In Omnes C. Plinii Secvndi Natvralis Historiæ Argvtissimi Scriptoris libros, Stephani Aquæi Bituricensis, viri Equestris, Commentaria

발행: 1530년

분량: 752페이지

출처: archive.org

분류: 화학

361쪽

C V L o LACTES, &c. Ab ventriculo incipiunt intestina, ex qui , pheraque multis orbibus implicantur,ne semper assit cibi appetentia, alimenti inopia perpetuo famescamus, Ut Avicennae placitum Video. Ergo ima ventriesipare paululum in dextetiorem couersa partem , insummum coarctatur intestinu. quod a Celso vocitatum est pylurum Scioli medici&politioris doctrinae expertites portonarium appellitant. Sunt multa intestin0rum nomina nam quod Galens libro de utilitate partium Doderatrium diastaecentiores duodenum nuncupant, ieinum aliud est iis vocatum grandis Vero νωέ, id estnestis dicitur, intestinum veὰxis tenuius ἔχω, α quia sit implicitum. Haec tria intestina pauco Verborum sensu Lactes, lactes mi. videtur dixiM.Lactes membranam esseait Aristot.continuam ipsum omentum pertendens de intestinorum tenore advenam Vsque maiore inoria.

plenam venarum .Quidam lactes vocant intestina graciliora pinguia, ut Persi' innuisse videtur Iactes unctos vocans, m piscibus lactes, Iactantias Vocant aliqui. λ C A N C ELLATIM , Modo cacelloru.Tesselatim dest modo lignorum modicis interuallis in transuersum instar retis annexorum. ILE INFIM A PARTE, &c. Est enim Ile simplici,a,quod in summa parte collocatu est in homine,quod graeci κο,3 id est colon dicunt,quod nonnulli Maeram vocant dest νεα to, Inibi fit dolor quem colicum Vocant,de quo pars medica verbosius Drat. LEVANT EA Μ , Aluum intellige,hoe est aegerrime egerunt excrementa. OMENTA INTEGUNTUR, &c. Omnia intestina contest omentum

quodgraecae lingus periti vocant ἐ- λοορλος est epiploon. Est enim membrana adiposa qua integuntur Ventriculi S Uniusculique membri interioris vestitus. Uen. in HUIC 'it Pli.) AN NECTITUR LIEN, Sc. Lien in sinistra parte locatur. Est profecto lien instrumentum ad purgandum taculenta, nam aiecore attrahit melancoliam,vitate ac lepide Gale. quinto iuvamentorum membroruscriptum reliquit,&comprobatum est ab Auic na . xv. iii .capi. i l .Fex enim Risus sanguinis dicitur,en. hoc profluentissimus risus exotitur, est sedesiotiintem de. peratioris&tisus,virtute enim lienis&iecotis proliti vim humoris melanchestici produnimedicae arus professores,exigente videlicet a se redundantia, deprouentisanguis benignus,clarus,copiosus lucidus,que ferui causam essetisus, quoruopinioni adficietas est calculus albus, ex illo em sanguine multitudo spirituum cosurgitanimam exhilarantium. ANIM ALI A ait Pli.) IN renibus pino guissima, εχ. Renes lumbis,ut ait Celsus,mnectutur ex imis coxis, PEUT V Srictu cestossa, &c.. Pectu; profectb inter lac fosh mini constitutum esse estis

comperto, caeretis vero aramallusin medio cruru, Galen ptims nois inter me

dicospost Hippo.septenis ossibus copstrui pectus est,sed iugulios Atisto.annumerat. 1e libro isagogico nomine thoracis artem intelligit,u ollo ad pudenda Hesm03 protenditur, lici verbo holmos dici solet, ius supenorem partem ad iugulos la ut id est steth diiseriorem vero steti graeci diuunt. MO ARI NAT UM,

a priore parte vesica, M. Allusit ad assertionem Aristo.eadem secundomat g0si anima.commemorantis, sica enim invitis recto assidet intestino adsinistraver,gens,in foeministi genitale procumbitsubiectamque vulvamhabet, urinae iterm Viris laxius Sc compressius ab ceruice vesicae colen petit, in foemina breuiussu p reeruicem Uulus se ostendens in hac calculos nasci hic prodit Pli .hanc affectra neni graeci dicunt lithiasin,namhthos lapis est.Ph.item hic meminit, vinistud Vuluae; istoteleseorum etiam meminit.Par inquit,vuluaestitetistoes , ε Vrurus Rppellatur. λώ E V NM B RI S a V O T 1 B M at h. i ME R SAUR P.R IT V MyΙ N CL M S I T . So. Ex affectione quadam uiuae,qu

362쪽

. XXX VI.

