장음표시 사용
671쪽
ssa UES LII, DE CORPORIS ris pruritum apta costare,&propter affrictum scrobes quasdam obtinere)ximus.Vt uero ipsius conuolutio & inflexus,ne uterus more assiciatur, plurimum aurilij prqstat:ita quoq; contuentes pudendi colles, Sc cuticulares ipsius Carunces ceruicis opplentes initium,eidem usui, perinde sane ac titillationi ua pruritui, aCcommodε cense tur. Vasorum seminalium mulieribus ortus
ρ ρομα & ductus,ipsam testium substantia & coformatio, mulieres sertim habere mihi utcunq; perstiadent: uerum id humidius frigidiusq; uirili semine existere arbitramur, quod testes ipsi δc minores sint, &media duntaxat arteriae uenaeq; seminalium portionem asciscant: quodq; mulierem uiro Egidiorem esse credimus.Neq; etiam frequens scortoru concubitus argumento est,mulieri plus seminis, aut illius humoris quem libidinis nomine Aristoteles mulieri datum scribit, qui secantibus copiosus in testiu sinibus occurrit, quam uiro adeste: quum id no ex c5cubitus,sed ex seminis humoris ue illius eiectionis frequemtia & copia quibus illa a uiris longe superantur) metiendum sit. Muliebrium itaq; vasorum Sc testium sunmonem ac tissem, ea quae de uiri seminalibus omganis prodidimus, satis commonstrant. Sic quoq;, ut uterus,& potisiimum bpsius cervix, exacto sensu donarentur, neruos illis Dequentesinfertos fuis is
Nem mm quem nunc obtinet sensus,liquido attestatur. Clterum uenas& arterias ut rum implicantes,huic & qm concepit mulier foetui etia, c5mune uenaru anteriarumq; munus in alendo natiuoq; calore recreado prςstare, indubitatum, inia j Q. Q.Vti & mestruas lunares ue purgationes,m uter u petentib. uenis quos euadi ei cuari costat.sed qui id fiat,& per quas napotissimu uenas,fundi scilicet, an cer
uicis: perpetuo,an nunc ex his,nunc ex illis, risi si diliges Nat s operu sue
ris admirator, neque in alicuius iuraueris uerba magistri,&tu quoq; non m cum modo, uerum etiam cum eruditissimo uiro Ioachimo Melanis prima rio apud Mechlinienses medico, Belgarumq; singulari ornamento, ambigis: qui hac de re non semel, tum propter alias occasiones, tum marime propter
Hippocratis Aphorisimu sexagesimum libri quinti, & Galeni in eunde commentarium,ad me scripsit. Non quod quis menstruus sit sanguis,& qusipsius
natura,& quantus, qua ratione in muliere abundet,& qui foetum enutriat, quamq; falsa de ipsius prauitate&tetro odore Plinius cum alijs plerisque re diderit , nos lateat: aut quod ignoremus,sanguinem illum in fundisinum isto mensis interuallo sensim minime coaceruari, ac mensis periodo, turgente iam utero heet quibusdam secus uisum fuerit) promanare. Hoc enim si a cidere sanguis menstruus neutiquam tenuis, fluidus, ac illi perquam simi. lis esset, qui e naribus aut ano guttatim distillat: a quo menstruus neq; manadi forma,neq; alijs omni b.dissert,nisi fortassis plerunq; tenuior & aquosior, aliaue eiusmodi qualitate praeditus occurrat. Qui si in utero seruaretur,quis dubitare posset,illum fere concretu & s ustulatim educendum ut tacea, senes orificium tum nisi purgatis mensib. 115 posse in congressis recludi inoquin quando mulier iniretur,ac fundi ore semen excipere aut id os seme emittere etiasanguini mes ruo uia prsteretur, is proflueret.Quin & magna huius rei c5iecturam mulieres quaedam dant,nuper a partu neq; fluidum neq; tenuem Omittentes sanguinem: uerinm magna c5creti sanguinis cum serose quopiam humore frusta, perinde ac si sanguinem in uenae sessione extractum, atq; in uitro horis aliquot asseruatum, in partes cultro diuideres,ac illum tunc in terram absiceres Eius namq; s illis mulieribus sanguine profluere aliquam do conspexi,haud aliter sane,quam si uens,quq secudinis innascebatur, adhuc aperte in uteri sinum riui tum adhuclaxus est, ct patet,prompteq; aliquadiu
672쪽
la se coaceruat) sbiguinem effunderent: &is ita concretus, non autem stilla ritim,ut alias sele expudendo manaret ade5,ut facile infundi cauitatem stitis mulieribus sanguinem menstruum nequaqua sensim Colligi,Cexto possimus conῆcere,& arbitrari ut in foetuum dis mone intuemuouenas ad fundum ceruicemq; pertinentes, qua suis suffulciuntur membranis, sanguinem hunc maxima sui portione paulatim in se reponere: ac tandem turgentes,illum s1ngulis mensibus,apertis ipsarum os lis emittere. Insuper id quod in quodam,
