In Omnes C. Plinii Secvndi Natvralis Historiæ Argvtissimi Scriptoris libros, Stephani Aquæi Bituricensis, viri Equestris, Commentaria

발행: 1530년

분량: 752페이지

출처: archive.org

분류: 화학

351쪽

dam vocalem,siquidem sphstice mouetur aer,sicuti unda ex Iapidis prosectu quod sentitptimo de anima Averrois,& Boetius, i .musies. Quamint rerumntatura curiosi,cur nani aures sint in lateribus,m quia speculatrix videndi potentia s mul Se offaciendi, quam ratione ori esse adnexam commodissirrium fuit, anterio Era sibi vendicauit,an quae in caeteris omnibus & parte ista elucescit diuina prbesiatia. Auditus certe in humectaparte commode locari non potuit, at in latere poEtuit, tum quia posteriora humani capitis inania sunt,tum quia nervi suntliduisbὰ res qui illuc vergunt,sicut&auditus. Atin postrema non sunt aures locatae, ne absensu communi abscederentiongius, homo immobiles habet, tamen in quibusdavidentur agitari motitatique. Ratio vero est,non eX aurium motu intimo.sed pei extrusionem vel excussionem musculi mandibulam mouentis. Quarti hic obsiter potest,cur oscitantes aut vinementius spirantes minus audiant. Ratii ita se habet,quoniam senseri auditus extremam parte contegit spiritalem, ac proinde quatitur,moueturque cum eadem, ubi agitetur spiritus. Ait deinde mi. γω, AsIIS Flaccorum cognominas, Ab auribus quidem Flacci dicti sunt, ab auri a pendulis flaceidesque familia flaceorum dicta est.Legis porro auriculas in tantum magnitudinis gentibus quibusdam eXcrescere,Vt totum corpus iis contegatitur vestium modosauesios Vocat sue atmalo Ut Pomponi' ait, graeci ut est Strabo author ἔλωτο κολοWadesset mestoridicul,quonia strati vice cum dormiui auribus Ussitur. Eimi.paulo post subdit, λω NEC I N asia parte foeminis mat'. Aurum in auricula gestare Veteris fuit motis, nobilitatis em insigne erat, quodin Platoneannotauit Apuleius item iurisconsultus huius rei meminit. f. de furtis estes facerent alias manus iniectio non erat. Sic vero faciebant ut contingetes a auriculam dicerent esto memor nec licebat hoc,nisi futurus testis annuisset. Ideo ita interrogabatur licetattestati. Haudobfuerit prompsisse aures qugdam emunctoria tem & sordes quasdam habere, quas graeci , id est cypselydas Vocant latim marmorata aurium:Item&Cerumina sed nuncad rem Ueniendum.

F ACIES homini tantum, M. Quia faciem partem eam nominamus, quae subiecta est caluaenam pistis visq; facie dicere non possumus utrit Arist.

quia Vnus animantium cunctarum homo erectus est,

Deinde ait Pli. WE R ON S ET A LII S . M. Frotem p Uonomi Vel ut ita dicam metoposcopiid est qui vaticinantur ex aspectu frontis. Frontem

certe,indicem tristitue aut hylaritatis clamen ,seueritatis dixerunt rerum natuas striata d est rugosafrons sit magno animo versare esseque melancholicos di erunt:quibus vero erugata esset, fallaces imprimis, de quibus assatim Cochlesnomineauthor barbarus,sed non pessionomisexpers pertractat. Quaerunt curiosioreS, cur ham cutis laxior stontis sit structa ac mobilis,ut profecto commodi' oculis subseruiret, I cIaudendisvel reserandis sudatautem frons,quia cerebro subiris cetanteriori, imaxime est humeetatio quam essesudoris fomitem testatur eruditiores.Nunc veniamus ad supercilia.Supercilia locata hominibus fuisse testan turrerum naturae peritissim ut demanantes humores aliorsum cor are iniis

partem animi ait Pli. quia superciliis quod volumus significare quoda modo pose sumus,supercilia superbie indice monstrant,quia superciliosi natura sunt superbi

352쪽

Caput &supercilia penitus rasa olere malitiam & clamitare calliditatem videntur velut Aquillus quiden ut ait Tullitisinsithioni viri pilus. Cilia quae es, palpeubris p minenticonstituta esse Aristo. ait ne rosminuis oculis inserret malefiesu.

hominis aegrotat sino reddatiniamemreciproea aspicientis: mortis indiciu est ut libro septimo Vitanus:&quqdc'firmat Celsus, ratio autςm est,quia visus po retia,ac cerebri virtus absumpta est, sicut profectu Vultus estimago animi sic culi inaices sunt &propterea ab prudentissimis.dic um,animum in oeulis habitare.