graeci γα ἔ Hira est pn ah inter id est usua suffocationem, is hac ems fitusadeo coarctatur vinon detur spirandifacultasquare pleruesque eminas suffocatas videre licet,quare ita affectas vocanthystericas. Ad hanc assectionem allusit Pli.quando est. FUNEBRI QUOTIES VERSA, M. Non est hic vulvae anatomen profusus adferre quod de hac actuti sumus. V VLVA ENECTO PARTV M. Datenim vulva loco ganeat&esculannotis c1N Vinua. antiquitus ea quae ex occi partu es ciebatur,quae eiectitia dicebatur. porcaria dracebatur edito partu,potissimumquςex sue primi para erat.i.qus prim b pepererat; EMetam vero hoc est earu suu vulva non eratalicuiuslautitis. HVIVS lumen optimu, Sc. Sumen fiebat ex papillis suillis uno die post partu sectis ac lautis, dumen , quare extatcarmen Μartialis. Esse putas funeri nondum sic erelargo Effluit, re vino lacte papilla tumet.Huius etiam Persius meminit inquietis. Et cal1du po, Neresumen. TI VI AB DOMEN, Sc. Abdomen est Abdos

propriae pinguedo spinae dotiali adhaerens,in qua renes iacent;quasi abditum. m n γω SAEVO PINGUESCVNT, M. Saritum Radeps, quid dio sterni litabent, nam saeuum siue ut alliproferunt sebum aut um est pingue id quo candelis fiunt,fragile hoc si refrixer1t. Adeps verδ semper liquescit nec est solida. γω SVES SPIR AN TES, M. Sunt codices trunci non spistantes,sed sperantes habent.Lego ipse spirantes hoc est viventes. Huius rei meminit Varro libro rei rusticae. ET MEDULLA ex eodem, &c. pade Aristo, tradit secindonatu.anima. in NON FERRUMIN ANTUR. Non Ruuὰ

glutinantur,coniunguntur. - CARTILAGO RVpTA. M. Cartilao in ri, Ago, Vt dximus agosse est diuersa,pluris minotis veratioti cum alioqui natura sit compar,siquidem praecisum osnon succrestit amplius nec cartilago conuulsa cosolidatur, hanc Missoe.1d est contion graecς linguae scientissimi vocant. Confla , tur enim ex nerui,&ossis natura.Cartilago nullo foramine cauatur,quare medulla caret trabet tamen humorem medullae. AD S v F F R A G. &c. Suffragines vocantur nodi sub crure quibus pedum versura constat,ubisque ita annecta

turpes,ut verti possit, id quod in bobus asinis,& cieteris armentis noscitur. Di INTER ILLOS ait Ph.) LATENT ARTERIAE, &c. Hoc est sesmitae spmtus, nam arteria est spiritus conceptaculum, spiritus inquam naturalis, Arte iamixti confiis ue cum sanguine in quo plus h litus est& minus sanguinis, vena profecto sanguinis est conceptaculum,quorum abunde Aristoteles tertio naturae Vena. animalium, Avicenna doct a quinta, fenptimae primi, arietias esse corpora sinuosa testatissimum rei est in longum porrectas, neruosias, ex corde propagaatas, quibus insit motionis virtuspergatal ,& systolen, hoc est per disparatione&contractionem.Venae autem arte iis persimiles sunt,sed ab hepate demanant. Aristo. tamen venas ab corde esse demanates staptum reliquit, sed putatim de Venispulsantibus idintelligi oportere, nam Galenus quarto de utilitate partium, ite N de iuvamentis,umasnon pulsantes tunicς unius, ab hepate ortu habere me ocris mandauit,quod & confirmatum legimus ab Auerroe,primo colliget. Subdit deinde Plinius. in ARTER I ARUM PULS V S I N C AC VuΜΙNE DI RAECI P V E MEMBRORUM EVIDENS INDEX FERE M O RBOR V N. , &c. Inibi Plinius ictus languidi aut tardi pulsus meminit.Sunt qui non satis accurate a Plinio putent asssertum,tum quod nunquam ictus aliter quam fotis illatos intelligant. In arterias rum autem pulsunaturae & 1ntrinsecum motus principium est, nec iure venaediα xx possunt isti , sed pulsati . Nam pulsus non ictus Vocis appellatione utitur, Celsusprimo libro. ItemA Persius quando ait. Postquam tertia compositas 2 AG2 fi D iii vidit

363쪽

m COMMENTA. IN . XI. PLINII.