haemorrhoidum uitio laborante, non illubenter expendi,mihi certii mo,inuenis illum sanguinem,non autem infundi cauitatem accumulari,argumen to est. Hic namque ordinatis uicibus, ut mulieres suis mensibus, sanguinis fluxu ex uenis in anum pertinentibus uexari consueuerat: quum ex nigro a quato, iecorisque mira duricie perhsiet, num portae rami, an cauae hunC san guinem euaCuarent, indagaturus, illum disiecta: atque uente portae ' ramum
inda sub coli intestini sine, & tota recti longitudine in mesenterio ductum, polli-
crassitiem aequare, & sanguine turgere animaduerti, conterminis cauae uenae ramis nihil prorsus immutatis. Caeterum etsi perinde in mulieri- imbus fieri colligo,id tamen sectione nunquam obseruaui: quum hactenUS mulierem non praegnantem, quae uenarum crassitie ab alijs non praegnantibus
magnopere differret, haud inuenerim. quanquam tamen pleraeque diuer modo affeci se, mihi iriter secandum occurrerint, quae eiust odi quid ostendere potuissent: nisi etiam sanguis in toto uenoso uniuersi corporis genere, anteaquam purgetur maxima ex parte,consistat. Lutetiae enim in publica se ctione,praeli anti forma & floridae aetatis meretricem,suspendio necatam,primum secui. Patauij quoque altera obtigit,quae sibi laqueo mortem intulerat. Deinde monachi cuiusdam, diuo Antonio hic sacri, elegans scortum, repente uelut ex attonito morbo mortuum, Patauini studiosi ex monumento ereptum, ad publicam sectionem attulere: mira industria cadauer uniuersecute liberantes,ne a monacho dignosceretur, qui id ereptum cum scorti matre pud urbis praefectum conquerebatur. Praeterea superiori anno mulierculam utcunq; senem, . fame uti conijcio in ea annonae penuria enecatam, pari ratione subductam, in scholis adepti sumus. Quae autem postremo nobis obtigit, rarae magnitudinis, mediaeque aetatis mulier, suspendij metu se grauidam falso finxerat. Verum praetoris iussu ab obstetricibus quae illam munime grauidam esse affirmabant) interrogata, nunquam, quantum a men struis purgationibus abesset, utcunque id sedulo nos resciscendum abeae rauimus, indicare uoluit. Caeterum huic, perinde ac puellis, caeterisque, quas non praegnantes hactenus uidi, omnibus, uenae pari se habebant modo, reliquisque totius corporis uenis ex proportione respondebant, nullo scilicet redundante copiosiore ue turgentes sanguine: ita sane, ut ex dissectis corporibus quemadmodum iam prius quoq; dixi) nullas rationes adferre queam. Verum interim ut ad id de quo potissimum ambigebam, redeat oratio)non
adeo de lunaris ac menstrui sanguinis collectione aut coaceruatione fui ibcitus,atq; lubens inspexissem, qui utero non geretibus per crastam uteri fundii substantiam uenae sese aperia ac menstruum sanguine statis interuallis emit tan potissimum quu & hanc duritia & c5pactione densitate ue uix magnopere differente perpetuo in omnibus repererim,quas non prςgnates dissecui: nullo quoq; inligni uenaru uteri iundo oblataru occurrente unqua discrimi . E, F ne,cum uenis & arterijs uteri ceruice implicatibus. adeb,ut uteri sundi crassitiem cum ceruicis 'substitia conseres,nonnunqua mihi fere persuaserim,non
673쪽
6 σή NT. UES ZII, DE coaepog Is praegnantibus mulieribus per uenas in ceruicem uteri pertinetes, menstruas purgationes plerunq; fieri. maxime quum uulgo confirmari scirem, uir bbus ex uenis ceruicem si1b hymen qualiscuq; is tandem esset, adeuntibus,tas purgationes duci: quumq; in nuper dissi Apnorismi commentario apud G lenum legerem, utero gerentium sanguinem, qui ipsis interdum instar tun, ris purgationis defluit,n5 ex uteri uenis,sed ceruicis, pr0manare Quia tamen mulieres uteri procidentia laborante ex ore standi uterisanguinem hunc encemere,indubitatu est,idq; non semel ipse prssentis disputationis gratia uidi, ac quia ad genituram fundi uteri labstantiam extenuari, ipsiusq; uenas recludi necessum est: nunc n5 ambigo, ex fundi uenis,non uero ceruicis, meumas purgationes sanis alioquin prouenire, etiamsi id sectionenondum deprehenderim. Quod autε de uirginibus adfertur, ex ignorata hymenis euenit brLca: quem quum pleriq; neutiqua peruium arbitrarentur,&nescio quem cem uicis laterum mutuum connexum, ipsum esse putarent, necessum quoq; esse finxerunt, sanguinem menstruum ex uenis humilius quam hymen consistiqin ceruicε uteri deductis purgari. Grauidis autem, quibus forte sanguis pro fluit,Galenus eum non per fundi uenas manare putagit, quod illarum ora secundinae continuentur. Verum haec uti in foetus inuolucrorum historia ducturi sumus apertius) toti fundi sinui non est cotinua, multaeq; uenae in illum pertinent,quibus ipsa non connascitur. adeo,ut grauidis per fundi uenas samguine defluere,non sit impossibile,uteri quoq; tum crassitie,quae in non praegnantium purgatione aliquoties me haerere ambigereq; coegit, nihil prorsus