bere illud utique ea te mitiandum, cum esse particulas decem constet,quas vocat intimas, ex quibus contagit organum visui destinatum, sere inter eruditos, septem videlicet tuniculas continentes, & humores tres contentos, sicut smo Collige est Averrois,earum omniuVtilitatem aiunt operationemque adeb amesba Ag difficultatis, ut Galam, in medicina talus,reddere sigillatis ratis sno ausi sit. Oculos hic nunc organum vocat lucidum, nunc solarem animalis partio iculam,& diuinum quoque membrum Yoestra in oculi medio quod videmuxgrsu MN, Id est,cora,dicitur latine pupilla,spinor Ueroden Προς, γλm circulus vero ambiens ομιμα- estgramme ςyclateres,hoc est, orbicularis linea, quod veris albicat in oculo, dicitur sphendone tunicas vero graeci Cestonas, sunt autem quatuor 1 plaetisque dicts,extima dicitur Ceratoides, alia Rhagoides, Vel Hyaloide quarta Arachnoides Tunicam timam neoterici Consolidativam vocant, Ceratoide, ab iis dicitur vulgo compa, tertiam Vocant v am, posteriore vitream,de quibus abunde Celsius. Paulus Aegirutasse. Avicenna de elementisciperet nisi squale sibi. Additur prsterea rotundationis Scissa ratio,ut celerius Vissu oculi apprςhedi multa valeat, quado globosis reuolutionis facilitas inest,quod& mathematici rationibus comprobat,nonfieri visum nisi per medium diaph num, quia species non multiplicet ausi per diaphana corpora, quorum subtilitas non congruat se is myltiplicandis sine materia & materialibus conditionibus, ut quantum ratio patitur,oculo imprimantur plato in Timso spledorem igneum inesse oculis testatus est ignis, inquit, illius qui non Vm quidem, sed illuminando suaviter diem inuehit mundo, participes oculorum ostes dis fecerunt. Intimum

siquidem corporis ignem, huius ignis germanum synegrumque per oculos ema: nare Voluerunt,imque,cum diurnum lumen applicat se visus radio, tunc ea duo inuter se similia concurretia,esque commixta,quo oculorum acies dirigutur ibi iam

inInius domestici πωs cohaerent speciem; ubicunque videlicet tam intimi, quam exterrulaminissit concursus. Aa diteles Platonis assertioni refragatur in commentatione de sensu&sensit inremsecund4 libro animDqus omnia diligens laetor adeat si iusius istet.Hicitem Plia minibus diuersos in oculis datos colores ait. Soliscerie minibusnatura oculorum varietatem contribuit.Cadidum me'oculi, mala ex Prte11mile omhibus est At quodnigru Variat aliis atru, qui parum cernunt. Glauci qui &Caesi, dicuntur, quique alborem inrotis habent. Empedocles glaucitatis causam putat, quia Caesit oculi plus ignis habent. Nigri plus aqusquam ignis, atque ob id caesios oculos interdiu acute cemere non polis asserunt.Oculus enim est, de natura Hur ut ait Aristo. Oculi puerorum existe

353쪽

tium in eumbilis, caesis sunt, quia partes puerorum nuper natorum imbecilliore, sunt. Caesitas autem imbecillitas est. Nigri autem oculi mulium humoris habes. qui ob copam humorum minus mouetur Mare potius noctu, quam cassu.videt. Casii enim, praesti humotis exigesistemouentur magis a luce & h visibilitati Quatus tamen paucitas visus soleat fieri insemptione humorum vel innomespititutim autpaucitate, ut ait Galenus quarto mores,ca.secudo. Spiritus multi animaius est, aut clatissimus, sicut inher, aut turbidus, sicut fumus, aut quantita,

eritfauca, aut multa, si est mulius Gespirit , mqtissima videbit, perfecte que ' secemet, si paucus,& clarus solum propinqua Videbit. Quo ergo fit visaerique

admota solum videant,amota vero nequaquam. Quare Averrois tertio colligit,ca.de causis accidentium visus. tequam res debeata remotis videtinecesse est

smulachrum cum multo lucido aere appraehedatur,tunc si spiritus fuerit paueuc& clarus,res longinquas nisi mediocri distantia videbi quia disgregas risuq xspiritus,eadem Avicenna Feri.tertia ter se ait. Item pigrique interdiu videt,dum aitem advesperiscis modicum,post occasum nihil penitus,quiasipe vita fit ν Π espititus ,&humiaitatis abundantia, quo fit Ut post occasum cum res visibiles illuminati non possint,nec sussicienter irradiati,a tali organo impedito nimia homorum obscuritate,& turbulentia,videtinon possint. Nam grossities spirituum, re nigredo, & turbulentia humorum extetiore luce subtiliantur, depurantur,irrati diatur,&ad maiorem vel minorem Hatitatis vel obscutitatis reducuntur gradu, secundum lucis intentionem, vel remissionem. Subnectit deinde Pli. TYBERIO CAESARI, M. Ea etiam non minus scite, quam festiuiter prodit Tranquillus. Crebri,inquit, &subtiles tumores cum prsgrandibus oculis, qui quod milium esset, noctu etiam in sensitis viderent; sed ad breue est primu 1 somno patuissent demum rursum hebescebant. Diuo Augusto equorum, Sc. Tranquillus etiam deeo ita meminit.Ocul rubuit claros,ac nitidos, bus etiaexistimati volebat inesse Middam diuini vigoris,quasi ad fulgorem solis vultum