, vidit concurrere venas. Et Naso. Praetentasque suo salientem pollice vena. Sεd parum hoc ad intrariam Plin.eruditionem reor,cum is sit qui quandoque poetice. quandoque oratorie,interdum historice loquatur,sedpaulo altiora tangamus. s. ait. in I N LEGES metricas ab Herophilo deleriptos earum pulsus fuisse. yth Se. Hic Pli. ad Rythmos alludit tracta metaphora a legibus componendi versu, mus. quare in pulsibus dixit leges metricas. Rythmus enim in medicinan1hil est aliud qua motuscertam habens legem in tempore:nam&Herophilus id ita fimuitrythάmum dicens esse ordinem legemque tempora in quibus arteriae concidunt & in, surgunt. Venarum enim Rhythmos etiam hunc quem diximus ordinem Victru uius libro primo appellauit Plinius vero leges metricas metaphora quodam vies. Disserre tamen metrum Sc rhythmum satis compertum habeo,quod metru statibiles habet semper temporum quantitates,Rhythmus coua,quo Voluerit quis modo contrahi modo produci potest,sed minutula est haec res parum ad Ph. verba faciens. Graecorum petitissimi pulsum σφάγμον id est sphymon Vocant , quem seErunt Mein letionem motus,& remissionem in corde. Mi hoc modo finiunt. pulsus est disparatio,&contractio induasibilis arteriae recordis Vel subsultio, & palpitatio,vel ebullitio Venae&arteriae,quorum omnium meminimus libro septimo.

Inter humores profeci δ sanguis praestantior assertio rece, piissimorum authorum iudicatus est,Siquidem & spirituum

materia,quibus maxime vita constat,& virtutis vegetatticis operatio &atalis est,si instaurari; proinde thesaur' habetur&fomesnaturae, Ut testatissimsi res1quitPlato,camiu& vni mors,quae Omma comprobat Aristoteles illephilosophorum argutissimus, tertio naturae animalium,acuiusnuulis haec quae Plin. prompsitin literas detorta sunt.

Tabificum hie Plinius taurinum sanguinem ait, quo & ille Themistocles peris e fertur.Haustus sanguis is strangulat,& difficultatem anhelitus adfert, ut prodidit Dioscorideslibro sexto. QUIBUSDAM aitPII.) PER INFERNA, Sc. Vt iis qui hemorrhoidas patiuntur.Τemporatium ad est ad tempus eueniens, εἰ horis quosdam modo statis.

VNT QVI SUBTILITATEM ANIMI, εα. Allusit ad Aristo.quinto generationis animalium com

morantem haec. Cum,inquit,tamen differentiassensu maxime omnium valeat cuius rei causa est,qubdsensorium syncerum minimeque terrenum corpulentum vesimet, cutem enim tenuissima prae csteris animalibus homo suas

plenatura habet. Caeteris subtilitatem animi pigrique constare diuerso quidemodo asseruerunt, Se quiahuius rei hic meminit non obfuerit nouisse quae a clatis authotibus super hoc excerpserimui Aristo secundo animae gustum certiorem hominibus csteris animantibus inesso Gustus prodidit monimentis.Gustum,ait,homo certiorem habet eurustis animalibus,est enim gustus tactus quidam,hic auteiunobis exaetissimus est. sensus, in iis eX

peramur

364쪽

m CAPUT .XXX VIII. & . XXXIX. Fo. CLXVI.

peramurexcellenter, inde fit ut mosit animalium prudentissmus, signum est inter homines quoque iuxta hunc sensum esse aliquos hebetes alios ingeniosos,duri quidem came nepti mente molles autem ingeniosi, haecula. Bonitas profecto mentis ratione duplici tactus bonitati correspodere ridetur,ptior est.Tactus sensi aliorum est fundamentum, manifestum enim,quod organum tactustate per totum corpusinfusum, & quodlibet instrumentum cuiuscuiuque sensus est etiam instrumetum taA .Elidex quo aliquid dicitur esse sensitiuum est tagedi sensus, unde ex hoc , quod quis habet meliorem tactum consequitur item habere eane dem sensoriam facultatem simpliciter,&mdeesse metatis intellectiis, siquidem sensium bonitas dispositio est ad bonitatem intellectus. Altera ratio, quia tactus bonitas eo lexionis sequitur bonitatem.Etenim cum instrumentum tactus sequestrati nequeat a numero, vel genere in bilium qualitatum eo quod est ex elementis compositum, oportet id ela potentia ad extrema. Saltem propter hoc quod est medium inter ea.Bonam porro complexionem corporis sequitur nobis sit animς.Omnis en1m forma cum sua materia proportionem habet,quare quiαbus ruerit tactus pia stantior, praestantiore esse animam oportet, subtilitatem hic earnis non intelligo in mulieribus,nec pueris,quibus est tenuitas mira cutis,illa certe non ex bonitate est complexionis non enimboni tactus adhuc sunt,quiano Mobent qualitatessensiles recte ad medium redactas.cutis igitur tenuitas intelligendida est ea,quς coplexionis bonitateobotitur,quibus certe est cutis crassitudo, Us Schebetudo,quare petit res homines sunt,cra1spelles vero vocat fatuos. EX C LV Heluis DAT, appareat. CRESCUNT ET IN QUIBUSDAM MORBIS, Sc. dat.