obstante. Neq; etiam utero geretibus tanta oris fundi uteri est commisito, ut eius occasione,illis languinem ex uenis uteri ceruicem intertexentibus desediri,contendendum si quum multi id orificium nonnunqua semen tum quoque admittere ala uant. Quanquam interim sanguinem per ceruicis uteriuenas quibusvis tandem mulieribus emanare interdum posse, collectu promptissimu sit uel ex sanguinis e naribus, & ano, faucibus,& uentriculo etiam
subinde defluxu: quodq; uterum quibusdam mulieribus & uirginibus, annis aliquot mira fuscae crastiq; aquae copia turgidu fuisse, iam sectione no semel
deprehendimus: quibus alioquin menstruus sanguis saepius, etsi non ordinatis omnino uicibus, certisq; interuallis, eiusdemq; perpetuo quantitatis, pro- Buri non aliunde sane,quam ex uenis uteri ceruicem implicatibus.Quidu
ro interim de hymene Galenus ceserit, ignoro, quum illius nullibi,quod scia, meminerit: forte quod in illis animalibus, e quibus uteri historia ipsi potissi
mum traditu hymenem non reperit Haudquaquam enim mihi persuadere possum, Galenum uel semel saltem humanum uterum inspexisse: at uaccb L num,& dein ' caninum,inter se uarios,& miris modis 4 muliebri utero discre upantes. Vt uero diserime id studiosis constet, ipsiq; Galeni placita promptius si
' assequantur, & me non immerito ab illis in humani corporis historia passim 'istis istos his declinare e endat,obiter illos quoq; uteros deseribam. Vaccae igitur,caprae,&bubesse, aliquotq; Cornutorum,quae secui, animalium uterus, sua cer- , α ἡ uice apudendo ad sacri ossis usq; sedem pertingit, cui infima lumborum coarctatur uertebra: hic primum uteri fundus incipit,qui dein in lumborum iregionem opansus, externa superficie teretis Corporis anterius &posterius
compressi speciem' longo interuallo refert, & dein ' parte superiori in' duos
mucrones diducitur,arietis cornuum modo in latus incuruatos,perinde ac si
medium digitum & indicem seseia quapiam mutuo alligatos, simulq; circundatos spectares, qui ante unguium radicem a se inuicem dirimerentur, & in I
674쪽
LISER M s mucronem singuli cesibent, instar arietis cornu conuolutum. imo potius hic confinge duo arietis cornua longam habere basim, ac ueluti longum αrectum corpus, aliquidque hac in parte cum hirci aut capreoli comibus, ut cunque rectis,nancisci Commune: & dein bases has, seu oblonga corpora, in ternis lateribus committe,fasciamque illis ad eam usque cornuum sedem o ducito,qua in latera abscedunt,&in mucrone coarct antur. Huiusmodi na
que cornuainuicem inti de duobus diximus digitis) commisia,tota sede,qua
simul fascia obducerentur, seseque mutuo contingerent, fundi uteri portionem imagine oprimerent, quam instar teretis Corporis esse diri: quod ob compressionem anterius ι posterius ipsi per longitudinem inditam, quodammodo latum existit.& abscedentes dein a se inuicem comuum partes, su perioris fundi sedis formam referrent, qua is in duos mucrones a se inuicem diductos cessat. Externa fundi superficies, membraneorum corporum sibi mutuo tantum accumbentium modo,prorsus laeuis & lubrica est:&suis la- 1 teribus,tota ipsius l5gitudine,perinde ac ceruiX quoq; ζ membranis connasciatur,quae uterum peritonaeo committunt, uasaq; illum petentia cotinent. Ipsi autem fundi apices,qua inuicem dirimuntur,internis suis lateribus etiam lae- .ues sunt,neq; ullis connascuntur partibus: externa autem ipserum latera iam
diffis membranis c5tinuantur. Interna fundi superficies,penitus figura dictorum arietis cornuum cauis sed1bus respodex duasq; ita cauitates obtinet,quae ad unum fundi orificiu,in uteri ceruicem pertinens,coeunt, illudq; orificium: licAn sibi comune uendican non longam interim mutuam' cauitatem ante orificium id ostendentes. adeo, ut duos omnino sinus huic lando tribuere opo teat: qui sane non laeves sunt,&plani: uerum subflauis, ijsq; plurimis iube culis ita ornantur, ac si planar alicui ceterae multas pisas ex dimidio fere impresias, & in carra haerentes spes haremus: aut perinde ac si ea tubercula illis
