuersum per lumborum uertebras ductum a peritonaeo obtinent, membraneae fibrae admodum frequentes exurgunt, statim in duas degenerantes membranas, quibus mutuo adnexis, mesenterij pars gracilia4ntestina dorso Colligans efformatur: partes autem colon Ec renum dorse connectentes, ab
illis peritonari regionibus principium ducunt, secundum quas haec intestina
exporriguntur,peritonaeo fibras quasdam,quae in mesenterh membranas do sub , - generent,illic Continuo emittente.Uertim mesenterij substatia non in hoc se-lum,quo ualidius intestina dorso adnectere membranea est at alterius etiam magni cuiusdam usus gratia, quo uenas omnes exiecoris porta,&'propastnes a magna arteria ad intestina excurrentes tuid continet: ac ne illae,dum lio id mo sesi aut cadit,diseumpantur,tuto secureq; admodum sustulcit. Grandior uisienim uenae portae truncus, qua mesenterium iuxta renum regionem a dorse pronascitur, inter duas mesenteri j membranas ducitur, arteriam habens comitem,qUae a magna arteria,priusquam haec ad renes ramos dispergat, inhoc Vma, intreis ut in intestina ditandatur,originem ducit Huc quoq; pertingunt duo nerui, ' nimirum singul ab illis pronati ramis, qui a sexto neruoru cerebri pari costarum radicibus exporriguntur. Adeo ut ingens is uenae portae truncus,& dicta nuper arteria cum duobus illis neruis simul mesenterk 'centrum subeant,atq; inter duas ipsius mutub cohaerentes membranas ingrediatur,tutoq; hi 'postmodum per uniuersam mesenterὴ sedem numerosa sobole ad intestina
procurrant. Praeter comemoratam nuper arteriam,alia quaedam magnae a
teriae' propago,sub seminalium arteriarum iniiij s exorta, eam mesentetij par η u hiem ingreditur,quq sub renum regione a dorso principium obtinet.Venas autem nullas,praeter dictum nuper uenae portae truncum,mesenteria admittit. χῶ...is nis Neq; satis assequor,quid Galenus sibi uelit,quado intestinis,ipsiq; adeo melim terio uenas offerri testatur,in iecur non terminatas,aut ut alij uertunt ad i cur non traij cientes. nisi forte aliquas cauete uenae propagines in intectina diseminari indicauerit: quanquam & illae in iecur tandem uel ipsius sententia teraminarentur,etiamsi forsan cremorem ex intestinis iecori non offerrent: alpotius intestinis mesenterioq; enutriendis,priuatim conducerent. Uerum hactenus nullam uel tenuissima sobolem a caua uena in intestina mesenterium uepertinere,quantumuis diligenti resectione deprehendi. Et quum Galenus in sexto de Administrandis sectionibus, quemadmodum & quarto de Partium usu,peritonaei processus, ac omenti mesenterijq; millis initia & ductum, perquam diffuse commemora es cum illis processibus uenas distribui deferriq; 'docet a magna uena secundum uentriculi longitudine descendente, arbitror Σοῦ Galenum'portae uenam subaudire:non uero ' cavam, adeoq; magnam, quae dorse insidens cum magna arteria ipsi comite sub uentriculo decliuis fertur, Q. eris,
inceditq;,ubi peritonaeu pricipue oritur, k ometo mesenteriol potissimum se originem
626쪽