Verba sunt Aristo. tertionaturae animalium haec ommemorantis.

ω GRESCUNT ait Pli.) in quibusdam morbis,&Wscipue in tabificis, Sce. Qi de Phthisici dicuntur deiulaboratibus exulcerationepulmonis, hac agectione corpus totum absumitur, ut Hippocrates quinto sententiarum ait,hoc est, horismorum,cuius abunde meminit Gale. secudo morbi,ca.sexto:sed de hoc inparite medica.Cur autem capilli defunctorum darent augescansque,ratio in promptu est. Materiam capillorum putat naturae rerum petiti, vapore fumidum, assum, humectum, glutinosum, ut scriptum reliquit Galenus secundo complexionum. Ratio autem essicies pilorum:frigiditas est tum intimala cute, ac ossibus capitis. tu extima aeris no ambeutis ratione,sedhsclinquamus dicturi aliubi delas. Pilosin mortuom corporibus succrescere putant pigriquephilosophorum ob humecta tionem in meatibus subsistentem, quae glutini modo solet densati, ac obdurescere vi siclongissim e superesse casilli valean incrementi certe eorum causa in defunctorum corporibus in calore est. Nam Vapor in pororum angustiss retentus incredimenta facit an quς rarescunt rati pilitant,ventres abes,depiles.De gibus, H ,

de his disserigimus syperiore libro,de Hippotamo:cuius eotio formati solent hastς 'I etiam meminit Aristhsecudo libro hystoriarum, Tergoti ait nequo fluviatili

crassitudo tanta Ut eo fiant venabula:eadem refert Herodotus,libro secundo.Leocrucinus item abunde de his,evius verba nec scitu legat qui de his volet.

SINI A FOETU DOLENT, M. Aristoteles sex tonaeturae animaliu. Asinam a coitu semen reiicere testat1ssimureliqui ut dolescat Hic opere praecium me facturum arbiuuatus sum si paucula rem seriema aliubi,hoc est,in parte mes

dicaacturi sumus,pers mero anatomen mammarum m

hetaum. Avicenna. xii. tertis,ad generadum lac mammas prodit mulieribus inditas, copositas quidem, venis, arteriis,

D iiij neruis,

365쪽

m COMMENTA. IN . XI. PLINII.

neruis,carne glandulosa, Vt italoquar. Et sicuti chylus, s adiocineris adustia Minemiam:mutatur in sanguinem rubru:ratione ruboriS ipsius hepatis,ita sangui, veniens ad mammas, in lac conuertitur, hoc interdum obdurescit ob exuberanάtiam calidi, Sc sicci, de qu1bus alibi.

ULIERI ANTE SEPTIMUM DIEM, M. Astipulatur Aristoteli septimo naturae ammatium,ca. v.

N Cuius haec sunt. Lae quod ante septimum mensem cotta

MN JυN ctum.inutile insed simul infans natalis est & lac esse Utile

M incipit. PRI VS autem salsum est ut pecoris, &c. Porro

hiem Lactis animalium meminit,dehoeitahabet peti,

pateticae sectς argutissimus ille censor Aristo.tertionatirganimalium. Quod crassius asing, tenuissimum Cameli, Coit eorum lac ρος non Utritique dentata sunt,quapropter caseus ex iis fit, noniae erit rigore.sed serum potius nenimirum spissatur crassescit,hse ille. oseo. li Ebro secundo probatadmodum lac candidum aequalitercrassum&quod ungue diis stillatum no defluit. Caprinum probat,esseque utilius ouilli, qui copiosius dehoe volet, adeat Paulum Aeginitamussim primo, Sc Teophrastum nono plantarum, qui inibi lactis differetem vim asserit fieri multarum herbarum ab animalibus paColo, starum potentia. Subdit deinde Pli. GENUS MALI vocatur Colostra stratio. tio, &c. Colostrum spongiosa lactis est densitas, de sic ait Palladius. Coloti stram vocat pastores illud exiguum lactis in quo est spissiornatura. Et Colostratitio est morbus quo lactates tentantur sibiduoa partu malemum laegustautant. Expende hic non solum Colostrationem fieti in brutis, vertam & in Mulieribus.