uenarum exortibus eminentijsque conferenda forent, quae in ano protub rantes, sanguinem nonnunquam profundunt. Tubercula haec in utero, qui non ita pridem Concepit,sese aperiunt,& sinus efformant,quales in cera comsurgerent,s1 quis dimidiatas pisas Ussipasiim impressisset, eosque illis similes
constituisset,quos in polypodu & loliorum cernimus promuscidibus, & ac
tabula quoq; vocamus. Si quando his animalibus unicus tantum fortus in utero cotinetur, una tantum uteri pars seu cauitas dilatatur & diducitur: quum autem gemellos conceperunt, ambae partes increscunx singulaeq; unum se tum cotinent. Fundi huius substantia,' duabus extruitur tunicis: una quidem im interiori, ac ueluti propria: altera autem, quae aperitonari membranis, Ut ' rum illi colligantibus,& uasa uterum accedentia deferentibus,interiori tuni- u cae obducitur. Caeterum quia totus fundus instar uesicae non est rotundus,& non unica tantum constat cauitate, interior tunica duarum loco recen-
- , ρ setur, singulisq; digitis cornibusque, quibus fundum uteri constare diximus,
iii Gu Una tribuitur,non tantum' ubi fundi partes a se inuicem abscedunt,&inmu ς,ψ cronem exacuuntur: uerum tota illa etiam sede, qua secundum longitudiau isti ε nem tanquam fascia quapiam ipsas simul contineri scripsimus. Quandoquiadem uero exterior tunica, per eam longitudinem inter fundi partes non in-ε i, litu. tercedit, sed anterius duntaxat & posterius, Zc secundum latera ipsis obnatatur, exterior haec tunica, tanquam una simploque habetur: quanquam tamen singulis uteri apicibus, cornuum arietis modo obliquatis,ab inuicemq; abscedentibus, peritonaeum priuatim circundetur. Inter has uteri tunicas, m m quum
675쪽
-S UES ALII, CORPORIS quum inuicem diuelluntur, etiam in non praegnantibus vaccis & c in nabra uenarum arteriarumque occurrit' series Eci levis, longe quamin mi dilieribus manifestior,&sine eiu odi, ut interior rundi uteri tunica noni merito uenota tunicae nomen a quibusdam obtinuisse uideatur. ' Testes his animalibus consistunt ad uteri latera, mox sin apicibus illis, instar cornu 'arietis intortis. Venarum arteriarumque testes Ec uterum adeuntium omtus ac ductus, cum muliebri labrica fere respondet, Sc uasorum a testibus . Gusemen deferentium par quoque est ratio: nisi quod in vaccis& capris ipserum insertio in uteri cauitate sit manifestior, faciliusque specillum quam in CrimVer mulieribus admittat. Canes poreb,&sues,uteri' ceruicem ad ossis ficti u scum lumborum uertebris connmum, etiam habent porrectam: ipsius autem fundus,non duorum digitorum, simul aliquandiu commistarum, refert imagine: uerum mox a suo initio in' duas partes ita bipartitur, ac si duo casa. extensi essent digiti,ab inuicem didum,& sensim in mucronem assi. Verum interim aliis nusquam in non praegnantibus ueluti in gyrum conuoluti, ac proinde restioris quodammodo cornu imaginem e rimentes: quum tDmen foetus multi in singulis partibus seriatim continentur, partes istae primum sursim, & dein deorsum, intestinorum quasi modo, implicantur, o
naeo pronata,quoa tuos proce11uς eXteriori partium lateri oneri, oc dem eos
tanquam ad intestinum singulis partibus obuoluit. adeo, ut duae fundi pan . RGKtes, nullo fere interuallo communem habeant tunicam exteriorem. His an, malibus testes ad elatiorem sedem,mucronemq; duarum fundi partium collocantur,&' uastrum par quodammodo est undiq; cum vaccis series. quam
quam interim caninus uterus ea in suis cauitatibus non proponat tubercula, quae uenarum eminentijs comparatur, quibus sanguis mano nonnunquam
defluit. Quum itaq; caninum uterum,& uaccinum,& muliebre ne quid de equino,quorum Galenus no memini dicam) simul inspectioni, semis. quema)modu ego in scholis facere c5sueuhadhibebis, cuperem sine diligenter expedi, num Galenus muliebre uterum unqua secuerit, siue libros de Usu partium, praecipue autem decimumquartu & decimumquintu, siue librum de Vieri disse. . euolues.&quia longum esset, a me omnes coiecturas,quibus id auguro persequi,aliquoiduntaxat adijcia.Galenus itaq; uteri situm sic tradi ut suo fundo uesica prorsus excedat,& ueluti in lumbis c5tineatur,tenubbusq; intestinis coterminus sit. quod ut de muliebri utero paru uere ea assentum,utpote qui ad sacri ostis cum lumboru uertebris c5t tum n5 pertingit: ita de uaccino recte profertur,eb usq; in peritonsi cauitate,atq; diximus,com di in scendete.Dein etsi muliebris uteri fundus unico tantu donetur sinu,Galenus duos tamen suo utero tribuit,tum s pius quado uterum describit, tum etiam quum in libris de Pari usu rationes texere conatur,quaobrem in dextris sedibus mares,in sinistris foeminsex Hippocratis placito,magis cocipiantur. Tucenim asserit uterv ine geminu,& duos sinus duosq; ueluti uteros in una ceruicem cessare. Ac proinde si Galeni mente in hoc sinuum numero pulchre taequemur,& caprini muliebrisq; uteri hac in parte discrime nos n5 lateahfacile costabit, qui is uera de caprino utero, n5 aute muliebri,tradiderit. Verum imterim hic ignoro,unde nam natu sit egregiu illud c5mentum,quo iniurisc5sultorum;