ginem praebet Et si forte quis uti ego nonnunquam feci,atque a me inter disiecandum in scholis aliquando caus propagines in uentriculum & mesentinum excurrentes,st astantibus f ustra sunt expetitoastrue Galenum ibidem de magna alias, usue,non uero portς uena, sermonem instituisie: ego lubens c5cessero,eiusmodi propagines quantumuis modicas & graciles, me . adhuc latise. Dein Herophili sententia a Galeno in quarto de V stipartium adducta de uniuersa portae uena eum in modum intelligendam arbitror, quo nos de eius usu egimus,quu proponeretur,non totam poris distributionem in hoc tantum fieri,ut a uentriculo c5festus succus in iecur traij ceretur, ac re uulgi etiam opinione melancholicus succus lieni offerretur: uerume
tiam ut plerisq; insuperpartibus alimentu si peditaretur, quemadmodum uel illi poris uenae ostendunt' ramuli,qui uarie per omenti membranas in- hQ.s testinis instratae excurrunsi&' qui in omenti Sc mesenterὴ ' glandulas terminantur,neq; ultra incedunt, soliq; ita nutritioni famulatur. Portae uero prO- pagines in intestina inseris, simul ad cremoris in iecur traiectum,&sanguinis enutriendis intestinis idonei deductum,subseruire mihi uidentur, mutua m aterierum transsiamptionem necessario multisq; argumentis uti alias docebitur latius) concedenti ade ut priter comemoratas uenas, nullς aliae in intestina & mesenterium pertinentes,hactenus mihi fuerint obuis. Clterum, Ut in canibus ne hic forte praeter sententiam in nugaces scholarum discepta tiones incidam) uasorum per mesentertu incessum adinvenire promptum
Abitac5tra,ambs mesenteri j membrans in ijsdern difficulter expenduntur. quod illis macilentius quam homini obtigerit mesenterlu: quod ideo ipso rum mesenterij membranginuicem omni ex parte nisi qua uasa admittul)perinde ac si simpliciunaq; membrana id constaret, connatae uisuntur. At in
homine binae mesenterij membranae inuentu sunt perquam faciles,quu mul- Meseruersta intercedente pinguedin inuice distant. Ut enim homo copiosa undecumque abundat pinguedin sic mesenterium quoque pr pingue adipiscitur,sa
guine hic ex uasis resudante, membranarumq; ut in adipe mutato.Praeter adipem aliud quoq; mesenterio accedit non enim sagaci Naturq sat esse uisum es frequentem illam vasorum sobolem mesenterὴ membranis contineri, quin glandosum corpus,singulis ua rum scissionibus, ita undequaq; substruxit si- mul & circumposuit, ut nulla ipsarum inualida fieri, aut per motum quasiari posset non ignorans, quiduis suscipiendis noris opportunissimum esse, ubi in ramos diducitur . Ac proinde ad mesenteni j quidem' centrum,ubi prima ua forum fit distributio, grande conpus glandosum extruitur, insigniores ac pria 'mas uaserum disiectiones secure admodum suffulciens. Per reliquam uero
j et sedem, singulis prope uaserum diductibus Natura ' glandulam
in , ν quoque aliquam interieci diuisionis robur simul ac firmamentum futura
simul quoque glandulis illis accedentibus,mesenterh membranae uasa uersus intestina tutissime deferant,intes inaque omnia dorso quam aptissi me colligent,ac demum tertiam intestinorum tunicam efforment. ciuium enim mesenterῆ membranae, vasa ad appellatam nobis cauam intestinorum partem deducunt, ipsis intestinis simul cum vasis adnascuntur: atque hic in uicem abscedentes,singulae per suum intestinorum latus contendunt, in tertiamque intestini tunicam degeneran hac occasione fortius intestina ligantes, & ualidius uasorum propugnaculum constitutae.