Crass1us enim lac aliquando fit acre, non quam abundat saepe inutiliter &intra mammas densatur in caseum:id inflammationes facit sepicule,ut ait Paulus Aeginita,tertio lib. Columel. Colostri meminit his verbis, libro octauo,ca.tertio.Sed priusquam hoc fiat exiguum emulgendum quod pastores Colostram vocant. Varro etiam Rei Rust. se do de hoe etiam agit, rascorum petitissimi Colostra, mrουμῖ Ap γαλα,id est,Tyrumenon gala Vocant.Plin.hic. Lac asinae conferretam dori prodi quia ut puto hoc lac cutem erugat polit,& molliculam facit laxasque in solio. Solia rasa erant quibus in balneis sedentes lauabantur, de Celsus intempositis duabus horis:in solium is aquae calidae resupinus dimittendus est. Marinon vis in solio in lauati.Butyrum quia crebrius e bobusfieri stilet quam ex eius Seium. Esaialibus a boue nomen accepit. FRIGORE serescitan Seruadest nava a Serescit GSabist conuerretur que Serum aqua lactis cantraenus aute,ait Aristo. Vnu quodque lactis habet tum saniem dilutam quod serum vocamus,tum corpulentuquiddam quod caseus dicitur,l ille,tertio naturpanimalium. Pumicis modum. Iapidis cauernosi. Quodait Pli. Butyrum vim habere. Dioscoaetiam testat est, libro secundo qui ait. Butyrum esse natura oleosum.

AVS CASEO ROMAE. m. Non obfuerilscisse qus Varro ille togatorum argutissimus de caseis dixerist,secundo Rei Rust. Caseos aestantissimos fieri e lacte quodlionemuctum longe abest a mulso:neque ex lacte quod a paratu c6tinuo sumptum est Ex hoc lacte inquit,casei quisiui maximi cibi sunt bubuli, & qui difficillime traseus sumpti secundo ouis, minimi cibi, & qui facillime deiiciantur, δ prini. Est etiam discrimen an casei sunt molles ac recentes,

in an audi

366쪽

anatissi&veteres. Cum molles sunt massaiunt,& in corporenon resides. Vetea res verδ contra Caseum incipiuntfacere a vergiliis Vernis ortis usque ad uas vergilias. Recentes profecto etiamDiosco libro secundo commendat. Cgaeaerum hic Ph. Caseos Romς commendatos,ait, eos qui lesura&gabalteo pago veniurent,Μusteo addit commedationem, id est recenti, a locis sunt& ipsi denominati viliquethse. - NEM SENSI , &c. Pli tertio histo. Nemausensium populorum meminit Centronum Strabo,librosertio.Hic miror Ph. eos omis equos tam maximis laudibus extulit Martialis. Nam & Velabranses caseos laudat, in xeniis nquiens. Non qu utique focum necfumucaseus omnem. Sed velati, bractem qui bibit esse sapit. Ite de Trebelano Caseo.Τrebula n genuit come, dat gratia duplex, siue lenissama,siue domatur aqua, de Vestino ciuius hic metrurit Pli. h agit. , Sisme carne voles sentaculasumere frugi, M. 'et1bi vestino degrege massa venit. Lunensem, Ph.conspicuum magnitudine refert. Lunensis enim a Lunae similitu dine dictus,ob magnitudinem,cuius meminitMartia.quando cecinit., Caseus ethruscssignatus imagine Luns, . Prstabitputas prandia mille tuis Crustuminum Caseum ab oppido.Crustumino,de quo Volue geographiam. λω ET CAPRARVM G REGI B VS, εα. Lege Epityrum. Est enim genus casei Siciliensis. ἐγω IN RECENTI maxime, &c. Lege antigenti. Musteusaporem, dulcem,seque caput facile inelitast quare a nobis illibatum.

NAM SIMI ARUM GENERA, &c. Haec desumpta sint a proptauriis Aristotelicis, ex libro secundo naturaeanimalium, . octavo. Sutit, inquit,qugnatura ancipite partim hominem, partim quadrupedem isti tentur,velut simis Fg sua facie cum homine plurimum conueniunt.

NGUES QUI CLAUSULAE, M. Deprompta lige ab ossicina Arist. libro antelato quare qui fusius de his

viae hanc adeat. NEMES , Sc. Nemesis nou

quidam fortuna putat dici. Colebatur haec propter superesbiam, ut ait Macrob, ptimo Satur. dicti&esthscleta, ut scriptum reliqu1t Lactantius. Pausanias matrem fuisse Hed -Ienae prodidit monimentis: coronam gestare in qua coriu&fortunae parua insignia contineantur, scuim manu alte fraxuu ramuserat, Scin dextra phiala: de hoc aliubi. VARICES IN CRURIBUS, &c.