liquantur ue. Duae hae tundi partes,unum commune obiment orificium,in
elatiorem ceruicis sedem pertinens: singulaeq; duobus constant inuolucris, seu tunicis interiore scilicet una ac peculiari, dein una' exteriore, a perito-
676쪽
sultorum,&dein scholasticorum theologorum, libris,&Alberti illius magni indoinsiimo de Virorum mulierumq; secretis libro, & apud ineptissimum
quendam Michaelem Scotum,&Gentalem nostrum, S Nicolam, Mum um,atq; adeo apud innumeros etiam Anatomicos legitur, muliebre ut rum septerri cellulas seu loculos obtulere: tres quide in dextrauteri sed ma stulis suseipiendis aptos: tres autem insinistra,foeminis dicatos: septimum uero in horum medio exclere, hermaphrodytisq; consecratum esse. quum ta men muliebris uteri cavitas,perinde ac ego illam descripsi,habeat,nihilq; munus quam huius nodi loculos seu sinus ostendat Verum hos eum in modum
effingere, quibusdam nonsat uisum est : imo insuper septem illos sinus inuos& scrobes uocano dece rugosos obtinere inflexus assirmant: & septenas qui dem scrobes, rugas autem septuaginta enumerantes, totidem simul concipi pose foetus contendundiparum per Iouem in hominu,multoq; etiam minus in brutorum, quae plures simul f tus utero plerum: gerunt,siationibus Ue sati. At quia Galenumlharum nugarum autorem neutiquam fuisse,mihi per- sesu. suadeo,deinceps ipsius: eXpendamus de uteri tunicis enarrationem, quae ua r m n m cinum etiamuterum ab illoPotiusquam muliebrem descriptum attestatur. ia, Interiorem namq; tunicam, geminam esse scribit: teriore uero Unicam, V MN,
simplicem: id non selum numero proponens, uerum diffusissime ita explicans,ut oleriorem tunicam,quaed peritonaeo pendet, ideo simplicem esse dicat,qubd simul utriusque fundi uteri partibus obducitur,easq; perinde conti- ne ac si ambae Una tantum essent pars: quae tum primum gemina occurrit, exterior haec tunica ab interiori diuellitur, quae singulis partibus est propria&peculiaris aded,ut hac occasione maxima S notatu digna sese offerat inter caprinum uterum & muliebrem differentia: quum interim Gale nus in libro ae Heri semone, vaccas&capras mulieri secundum uterum similes existere assi et: itaq; plus satis in tanto, tamq; uario uterorum diseritimine comprobet,se muliebre uterum nunquam inspexisse. Caeterum quum haec obseruabis,pluresq; coniecturas, quibus istud meum placitum corrobo- - , Ise rare queas, in Galeni descriptionibus passim inuenies: haud praetereundum est,quam Galenus anceps Sc ambiguus sit, quum Herophili scripta suo uaccitino utero non conuenire animaduertit, & quum Praxagoram & alios quos dam ab Herophilo dissentire expendit, quumq; omnes non eiusdem anim lis narrant historiam, & Galenus deniq; Herophilo quem humana corpora m se secuisse cognouio multis locis praeter sententiam fere assentitur, non lubens sane annuens,a se muliebrem uterum, etsi illum nunquam uiderat, haud de
scribi. Atq; id profecto pulcherrime ine quid de uteri dicam forma,quam Galenus primum rotundam, α dein aliam proponit, se peculiaribus uteri Inm M. i. sculis,quos uarios &sibi non uisessi ius inculcas obleruare licet, quum Galenus comuum uteri ita perpleXe memini ut ipsius enarratio,& obtusos mu
uteri' angulos exprimat, & uaccarum abscedentes a se inuicem' apita, ces,comuum arietum mucronibus simillimos,& dein totius canini uteri funK; di' partes, in quibus seriatim istus reponuntur.Idem in acetabulorum explit catione Galeno accidere,sequens Caput ostendet: uti & uenae illae Sc arteriae quoq; id insinuant,quas praeter hactenus' commemoratas,Galenus utero tri buit. Simulat enim in libro de Uteri disiectione uenas&'arterias,quae una quidem portione testes, alia uero uteri fundum adeunt, descripsit, mox alia V' quatuor comemorat uasa quibus ex ' uenis de arteras ad renes procedentibus
677쪽