summitteret,sed in senecta sinistro minus vidit, Rigentes contracti, idem author de Nerone agens. Caesios hebetesque ocul habuisse ait. Non conniverent,ocus Nictare Ios genis non tegerent. NICTARE NON CESSENT, M. Nictare, oculos nisu s e conati ut claudas,&crebro etiae. - ΜEDIVSC VLO, M.Limi. Alii,&rectius,medius eoior differens. M. Limos vocamus eos qui oblique aspicere soleant, summissi, humiles. p. ANIMO autem Videmus, Animo cernimus, M. Haud facile est intellectu quo modo animo valeamus Videre,dissici hahaecvlinis verba quorum sensum si examinatius,& attentius, alimus perpedere,animaduertenda qusdam sunt,non indigna scitu.Expedendum P 'φη hic duplices esse sensus.late res,& exteriores. Averrois hosin quatuor distri

ist R. bust species,primumque eum conites qui omnes,qur ab extimis quinquestin bus haustae laetint imagines colligat, isque percipiat, quare communem nucupat sensum. Altera deinde Vis imaginandi dicta est, cuius ossicium sit, eum ipsa nihil persentiat, imagines qur a motibus sensibus acceptae sunt, retinere, easque tertiae sentiendinarurg, quamexistimandi, ac cogitandi vim dicunt,proferre,cuius eo Opus arbitratur,ut iis acceptis imaginibus,quid aut quale sit id,cuius issς imaginossuntβudicet, isque percipiat, eaque ipsa quς discreverit seu concepetit iudicando postremae cerebri ipsus, sensusque particuis quam memoriam dicunt seruanda commendet. Quod vero ad communem sensum pertinet dignascitu multa sunt, Hunc videlicet qui obiecta quinque sensuum sentiat, Sactiones eorum asque Vasca neS,adquem etiam prome spectat animaduersio, quoniam scillaetanimad; rumus, nos videre aliquid,vel audire, unde fit ut evideamus, & audiamus

in aliqua

354쪽

aliqua, nec tamen percipiamus, nos ea sentire, quoniam sensus communis ima unatioque intereavertitur aliorsum.Oportet,inquit Plotinus,hoc esse quasi centrusensus vero singulos undique nonaliter adhoc ipsum quam lineas a circunferen ad centrum usque protend1,asque vim huiuscemodi cuncta, compriendetere Vera unum aliqvid esse,neque humidum, alias cessaret memoria, neque duru, nam periret docilitas,& omnino si sit corporeumformsibi rerum se inuicem cotifundent. In hoc praeterea sensulatimoestustus, &auditus caeteri denique sensus. Sed hic una forma sunt potestasque, quare Pli. dixit solerter. ANIMO VIDEM VS, animo cemimus Oculi seu Vasa quaedam visibile - .eius partem accipiunt, adque transmittunt, se magna cogitatio obcaecat, SccHuic nubilo satis videmur lactesintulisse,quare non erit alienum caetera persequi. μ' . SIC IN MORBO COMITIALI, M. In morbo caduco, quem alii φ' epylepsia Vocant,de quo in parte medicaagemustarus,sed hicobiterno obfuetit bscisse,cur aperti laborantium obibo caduco oculisint,cur venon videant laboran p/δ tes hoc. Auliana Epylepsiam,hoc est,caducum morbum ait esse membra animaeta prohibentem,ab operationibus suis sensus Sc motus eum spasmo ob cerebri obis musionem vel Ut medicorum verbo utar oppilationem.Nam causa morbi caduci est eoua lusi ius cereis ad expellendam maletiam transitum impedietem, ut scite stapsitGalenus tertio intinorum, eapite secundo. Nerui enim a cerebro cortiuati dicuntur,quod si patiatur: neruos pati est necesse, propter colligantiam: quare laborante cerebro: aut particulis eius male habitis, opticos neruos pati est necesse:quando Spasmus eos invadit Iaxatur, & eorum Virtus visiva pessundatur, quare fungi muriss suis non possunt:quare aperti remanent donec restituatur vir: t eorum. - ANIMO CALIGANTE, M. Parum V otissent uiliabenα te obscurantehallucinante, Corybantiam.Qui oculorii pupillis adapertis more te Grν porum dormiunt Corybantes dicuntur, ita nuncupati, quia cum Iouis custodes bantia . essent nonmodo excubare, sed Uertis oculis dormire cogebatur, alii Corybantes Vocant populos,quos alii Curetes vocant. TENVI B VS multisque meae anis &ita Galenus quarto inretiorum,oculos sexticerms in suis motibus haesbere testatissimum reliquit, alias nonhaberet motus laterales, quare idem octauo iuvamentorum duosneruos a prima certati parte exeuntes ad oeulos assint, de sensus visus obotitur, sed qui abunde volet, luatGalenum primo morbi, ca. ii. C ALLOSIS, Duris. FENESTRA VIT,' Visus fenestras aperuit. IN CER, Fene MTAM ACIEM, Incertum oculi Iumen. VELUT C ANALF DIRIE strauit. G M N T, Sc. Angustiae subaudias ditigunt aciem visus, veluti per canale. ἶ- NON OBSTREPAT. Non dissidentiam faciat. VETER IN AT ANT V Μ,&c .Veterina animalia advectura idonea. NULLO OC ME Veteri LORVM vitio, M. Succrescut oculis vitia multa sicut Epiphora, idest, ocue m lorum inflammatio. Item Taraxis talia, tumor, qu1graede G ριμα, id est;cede, oculo

ma emphys a,id est, Anthrax strabismus, ex isti , id est S .load minua est,putredo, , idestsy κ d est,fistula adest, proptosis, ouod est

procidentia. Tunicularum vero oculi Qua multa etiamsint ut Qua σιτ, 1dest,

Saurosis 'ci τιέ, id est, pactiles,quod est crassitudo, y--ι : id est trachytes nocest, petitas Psinter palpebras oriri solet,de quibus in parte medicaacem'

- STRABONUM, M. Strabositas fit molliitie aliquorum neruorum monuentium partem extetiorem ocul Sc tunc attrahitur oculus ad eam partem i qua Filitem Spasmo necn6n mutatione crista lini nocumenti Ut ait Gale.quarto morbi, sino' graeci φ Gij, idest, phol convocant strabone.