V ricesnussent plusnimio intumescenterim temporibus,ventre,1nguine: crudi

quibus in parte medica, quatuor sequentia capita nihil hati Minubili quod possit lectore medioeti ter eruditum timorati : quare omisimus, sumus em ieeti is salebrost noptas ritsintern es,n6 sciolis quide, sed paulo permoribus coserme ostri instituti. Capte tamen ita IV 111 V, vocat equas subuIuges carpento, M. Subiuges Vocat iugo iunctas equas sexusVtrius me.

CARPENTO SUO, M. Vehiculo, sunt qui non subiuges, sed seiuges. TVUA I Q Sunt enim

367쪽

COMMENTA. IN XI. PLINII. M

Sutit enim seiuges seni equi,de hoc spectaculo agit Tranquillus in Nerone in eoedeapite meminit Pli. Pumilionum id est,paruorum animalium penitus astipulam Aristoteli primo naturs animalium inquienti.Genitalis Vero ipsius differetia humerosa est alii senim cartilaginosum carnosumque,Vt homini aliis neruorum.Vt melo Ceruo, si s eum ut lupis,Vulpi,i mdi,detestibus hominis abunde Galenus libro de Sparmate, inter praecipua membra a medics artis professoribus censentur: de quibus aliubi agetur poscente loco.

F-s ta&quidem succulerissima super hoc docet nos,ut profecto

quod in mucronem estiastigiatum momento penetrat, quod vero hebeti retusiusque, contra, sed cum dilatione& mo S pigre forat, pari modo UOX Vibrata & acuta auditu per vellit,grauis tudit, enit hoc ratione tardi,vel velocismotus, quod facillimε potest probari; quia a levigatis latioribus

corporibus acutior promitur sonus, quoniam ab iis celetius agitatur aer. Videtur autem,ut affatim hςc disseramus,non aliudesse sonus quam elisus aer. Aer autem ipse duplex,alter qui inter collisa depraehesus prosilit, alter, qui ab euncussus primo,mox successitanotus adsensorium evadit. Distamen autem expendendum hic, dici in animantibus vocem, quod inanima esse vocalia nequeant,nisi metaphorice Utaris proprietate Ut si organa voces vocalia,sed si diu cas cuncta animalia recte Vocem habere.Falleris mam exanguia authore Aristo. Vocis sunt expertia. Vt insecta,&qur crusta coteguntur.Tribus profecto vox s nus e constare indetur, primumest,quod plagam incutit mox cutipsa incutitur, statuitur tertia loco,in quo liscamtur. Aerem sane in utroque haberi,necesse est,

quanquam non eodem modo. mad Vocemesidendam non omnisaer a comumodari soletsed solum spiritus is, que reflexo anhelitu promimus . Ad articula tam verὁ Vocem cuius iam meminimus homini solum inter cuncta combuta ea υ est, Vocem finiunt eruditiores sonum ex fgnificandi proposito editum. Galenus 'π' exumationem testatur esse vocis materiam. Crtero.quod Pli ait. Vocem laeta*ψ' δ' nis&enuchisacuta super hoc no obfuerit obiter aliqua annotasse. Spadones im uisuis. ἴ Vφόνοι ad est,oxyphoni dici solent hoc est, acute vocis viri autem 2αρωνοι,i test. baryphoni,si uegrauis votis, hoc solet extenuitate spiritus euenire. Causam ma*gns Vel acuis Vocis rationem non videtur in caliditatem aut frigiditate retulisse, sed amplitudini arte aspersascribit. Arctum enim iter acutam,amplum, grauς videtur essicere.Magnitudo,inquitGale.&paruitas vocis fit ex caliditate semper,neque prscimur, sed per accides. Eunuchi enim & mulieres sunt parus Voci , sed acu ,ob superflui humorum abundantiam iis enim est arteria per quam VON meat angusta & crassa. Albertus scriptum reliquit septentrionalibus mulieribus 'Vocem inesse acutiorem, meridionalibus, quod meliorem habeant pulmonem Molliorem profecto vocem organorum humectatio facit,debiliorem verbpubmmisimbecillitas,quare aegrotantium vox acuitur:quia siccitas arctat poros sed Crepun dehis hactenus. IN CREPvNDIIS, M. In primis munusculis qu dia. pueris solent dari. ORCHESTRIS;ξω. Orchestra, spatium in theatro Orche es Vbi senatorum &nobilium hominum loca designata erant. Scobe,puluisculo.Dς stra. orchestris Vustrumus septimo arctatecturgabunde meminit. DevoceitemGebli atticarum noctium quinto, . decimo quinto.