orimem praebet, quaecli uterum non omnibus quidem mulieribus, at qui busdam tantum, ingredi tradit. Atque id sane Galeno ex Herophilisententia sic astruitur,ut non dubite haec uada in mulieribus ita se habere: quas tamen mortuas,ab ipse nunquam aggressas esse, inibi satis ΘΗ1 interim inuitus) fatetur additq;,ea uasa in alijs animalibus, Ferquam rarissime in simhhase neutiquam inuenta. Verum ego duas has Galeni uenas, & totidem arterias,neq; in mulieribus,neq; alijs animalibus unquam reperi. Neque etiam scio, quamobrem Natura tam procul uasa uterum, nutritionis duntaXat nomine pete tia, exoriri uoluisset: quum ambas seminales arterias, & uenam seminalem dextram, humilius 1 cauete uenae Ec magnae arteriae caudicibus, vim renum
uenas & arterias eduxerit: sinistra tantum seminali' uena,si ea quq in renem sinistrum fertur uena,initium mutuante. etiamsi Galenus in libro de Vletifetaon hanc quoq; a cauete caudice sub renibus enasci,parum uerὰ prodiderit: alijs uasis,quorum iam mentio est, quaeq; me adhuClaten altiora, magisque remota, quam illi etiam uenae, tribuens principia. quum tamen uasis,testibus materiam adferentibus, longum ductum ex usi leue, uaricosus illorum ante testem implexus satis arguat: uti contri prolixior incessus alijs illis uasis esset norius, Icpericulis plenus. Ad haec, Galenus praeter uasa,quae a testibus tam 1 teri apices seu cornua semen deducunt,quorum insertionem Aristoteli Merophilo, ac omnibus denique, qui sessionem ante ipsum UFessi fuerunt, incognitam scribit, ex Herophili inquam sententia, quaedam in libro de Vieri
sectione instiper commemorat vasa, a testibus perinde acin' uiris, uesicae mu' , liebris ceruicem accedentia,&praesente glanduloso corpore in illam insenta: haud secus san quam si semen in uesicae etiam ceruicem mulieribus sim, liter ac uiris deferretur Galenus namque mulieri,& in uteri cornua, & in ceruicem uesicae semen excerni,hac ratione docuit: at quam uere interim,penes alios esto iudicium.Quantum uero ad me attine nulla uasa a testibus in ues
cete ceruicem inserta,uti neq; glandulosam aliquod corpus ipsi ceruiciinna lieribus,quemadmodu nec in omnibus quae sessioni adhibitae mihi sunt quadrupedibus seeminis,adnatum reperi. ac proinde etiam semen mulieribus in uesicae ceruicem neutiquam deduci putauerim: uti etiam illae coeuntes, noque seminis cretionem,neque pruritum ex semine suo aliquem in ipsape
cipiunt. Velim itaque, ut haec Gileni uase diligenti resectione exquiras, tum in mulieribus, tum caeteris quoque animalibus: inter quae lepus haud estn gligendus, quum generationis organis a catulae suis ue fabrica, ipsi alias proxime simili, pereleganter uariet. Quod si uero uasa Galeno commemorata, tandem tibinon occurrerint,mpendas qus , num forte Galenus haec etiam sibi nunquam uisa,ideo descripserit, quod Herophilus parem uaserum semianalium in mulieribus & uiris insertionem, ac ueluti seriem esse, obiter tradiaderit: quem nihilominus hac exparte Galenus in secundo de Semine libro,
non longam praefatus ueniam, mentiri affirmat. Caeterum ne hic in Gai num annotationes potius, quam humani corporis fabricam, praeter institutum describere uidear, praesenti de utero Capiti finem imponam: praecipue quum Galeni placitis in acetabulorum α foetus inuolucrorum semmon subsequentibus iam Capitibus,parum quoq; mihi ueniat acquiescendum. DE
678쪽
IS RICA LIS EX U. S DE UTERI ACETABULIS. CAPUT XVI E T E R V Μ Mectioms prostabrum de uteri acetab iis dissensio ad nos quoq; manavit. Graviter enim in scholis contenditur,quid nam uteri sint acetabula: qua etiam de re tanti et dubitaui,donec in oue,quq non ita diu utero aesierat, quid uere uteri acetabula appellare oporteat, in exissem. I scienim altero uteri sinu semen receperat:
qui dissectus, a eram inaequalemq; os edit superficiem, multis' sinibus oppletam: qui tales prorsus erant, ac si media piis partem si s 'gulis sinibus quis non secus impressisse quam si in ceram eius odi sinus pisa αρ , quapiam moliretur Quum itaq; sinus illos intuere ac Galeni loci ad finem libri de Uteri resectione non immemor essem,quo acetabula sinui folioru heras imita quam Graeci ab acetabuli,seu potius heminae form3, Mo δῶνα, AE a cymbali imagine LMosendta 8c GAC-ρ uocant nos autem acetabulum,&Veneris hortum,seu umbilicu nuncupamus: prompte collegi, hos uteri sinus -- νας Graecis, acetabula uero Latinis primum fuisse ad eu modum, appellatos, quo altius incisis ossium finibus acetabuli nomen accomodamus.