NOCTURNORUM ANIMALIUM, M. Vident enim quaedam se animalia

355쪽

inimalia noctu, quia spiritus subtiles, & forteshabent sicut feles id est,eassis. GAVDICES, primae arborum partes quibus radices adhaerent. γω Urtingantur oculi, Sc. Ad quod facit Satyricum illud, Ille supercilium madida siligine tinctu.Obliqua producitam,quare HieronymuS oculos, cabat orbes si bio fuliginatos. γω DEFLUERE EAS, M. Palpebras intellige defluere nimia venere ideo etiam capillos. δω N ASUS, Sc. Nam pro actimo nia dicacitate'que Scirrisioneponi solet:quare Martialis. No cuiuis datum est hia sus, bere nasum.Nares collocatas esse ut odors ema petat atrahatqueprodunterue ditiores. Naru profecto, ut ait Avicenna,munus est inspirationis, neque enim os est organum spirandi, sicut quidam absone rati sunt, rusi affectio aliqua cogat. Ite eum in mine distinctio: deinde odorum intemotio, summae autem narium

angustis graecis dirutur 'i αδ- id est,imoides,ubi ozena hoc est,foedissimus 1όhε, vicusinoriri soletide quo aliubi. SILONVΜ, &c. Silones proprie qui ' prominentia superciliaribet dicuntur, a sileno quehirsutis superciliis fuisse proedunt. BRUNCI, M. Brunci quibus os & dentes prominet hinc prociutabra. taS, LABRA a quibus, Sta Avicenna non minus scite qu1m solerterlabra vice inhadiuncta memoriae mandauit,suggerunt profecto magnum adiudimentum in loquendi necessitastantique mollia ramosaque ab rerum natura essi ista sunt,detes quidem cum decore tegunt,tum locutionem praestat magis artic latam ea natique conflatur ex litetis, quarum enuntiatio plurimu obturbata, nee intelligibilis praestaretur,nisi ad hanc rationem labra linguamque conformasset. Genera m DENTI VM tria genera, M. Dentes natura contributos hominibus te: detiu. stantur classici aut res, ut cibum mollientes coficiant.Homini certe datos reor:

Tenta. ad cibi necessitatem is qui primores diculur,qui & dici solent Temnici, sunt Sanimalia Virique denta,quggrsci vocante net, Myradest, amphodonta nesse prssa ma dentibus putat Aristo. Nam quibus rarioresfuerintnon diuinuere opinatur. Dentium numerus in homine ad duos increscit εο ttiginta,authore Galeno. Nec hoc tacuit Averroisprimo Colliget,in graecis authoribus competimus hanc dinudistributionem ita esse, quatuor anteriores qui in medio constituuntur quos quo cant Tomeos & dictasseras, aut Mnas, aut gelasmos, insequuntur hos duos aliS quos graeci κποφωεt,id est,eynodontesta est canini adiacent qui Gomphis ditis tur, nos eos molares vocamus,sunt& qui ab iis dicuntur crantheres, quos no gesnuinos dirimus, no obfueritin pragmatia notasse dentium stuporem dici Galeno Hemodis,sed nuncadtextum Pli. accedamus plura dedentium constitutioiue in medium adferre possemus: sedbreuitati potiusquam verborsi multitudini induis Serras. g dum censeo. SERRATI, Modo serrae formati. EXERTI, Producti extra Exerti. PS,Pectinatim coeuntibus,coiuncti modo pectinis. DISCRIMIN ANT, Diuistam,Crustata,visunt testudines ostrea&idgenus. in SIMIAE dentes uti mini./Sc. Allusit adaTertionem Aristotelis ea seeundo naturae animal luco memorantis. ELEPHANTO intus, M. Verbasunt Aristotelisaibro antelato. LUPI dexter, M. De lupi dexter dentitionem puerorum iuuat,estque amulatum iis,de quo aliubi videbimus. γω HOMINI NOVIS SIMI, M. Asino est ad Ar1sto. secundo naturς animaliumca. quartoinquiς tem. Homini nouissimi maxillares quos genuinos vocamus, circiter Uictamumnum gignuntur,& viris Sc mulieribus iam vero quibusda mulieribus anno etiRoctogesimo maxillares illi nouissimi non sine dolore exierint,vitisque idem a

cidisse accepimus,quod certe istaccidit quibus in iuuentute ipsi genuininati non fuerint. NICOCLIS FILIUS PAPII, 8α. Lege PAPHII, Et ubi legitur prstinuit lege per est. EQUO TANTUM Candidiores, S

is Astipulatur

356쪽

CAPUT . XXXVI.