CAPUT

368쪽

t natis meminit. Suntenim agnata no solum in animalibus,m sed & arboribus quae interdum Π is dictitur seu pu/ς, N id est, paraphyades, prodeuntia scilicet membra ex noua m quadam progeriminatione,citra necessitatem naturς. Caec Isterum via Pli.hic taxat Aristo qui de hac re dest,phisio nomia Volet adeat Coclitis placita qui totam plis

nomis rationem complexus est,ubi primolibro debacuehatur verbis in Pli.quod Aristotele irrisint tam minutula pertractantem. Sed non Aristo.sed Coclitem authorem sane goticum &barbaricum admiror,qui tot lucernarum fuligines tantum olei &opers in puerilibus impenderit.

NIMAE LEONIS VIRUS GRAVE, M. Anheliorum Leonis rerum naturae peritissimi tabificum dixerunt, in GR ANO ASSYRIIbΜ ALI, &e. De hocv1de duodecimuPh.cvitertio. HOMINI CIBVS utilissi mus. Quonia multifaria ciborum suffarcio stomacho officit,ut testatissimum Gale.reliquit sexto de actetis,capi. primo.Multus enim cibus diuersis quidem constans copiosiorem expostulat concoctionem,quae si absit,abent Secalor isse naturalis, qui prosecto multiplici alitur cibo diuersaspatiatur qualitates est necessum,quia non omnium quς sunt eius, a natura est,non omnia simul eoucoquuntur.Sed aliaeele Malia tardius, ita ut ordo digestionum sequentium turabetur. Cibus verδ simplex non habetmoram controuersam, dum simplicem mmul vertitur in succum.Nec ulla digestio turbatur dum omnes cibi stata momeditorum dime ne succedunt, pulmentorum igitur varietas recipit varia codimedita quibus gula ultra quam necesse est naturr lacessitur,& fit inde accumulatio eis bonuri stomacho refragans. Iure igitur a Celso, libro primo nimia satietas. Item& varia ciborum congeries negligitur.-VOMITIONES HOMINI, M. Vomitiones profecto natura notas inditae sunt, ut pater illa familias, hoe est,sto mi machusmoxiis humoribus,aut cibis affluentioribus sese repurgaret. Quare scite t 'admodum & solerter ab Avicenna dictum autumarim,quod est. Cum,inquit, tandi assiduitate repletio superfluxetit, aut eius, quod est in stomacho quispiam inundauerit motu ad vomitum est festinandum,haec ille,primo Canoni Mappro, bauit re vomitum Hippocrates,non quidem frequentem: Nam Stasis, quarto ad Almanserem. Vomit inquit, non frequenter admitti debet, quia stomacho noαceat.Gale. quarto de partium Utilitare,eum probat Vomitum qui non freques fue. rit. Celsus,primo medicinae libro, Salubremhyeme fert, quisdium plus humoris&pituitae,& capitis maior grauitas subest. Caeterum antequam coronidem huic verborum serieri appingamus. Pergamus porris enucleantes morem scytharum in sagittis inficiendis. rem fuisse scythis sagittarum aciem viperina sanis infi cere testatur authores in receptissimi. Saniel inperius addebant humani corporis sanguinem,quo morsocyus sequeretur, leni quidem ictu.Aristo. Scythas obstro uare solit prodit: Viperis,captas diebus aliquot liquescere sinebant,mox ubi Vis derentur satis c utrume,in ollam sanguinem hominis iustorum infundebat, in ac sterquilinio

369쪽

ae sterquilinio adobruebant, vase Elauso tite, i contabuerat,eximebant sumem teque quod supematasset aquos Nipering sanies commisceres,ita letale veneEnum conficientes. Vtebantur enim plurimum sagittis,Vt scriptum reliquit Hemhdotus praeter hos. Arabes Iulius Pollux sagittas inficere etiam solitos testatissLmum reliquit.

UGESCUNT &e. Corpora uberius ali dulcibus qua austetis clatis mutorum magistrorum monimentis prodiatum est. Austera certe ut prompsit in literas Celsua pruguia,ut idem altassim secundo. Sunt autem nonnulla qu&sitim famenaossunt,sunt, conferunt corporibus mis

in Est autem hippaee ut Sestio: & Diosco. placitum video,

caseus equinus. Hippocra.mmimus artis medicae professor Hippacem Scythara esse iuuentum quod in equinoIacte in alueis subacto in fundo subsederit quo gena illa quotidie vescitur. Alere autem uberrime testatissimum Diosco.reliquit astro

secundoinquiens. Quam autem Hippacem dicunt, caseus equinus est viroso odo, te, regie tamen nutrit,bubulo proportione respondet.Hic expendendum,acci, piendum ne si aut intelligendum Hippace hic pro herba,an pro equino caseoctes, profectahm etin Salebris, verum quatum tulerit noster captus moliemur Pliniae