Si enim coxendicis acetabulum spectans, illud ad hos uteri sinus contuleris,
nullas reperies corporis partes aeque o merito ab imagine idem nomen obtinuisse, atq; acetabulum id coxendicis ossis, a quo iam paulo ante femur res Ei uni sit, & hos uteri sinus. Ut enim coxendicis sinus, ita ac si medius globus ipsi impressus fuisset,cauus cerniturisic etiam &hi uteri sinusinsinuatur. d inde ut coxendicis acetabulis supercilia extra reliquam ossis superficiem pro' minent, ita etiam in uteri amplitudine, suorum sinuum supercilia proceriusquam reliqua uteri superficies extuberat. Ad haec,ut coXendicis ossis acetabulum mucoso humore oppletur, ita sane & uteri sinus mucoso sanguine mihi conspiciebatur inserti:a quo iam in non ullis sinibus teres & insigniter muco-:i . , vasculu uidebatur pronalia,ad eum prorsus modum,quo teres ligamen. '' tum ex coxedicis acetabulo in femoris caput inseritur. Quum itaq; hos ouilli uteri sinus, etiam uocatis in polypodii & loliorum promuscidibus acetabulis perquam similes, in hexissem, Unde uteri acetabuloria nomen primum esset
institutum,nequaqua haesi. Vt autem,quo nam paes O sinus procrearetur,CO-gnoscerem, non praegnatis Ouis uterum moX aperui,&uteri cauitate multo
aliter quam muliebris uteri,aspera inaequaleq; adinveni.Per uniuersam enimi ξt Mς illius superficie' si1bflaua occurrebat tubercula,& semiglobuli, tales omnino,
aeta ac si dimidiatas pisas plans alioquin superficieipasiim quis agglutinasset. Atq;
hic primum discere coepi,quid Anatomes proselibres ubi uesten uteri acet bula extumescetibus in ano uenaru capitibus c5parantes,ex quibus iam paulo post sanguis est profluxurus. Si enim non praegyante uaccae,aut Caprq,aUt ceruae uteru secuerit,illo quavis ratione aperto, nihil eiusmodi prominetibus capitulis erit manifestius: nihili addubitabis,illa acetabuloru loco plerisq; Anatomicis habita fuisse n5 fortasiis, quod illa ueris acetabulis assimilaret, ueraq; acetabula uteri esse arbitraretur: sed quod ex uteri sectione didicissent,uenas I H d, ac arterias inter interna externa uteri tunicas admodus multiplici & implexa prorsus serie in illis cornutis animalibus distributas, suis finibus in haec capitula per uniuersam uteri cauitate otuberatia pertinere,ac demum concepto
iam semine illa aperiri,semem amplecti,& uasa qugda educere, qui a uenis &arte s in capitula pertinentib pronat'ad seminis usq; superficie insereresuri
679쪽
arterias constituerent Praeterea, ubi sedulbin non praegnante Vaccahaec im
bercula expenderis, Sc rursus in alia, quae nuper concepit, illos sinus quos fu-bercula sese aperientia efformant, didiceris: ac pariter obseruaueris in uacca quae paulo diutius concepit, qui sinus illi obliterentur; & distento iam utero prorsus uisiam fugiant, ac qui uasa tantum appareat exsinuum loco,atq; adeo ab uteri tunica ad secundinam porrecta: etiam faciteratiocinaberis quid medici indicauerint,qui acetabula uocauere non quidem sinus illos,neq; tubera, Verum uasa eX utero in secundina pertinetia: Ea enim Hippocrates tum alias, tum maxime in quinto Aphorismorum libro, acetabuli nomine intellexissem uidetur appellationem hinc fortassis sumens,quod haec uasa ab illisutetisti, bus, quae primum acetabula uocari innuimus, porrigantur. Atq; hinc liquet, unde in Naturae operum historia tot exurgant contrariae prorsus autorum
sententiae: quod scilicet Galeno,dissemonis studio rum facile praecipuo mium inhumani corporis fabricae cognitione credamus,&ipsi nostris manibus disiectionem non aggrediamur: aut si hanc tentemus, ab illis caseabsineamus animalibus, ex quibus Galeni dogmata expendere liceret. Frustra Gnim in muliebris uteri ' cauitate tubercula illa, quae subflaua Sc dimidiatae pi .sse simillima esse diximus, indagabis: quum illa his penitus non donetur,
neq; asinae uterus. Si tamen vaccinum uterum ex macello tibi curaueris ad
ferri, nihil his tuberibus quocunq; etiam pacto uteru aperias) promptius occurret. Insuper in muliere quae non ita priὸem concepit, incassum sinus illos, quos coxendicis acetabulo coferebam,inquires. quoὸ non solum hinc coni j cio, quia non praegnantium mulierum uteri illis tuberibus prorsus expertes sunt: sed quod resectione in muliere fuste a marito interfecta,&quar no multo ante conceperat,id etiam didicerim: cuius uteri interior superncies, & u sorum iam in semen pronascentiu ratio,nullam eiusmodi sparsim occurrentium sinuum imaginem prae se ferebat. uerum continua tantum in interna eius uteri superficie spectabatur asperitas, amplitudine c5tinuo illi' connexu respondens,quo exterius humani foetus inuolucrUm utero haerere commita M. tiq; docebimus: &ubi vasa illa,seriec5tinua sabiq; commisia occurrunsiquae ex utero in illud foetus pertinent inuolucrum. Adeo, ut nihil in muliebri ute- αα rosese exhibeat, cui Hippocratis occasione si modo illi corporis humanis Γ μbricam perspectam fuisse,uelimus asserero acetabuli nomen accommodare poteris,nisi uasa haec ab ipso subaudita coniecerimus. In primo tamen de Semine libro Galenus uidetur innuere, quosda extitisse,qui ' carnem quanda ab g. di Hippocrate acetabula nuncupata fuisse contenderent,quam uasis inter uterude exterius foetus inuolucru,ae nouo cum foetu progenitis, circumnasci asta biliriq; cernimus. Uerum isti nomen acetabuli ad eam carnem,ut Hippocratem interpretarentur, perinde deduxerunt, atq; ego paulo ante ad uasaid dus orsi: quod nimirum in mulieribus caro haec,n5 secus quam in cornutis an, malibus quae sinus, adeoq; ipsa uera acetabula, & tubera illa, ex quibus sinus producuntur, tantum obtineno inueniretur. quanquam sane haecin mulieribus sit continua, unumq; ueluti corpus existat: in illis uero animalibus' ita sparsa est,atq; sinus illos,quibus acetabuli nomen merito es attributum, jam sos,ac a se inuicem dissitos,occurrere prodidimus.Caeterum quum haec prorsias ad inuolucrorum foetus sermonem pertinere constet, eorum quoq; tractationem ad subsequens modo Caput opportune asservabimus: nunc pulchre memores,quam sibi undique consena Galenus qui selis ceruis & capri.