627쪽
618 DES LII, DE CORFOIIS DE IECORE. CAPUT VIL
E C V R,nutritionis organorum facile prscipuum,&guinis crassioris ossicina, animaeq; Cibos ac potus, quaeq; corporis naturae necesiaria sunt, appetentis fomes, elatis
simam ministrantium ipsi partium regionem sibi uen dicat. Mox enim sub' septo transuerse' collocatur,max, mam inferioris illius sedis regionem occupans. Totam suu namq; dextram septi partem c5tingit,parum admodum eius partis intactum inibi relinques,qua septum undecimae duodecimaeq; c stis adnascitur,' suaq; ligamenta, quibus uertebris colligatur, porri t. Mediae autem septi parti uniuersae iecur subtenditur, sinistrae uero parti non itidem: quanquam huius magnam quoq; sedem teneat, totam uidelicet interiorem,
ad eam usq; sedem, quas1nistrum septi latus costaru medio quod ab ipsarum
radicibus ad finem usque eorundem metioo incumbere incipit.adeb isi ut longe magis quam nostris uisum est medicis, in sinistrum latus iecur pertim ιuosigat Neq; uero septi transuersi latitudinem usibi excedit: nisi quod paulo de missius, quam mucronata consistit cartilago nonnunquam,&potissimum arctato thorace depedeat.quod etiam tanto fit manifestius, quo maius homi- :cinia A ni iecur quemadmodum pueris fero accidit. Poreo humanum iecur mai rem sui portionem in dextro latere extensam habe propter' lienem,qui se dignitate multo inferior, sinistram sedem erat occupaturus. Ut igitur corpus ' redderetur aequilibre,sagax Natura minorem iecoris partem in sinistra dedimxit: uti aves manifesto attestatur, quibus iecur aequaliter in utrunq; latus,ut & canibus propemodum, cosistit. His enim quia gracilis,neq; ualde ponderosus contigit lien,magna iecoris portio in sinistra fertur. Qu6cunq; tame deduc tur iecur,etiamsi sub septo, ipsoq; in peritonaeo locetur,eam sedem perpetuo
obtinet,quae costis succingitur: adeo ut cibi organorum situs magnam rursus is his M. Naturae ostendat prouidentia. Quum enim abdomen propter ea quq extendiis arte subsidere crebro debent organa,ossibus destituatur, Natura eas partes,quarum gratia illud ossibus carere uolui ab iniurijs minus texit reliquas uero haceXtensione non indigetes, tutissime codidit' Atq; ita peritonso inter disiecin ,
coris uaria est, & suis quibus accumbit organis respondens, non aliter quam
si id nullam peculiare exigeret formam, & sibi a uicinis partibus, instar fAlis terrae,quamuis eiugiem indi sineret. Nam stupri,& retro omni exparte qua septum ' spectat, gibbum laeveq; admodu uisitur, nullis omnino extube- hrans procesiibus: dccauitati septi, quae in inferiore ipsus sede necessario ' con V.ρ stituitur,ad amussim congruens. Videtur enim iecur uelut gleba illi inferiori septi sedi impressum fuisse,ac ab ipsa hic formatum ' Ne uero uenae cauae caudex secundum posteriorem iecoris sedem protensius,aut huius grauitate, aut ν te α usepti transuersi motu coptimeretur, tantus sinus in pos eriori iecoris sede ensculptus est,quantus amplectendo innascendoq; caus caudici sufficiat Caele xum' inferiori sede,iecur admodu amice uetriculo cedit,ac ab illo quem rotundum,fecundumq; corporis latitudine oblongum necesiario procreatum
esse diximus cauum efficitur: & laque quide hic etia existi sed non undecu*processibus
628쪽
. εα ' Resilus tuberibus ue & sinibus liberum. uemadmodum enim orga nainbus iecur caua sui parte incumbit simplici quada saperficie neutiquam
basia ita quoq; iecur unica uperficie haud sinuatum M sed rupis praecia