Melaetionisstudioso satissacere. Est profecto herba eiusdem nomini cui me minit Pli.libro vigesimoquinto,ea.octauo. Idem prinatapud eos Hippice dicta,vbdinequis quoque eundem effectu habea traduntque iis duabus herbis. SePthas etiam in duodenos dies durare infame &siti. Ecce milector expungendum hicin Hippace,&reponedum,hippice, facilis lapsus ex alitera. Item qubd me impensius ita legendum lacessit, id est, quia eo quo nunc diximus loco Pli. paulo uerso huic apposito. Nam Scytescam vocat herbam,qugniles est nisiglycyrrhis

m,authoris Verba subsiciam quo eompertiora sint.Inuenere herbas Universargentes Scythia eam primum,ρος Scythice vocatur,circa etiam nascens, prςdulcis. Magna δέ ea commendatio quδd in ore eam habentes, lamen nec sitim sentius, hic ille, Scythicam hic vocat herbam, id nomen a Theophrasto extorquens. Naisnono plantarum Scythicam raticem vocat.Item &Dioscorides sero tertioScythicam herbam appellavi dulcem radicem,idest glycyrrh1zam. mglycy dest,γλum descenotat pira, idest, Resra dicitur graecis radix, sed age, dicam cur Hippace pro caseo equino hiclagi non debea certe quia non sitim tonsam ,- feri,sed alit solum corpus.Pi.autem eoru meminitiquorum est&famen& sitim

tollere.Sunt enim Matheingadest, sycyrrhieta siue Hippice Etam Φελ h est ollentia famen,& sitim,quare glycyrrhira quam pharmacopo liqui nunc Uocant, Dii, id est, adipson dicituradest sitim sedans. Ad ipsa enim voca mus ρος sitim,tollunt, sicut alima,quga erat semen.Butyrum & sitim & semen tollere aliqui eruditissimorum ferunt,quare his collatis. Hippire hic legistite Umtest casside tamen monemus. Sed sit d iaciat ad stomachu pro voto utatur laetor Commentariorum in Undecimum Plinii Secundi, Naturalis . hystorice, scriptotis argutissimi. .F I N I S. m

370쪽

sTORIAE ARGUTISSIMI SCRIPTORIS LIEB RUM, ST E PH ANI A Q. V AE I B I T v RIACENSIS, VIRI EQUESTRIS COMMENTARIA. M

rare dote animalium ubertim enodata iure ab iis quae aniαma non carent,hoc est gelativa praedita veluti planig aia spicatur, ra&quidem istud m,de arborum dotibus relaturus,quas claris historiarum monumentis constat' hominibusnon pauxillam tulisse em,quando illa primum nobis alimenta tribuisse dicuntur,ut scriptum reliquit Diodo

rus. Homines certe AEt memoriae mandauit Victruvius,

libro architecturae secundo, teri more,ut ferae in sylvis ac speluncis & nemorisbus nascebantur ciboque agresti Vescendo,Vitam exigebant. Interea quodam in Arborsi loco ab tempestatibus & ventis,densς crebritatibus arboresagitatae Scinter se teu Utilitas. rentes ramos ignem excitauerunt.Summum equidem munus homini dammaresbores intelligebantur antiquitus. m eTiis primum fuisse alimentum proditur. argumento est notis, fagi fructus glandisque tem cortex,qui loco vestis est: taceque tegumentum ad arcendum frigoris impetum est. Praebentatem nobis odoures peramoenos ,& Vsui humano gratissimos . Et ut cum Homero illo Mariu

tuano canam.

, auidissit odorato referam sudantia ligno, Balsamaque,&baccas semper frondentisachanti, Quid nemora Aethiopum molli canentia lana . Velleraque,Vtfolissdepectant tenuia Seres, Aut quos occeano propior geritIndia lucos. Etsubnectit Plinius. ET IAMNUM GENTES S I GD E G V N T, M. Constat enim gentes aliquas, arborum solo beneficio contentas degerestyocque solo uti, tum ad vestimenta,tum ad vitam exigendam, quo fit, ut mirati subeat, quasdam delicias alitinde quaesitare solitas, nedum ad vitae sustentandae opema, sed ad corporis cultum paulo quam deceat proo fusiorem conquirendum, Velati hi qui serica vestimenta a Seribus populis,qui item lapillos magno quidem praecio habitos solicite indagant,quo impensus nismanon quorum luxumhicininius inuehitur, quando ait. λ C AE D I

SEARCH

MENU NAVIGATION