Astipulatur opinioni Aristotelicae, i libro naturs animalium secundosa. tertio haec feruntur. AETAS Vestrinorum. εχ. Varro secundo rei rust. Aetatem equorum Sc fere omnium qus ungulas indivisas habent cognosci posse scriptum reliquit. CVΜ SUBEUNT, Cum crescunt. γυ LAGUNIS, &c. Lacum hic est concauitas sue fossula labri superioris. HOMINI Tantum iacima ita, εχ. Membri huius multiplex ussis est, &Vt taceam locutionem, contritos& demolitoscibos colligit, 3ce globatos in sua deprimit, ac transmittit ad venti trem, unde &Varro,a ligando cibo putatlinguae nomen impositum. bruta vero

etianum lambendo potu adiuuat. Festi putat Laelantius, si quis inesse palato senusum saporis arbitratur,quoniam lingua sit,qua sentiantursapores,nec tamen tota. r. Nam partes citis,qugiuntab utroquelatere tenetiores saporem subtilissimis sen S

mus trahere. Ph.tamen intellectus nquit,saporum,est Wretis in prima lingua Scin palato,Sc unt erudiciores in lingus radice duo inesse orificia ρος saliue dica

tur fontes, eorum munus est, humorem seruare, velutipenu quodam intimo, quo subinde irroretur lingua,& os humescat uniuersum, Esse autem laquam aquosampstuitam, tum in stomacho conceptam ex tenuissima quique chyli parte,& mox cum in castella defluxam,tum ab cerebro deflua per eius ossis meatus , quod medicae artis professores nunc collatotium vocant,Expendehic Neruum quo tangendi sensus ad linguam deuehitur,no esse abeo diuersum, vigustus est vehiculum Vt ex Galani penu colligitur. Non obstetit e bonarum literarum candidatis scisse.

curnam hominibus plarrulisque lingua Misitet, balbutiatque,& quare quosdam videmus esse loquelae inarticulats.sicutifuisse dicitur Metellus pontifex: ius hic Ph.meminit: Loqui profecto & sermone aliquid distincte enunciare homini est insitum Sc genuinum, alii ita disputant, sicut vox species insem sic locutio spectcies est vocis, Sc omnis locutio est vox, sedeeotia. Et sicut vox superaddit sono refractionem naturalem canna pulmonis, ita locutio superaddit voci dearticula' tionem ad placitu ex quo colligitur maletialocutionis naturalis,&Vox pullulansa vocali arteria dioma vero artis est veluti gladius si materiam spectes, naturalis est,si formam,arte consectus.Si hic quis cervicosior obiiciat esse Psdam anima: lia proferentia vocem humana, sciat non posse dici eam vocem locutionem,quia non intelligant qus proferant.sed hoc uetudini ascribendum est,quod aute Ph. hic minem noloqui antequam artas opportuna veniat.Hic intrari subeii quod Hali Aberages memorigmadauitan regia se indissenatum insentem quivix qua mtuordecim horis viis perfectas loqui carpit, manu in facere exclamasseri ue1nfantem:sum in iciter natus.sunt qui sub voceinfantis dieant res infantemseddsmonem ita locutum cui res adiecero iure calculum album,sednue veniamuxad ri ,

linguae balbutie. Qurrunt curiosierun atriae. Curinter cuncta animatitia h 'i V mo lingua soleathssitare.Huius ratio est: quia solus est sermonis compos. Caetera ς' 'verb vocem solum obtinet. Qui autem lingua holiant ocem quide producunt. sed Vesta copulare non possunthoc queimpedimentum attribuunt aliqui retii pectae' continenteque oratione celarictos acili annectere palam nes irati qui vix articulatam proserintlocutione per ira. limumectatione. Nam humectior lingua non libere in verba prorumpit. Argumento sunt pueriquprum ci orlinguaust Item eis unia uasoc euidentius docetiqui ob humeciationem nimiam tales fiunt. Nuncpergamus ad rem. TONSILL AE IN HOMINE, &απῆTonsillae suntloca inquibus fistuls Tosilig ales,& spiritales religais sunt.In imo enim ore ex Vtrique parte ad radices σ

357쪽

γω COMMENTA . IN . XI. PLINII, m

ctus,quo primum illabuntur ea qus accspta sunt oris Vtrique ex parte tosillas attata tingens palato extremo & intimo terminatur.Galenusetiamnum:horum quam

appostissime meminit: in disectione partium interiorum, id est, in sua anatome. Ad radices,ai lingus posita est minor lingua.Tosissς facts sunt numero quatuor. dus quidem ab utrique parte adlingus radicem manifestae apparentes,duae vero coniuneta hisinterius descendentes, vocantur & hae Ompis id est, patis iis, quia locus cui adiacet istmo similis videtur. Est Saffectionis genus ut ait Paulu Aegineta eodem in 1oeo proueniens, de quo in parte medica. ρω UVAE NOE0 MINE, &c.Dicetaquὁd ad uuas humani corporis spectat.No potetit aliqui, μ' quale id sit quod uua voeatur sciremisi anatomes rationem rimatus fuerit alterius