680쪽
n y 'fariem illam,cuius modo memini, ascribio de acetabaeis pessim tradiderit:.M.A quamq;insetissere inammicis tu scriptainterprete magnopere desideret. . DE INVOLVC RIS FOETUM IN UT G
ro tegentibus. Caput XVII. F τ κ s humani lambur utcuns quatuor tabellis trigesim P exmimere tam η .eteis
frigesima ima figura H crimen ossedis, quo caniniamsuillis mus,cne ab humani muolucrisssisseriret. Et insiler trigem cum figura Asir esectatur,quo bubal aut uaccae,amasicuius aheriis μmis coriab. donati, ae a me hactenus dissecti, ae inuolucra ab hominis, ite camis fletus inuolucris uaria LV A N D O cLV IDEM hoc libro, qui nutritionis exciabo potuq; factae organorum costructionem docuit, pro-M pter seAs uiciniam ea quoq; instrumenta persequiuisum
η ruicquae immensis rerum opifex ad generationem e
truxit: proXimum sane erit, post acetabulorum sermo ne hic quaedam de foetum inuoluentibus tunicis inuol lucris ue subij cere, quae de nouo una cum foetu in utero generantur,& Cum eodem in partu prodeunt, ipsamq; mox ferὰ subsequun- tu is tun de etiam'totam horum inuolucrorum molem Latinis secundam,seu ς secundinam nuncupari arbitror perinde ac si secundus ueluti esset partus, foeti, ι ti- tui ue in lucem egredieti succederet.Graecis uerb χωὐοι Sc interdum
' & Latinis quoq; loculos) hanc inuolucrorum copagem appellatam du-' ibit. co,qubd instar loculi, spatij ,ac aluei si quo foetus in utero Cotinetur ac amplectitur.adeo sane,ut neq; secundinae, neq; loculorum nomen si cui priuatim inuolucro ab illius inritutore attributum existimem: uerum toti illi inuolucrorum substantiae,aut compagi, quae, posteaqua ex ea foetus prO- rupi ac ueluti eductus est,illi in partu succedit. Quum uero dein Ueferes illi, qui pueris domi Anatomen proponebant, non unum aliquod, sed plura se tum ambietia obseruarent inuolucra,communi eo nomine haud comtenti,singulis inuolucris priuata nomina putarunt indenda. Atq; hinc fit,no
iiii D rum priore, ob quandam farciminis speciem, exterius fortus inuolucrum: Ecposteriore,ob mollici candoremq; ab agno sumptam interius inuolucrum L, Veteres illi appellarunt. Utcunq; tandem permulti post hos Anatomen libris .is L comendantes, illis nominibus fuerint abusi, facileq; specime dederint, quam Veteres multo foeticius diligentiusq; illis,dissessiones aggrediebatur. Foetum raefuridis. lib.6. . itaq; humanum,S Caninum, & bubalum, duae complectuntur membranae,' μ' seu inuolucra, in omnibus his fortibus substantia,& fere conformatione sibi j,. . , , respondentia. Si enim quandam exterioris si erficiei in exteriori inuolucro differentiam in quodam uasorum per inuolucrum dia hu, substantia qua T',ό dam carnea,exterioriq; illi stiperficiei adnata, consistentem stabaudiueris, e hq us dem inuolucrorum in dictis iam fortibus est ratio. Caeterum differentia haec
ex uterorum fere discrimine,exteriorisq; inuolucri ad uterum conneXu, oboi' ritur.Duae enim membranae inuicem obducto uniuersum foetum ita ampleh1α,, ctuntur,ac bombicem duobus inuolucris,posteaquam sese aliquandiu inuo by ηδ contineri cernimus: uno quidem, quod in serica fila ab eius rei peritis, ex calida aqua dissoluitur: altero autem,quod membrans instar bombicem proximius obtegit. Insuper,ut exterius inuolucrum in nexibus,quos bombix priamum ad ramulos quosdam, aut quempiam domus angulu, aut quodvis tandem antrum c5mitti pro loci in quo texit discrimine, quanda ueluti ostedit m in si diiueren-