iumR pitio aliqua exparte accedit, Qua nan*' duodenu exporrigitur intestinum,&uena' portae a iecore prodit, iecur quodam' tubere prominet , sede quaml uacusari reperit adimpleturum. Praeterea ubi bilis' uesicula cause iecoriss ξδ' regioni,nnascituri sinus inissa exculpitur , medium eius uesiculae corpus ese telam gant ericipiens.Ad haec,iecur quoque ea parte sinum adipiscitur,qua stomastum tangit, illique septum transeunti; &superiori orificio uentriculi conti Z mando,locum prςbet. Adeo sane, ut iecur nullam peculiarem formam obii heat,sed eam quae a conterminis partibus ipsi imprimitur. Velut canu capra rv mm sectio pulchre attestatur, in quibu iecur priuato sinu superiore dextri renis sedem concinne admittere cernitur Atque hoc recte a Natura factu est,t quumiecoris munus nullam separatam propriam ue expetat figuram: uti co tra uentriculus,intestina, uesicae, & eiusgeneris permulta, quae ampla cauit temear unica necessario obtinentia,Opportunissime quoad licuit rotunda aut interdu teretia effinguntur,&septum quoq; trasuersum ob suam functionem dilatando thoraci in priniis prHecta,necessarib quam nunc sortitur formam obtinuit. Iecoris aut substantia &uenaru per ipsum reptantiu series,facile tibi documento erunt,ad ipsius usum quo sanguificationis est officina, m . Fumidi crassum oportuisse fieri organu: ac nihil interes utru rotundum an oblongum,gibbu ue an cauum extrueretur.Iecur itaq; superius posteriusq;. qua septu jectat,praeter sinum uenae cauae caudici paratu exact e gibbum lque est,& qua uentriculu amplectitur,omni propemodu ex parte cauu Cernitur.Rursus ubi posteriori uetriculi sedi & dextro ipsius lateri attenditur,cras sis simu est:qua uero superiori orificio uetriculi eius sedi superiori uersus sini' Αἴ strum incubi tenue apparet,&sensim hominib.illic in acutu fertur' angulu. In deXtra uero parte rotundum quodarrirciodo & orbiculare obseruatur: &nusquam tenuius est,quam in ambitu,&praecipue in anteriori ipsius sede.ubinis s. interdum impressiones quasdam proponit,sed omnes exiguas, pr ter' unam, patulae sectionis modo anteriori ipsius parti inductam, ac a mucronata pectos θώo os ossis cartilagine parum in dextrum iecoris latus vergentem,&ueluti foraminequodam ad eam iecoris sedem penitius pertinentem,a qua portae Uelidos nae caudex principium ducit. Atque haec sectio instar foraminis est,quo um, . tot biliae Uena hominis iecori implantaturiculus iam,non autem canis aut pomci iecoris formam enareamus. Quae enim disiectionum profectores de iecoris , - forma ac penulis seu fibris quas λοβους Graeci uocant) commentantur, e ca- . anum potius &simiarum sectionibus, quam hominum didicerunt. Ilum is, risis numenim iecur in fibras,porcini,&multo adhuc minus canini iecor1s mo- .
do,non discinditur. Nam unicum continuumque praecipua ipsius substantia corpus hominis quemadmodum fere & bouis)iecur est: canis uero iecur in quinque , nonnunquam in sex aut quatuor tantum partes seu fibras,solarum uenarum interuentu invicem continuatas disiunctum occurrit. Po ' cis autem iecur in pauciores fibras uenis duntaxat haerentes, dirimitur: aut
. etiam in plures quatuor uel quinque, si sectiones quoque impense altas fi
horum uice numerare lubeat. Atque hinc natum est illud medicorum commentum, quo uentriculum a iecore quinque fibris manus apprehendentis modo,amplecti asserunt. Quin Graecoru nonnulli, nescio a quibus ut testa
turmathematicis medicis nomina mutuantes,illis fibris pristata uti apud. - hh α Theophia
629쪽