ac pensiculatius. A palato enim ad interiora occurrit quod graeci κιονα , id est,cio, na,hoc est,quod luna vocant, vel cimida, cuiuspatre S auxilio diuiditur elua qui uniuersum in stomachum properat, ne maiore copia influes hominem p focet.Eadem I, pars quς cestinula dieitur,ra stetiam Esomo ,id est,hronchos dicium e est guttur, superiacet ea magutturi, qus nomen Uus accipit,vbi inflammatalaeti transietisque in pallorem,quam Pollux secundo Comentario sui Onomastici soti .., id est, staphylam vocat, id est, Uuam, Galenus am,si columnula vocat gargareon,de huius affectionibus in parte medica docebimus ..S ait Pli. E A EPIGLOTTIS, M. Sub enim uva siue colunnula, idestiaruua lingua: subiacet quam Ph. epi ouida vocat : quae ad tergendas, ac tegendas certa alternatione vias cibatus,&potus data est,ut illum inmmactu transmittat, hunc Verum pulmo suscipiat.propterea pulmo totmeatibus est distinctus Scitis terpatet rimis, non ut spiritus egressiones habeat eui exhalatio sufficeret, sed vipere siquid cibatus 'ulmonem decideri uccus eius mox migret in sedem digestionis quare primordium vis anhelitus capra pulmonis, aut tractea, aut a saeta tisque Vuula Vocitatur. Epi otiis autem est eminentia paulum a trachea distas,

y' quare constat duas esse fistulas instar canalium, easque ab otis faucibus proficisci' deorsum, & per earum alteram induci dilabique in stomachum & poculenta Sesculenta,ex eoque ferri in ventriculum, qui ecesia vocatur, atque illic subigi digeiique,ac deinde aridiora ex his retrimenta in aluum conuenire, humidiora autemper renesis sicam trahi,&per alteram de duabus superioribusfistulam, quam

tracteam arteriam Vocant spiritum a summo ore, in pu onem, atqueinderας sum in ,&narescommeare,per eandem serrivotis meatum, ac potus, ibus V quem oporteret in stomachum ire sed nec verbosius. - APPELLAs

TVR SANE GULA. &e. Gula certe est quacibus Sporus deuoratu νς ci id Ois φαγον, id estMesophagum vocant. Porro, quia Collum ijs annectitu de hoc agere nonsuetit abiunctum ab proposito. ως enim colli sunt expertia, glaamamsestam nonhabet, sed nee habere necessanum est, instrumentum respirano uo dei ametis:ob pulmota collum essescribit. - REST AG N AT IO,S Redundantia. ORBICULATI Μ .Rotunditer.-CERVIX NULLI, Se Ceruix siue Collam,quod ram orae cliij Hs dicunt,mediuinter humς' x Scaputnodoshabet septem,quosissi spondylos.Homerus astragalos cat Subnectat deinde Pinius. -GvTTvR HOMINI TANTUM ET suibus intumescit, sicci a Quibus gutturintumescit gutturosi dicunturAunt certe inanteriore parte tumores quos graeci dicunt dest, Mochocelas, e tumore ,3 guttur facta appellatione. In suibus fit struma gutturis qui ct

morbus

gugomnes Tonsillas constituerunti Cicero autem de natura deorum de his ita ξ6

358쪽

. XXX VI.

CAP.

morbus,Vt ait Aristotelis. de quo in parte mediea.Subdit deinde Plinius. POSTREMUM STOMACHVS. Sc. Hierii.partem posstremamgὼaeacesset, moxannectiturventer Galenus intermedicae artis Ie; Stomauceptissimos aut res,seeundo febrium ad Glauconem,stomachum esse os&prius clitis. cIpium ventri memoriarmadauiti icinsunt duae pellicula una interior Sc principalior extetior, qus ramosa est,rotundatur ille Roblongatur ut idem scriptum reliquit quarto iuvamentorum membrorum,quidam modo lagenaeformatum rerunt,quod sit fundoamplo collo vero dest orificio angusto,Vt saepius anatomici ostendunt. Galenus loco antelato A anatomes ratio os ventriculi eardiam appellat, sicut nostra tempestate stomachus vocatur, hoc est gula. Avicenna libro animalium decim ὁ sinagit.Stomachi esse 1ma carnulenta Ut inde ad concoci hone inor suppetat caloris vis,os vero neruosum habeti Vt exactior sit ibidem senesus,illuc vero ab medulla comeare neruos magnos Ut sentiatur fames, Scinanitio, qtia obueniente expergefaciat ammam,perficit vero cibos stomachus, tum insiti calotis potestate,tum aduentius adiacentibu plene Sc iecore. Qui plus de his volet adeat Paulum Aeginitam,&Galenum locis citatis.

D E C RES C E NTI B V S CRENIS, &c. Diussuris decresce iis . tibus. Crenae divisurae dicuntur,item signa quibus agri ferulis descripti sunt, neces 'non &summa arcus cornua. N SCOB INA FABRI, M, ha tura rasura. in COR ANIMA OB VS IN MEDIO PriCTORE, M. Est profecto cor omnium viseerum & membrorum como: rum radix ptima,ut aitGalenus,vitae caloris innati,ac vitalis fons,id sicut placitu video peripateticis .ita se habetin humano corpore sicuti in orbe intelligentia pM ma & velut rex nobilior microcosmi mediam occupat sedem velut principalem, vergittamen plus adantica quam ad postica,Venarum principiu hoc est, sed quae pars stare potius id Vergat ad laruam quam ad dextram ,rationem reddunt rerum naturae nistra prudentissimi. mnium mi animalium ut ait Aristoteles, homo habet maxis frigidiustitutum est.Celsusitem&Averrois primo eolliget ,rdis restares duas constiestuunt m dextra unam,in sinistra alteram, fit erutramque meatus solum. Quin Scuasis ad Almanserem duos modo finit ventriculos,eu sensu sit deprinensum duub os modo esse, a quorum alterovena propagetur magna, reliquo arteria. 1nparauis autem animalibus um tantum Me,quare mirari subitpliniuscriberein maiorum animalium corde triplex visitati specu,quando est.

γω SINUOSO SPECU ET IN MAGNIS ANIM ALIB M S , M. Per Verbum enim specu cauitates quastae dicimus intelligi hoc est ventriculos quorum meminit Aristoteles de sensu Sc sensili, item de animalib' tertio Vnde haec detorta sunt.Subdit deinde Plinius. SOLUM HOC VISCER UM NON MAUERA, T VR, Sce. Cor profectb interviscera omnia nullam prorsus affectione sena tit,& iure quidem,nam quod principium est ipsum citra noxam seruati debetate si 'locorrupto,corruant reliqua.Subnectit mox Flinius. HAVDACIA O VIB VS PARVUM PAVIDA quibus pergrande, Re. Quibus sterte est cor paruum,ea dicuntur audacia,quaa eflectus quem producit metus iam iis inest, quoniam calorem proportione cordis non habeant,verum calorum parum in magno exolescit conceptaculo, proinde sangu1sfrigidior comperitur,id etiam invenis ventriculis obuenire sole ampliores enim vens stivisoressunt,ut ait Avicenna tertio de animalibus. - EX FONTE D VAE GRANDES VENAE. Verba sunt Aristotelis, tertio naturae animalium,

359쪽

COMMENTA. IN .XI. PLINII.

HINC PRAECIPVVS CALOR,&c. me ite probat Gale. V .mterio

in I N E VORUM CORDE, εα. Haec sunt detorta a sancta, riis Aristotelis, tertio partium animalium. MONTERDUM AUGEERI PER SrNGULOS; εα. Censorinus libro quem de die natali posteris legendum reliqu1t,hoc ertim pertractat inquiens. Alexader inter eos qui

solent mortuos conseruare hominem non posse plus centum annis Vivereaiut.1d cor humanum declarare, eorum qui integri perieruntsine corporum tabe, ideo et, multis annispependit cor hominis incrementa aetatis Sc diminutiones conseruet&anniculi pondere duas drachmas vini quatuor,&sic in annos singulos usque ad I.accedere binas, ab hiscentum drachmis, ex quo perspicuum silcentesimo anno redire ad anni primi pondusnec longius posse produci,haec ille. D HIRTO CORDE 'it Mid GIGNI HOMINES, M. Scribunt graeci Hermogenem eor habuisse hirsutu, & magnitudine extra morta, lium reliquorum rationem insigne.Plutarchus etiam in paralleliis de Leonidaide scriptum reliqui hoc item in Lysandro fuisse visum testantur aliqui. Quodanteminius duplicatum cor fuisse inuentum fide id caret,nec putarim Uem posse,quia principium unum esse debet. - PER CAVERNAM L A Τ H oeta 6ὰ Μ I A R V Μ , M. Latomiae carcetis nomen apud Roma stat, cuius rei in h. Cicero septimo libro in Verrem commeminit latomias dicicarcere Syracusis Fe dianus author est,quarum item Seneca.controueritarum quinto meminit. Fuisse item Sparthae latomias Plinius hic significat, cum earum angustias Aristomenem Messenium euasisse selibat vulpium aditus secutum.Lithomiam&latomiam coperio lapidicina dici hinc Lat mi lapidicidae. - CARDIACO MORoardi, BO PERIERINT Morbus cardiacus, Galenoptimo suarum diffinitio euae. num authore,in ostio Uentriculi & in stomacho cum immodicis sudoribus fit,nee fit solum in corde,ut scioli medici putant,sed in ostio stomachi, quare Gale .in sua isagoge ait. Cardiaca vero dispositio non quia in cordeid malum fit se appellata insed quonia antiqui καM, , id est eardian,stomaclis appellabant.Huius rei me