seto UES ZII, DE CORPORIS Theophilum illum,parum sene Anatomicum,uidere est) imponuinomina. Quatuor enim quum sint,inquiunt,iecoris fibrae, prima focus dicitur: maria me nanq; ad succi concoctione facit,quemadmodu concoquendis cibarijss cus Secuda men nome sortitur, quod menst uices gerat: nam membrorum alimenta in ipsa apponutumTertia culter nucupaturi diuidit enim, segregatq; inter se humores: aut si quid crassius distribuendu si id secat atq; commutati Siharta aurigae nomine appellatur: nam naturales uires iam ococtos humores bene regunt, atq; in melius recta ducunt. Huiusmodi profecto eorum qui humanam fabrica imaginationibus, non sectionibus, aut e brutorum potiusquam hominu corporib.discere conantur,nugae figmentaq; sunt Qu intumuis interim haud ignore, iecori in libro de Natura ossium ab Hippocrate quinque fibras,au ut interpres habe extremitates dari quod sane no leuiter mirarer,nisi uel perfunctorie in Anatome uersato,& autorum gratia suis oculis Q dem non deroganti,plus satis constare quam multa in eo libro, ipsiq; praesentis argumenti conterminis libris occurrant, ab hominis fabrica, omniq; pro sus ueritate aliena, & indigna pariter quae ad Hippocratem referantur, quemn ab nunquam in Anatomicis lapsum fuisse Galenus audacter at nescio vhn us v interim ) attestatur. Nimio itaque erga autores affectu nonnihil remisse, omnes qui mihi unquam secati astitere testor, me iecur in fibras aliquo pacto diuisum,nunquam inspexisse.Neq; est cur quispiam iecur duplici fibra constare astrua propter' scisitonem seu foramen potius,quo uena ex umbilico proficiscens excipitumaut ob eius iecoris' portiunculam,sub ortu dens portae evtuberantem,id fibris aliquot constare affirmet: si modo unquam uel persem 4m α-nium animalia, quibus iecur in fibras,ut cani,diuisum est,c5templatus suetit. non autem haec solum leui negocio obseruabit, sed & animaduertet etiam, quotquot hactenus uenae cauete Gortu, & ad iecoris gibbum in duos truncos distributionem literis prodiderui, ridicule nugaciterq; admodu delirasse.De magnitudine uerb iecoris, quod scilicet timidis gulosisq; maius obtigerit, &quod iuxta proportione homini,ut & cerebru,inter reliqua animantia, gramdius iecur datum s1t,no praeter ratione a quibusda disiectionu prostabrib. dictum est: quanqua nonnulli nostratiu medicorum ijside crapula absumi iecur, serio adeoq; cotentiose affirmes: ut reru omniu imperiti, & uulgo &sibi sis persuadean insignibus illis uini gurgitib. iecur ad nucis duntaxat molereduci , , - - consueuisie.Porro de iecoris substatia, uenis,arterijs, tunica,&ligamElis,nunc si dicendum est. Per uniuersum itaq; iecoris corpus, ad humiliorem eius sedem, uenae portae' propagines innumerae diffunduntur, iii superiorem uero ipsius
sedem uenae cauete' soboles numerose spargutur: quas aut ab earum extremis sarculis, aut ab ea parte, qua caudices uenaru conmtuut,describere integrum
ν-- - est. Orbiculatim nanq; uti in tertio libro complexus stim diligentius) ex o mnibus extremis iecoris partibus infiniti uenaru surculi prodeunt, quorum alii in elatiore uisceris parthalij in demissiore habentur, inuice propemodum continui, & mutuis osculis quodamodo comissi. Inferiores surculi paulatim inter se in alios paulo crassiores colliguntur, Ac hi rursus in alios. Atq; ita deinceps tantisper coeunt, donec tandem omnes in iecoris cauo in unam uenam congrediantur: non equidem ut quispiam alijs disiectionu fidens prosesi, os. ribus putauerit) in cauete sedis centro, sed in humiliori eius parte, qua dextro dorsi lateri iecur proximu est. Hinc prodiens uena, eos quos saepe recensui rumos,in bilis ues1culam,uentriculu, omentum, lienem, &intestina digerit Sic ramorum qui superiore iecoris sedem occupant, tenuissimae seboles in gramdiores
630쪽
diores paulatim, Se hae rursus in maiores, ampliores ue tanti er coaceruantur,quouiq; omnes in' duos maximos coeant ramos, inanteriorem uenae C me sedem,qua haec iecori innascitur, pertinentes. praeter aliquot etiam ' gracbles sarculos eidem uenae cauae segi insertos. Neq; rursiis hoc in gibbete iecorista sedis fit medio,sed in posteriore ipsius sede, qua septo incumbit potius quarns s. adhaeret, dum resupinatum hominem intelligimus. In dictorum ramorum aliat timedio aliquibus in locis tenues acilesq; admodum deducuntur surculi , qui
ituraret caui sunt,&Uenarum corpore donati,in imum quoq; caudice mutuo collecti
desinunt, in bilis uesiculam uti post dicemus) deducendu c in & in humi-
ΔΘ. liore iecoris sed ubi portae rami in suum caudice coeunt,' exiles arteriae in i cofis corpus eXporriguntur,ab ea diffusae,quae dextrae sedi inferioris membranae omenti a magna arteria offertur.His omnibus uasis rubra mollisq; adnasci Sia QM.tur substantia, nuper concreto sanguini quam simillima, nisi quod durior, &potissimum in iecoris gibbo cernatur,ab Erasistrato, quod uasis his & propaginibus circunfunditur, ράγχυ nuncupata. Haec substantia iecoris uasa comtinet,& amplectendo suffulcit,totam propemodu iecoris molem costituens. quae perquam tenui obuoluitur tunica,a ligamentis pronata, quibus iecur peritonaeo, qua id septo subditum est, affirmatur. Sunt aute haec duo praecipua: ' unum quidem dens im &insigniter ualidum, sed membranae modo tenue m/ ' quod peritonari pars inferiore septi sedem succingens, paululum a latere dex- tro mucronatae cartilaginis educit,reina ex anterioribus in posteriora proterisum, paucisq; omnino quadrupedibus ut quae perinde ac homo neutiqua eri-' -' guntur comune.' Alterum uero,qua iecoris sinistra pars in acutu desinit anguo: lum, a peritonaeo nascitur. hic enim fortissimo Sc quodammodo tereti ligamento iecur peritonaeo alligatur. Dein qua cauete uenae caudex septum per' meat,&dein secundum cauete per iecori posteriora deducturn, peritonaeum
iocori adnascitur,sibiq; hac in parte iecur connessit.Quinetiam caute iecoris sedi, ubi poris est principiu,ometi quoq; portio adnascitur.Pr terea iecur anteriori peritonaei sedi quod &alijs animaduertendu etia fuerat Anatomicis).L. t beneficio' uenae ab umbilico in ipsum iecur pertinetis Haec enim
istu e matre exclusi, aresci ac instar ualidi essicit uinculi, ipsum iecur, uti iam μ - , peritonaeo colligantis. Ex his omnibus uinculis quibus iecur peritonaeo adnectitur, tenuem suam & sibi peculiare sortitur tunica, in quam duo quoque inseruntur nerui unus quidem a sexti paris cerebri neruorum ramis, elalii et tiori orificio uetriculi implantatis: ' alter uero ab alijs Anatomicis ignoratus, . . .. a sexti eius coniugij discinditur propagine costaru dextri lateris radicibus ex- . M. porrecta.Neruus iste in iecoris tunicam raris modicis surculis dispergitur,
priore neruo in iecoris quoq; substantiam pertinente Et talis quidem uisceris huius est fabrica. quod autem ad ipsius partiu usum attinet, sic sese ordineti bent singula.Ιecori quicquid humidu succulentumq; a uentriculo conscitur,' uenae poris rami ex ipso uentriculo & intestinis potissimum id depascentes, adferunt.Quod uero ijdem rami prius qua iecori succulentu id potagant, rudem aliquam ianguinis formam illi coferant,& ut Galenus attestatur, modo IT L .f. iecori simillimo ipsum praeparent, non facile concessero. Nam si uenis, non his solum,sed & omnibus cauae uenae propaginibus praeter proprij nutrimenti alteratione,alia quae toti subseruiret corpori alteratrix uis,quemadmodum uentriculo,inesset, ea sane non in rubru, at in album quod a uenis amplecter tur,emutaret.siquidem alteratu in nutritione, alterantis colorem ut assumat, necessumsit Iecur itaq; in omnes portae ramos per substantia ipsius digestos,