mimi Celsus libro ter ,ex quo 1nparte medica indigetur. Cor germanici CPPulmo. satis e hoc inde Suetonium. SUB EO PULMO EST, Sc. Sub corde pulmo est,pulmonem Arist.tertio partium animalium,datum esse animalibus ait,Vt cordis seruor refrigeretur,calorem enim refrigerari est necesse.Est certe pulmo destinatus ut sponnosus sit & fistulis inanibus cauus, ideoque spissi' pax. A tergo spinae iungitur arque in duas fibras diuisus est:propterea Moses ille Cordubensis horismorum particulamma, pulmonem ex membris iis scribit, quae duplicia sunt,quamuis mutatis speciem praeserant. Caeterum ad pulmonis media dilabans panniculus est, quem mediastinum vocant, de quo qui curiosi' vo; . let, legat Aristotelem quo diximus Ioco. Vmm in URINENTVR, Scc. In aquam natando sese immergim hinc Uri*natores,qui se in aquam immergunt. - IECUR IN, DET TRAP A R,T E . M. Leur sub diaphragmate collocatum, Galenus testatissimureliquit quarto summentorum membrorum. Omnibus certe quae sunt sanguine carentia duo sunti rimis necessaria, ti& 1ecur,quod alii hepar vocant. PMto iecur me,u nobilissimu c6coctioniscibaris gratia datu ait. Ois ferme medicoru schola adfirmat iecur prscipi esse sanguinis organu &venain principia, si quide stomachumeatibus,& 1eeur interiacet ' ascedes chs' ad sanguinis formAEdisponitur,mox ubi hepar paratu eκoeperit chilia, ac velut subfiguratione quadRDbtusam, sanguinis modo specie,a subseruietibus ei meseruicis adeptum,super in fert ornatu Vimq; ad persecti sanguinis percoctionesu superfluitatu excretim

in Habet

360쪽

CAP. . XXXVI. M

Habet item hepar principium virtutum elata numinetum operantium,quoniam naturalis Virtutis fons a plaevique dicatur. Ab hepate nata auspicia hic Pli. testa: tur. Veterum certe superstitio pestifera nuncupabat auspicia, i caput in te ore nonfuisset,eo nomine ei summitatem intelligens. cno obfuerit annotalle Vice auctaris, veteres salubritatem locorum ab hepate captata ecotibus immolatis quaein iis pascerentur,ves oppida constituere,ex hepatishabitu aetis modum coniectabant,nam si liuestem esset insalubritatis argumentum putabant. γυ C AαPUT EXTORUM, &c. Hoc est summitatem hepatis, aut pulmonu, aut cordis imisve. - FEL NON omnibus datum animalibus, &c. dest cholangraeci fel voeant, hinc achola dicuntur, quae sella carent,ex inferiore enim parte essidet fel id nihil est aliud qukm purgamentum pessimi sangui

nis. Amragoras per errorum acutorum morborum causam inde profluere striiptum reliquit,propter eius emisionem: quia Veroselest sedimentum& exuperas . inutilisque materia inde nonnulli antiquorum vitae longioris rationem serutati, ex fessis vacuitate demanare id si1spicati sunt argumento ex ceruorum vita deduu

.Delphmus item longissirnae vitae est quod caret felle. H, SED *itplinius)IN FELLE NIGRO, &e. Hoc est atra bili siue melancholia, de qua in parte Fel.

medica profusius eiur. Q VIN& toto corpore, &c Hoe intellige de selle suffusosellis enim suffusione exoritur morbus, faciem corpus, oculos diuarias hosque croceos reddens, hunc morbum Celsus vocat regium, ali justeticum, alii arquatum,de quo aliubi par NIGRE S C V NT CONTACTA EO. Felle vasa aenea Scalia quo'quecontacta eo nigrescunt,serpentium illud nonnulli 'enenum ferunt,nam felle suffuso & ad dentesperuento morsus talados incutissit. - CARENT EO estplid O VI vescuntur absynthio, εχ. la ponto ammalia quae vescuntur Asynthio carent fesse,quod & est luculenter arimaduersum h Theophrasto libro nono plantarum absumit denim,item purgat stomachum, re quae in eo sunt biliosa,vtquam scitissime est memoriar mandatum a Dioscoti.

si latina reddideris,nihil aliud notabunt,quam purgare quae in stomacho Se ventre sitfelle plena aut stomacho inhaeserunt. γω FIBRAE , M. Visceris eXα s. tremae partes destiecoris,cordis,pulmonis. isto. secundo naturganima.leporibus bina Melacinora seriptum reliquit, hi inuenititur in agro sycino circiter bolba lacum. De his prodigiis quorum hic meminit author Liuius teVale.Μax. agui. m. VAE praecordia appellantur, M. Atitat . peripateticorum silearguetissimus tertio partium animalium omnia habere praecordia testatus est,quib' est planguis,Visedem cordis 1 ventre intima videlicet viam esentientis Dinos , . sensa seruetur,necfacile occupetur exhalatione cibi Sc caloris aduetitis copia. Predi u cordiagraecorum peritissimi phrenas vocant, ut Plato,Hippocrates Galenues. qua ΑΝ - Α protenduntur corduvare praecordia dicta,graecis interdum αα α,id est periue dia datinorum aliqui vocant cinctum,& diaphragma.SubditPlinius. IN EADEM PRAECIPUA HILARITAT Is sed ei quod titillatur maxime intestigitur, &c. Parte quidem p reordiorum calefaucta Sc titillatu agitata,tidere homines lent,quia,viait Aristoteles,motus ad eum locum peruenit facilequi quanquam calefacta tamen apetit Sc mentem mouet praeter voluntatem solus homo titillatus ridet,quia solus animalium rideat . Est

enim titillatio Mus per eiusmodi motum partis quae alam completactu item Riu Titillauru Sante eum stoteles traiecta praecordia in praeliis tisum attulis , ferunt, tio. Malare scilicet quem vulnus mouet. - AB HOC Nitrii.) V E N TRIO

SEARCH

MENU NAVIGATION